Εσθονοί: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Αφαιρέθηκε ανακατεύθυνση προς το Εσθονία Ετικέτες: Αφαιρέθηκε ανακατεύθυνση Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό |
συμπλήρωση Ετικέτα: επεξεργασία κώδικα 2017 |
||
Γραμμή 1:
{{Infobox ethnic group
| group = Εσθονοί<br>''eestlased''
Γραμμή 53 ⟶ 52 :
}}
Οι '''Εσθονοί''' ({{lang-et|eestlased}}) είναι εθνική ομάδα που ζει στην [[Εσθονία]] και μιλούν την [[Εσθονική γλώσσα]], ενώ πολλοί από αυτούς κατοικούν σε διάφορες χώρες ανά τον κόσμο.
== Ιστορία ==
=== Προϊστορικές ρίζες ===
Η Εσθονία κατοικήθηκε για πρώτη φορά περίπου πριν από 10.000 χρόνια, αφού η Βαλτική παγωμένη λίμνη υποχώρησε από την Εσθονία. Ενώ δεν είναι βέβαιο τι γλώσσες ομιλούνταν από τους πρώτους αποίκους, συχνά διατηρείται ότι οι ομιλητές των πρώτων [[Ουραλικές γλώσσες|Ουραλικών γλωσσών]] που σχετίζονται με τη σύγχρονη εσθονική έφτασαν στο έδαφος της σημερινής Εσθονίας περίπου 5.000 χρόνια πριν.<ref>{{Cite web|url=http://content.karger.com/ProdukteDB/produkte.asp?Aktion=ShowPDF&ArtikelNr=57985&Ausgabe=228324&ProduktNr=224250&filename=57985.pdf|title=Y-Chromosomal Diversity Suggests that Baltic Males Share Common Finno-Ugric-Speaking Forefathers|last=Virpi Laitinena|year=2002|website=Human Heredity|pages=68–78|display-authors=etal}}</ref> Καθώς ζουν στην ίδια περιοχή για περισσότερα από 5.000 χρόνια, οι Εσθονοί είναι μεταξύ των παλαιότερων μόνιμων κατοίκων στην Ευρώπη.<ref>[https://books.google.com/books?id=rWB3Bv3vuyMC&printsec=frontcover&source=gbs_summary_r&cad=0#PPA141,M1 Unrepresented Nations and peoples organization By Mary Kate Simmons; p141] {{ISBN|978-90-411-0223-2}}</ref> Από την άλλη πλευρά, ορισμένες πρόσφατες γλωσσικές εκτιμήσεις δείχνουν ότι οι φιννοουγγρικές γλώσσες έφτασαν γύρω από τη Βαλτική Θάλασσα σημαντικά αργότερα, ίσως και κατά την [[Εποχή του Ορείχαλκου|Πρώιμη Εποχή του Χαλκού]] (περ. 1800 π.Χ.).<ref>Petri Kallio 2006: Suomalais-ugrilaisen kantakielen absoluuttisesta kronologiasta. — ''Virittäjä'' 2006. (Με αγγλική περίληψη).</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.sgr.fi/susa/92/hakkinen.pdf|title=Kantauralin ajoitus ja paikannus: perustelut puntarissa. – Suomalais-Ugrilaisen Seuran Aikakauskirja|last=Häkkinen, Jaakko|year=2009|page=92}}</ref>
Το αρχαιότερο γνωστό [[Ενδώνυμο - εξώνυμο|ενδωνύμιο]] των Εσθονών είναι το Μααράχβας.<ref name="ariste">{{Cite journal|last=Ariste|first=Paul|year=1956|title=Maakeel ja eesti keel. ''Eesti NSV Teaduste Akadeemia Toimetised'' 5: 117–24; Beyer, Jürgen (2007). Ist ''maarahvas'' ('Landvolk'), die alte Selbstbezeichnung der Esten, eine Lehnübersetzung? Eine Studie zur Begriffsgeschichte des Ostseeraums|url=|journal=[[Zeitschrift für Ostmitteleuropa-Forschung]]|volume=56|issue=|pages=566–593}}</ref> Το ''Eesti'', το σημερινό ενδωνύμιο της Εσθονίας, θεωρείται ότι προέρχεται από τη λέξη Αεστίι, το όνομα που δόθηκε από το αρχαίο [[Γερμανικά φύλα|Γερμανικό λαό]] για τους Βάλτες που ζουν βορειοανατολικά του [[Βιστούλας|Ποταμού Βιστούλα]]. Ο Ρωμαίος ιστορικός [[Τάκιτος (ιστορικός)|Τάκιτος]] σε 98 μ.Χ. ήταν ο πρώτος που αναφέρθηκε στους "Αεστίι". Οι πρώιμοι [[Σκανδιναβία|Σκανδιναβοί]] ονόμαζαν την γη νότια του Κόλπου της Φινλανδίας ως "Έιστλαντ" (η {{Lang|is|Eistland}} είνα η τρέχουσα λέξη στα [[Ισλανδική γλώσσα|Ισλανδικά]] για την Εσθονία), ενώ οι κάτοικοι ονομάζονταν "''eistr''". Οι πρωτοεσθονοί (καθώς και άλλοι ομιλητές της φιννικής γλωσσικής ομάδας) ονομάζονταν Τσούντοι ({{Lang|sla|чудь}}) στα Παλιά Ανατολικά Σλαβικά [[χρονικά]].
