Ένωσις (Κύπρος): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Το κείμενο που προσθέτεις 23χ2 δεν είναι ουδέτερο, ενώ αφαιρείς τεκμηριωμένο κείμενο. Παρακαλώ να κάνεις συζήτηση στην σελ Συζήτησης συμφωνα με το en:WP:BRD
23x2 (συζήτηση | συνεισφορές)
Tο κείμενο που προσθέτεις Cinadon36 (Τζερονυμο) φυσικα δεν είναι ουδέτερο, ειναι η κομμουνιστική αντιληψη ιστοριας. Ο Ριχτερ ποτε δεν λεει αυτα που γραφεις
Γραμμή 1:
[[Αρχείο:Cypriot demonstration 1930.jpg|thumb|300px|Διαδήλωση Κυπρίων στη δεκαετία του 1930 υπέρ της Ενώσεως.]]
O όρος '''''Ένωσις''''' αναφέρεται στο αίτημα διαφόρων ελληνικών πληθυσμών για ενσωμάτωση των εθνοτικών εδαφών τους στο ελληνικό κράτος, κατά την περίοδο δημιουργίας του. Παρόλο που αυτοί οι πληθυσμοί είχαν συμμετάσχει στην [[Ελληνική Επανάσταση του 1821]], απέτυχαν να ενσωματωθούν στο Ελληνικό κράτος και παρέμειναν υπό ξένη κυριαρχία, όπως η [[Κρήτη]], τα [[Επτάνησα]], η [[Σάμος|Σάμο]]ς και τα [[Δωδεκάνησα]], οι οποίες περιοχές και ενσωματώθηκαν σταδιακά στο [[Βασίλειο της Ελλάδος]]. Ευρέως γνωστή είναι η περίπτωση των Ελλήνων της Κύπρου <ref>[http://journals.sfu.ca/jmh/index.php/jmh/article/viewFile/64/57 Cyprus and the War of Greek Independence, 1821-1829 John T A Koumoulides σελ 117]</ref> και το αίτημα αντιπροσωπείας Κυπρίων στον [[Ιωάννης Καποδίστριας|Καποδίστρια]] το 1828 για να συμπεριληφθεί η [[Κύπρος]] στο Ελληνικό κράτος που επρόκειτο να δημιουργηθεί.<ref>[http://journals.sfu.ca/jmh/index.php/jmh/article/viewFile/64/57 Cyprus and the War of Greek Independence, 1821-1829 John T A Koumoulides σελ 118]</ref>
O όρος '''''Ένωσις''''' αναφέρεται στο αίτημα των [[Ελληνοκύπριοι|Ελληνοκύπριων]] για ενσωμάτωση του νησιού στην [[Ελλάδα]]. Αρκετές άλλες περιοχές με ελληνικούς πληθυσμούς είχαν παρόμοιο αίτημα και ορισμένα κατάφεραν να ενσωματωθούν στην Ελλάδα. Το νεοσύστατο ελληνικό κράτος εξέπεμπε την ιδέα της Ενώσεως. Στην Κύπρο υπήρχαν αιτήματα για Ένωση από την εποχή της Τουρκοκρατίας και επί [[Αγγλοκρατία στην Κύπρο (1878-1960)|Αγγλοκρατίας]] πήρε την μορφή μαζικού κινήματος. Σταθμοί στο ενωτικό κίνημα αποτελούν τα Οκτωβριανά του 1931 και ο αγώνας της [[ΕΟΚΑ]]. Μετά την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, σκληροπυρηνικοί υπέρ της Ενώσεως εντάχθηκαν σε τρομοκρατικές ομάδες και συμμετείχαν στο πραξικόπημα του 1974. Μετά την [[Τουρκική εισβολή στην Κύπρο|τουρκική εισβολή]] που ακολούθησε, η ιδέα της Ενώσεως έχει υποχωρήσει και κανένα κόμμα πλέον δεν την υποστηρίζει.
 
