|
[[File:Bundesarchiv Bild 183-R92623, Brest-Litowsk, Waffenstillstandsabkommen.jpg|thumb|left|300px|Υπογραφή της ανακωχής 15 Δεκεμβρίου 1917]]
Οι διαπραγματεύσεις για τη σύναψη ειρήνης σχεδόν «άνευ όρων» εκ μέρους των Ρώσων άρχισαν στη πόλη [[Μπρεστ – Λιτόφσκ]] πλην όμως ενώ αρχικά τους όρους αυτούς αποδέχθηκαν οι Κεντρικές Δυνάμεις ετέθη όρος της συνομολόγησης εντός 10 ημερών. Στις εκκλήσεις δε του Ρώσου επιτρόπου επί των εξωτερικών [[Λέων Τρότσκι|Λέοντος Τρότσκι]] για συντόμευση, λόγω των εσωτερικών προβλημάτων δεν δόθηκε απάντηση και οι διαπραγματεύσεις διακόπηκαν. Αυτό υπήρξε επ' ωφελεία των Κεντρικών Δυνάμεων διότι διέβλεπαν πλέον την πλήρη αδυναμία της ρωσικής άμυνας, προκειμένου έτσι να θέσουν περισσότερους όρους.<span id="more-6387"></span>Οι διαπραγματεύσεις ξανάρχισαν πολύ χαλαρά στις [[4 Ιανουαρίου]] του [[1918]], πλην όμως είχε αρχίσει μια γενικευμένη προέλαση των γερμανικών δυνάμεων σε όλο το μήκος του μετώπου. Ο Τρόσκυ τότε αρνήθηκε ν΄ αναγνωρίσει τα νέα κράτη της [[Βαλτική]]ς που καταλάμβαναν οι Γερμανοί απωθώντας συνέχεια του Ρώσους μέχρι που ο ίδιος δήλωσε μονομερώς στις [[10 Φεβρουαρίου]] του [[1918]] ότι ο πόλεμος τελείωσε, χωρίς να έχει συνομολογηθεί κάποια συνθήκη ή άλλη διαβούλευση. Παρά ταύτα στις [[18 Φεβρουαρίου]] οι Γερμανοί αρχίζουν νέες εχθροπραξίες με γενικές εφόδους σ΄ όλο το μέτωπο, όπου κάτω πλέον από την επιμονή και του [[Λένιν]] οι διαπραγματεύσεις επαναλήφθηκαν σοβαρότερα όπου και τελικά συνομολογήθηκε η σχετική συνθήκη ειρήνης στις [[3 Μαρτίου]] του [[1918]].
Οι διαπραγματεύσεις ξανάρχισαν πολύ χαλαρά στις [[4 Ιανουαρίου]] του [[1918]], πλην όμως είχε αρχίσει μια γενικευμένη προέλαση των γερμανικών δυνάμεων σε όλο το μήκος του μετώπου. Ο Τρόσκυ τότε αρνήθηκε ν΄ αναγνωρίσει τα νέα κράτη της [[Βαλτική]]ς που καταλάμβαναν οι Γερμανοί απωθώντας συνέχεια του Ρώσους μέχρι που ο ίδιος δήλωσε μονομερώς στις [[10 Φεβρουαρίου]] του [[1918]] ότι ο πόλεμος τελείωσε, χωρίς να έχει συνομολογηθεί κάποια συνθήκη ή άλλη διαβούλευση. Παρά ταύτα στις [[18 Φεβρουαρίου]] οι Γερμανοί αρχίζουν νέες εχθροπραξίες με γενικές εφόδους σ΄ όλο το μέτωπο, όπου κάτω πλέον από την επιμονή και του [[Λένιν]] οι διαπραγματεύσεις επαναλήφθηκαν σοβαρότερα όπου και τελικά συνομολογήθηκε η σχετική συνθήκη ειρήνης στις [[3 Μαρτίου]] του [[1918]].<span id="more-6387"></span>
== Η ελληνική πλευρά της Συνθήκης ==
[[Αρχείο:Μπρεστ Λιτόφσκ-Κωνσταντινίδης.jpg|μικρογραφία|Φεβρουάριος 1918. Στο τηλεγράφημα προς τον Τρότσκι, οι ποντιακές οργανώσεις ζητούσαν: «Η επιθυμία μας είναι να διαμορφώσουμε μια δημοκρατία ανεξάρτητη από τα ρωσικά σύνορα μέχρι πέρα από τη Σινώπη και την ενδοχώρα». Ζητούσαν από τους μπολσεβίκους να στηρίξουν το αίτημα για την αυτοδιάθεση του Πόντου, ώστε «να μην ξαναπέσει κάτω από την τουρκική κυριαρχία».]]
Οι συνέπειες της Συνθήκης του Μπρεστ Λιτόφσκ στον Ελληνισμό της Μαύρης Θάλασσας ήταν δραματικές. Ο ρωσικός στρατός είχε ήδη καταλάβει τον ανατολικό Πόντο και είχε συγκροτηθεί Προσωρινή Κυβέρνηση από Ελληνες της περιοχής.