Η εσθονική γλώσσα ανήκει στον Φιννικό κλάδο της [[Ουραλικές γλώσσες|ουραλικής]] οικογένεια γλωσσών, όπως και η [[φινλανδική γλώσσα]]. Το πρώτο γνωστό βιβλίο στα [[Εσθονική γλώσσα|εσθονικά]] τυπώθηκε το 1525, ενώ τα παλαιότερα γνωστά παραδείγματα γραπτών εσθονικής καταγωγής είναι χρονικά του 13ου αιώνα.
=== Εθνική συνείδηση ===
Αν και η εσθονική εθνική συνείδηση εξαπλώθηκε κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, κατά την [[Εσθονική περίοδος αφύπνισης|εσθονική εθνική αφύπνιση]],<ref>{{Cite journal|last=Gellner|first=Ernest|year=1996|title=Do nations have navels?|url=|journal=[[Nations and Nationalism (journal)|Nations and Nationalism]]|volume=2|issue=2|pages=365–70|doi=10.1111/j.1469-8219.1996.tb00003.x}}</ref> ένας κάποιο βαθμός εθνοτικής ευαισθητοποίησης προηγήθηκε αυτής της ανάπτυξης.<ref name="raun2003">{{Cite journal|last=Raun|first=Toivo U|year=2003|title=Nineteenth- and early twentieth-century Estonian nationalism revisited|journal=[[Nations and Nationalism (journal)|Nations and Nationalism]]|volume=9|issue=1|pages=129–147|doi=10.1111/1469-8219.00078}}</ref> Από τον 18ο αιώνα, η αυτο-ονομασία εεστλάνε εξαπλώθηκε μεταξύ των Εσθονών, μαζί με το παλαιότερο μααράχβας.<ref name="ariste" /> Η μετάφραση της Βίβλου στην εσθονική γλώσσα από τον Άντον θορ Χέλλε εμφανίστηκε στο 1739, και ο αριθμός των βιβλίων και φυλλαδίων που δημοσιεύθηκαν στην εσθονική αυξήθηκε από το 18 στη δεκαετία του 1750 σε 54 στη δεκαετία του 1790. Στο τέλος του αιώνα, περισσότερο από το ήμισυ των ενηλίκων αγροτών μπορούσε να διαβάσει. Οι πρώτοι πανεπιστημιακά μορφωμένοι Εσθονοί διανοούμενοι εμφανίστηκαν την ίδια εποχή, συμπεριλαμβανομένων των Φρίντριχ Ρόμπερτ Φέλμαν (1798-1850), [[Κρίστιαν Γιάακ Πέτερσον]] (1801-1822) και [[Φρίντριχ Ράινχολντ Κρόιτσβαλντ]] (1803-1882), εμφανίστηκαν στη δεκαετία του 1820. Η άρχουσα τάξη είχε παραμείνει κυρίως [[Γερμανοί της Βαλτικής|γερμανική]] γλωσσικά και πολιτισμικά από την κατάκτηση της αρχές του 13ου αιώνα. Ο Γκάρλιμπ Μέρκελ (1769-1850), γερμανός Εσθονόφιλος, έγινε ο πρώτος συγγραφέας που αντιμετώπισε τους Εσθονούς ως εθνικότητα ίση με τις άλλες. Έτσι έγινε πηγή έμπνευσης για το εσθονικό εθνικό κίνημα, κατά το πρότυπο του Βαλτικού γερμανικού πολιτιστικού κόσμου πριν από τα μέσα του 19ου αιώνα. Ωστόσο, στα μέσα του αιώνα, οι Εσθονοί έγιναν πιο φιλόδοξοι και άρχισαν να κλίνουν προς τους Φινλανδούς ως επιτυχημένο μοντέλο του εθνικού κινήματος και, σε κάποιο βαθμό, προς το γειτονικό λετονικό εθνικό κίνημα. Από το τέλος του 1860, οι Εσθονοί έγιναν απρόθυμοι να συμβιβαστούν με τη γερμανική πολιτιστική και πολιτική ηγεμονία. Πριν από την απόπειρα [[Εκρωσισμός|Ρωσοποίησης]] στη δεκαετία του 1880, η άποψη των Εσθονών για την [[Ρωσική Αυτοκρατορία|Αυτοκρατορική Ρωσία]] παρέμεινε θετική.<ref name="raun2003" />