Επί [[Αγγλοκρατία στην Κύπρο (1878-1960)|Αγγλοκρατίας]] ο πόθος των Κυπρίων για Ένωση με το Ελληνικό κράτος σε ένα κράτος, πήρε την μορφή μαζικού κινήματος. Σταθμοί στο ενωτικό αίτημα της Κύπρου αποτελούν τα τρία δημοψηφίσματα το 1921, το 1930, και τα Οκτωβριανά του 1931, το [[Ενωτικό δημοψήφισμα (Κύπρος, 1950)|1950]] όπως επίσης και ο αγώνας της [[ΕΟΚΑ]] 1955-59. Μετά την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, ανένδοτοι Ενωτικοί εντάχθηκαν σε ομάδες και συμμετείχαν στο πραξικόπημα του 1974. Μετά την [[Τουρκική εισβολή στην Κύπρο|τουρκική εισβολή]] που ακολούθησε, η ιδέα της Ενώσεως έχει υποχωρήσει.
Το [[Κομμουνιστικό Κόμμα Κύπρου]], από την εποχή της ίδρυσης του την δεκαετία του 1920 ήταν αδιάφορο προς τον αγώνα της Ενώσεως, καθώς επιθυμούσε την ανατροπή του καπιταλισμού. Αργότερα, στο 6ο Συνέδριο (1949) αποφάσισε να επιδιώξει την ένωση με ειρηνικούς και μαζικούς αγώνες. Επέλεξε να κρατήσει ουδετερότητα στον αγώνα της ΕΟΚΑ. Οι Τουρκοκύπριοι ήταν εξαρχής αντίθετοι με την προοπτική της Ενώσεως. Οι διωγμοί των μουσουλμανικών πληθυσμών από περιοχές της πρώην οθωμανικής αυτοκρατορίας, τους οδήγησε να [[Τουρκοκύπριοι#Το σύνδρομο της Κρήτης|φοβούνται το ενδεχόμενο της Ένωσης]] και προτίμησαν να συμμαχήσουν με τις βρετανικές δυνάμεις. Αργότερα, επιδίωξαν την πολιτική του [[ταξίμ|κοινοτικού διαχωρισμού (ταξίμ)]]
 
==Τουρκοκρατία==
 
Επί τουρκοκρατίας το νησί διοικείται με το σύστημα των [[μιλλέτ]]. Η ισλαμική πολιτικοκοινωνική αντίληψη, η οποία περιέχεται στο [[Κοράνιο |κοράνι]] αλλά και στις [[Χαντίθ]] (λόγος και πράξεις του Μωάμεθ), διαχώριζε τους ανθρώπους σε τρείς κατηγορίες με βάση την θρησκεία τους.
Ο ελληνικός εθνικισμός στην Κύπρο εμφανίστηκε την περίοδο της [[Αγγλοκρατία στην Κύπρο (1878-1960)|αγγλοκρατίας]], ωστόσο τα ίχνη του εντοπίζονται κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας στο νησί. Επί τουρκοκρατίας το νησί διοικείτο με το σύστημα των [[μιλλέτ]], όπου η κάθε κοινότητα (μουσουλμανική και χριστιανική) ζούσε υπό τους θρησκευτικούς της ηγέτες, οι οποίοι εκ των πραγμάτων ήταν και οι πολιτικοί ηγέτες. Το σύστημα των μιλλέτ επέτρεπε υψηλό βαθμό θρησκευτικής και πολιτισμικής ελευθερίας και γενικά ζούσαν ειρηνικά μέχρι τον 18ο αιώνα{{sfn|Papageorgiou|1997|p=56-57|ps=:...The island which throughout its long history was colonised by numerous ethnic and religious groups, was divided into two religious communities (millets): the Muslim and the Christian- Orthodox....The millet system functioned rather smoothly until the late 18th century, when religious and ethnic differences in the Empire began to acquire a dynamic national character.}} Μετά την ίδρυση του Ελληνικού κράτους το 1828, οι εθνικιστικές ιδέες ξεκίνησαν να μεταλαμπαδεύονται στην Κύπρο.{{sfn|Papageorgiou|1997|p=58}}
 
