Αρχαία Ήπειρος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''Ήπειρος''' ήταν αρχαίο ελληνικό<ref>Η γενικά αποδεκτή, πλέον, άποψη π.χ. Lewis, David Malcolm; Boardman, John (1994). The Cambridge Ancient History: The Fourth Century B.C. Cambridge University Press. ISBN 0521233488. http://books.google.com/books?id=vx251bK988gC, Errington, Robert Malcolm (1990). A History of Macedonia. University of California Press. ISBN 0520063198. http://books.google.com/books?id=PYgkqP_s1PQC, Borza, Eugene N. (1992). In the Shadow of Olympus: The Emergence of Macedon (Revised Edition). Princeton: Princeton University Press. ISBN 0691008809. http://books.google.com/books?id=614pd07OtfQC, {{cite book|title=Φίλιππος της Μακεδονίας|last=Hammond|first=NGL|publisher=Duckworth|year=1994|location=Λονδίνο, UK}} <small>"Η Ήπειρος ήταν χώρα που παρήγαγε γαλακτοκομικά και κτηνοτροφικά προϊόντα...Η κοινωνική μονάδα ήταν η μικρή φυλή, αποτελούμενη από πολλές νομαδικές και ημινομαδικές ομάδες, από τις οποίες φυλές, πάνω από 70 είναι γνωστές οι ονομασίες, συνεργάζονταν σε μία μορφή εκτεταμένου συνασπισμού διαμορφώνοντας τις τρεις φυλές: των Θεσπρωτών, των Μολοσσών, των Χαόνων... Γνωρίζουμε από την ανακάλυψη εγχάρακτων επιγραφών ότι οι φυλές αυτές ήταν ελληνόφωνες (μιλούσαν διάλεκτο δυτικής Ελλάδας)"</small></ref> [[Δυναστεία των Αιακιδών|βασίλειο]]<ref>[[Στράβων|ΣΤΡΑΒΩΝ]], ''[[Γεωγραφικά]]'', Βιβλίο 7, Κεφ. 7, Παράγρ. 6: "Ambracia lies only a short distance above the recess; it was founded by Gorgus, the son of Cypselus. The River Aratthus flows past Ambracia; it is navigable inland for only a few stadia, from the sea to Ambracia, although it rises in Mount Tymphe and the Paroraea. Now this city enjoyed an exceptional prosperity in earlier times (at any rate the gulf was named after it), and it was adorned most of all by '''Pyrrhus''', who made the place his royal residence"[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0198%3Abook%3D7%3Achapter%3D7%3Asection%3D6]</ref> στο βορειοδυτικό σύνορο της [[Αρχαία Ελλάδα|Αρχαίας Ελλάδας]]. Η λέξη [[Ήπειρος]] ετυμολογικώς προέρχεται από τη [[Δωρική διάλεκτος|δωρική]] έκφραση "ΑΠΕΙΡΟΣ ΧΩΡΑ" <ref>Η Ιστορία της Ηπείρου, εκδόσεις Δωδώνη, 1982</ref>,<ref name="ReferenceA">Χαράλαμπος Γκούβας: Η Ιστορία του Νομού Πρέβεζας, έκδοση 2009, ISBN 978-960-87328-2-7</ref>. Η λέξη ''ΑΠΕΙΡΩΤΑΝ'' που αναγράφεται στα αρχαία νομίσματα είναι η δωρική γενική ''των Ηπειρωτών''. Η Ήπειρος κατά την [[Αρχαία Ελλάδα|Αρχαιότητα]] εκτεινόταν από τη σημερινή [[Πρέβεζα]] νοτίως έως την [[Εγνατία Οδός|Εγνατία]] ρωμαϊκή οδό, δηλαδή τον ποταμό [[Ποταμός Σκούμπιν|Σκούμπιν]], γνωστό στην αρχαιότητα ως Γενούσο, που περνάει από το [[Ελμπασάν]] της Αλβανίας. Αυτό προκύπτει από κείμενο του γεωγράφου [[Στράβων]]α <ref>Στράβων: "Ταύτην δε την οδόν Εγνατίαν (…) εν δεξιά μεν εστί τα ηπειρωτικά έθνη",Γεωγραφικά</ref> H Αρχαία Ήπειρος αποτέλεσε υπολογίσιμο κράτος που κατείχε κατά κύριο λόγο την ευρύτερη περιοχή της σύγχρονης [[Ήπειρος|Ηπείρου]], καθώς και [[Βόρεια Ήπειρος|Βόρειας Ηπείρου]]. Οι τρεις βασικές φυλές που κατοίκησαν την περιοχή ήταν οι [[Χάονες]] στα βορειοδυτικά, οι [[Μολοσσοί]] στο κέντρο και οι [[Θεσπρωτοί]] στο νότο. Διακεκριμένη βασιλική οικογένεια που εμφανίστηκε κατά την ύστερη [[κλασική εποχή]] ήταν οι [[Δυναστεία των Αιακιδών|Αιακίδες]], από τη φυλή των Μολοσσών. Μέλος της ήταν και ο διάσημος βασιλιάς που είναι γνωστός ως [[Πύρρος της Ηπείρου]], ο επονομαζόμενος "Αετός της Ηπείρου". Κατά την [[Ελληνιστική περίοδος|ελληνιστική περίοδο]] η μορφή διακυβέρνησης μετατράπηκε σε [[δημοκρατία]], μέχρι την κατάληψη της περιοχής από τους [[Αρχαία Ρώμη|Ρωμαίους]]. Διάσημες αρχαίες πόλεις της Βόρειας Ηπείρου (έδαφος σημερινής Αλβανίας) ήταν η [[Απολλωνία η Ιλλυρική|Απολλωνία]], η Φοινίκη, η [[Επίδαμνος]], και το [[Βουθρωτό]]ν.