Οι Εσθονοί έχουν ισχυρούς δεσμούς με τις [[Βόρειες Χώρες|Σκανδιναβικές χώρες]] που απορρέουν από τις σημαντικές πολιτιστικές και θρησκευτικές επιρροές που αποκτήθηκαν ανά τους αιώνες κατά τη διάρκεια [[Σκανδιναβία|Σκανδιναβικής]] και [[Γερμανία|Γερμανικής]] διακυβέρνησης και εποικισμού.<ref>Piirimäe, Helmut. Ιστορική κληρονομιά: οι σχέσεις μεταξύ της Εσθονίας και της Nordic γείτονες. Στο M. Lauristin et al. (eds.), ''Επιστροφή στο Δυτικό κόσμο: Πολιτιστικές και πολιτικές προοπτικές της εσθονίας μετα-κομμουνιστική μετάβαση''. Ταρτού: Tartu University Press, 1997.</ref> Πράγματι, οι Εσθονοί θεωρούν τους εαυτούς τους Σκανδιναβούς αντί για [[Βαλτικά κράτη|Βάλτες]],<ref>[http://web-static.vm.ee/static/failid/220/eesti_elu.pdf Estonian foreign ministry report] {{Webarchive}}, 2004</ref><ref>[http://web-static.vm.ee/static/failid/273/Eesti%20elu.pdf Estonian foreign ministry report] {{Webarchive}}, 2002</ref> ιδίως λόγω της στενής εθνοτικής και γλωσσικής συγγένειας με τους Φινλανδούς.
Μετά τη [[Συνθήκη του Ταρτού (Ρωσία - Εσθονία)|Συνθήκη του Ταρτού]] (1920), στην οποία η Ρωσία αναγνώρισε την εσθονική ανεξαρτησία του 1918, οι Εσθονοί που κατοικούσαν στη Ρωσία απέκτησαν τη δυνατότητα να επιλέξουν εσθονική υπηκοότητα (αυτοί που επέλεξαν να το κάνουν ονομάστηκαν ''optandid'') και επέστρεψαν στην πατρίδα. Υπολογίζεται ότι περίπου 40.000 Εσθονοί ζούσαν στη Ρωσία το 1920. Εν ολίγοις, 37.578 άνθρωποι μετακινήθηκαν από τη [[Ρωσική Σοβιετική Ομοσπονδιακή Σοσιαλιστική Δημοκρατία|Σοβιετική Ρωσία]] στην Εσθονία (1920-1923).<ref>{{Cite web|url=http://library.krasu.ru/ft/ft/_articles/0089688.pdf|title=Оптационная кампания и эвакуация граждан прибалтийских государств на историческую родину в начале 1920-х годов|last=Лоткин И.В.|website=library.krasu.ru|language=Russian|archiveurl=https://web.archive.org/web/20061010231851/http://library.krasu.ru/ft/ft/_articles/0089688.pdf|archivedate=2006-10-10|dead-url=yes}}</ref>
[[Αρχείο:Eesti_rahvarõivad-EE_1.jpg|μικρογραφία|200x200εσ|Εσθονική εθνική ενδυμασία:<br />1. Καντρίνα 2. Μίχκλι, 3. Σέτο, 4. Πάιστου]]
[[Αρχείο:Eesti_rahvarõivad-EE_2.jpg|μικρογραφία|200x200εσ|Εσθονική εθνική ενδυμασία:<br />5. [[Μούχου]] 6. [[Σάαρεμαα|Κάρια]] 7. Τόσταμαα 8. Πάρνου-Γιααγκούπι]]
== Μετανάστευση ==
Κατά τη διάρκεια του [[Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου]], όταν η Εσθονία δέχτηκε εισβολή από το Σοβιετικό Στρατό το 1944, μεγάλος αριθμός Εσθονών εγκατέλειψαν την πατρίδα τους σε πλοία ή μικρότερα σκάφη πάνω από ττη [[Βαλτική Θάλασσα]]. Πολλοί πρόσφυγες που επέζησαν από το επικίνδυνο θαλάσσιο ταξίδι προς την [[Σουηδία]] ή τη [[Γερμανία]] αργότερα μετακινήθηκαν προς τον [[Καναδάς|Καναδά]], το [[Ηνωμένο Βασίλειο]], τις [[Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής|Ηνωμένες Πολιτείες]] ή την [[Αυστραλία]].<ref>{{Cite book|title=By Land and By Sea|first=E.|last=Past|year=2015|url=http://booklocker.com/books/7900.html}}</ref> Ορισμένοι από αυτούς τους πρόσφυγες και αρκετοί από τους απόγονους τους έχουν επιστρέψει στην Εσθονία μετά την ανεξαρτησία της το 1991.