Στην πρώτη ανήκαν οι πιστοί (μουσουλμάνοι) στην δεύτερη οι «άνθρωποι του βιβλίου», δηλαδή Χριστιανοί και Εβραίοι και στην Τρίτη, οι άπιστοι.
Έχει υποστηριχθεί πώς οι απαρχές του κυπριακού ενωτικού κινήματος εντοπίζονται το 1830 με την έκκληση που έκανε ο [[Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Πανάρετος]] στον πρώτο Κυβερνήτη της Ελλάδας, τον [[Ιωάννης Καποδίστριας|Ιωάννη Καποδίστρια]], ζητώντας του να αιτηθεί την ένταξη της Κύπρου στην Ελλάδα στις επικείμενες διαπραγματεύσεις του με ευρωπαίους ηγέτες, ενώ σημειώνεται πως ο Καποδίστριας έθεσε την Κύπρο εντός των ορίων της «νέας Ελλάδας».{{sfn|Παπαπολυβίου|2014}}{{sfn|Koumoulides|1986|p=118}}
Οι Έλληνες της Κύπρου ανήκαν στην δεύτερη κατηγορία, η οποία τους παρείχε το δικαίωμα στην ζωή υπό τους θρησκευτικούς τους ηγέτες, (οι οποίοι εκ των πραγμάτων ήταν και οι πολιτικοί ηγέτες τους) στην εκπλήρωση των θρησκευτικών τους ελευθεριών, στο προνόμιο ιδιοκτησίας γης με αντίτιμο όμως την καταβολή δυσβάσταχτης φορολογίας.
 
Επίσης τα προνόμια αυτά δεν εφαρμόζονταν πάντα, λόγο της διαφθοράς της Οθωμανικής διοίκησης, την κατάχρηση εξουσίας εκ μέρους των αξιωματούχων του κράτους και την καταπίεση των λαικών στρωμάτων <ref> Ελισάβετ Ζαχαριάδου, Η Κύπρος κατά τον πρώτο αιώνα της Οθωμανικής κατοχής (1570-1670) Λευλωσία 1997, σελ 6</ref>.
Αυτή η διαφθορά και η καταπίεση γίνεται ο λόγος πολλών εξεγέρσεων αλλά και εξισλαμισμών<ref name=":11">Άντρος Παυλίδης, ''Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια ''[Μ.Κ.Ε.], τόμ. 6, σσ.34-38, Φιλοκυπρός, Λευκωσία 1987</ref><ref name=":10">{{Cite book|url=http://www.yiorkadjis.org.cy/50stigmes.pdf|title=50 Ιστορικές Στιγμές που σημάδεψαν την Κύπρο (1821 εως 2004)|last=Ηλιάδης|first=Ντίνος|publisher=Κακτος|year=2011|isbn=987-960-382916-4|location=Αθήνα|page=25-29}}</ref><ref name=":12">{{Cite journal|url=https://www.academia.edu/4532243/Michalis_N._Michael_Revolts_Demands_and_Challenge_to_the_Legitimacy_of_the_Ottoman_Power_Three_Parallel_Revolts_in_a_part_of_the_Ottoman_Periphery_Archivum_Ottomanicum_Harrassowitz_Verlag_Wiesbaden_29_2012_127-147._In_English_|title=“Revolts, Demands and Challenge to the Legitimacy of the Ottoman Power: Three Parallel Revolts in a part of the Ottoman Periphery|last=Michales N. Michael|first=|date=|journal=Archivum Ottomanicum|accessdate=|doi=}}</ref>
 
Η διαφθορά και η καταπίεση οδήγησαν τους Έλληνες της Κύπρου επανελλημένως να ζητήσουν βοήθεια και απελευθέρωση της Κύπρου από τον οθωμανικό ζυγό κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας.
Μια επιστολή από τον Πέτρο Γονεμη (Peter Goneme) της Κύπρου "Διερμηνέα του Πασά της Κύπρου" της 8ης Οκτωβρίου 1608 απευθύνει έκκληση προς τον Δούκα της Σαβοΐας [[Κάρολος Εμμανουήλ Α΄ της Σαβοΐας| Κάρολο Εμμανουήλ Α΄]] στο "όνομα των Χριστιανών λαών της Κύπρου" ζητώντας του να ενεργήσει σε συνεννόηση με τον [[Φίλιππος Γ' της Ισπανίας|Βασιλιά της Ισπανίας Φίλιππο]] για να απελευθερώσουν τους καταπιεσμένους Χριστιανούς της Κύπρου<ref>George Hill, Sir, A history of Cyprus (Cambridge, 1952)</ref>.
 