Το πολεμικό μέτωπο είχε σταθεροποιηθεί στο Χαρσιώτη ποταμό, που ξεκινά από την Αργυρούπολη και εκβάλλει κοντά στην Τρίπολη. Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση οι νέες ιδέες φτάνουν και στον Πόντο. Στην Τραπεζούντα δημιουργείται Σοβιέτ και αρχίζουν πολύ ενδιαφέρουσες ιδεολογικές και κοινωνικές διεργασίες.
Η περίοδος των συνομιλιών στο Μπρεστ Λιτόφσκ συνέπεσε με το Α’ Παμποντιακό Συνέδριο, που έγινε στη Μασσαλία της Γαλλίας και διεκδίκησε τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου κράτους στην περιοχή του Πόντου. Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει το τηλεγράφημα (φωτ. δίπλα) που απέστειλε «προς τον Κομισάριο Εξωτερικών Υποθέσεων» '''Λ. Τρότσκι''' το συνέδριο, με την υπογραφή του πρόεδρου του '''Κ. Κωσταντινίδ'''η, θείου του μεγάλου σοσιαλιστή κοινωνιολόγου Γεωργίου Σκληρού.
Στο τηλεγράφημα, οι ποντιακές οργανώσεις ζητούσαν: «Η επιθυμία μας είναι να διαμορφώσουμε μια δημοκρατία ανεξάρτητη από τα ρωσικά σύνορα μέχρι πέρα από τη Σινώπη και την ενδοχώρα». Ζητούσαν από τους μπολσεβίκους να στηρίξουν το αίτημα για την αυτοδιάθεση του Πόντου, ώστε «να μην ξαναπέσει κάτω από την τουρκική κυριαρχία».
Μ’ έναν παράδοξο τρόπο, τα αιτήματα του αντι-απολυταρχικού ποντιακού κινήματος συνέπιπταν με τις επιδιώξεις της αριστερής τάσης των μπολσεβίκων, των Σοσιαλεπαναστατών και του Τρότσκι. Ομως τελικά θα επικρατήσει μια άλλη πολιτική προσέγγιση, που θα οδηγήσει στην ατιμωτική Συνθήκη Ειρήνης.
Χιλιάδες πρόσφυγες, Ελληνες και Αρμένιοι, ακολούθησαν τα ρωσικά στρατεύματα που αποχωρούσαν από τον ανατολικό Πόντο και τον Καύκασο. Υπολογίζεται ότι περί τους 150.000 Ελληνες πρόσφυγες θα καταφύγουν στα ρωσικά εδάφη. Τέσσερα χρόνια αργότερα, ένας απ’ αυτούς θα περιγράψει στην ελληνική κομμουνιστική εφημερίδα ''«Σπάρτακος»'', που εκδιδόταν στο Νοβοροσίσκ της νότιας Ρωσίας, τη δραματική αποχώρηση των Ελλήνων από τον Πόντο:
''«Το χώμα μας το δακρυποτισμένο και αιματοβαμμένο το άφηναν οι Ρώσοι, έρχονταν όμως οι Τούρκοι εξαγριωμένοι πιο πολύ παρ’ όσον ήσαν, να χύσουν περισσότερο αίμα και δάκρυα. Επρεπε λοιπόν να φύγουμε και φύγαμε όσοι μπορούσαμε. Και ήρθαμε εδώ. Θυμούμαι ακόμα, δεν είμαστε οι πρώτοι, πόσα βαπόρια καταφορτωμένα φτάσανε κατόπιν από μας. Πάμπολλα. Κι άλλοι ήρχουνταν και σε μοτόρια και σε καράβια και σε βάρκες ακόμα. Πόσοι χάθηκαν άδικα στο δρόμο. Αλίμονον! Φτάσαμε στη Ρωσσία. Σπίτια πολύ ολίγα και τρόφιμα πολύ ολιγώτερα. Μόλις ήρθαμε μεις στην παραλία αυτήν, η έλλειψις έγινε αισθητή. Πολλοί απερίσκεπτοι λέγανε να μη μας δεχθούνε. Και έφεραν ως λόγον ισχυρόν το ψωμί, που δύσκολα έφθανε σ’ αυτούς… Και αναρχία και αταξία παντού. Και μ’ όλα ταύτα μας επήραν και μας εφιλοξένησαν. Μοιράσθηκαν τη δυστυχία μαζί μας. Ο καθένας μας βρήκε μία καμαρίτσα και εκάθησε, ένα μαγαζάκι και εδούλεψε και έβγαλε το ψωμί του».<ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=24/02/2013&id=345955|title="Η ΑΓΝΩΣΤΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΕΙΡΗΝΗΣ ΤΟΥ ΜΠΡΕΣΤ ΛΙΤΟΦΣΚ. ΛΕΝΙΝ 1918: η συνθήκη μεταξύ Γερμανών και μπολσεβίκων", Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία της 24ης Φεβρουαρίου 2013,|last=Αγτζίδης|first=Βλάσης|ημερομηνία=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref>''
<br />
== Όροι συνθήκης ==
[[Image:Map Treaty of Brest-Litovsk-fr.svg|thumb|220px|Τα ρωσικά εδάφη που πέρασαν στις Κεντρικές Δυνάμεις μετά την υπογραφή της συνθήκης]]
| 