Στα χρόνια της ανεξαρτησίας, η αύξηση του αριθμού των Εσθονών που επιλέγουν να εργαστούν στο εξωτερικό, κυρίως στη Φινλανδία, αλλά και σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες (κυρίως στο Ηνωμένο Βασίλειο, το Μπενελούξ, τη Σουηδία και τη Γερμανία) έχουν κάνει την Εσθονία τη χώρα με το υψηλότερο ποσοστό μετανάστευσης στην Ευρώπη.<ref>{{Cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2112rank.html|title=The CIA World Factbook Country Comparison of net migration rate|website=cia.gov}}</ref> Αυτό οφείλεται εν μέρει λόγω της εύκολης δυνατότητας μετανάστευσης στη Φινλανδία.
Αναγνωρίζοντας τα προβλήματα που απορρέουν τόσο από το χαμηλό ποσοστό γεννήσεων και την υψηλή μετανάστευση, η χώρα έχει ξεκινήσει διάφορα μέτρα για να αυξήσει το ποσοστό γεννήσεων και να προσελκύσει τους διακινούμενους Εσθονούς να επιστρέψουν πίσω στην Εσθονία. Ο πρώην πρόεδρος [[Τόμας Χέντρικ Ίλβες|Τόομας Χέντρικ Ίλβες]] έχει δηλώσει την υποστήριξή του στην εκστρατεία ''Talendid koju!'' ("Φέρνοντας τα ταλέντα σπίτι!")<ref>{{Cite web|url=http://www.talendidkoju.ee/|title=Toome talendid Eestimaale tagasi - Talendid Koju!|website=talendidkoju.ee}}</ref> η οποία έχει ως στόχο να συντονίσει και να προωθήσει την επιστροφή των Εσθονών που έχουν ιδιαίτερες δεξιότητες που απαιτούνται στην Εσθονία.
=== Εσθονοί στον Καναδά ===
Ο Καναδάς στεγάζει μια από τις μεγαλύτερες εσθονικές μεταναστευτικές κοινότητες παγκοσμίως με περίπου 24.000 άτομα (σύμφωνα με ορισμένες πηγές, μέχρι 50.000 κατοίκους).<ref>{{Cite web|url=http://www.estemb.ca/estonia_and_canada|title=Estonian Embassy in Ottawa|publisher=|accessdate=17 March 2015}}</ref> Στα τέλη της δεκαετίας του 1940 και στις αρχές της δεκαετίας του 1950, περίπου 17.000 έφτασαν στον Καναδά, αρχικά στο [[Μόντρεαλ]].<ref>{{Cite web|url=http://www.tgmag.ca/magic/mt51.html|title=The Estonian Presence in Toronto|publisher=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120312043108/http://www.tgmag.ca/magic/mt51.html|archivedate=12 March 2012|dead-url=yes|accessdate=17 March 2015}}</ref> Το [[Τορόντο]] σήμερα είναι η πόλη με το μεγαλύτερο πληθυσμό των Εσθονών έξω από την Εσθονία. Το πρώτο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Εσθονών πραγματοποιήθηκε στο Τορόντο το 1972. Μερικοί αξιοσημείωτοι Εσθονοί του Καναδά περιλαμβάνουν τους Έντελ Τούλβινγκ, Έλμαρ Τάμπολντ, Άλισον Πιλ, Ούνου Πρίι και Άντρεας Βάικλα.
== Παραπομπές ==
<references group="" responsive="1"></references>
== Περαιτέρω ανάγνωση ==
* {{Cite journal|last=Petersoo|first=Pille|date=January 2007|title=Reconsidering otherness: constructing Estonian identity|journal=[[Nations and Nationalism (journal)|Nations and Nationalism]]|volume=13|issue=1|pages=117–133|doi=10.1111/j.1469-8129.2007.00276.x}}
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
* [https://web.archive.org/web/20090603051543/http://www.eesti.ee/rahvuskaaslased/ Το γραφείο του Υπουργού Πληθυσμού και των Εθνοτικών Υποθέσεων: οι Εσθονοί στο εξωτερικό]
* [http://www.migrationheritage.nsw.gov.au/exhibitions/fromestonia/ Από την Εσθονία Σε Thirlmere] σε απευθείας σύνδεση (εκθεσιακό)
* [http://www.migrationheritage.nsw.gov.au/exhibitions/ournewhome/ Το Νέο μας Σπίτι Meie Uus Kodu: Estonian-Αυστραλίας Ιστορίες] σε απευθείας σύνδεση (εκθεσιακό)
[[Κατηγορία:Φίννοι]]
[[Κατηγορία:Εσθονοί]]
| |||