Το 1628, το 1632, το 1664, και το 1668 γραφει ο σερ Τζορτζ Φιτζεραλτ Χιλ είναι καταχωρημένες προσπάθειες των Κυπρίων να προσεγγίσουν δυτικό Πρίγκηπα για την απελευθέρωση της Κύπρου από τους Οθωμανούς. Παρά τα τρομερά εμπόδια που αντιμετώπιζαν οι Έλληνες της Κύπρου επανέλαβαν τις προσπάθειές τους με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα και ελπίδες κατά τα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης<ref>George Hill, Sir, A history of Cyprus (Cambridge, 1952)</ref>.
 
ΈχειΟ υποστηριχθείαγώνας πώςτων οιΕλλήνων απαρχέςτης τουΚύπρου κυπριακούγια ενωτικούαπελευθέρωση κινήματοςαπό εντοπίζονταιτον τοΟθωμανικό 1830ζυγό μεταμορφώθηκε σε αίτημα ένωσης με τηντο έκκλησηκράτος πουτης έκανεΕλλάδας από τις πρώτες μέρες ίδρυσης του νέου Ελληνικού κράτους το 1828<ref> http://journals.sfu.ca/jmh/index.php/jmh/article/viewFile/64/57 Cyprus and the War of Greek Independence, 1821-1829 John T A Koumoulides σελ 117]</ref> Χαρακτηριστικά, ο [[Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Πανάρετος]] κάνει έκκληση στον πρώτο Κυβερνήτη της Ελλάδας, τον [[Ιωάννης Καποδίστριας|Ιωάννη Καποδίστρια]], ζητώντας του να αιτηθεί την ένταξη της Κύπρου στην Ελλάδα στις επικείμενες διαπραγματεύσεις του με ευρωπαίους ηγέτες, ενώ σημειώνεται πως ο Καποδίστριας έθεσε την Κύπρο εντός των ορίων της «νέας Ελλάδας».{{sfn|Παπαπολυβίου|2014}}{{sfn|Koumoulides|1986|p=118}}
 
Οι Έλληνες της Κύπρου όπως και σε άλλες περιοχές της Ελληνικής διασποράς, συμμετείχαν ενεργά στην προετοιμασία και στην ελληνική εξέγερση του 1821. Αλλά παρόλο που οι Κύπριοι Έλληνες πλήρωναν πολύ για τις εμφανείς συμπάθειές τους και υπέστησαν σοβαρές στερήσεις και κακουχίες, λόγω των οθωμανικών αντιδράσεων, τελικά τους αρνήθηκαν τους καρπούς της νίκης.<ref> http://journals.sfu.ca/jmh/index.php/jmh/article/viewFile/64/57 Cyprus and the War of Greek Independence, 1821-1829 John T A Koumoulides σελ 117]</ref>
 
==Αγγλοκρατία==
{{Κύριο|Αγγλοκρατία στην Κύπρο (1878-1960)}}
[[Αρχείο:NewspaperJan1950.jpg|σύνδεσμος=https://commons.wikimedia.org/wiki/File:NewspaperJan1950.jpg|μικρογραφία|Πρωτοσέλιδο της εφημερίδας "Ελευθερια" για το Ενωτικό Δημοψήφισμα 1950]]
 
Μέχρι το 1878, η επιδίωξη της ένωσης μεΚατά την Ελλάδα, ήταν στόχος μερικών ιδεαλιστών της ελληνικής ανώτερης τάξης των πόλεων, οι οποίοι είχαν πολύ λίγους οπαδούς.{{sfn|Richter|2010|p=25}} Ωστόσο τα επόμενα χρόνια,Αγγλοκρατία αρκετοί νέοι πήγαιναν στην Ελλάδα για να σπουδάσουν, εκεί γοητεύονταν από την [[Μεγάλη Ιδέα]] και όταν επέστρεφαν, γίνονταν κήρυκες του πάθους για ένωση Ελλάδας με Κύπρο. Οι Βρετανοί ενδυνάμωσαν, χωρίς να το επιδιώξουν, το κίνημα της Ενώσεως, με την εκπαιδευτική τους πολιτική. Το 1880, υπήρξε η πρόταση τα αγγλικά να είναι η γλώσσα που διδάσκονται τα παιδιά στα σχολεία, ώστε τα παιδιά να απαγκιστρωθούν από την εκπαιδευτική πολιτική των μητέρων πατρίδων (Ελλάδα και Τουρκία). Ωστόσο για οικονομικούς λόγους, το σχέδιο απορρίφθηκε. Ως αποτέλεσμα, το επίπεδο εκπαίδευσης έμεινε αρκετά χαμηλό, ενώ το σχολικό πρόγραμμα, τα βιβλία, η εκπαίδευση των δασκάλων, ήταν ευθύνη των μητέρων πατρίδων, πράγμα που συνέτεινε στην απομάκρυνση των δυο κοινοτήτων της Κύπρου. Μέχρι τότε, ο διαχωριστικός παράγοντας ήταν η θρησκεία, ενώ τώρα προστέθηκε και ο [[εθνικισμός]].{{sfn|Richter|2010|p=26}}
 