* '''(4) Νομός Θεσπρωτίας:''' Αρχαία [[Ελέα Θεσπρωτίας]], στη Χρυσαυγή Θεσπρωτίας, [[Αρχαία Γίτανα]], στο Δρέπανο Θεσπρωτίας, [[Αρχαία Ελίνα (Δυμόκαστρο)]], στο Καραβοστάσι Πέρδικας Θεσπρωτίας, [[Αρχαία Φανοτή (Ντόλιανη)]], στον Παραπόταμο, Δήμος Ηγουμενίτσας.<ref>Εκδοτική Αθηνών: Ηπειρος, έκδοση 2009</ref>,<ref name="ReferenceA"/>

Οι ανασκαφές του 20ού αιώνα απέδειξαν ότι ανθρώπινα όντα Homo Sapiens κατοικούν στην Ήπειρο από το 200.000 πΧ. Αυτό προκύπτει από τα ευρήματα των καθηγητών Eric Higgs της Οξφόρδης και Σωτήριου Δάκαρη στο [[Σπήλαιο Ασπροχάλικο]] ή Βραχοσκεπή Ασπροχάλικου Πρέβεζας, και στην [[Καστρίτσα]] της Λίμνης Ιωαννίνων, όπως και στον [[Κοκκινοπηλός Πρέβεζας|Κοκκινοπηλό Πρέβεζας]] την εποχή 1962-1965 <ref name="ReferenceA"/>{{πηγή}}. Από την οπτική γωνία των [[Αρχαία Ελλάδα|Ελλήνων]] της [[Κλασική εποχή|κλασικής εποχής]], στα βορειοδυτικά τους κατοικούσαν φυλές [[Αρχαία Ελλάδα|Ελλήνων]], οι οποίοι όμως συχνά αντιμετωπίζονταν με περιφρόνηση. Οι γραπτές αναφορές της εποχής αναφέρουν ως προς το ποιά φύλα πρέπει να θεωρηθούν Έλληνες, Ηπειρώτες. Δυσκολίες όμως προβάλλει το γεγονός ότι τα φύλα αυτά δεν άφησαν γραπτές μαρτυρίες. Τον [[5ος αιώνας π.Χ.|5ο αιώνα π.Χ.]] ο [[Αθήνα|Αθηναίος]] ιστορικός [[Θουκυδίδης]] αναφέρεται στους Ηπειρώτες, ομοίως και ο [[Στράβων]].<ref>[[Στράβων]], ''Γεωγραφία, Βιβλίο VII, 7, 1'' [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Strabo/7G*.html]</ref> Οι [[Απολλόδωρος ο Αθηναίος|Απολλόδωρος]], [[Διονύσιος ο Αλικαρνασσεύς]], [[Φροντίνος]], [[Παυσανίας]],<ref>[[Παυσανίας]], ''Περιγραφή της Ελλάδας, 1.11.7-1.12.2 (μετάφραση Jones)'' στο Theoi Project [http://www.theoi.com/Text/Pausanias1A.html]</ref> [[Κλαύδιος Πτολεμαίος|Πτολεμαίος]] και [[Ευτρόπιος (ιστορικός)|Ευτρόπιος]] <ref>[[Ευτρόπιος (ιστορικός)|Ευτρόπιος]], ''Επιτομή της Ρωμαϊκής Ιστορίας'' (''Historiae Romanae Breviarium'') Βιβλίο 2, XI, XIII στο Tertullian [http://www.tertullian.org/fathers/eutropius_breviarium_2_text.htm]</ref> τους χαρακτηρίζουν ως Έλληνες. Η περιοχή πάντως ήταν ιδιαίτερης θρησκευτικής σημασίας για τον αρχαίο ελληνικό κόσμο, λόγω της παρουσίας του [[Μαντείο της Δωδώνης|Μαντείου της Δωδώνης]], του δεύτερου σημαντικότερου μετά από αυτό των [[Μαντείο των Δελφών|Δελφών]]. Ο [[Πλούταρχος]] σημειώνει και το εξής ενδιαφέρον στοιχείο: Στη βιογραφία του βασιλιά [[Πύρρος της Ηπείρου|Πύρρου]], υποστηρίζει ότι ο [[Αχιλλέας]] λατρευόταν ως θεός στην Ήπειρο και στην τοπική διάλεκτο ονομαζόταν ''«Ασπετός»'' (δηλαδή αμίλητος, μη προσεγγίσιμος στην [[Όμηρος|ομηρική]] γλώσσα). Σε αντίθεση με τα υπόλοιπα ελληνικά φύλα που διαμορφώθηκαν στα πρότυπα της [[Πόλη-κράτος|πόλης-κράτους]], όπως η [[Αθήνα]], η [[Αρχαία Σπάρτη|Σπάρτη]] και η [[Αρχαία Κόρινθος|Κόρινθος]], οι Ηπειρώτες ζούσαν σε μικρά χωριά. Ορισμένες φυλές είχαν βασιλείς κάτι που δεν ήταν συνηθισμένο την εποχή εκείνη. Η περιοχή βρίσκονταν στο άκρο του ελληνικού κόσμου και συχνά οι ηπειρώτικες φυλές είχαν να αντιμετωπίσουν εισβολείς από τον Βορρά.