Στα σχολεία της Κύπρου, κυρίως στα μαθήματα της Ιστορίας και των Ελληνικών, διδασκόταν τα παιδιά στην [[καθαρεύουσα]], πως ανήκαν σε σε ένα λαό με λαμπρό παρελθόν. Οι δάσκαλοι δίδασκαν την αγάπη για την πατρίδα και τον πολιτισμό της, κάτι το οποίο δεν μπορούσε να φέρει ένσταση ο καθένας, οι δασκάλοι έγιναν προπαγανδιστέςμεταλαμπαδιστές της Ενώσεως. Επιπλέον, τα σχολικά βιβλία, παρουσίαζαν τους Τούρκους ως εχθρούς.{{sfn|Richter|2010|p=27}}
 
Ένας άλλος κύριος μοχλός προπαγάνδας υπέρ της Ενώσεως ήταν η [[Εκκλησία της Κύπρου]]. H Εκκλησία ήταν οικονομικά και πολιτικά πανίσχυρη επί Οθωμανικής κατοχής της Κύπρου και αντιμετώπισε με φόβο την μετάβαση στην Αγγλοκρατία, γιατί θα έχανε τα οικονομικά της προνόμια, θα της αφαιρούνταν ο ρόλος της συλλογής φόρων, ενώ θα έπαυε και ο θεσμικός πολιτικός της ρόλος, δηλαδή να είναι επικεφαλής του χριστιανικού μιλλέτ.{{sfn|Papageorgiou|1997|p=58-59|ps=:The most important vehicles of nationalist ideas inCyprus were the Orthodox Church, the financially and socially powerful merchant class in the cities and the group of scientists and intellectuals that sprang out of it. The Church, a hegemon- ic institution in social and financial terms, had acted as the sole political representative of the Orthodox during the Ottoman period. Endowed by the Ottoman regime with a series of exceptional privileges, the Church regarded the new administration as a major danger, as it refused to reconfirm the Church's official political role, and while depriving it of its financial privileges as well as of the state's support in collecting taxes from the Christian flock.15This is why the Church having got over its initial embarrassment caused by the imposition of the British rule in an exemplary and rapid way, took on a leading role in the fight for enosis supporting the diffusion of nationalist ideas.}}
 
Οικονομικοί ήταν οι λόγοι της υποστήριξης της Ενώσεως από την οικονομικά ισχυρή εμπορική τάξη των Ελληνοκυπρίων. Οι φιλελευθεροποιήσεις που υπόσχονταν οι Άγγλοι στην οικονομία, θα απεγκλώβιζαν τον αγροτικό πληθυσμό από τον έλεγχο της αστικής τάξης. Έτσι, υιοθετήθηκε το σύνθημα της Ενώσεως ώστε να ασκηθεί πολιτική πίεση στους Βρετανούς.{{sfn|Papageorgiou|1997|p=59|ps=:The same path was followed by the merchant elite, forsimilar reasons. This class, whiledemandinginanactivewaypoliticalliberalisation,refusedtocontribute to any social reform, since this would weaken its ability to control rural classes. So adoptingthesloganofenosis,themerchantelitetriedtoincreasetheirinternalpolit- ical power and to participate in a more active way in state apparatuses so as to ensure their financial prosperity. On the other hand, they conveyed nationalist ideas to the rural masses, deflecting them from a socially orientedstruggle}}
 
===Η προσφορά του 1915===