Πυρκαγιά: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Γραμμή 5:
Ένα σημαντικό τμήμα της [[Γη]]ς υπόκειται σε περιοδικές πυρκαγιές. Σε γενικές γραμμές οι διάφοροι τύποι πυρκαγιάς ερμηνεύονται ιστορικά σε σχέση με το [[κλίμα]] και τη συναφή γεωλογία του τοπίου, με περιορισμένη εξέταση του ρόλου τους στην εξελικτική πορεία του [[οικοσύστημα|οικοσυστήματος]] και του ρόλου της [[φωτιά]]ς στη διαμόρφωση των πληθυσμών διαφόρων ειδών, που απαρτίζουν τη συνολική [[πανίδα]] και [[χλωρίδα]] ενός τόπου. Ιστορικά, οι κλάδοι της [[οικολογία]]ς, της [[βιογεωγραφία]]ς και της [[παλαιοοικολογία]]ς θεωρούν το κλίμα και τη γεωλογία ως βασικούς παράγοντες που καθορίζουν τα οικοσυστήματα συναρμολόγησης και διανομής. Ωστόσο, σε πολλά από αυτά τα τοπία η [[φωτιά]] είναι παράγοντας ίσης ή μεγαλύτερης σημασίας και οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ των τριών παραγόντων προσδιορίζουν δυναμικά τον αριθμό των διαθέσιμων λειτουργικών τύπων τόσο στην χλωρίδα, όσο και στην πανίδα. Η φωτιά δεν είναι μια νέα διαδικασία σύνθεσης ή αποδόμησης οικοσυστημάτων, αλλά αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα εξέλιξης της πανίδας και της χλωρίδας ιδιαίτερα ήδη από την [[Παλαιοζωικός αιώνας|Παλαιοζωική]]<ref>Bond & Scott, 2010, 1137–1150</ref>.
 
===Μεσογειακό κλίμα===
Ιδιαίτερα οι τόποι που συνδέονται με το [[μεσογειακό κλίμα]], είναι περιοχές στις οποίες η βροχόπτωση υπερβαίνει την δυνητική [[εξατμισοδιαπνοή]] κατά τη διάρκεια της εποχής των βροχών<ref>Rundel, 2010, 2-6</ref>, με αποτέλεσμα την επαρκή ανάπτυξη [[φυτό|φυτών]], που γίνονται ιδιαίτερα εύφλεκτα κατά την διάρκεια της ξηρής περιόδου του [[καλοκαίρι|καλοκαιριού]]. Συλλογικά, οι περιοχές αυτές περιλαμβάνουν μόνο το 2% της έκτασης του κόσμου, αλλά στεγάζουν πάνω από το 15% του συνόλου των αγγειακών ή ανώτερων φυτών της συνολικής χλωρίδας<ref>Rundel 2004, 1-12</ref>. Είναι οικοσυστήματα επιρρεπή σε διαφορετικές μορφές φωτιάς και κυριαρχούνται από προσαρμοσμένη βλάστηση, η οποία προκύπτει από μακρά εξελικτική σχέση με τις πυρκαγιές<ref>Pausas & Keeley 2009, 593–601</ref>, γεγονός που επηρεάζει το σύστημα της πανίδας.
 
Η πλήρης κατανόηση του πραγματικού ρόλου της φωτιάς σε τοπία του μεσογειακού κλίματος είναι δυνατόν να επιτευχθεί μόνο με την αναγνώριση της σημασίας της στην εξέλιξη των μεσογειακής χλωρίδας και πανίδας και στη διαμόρφωση των προτύπων [[βλάστηση]]ς. Ο ρόλος της φωτιάς στο [[πλειστόκαινο]] δεν περιορίστηκε μόνο στην αποφυγή της πυρκαγιάς ή σε [[γονότυπος|γονότυπους]] και [[είδος (βιολογία)είδη]] ανθεκτικά στη φωτιά. Είχε αποφασιστική επιρροή στην εξέλιξη διαφοροποιημένων τοπίων, καθώς στους ιστορικούς χρόνους έγινε σημαντικό εργαλείο για την βελτίωση βοσκοτόπων, ανοίγοντας εδάφη με θαμνώδη βλάστηση, αυξάνοντας παράλληλα τα [[πόα|ποώδη]] κτηνοτροφικά φυτά. Στην σύγχρονη εποχή οι ανεξέλεγκτες πυρκαγιές, ειδικά αν συνδυαστούν με το φαινόμενο της υπερβόσκησης, έγιναν σημαντική αιτία υποβάθμισης του τοπίου<ref>Naveh, 1994, 164</ref>). Μια τέτοια διαδικασία αναπροσαρμογής, ως είναι φυσικό, άσκησε σημαντικές επιδράσεις στους πληθυσμούς των μεγάλων και μικρών [[θηλαστικά|θηλαστικών]].
===Ελληνικό μεσογειακό κλίμα===
 
Όσον αφορά στην [[Ελλάδα]], η κλιματική τυπολογία της Μεσογείου συσχετίζεται ιδιαίτερα με το ελληνικό ημιορεινό μεσογειακό κλίμα και τους αποκαλούμενους ετήσιους περιοδικούς ανέμους ([[μελτέμι]]α), καθώς και τις περιόδους βροχοπτώσεων και ξηρασίας. Τα μελτέμια αναπτύσσονται από συστήματα υψηλών πιέσεων στις κορυφογραμμές και φυσούν σε βορειοδυτική κατεύθυνση προς ένα σύστημα χαμηλών πιέσεων που προκύπτει από τις εκάστοτε τοπικές θερμοκρασίες κατά την περίοδο του καλοκαιριού και του φθινοπώρου<ref>Keeley ''et al'', 2012, 20</ref>. Η φυσική [[γεωγραφία]] της Μεσογείου καθιστά το ελληνικό τοπίο ιδανικό για καύση, από την αρχαιότητα έως την σύγχρονη εποχή. Σε μια μακρά ιστορική συνέχεια οι πυρκαγιές στο ελληνικό τοπίο στο μεγαλύτερο ποσοστό τους αναφέρονται ως ανθρωπογενείς. Η [[Μεσόγειος]] ως ευρύτερο περιβάλλον, εκτός από τόποςςτόπος, είναι κλίμα, σύστημα ζώντων οργανισμών και επιστημονικό παράδειγμα για την εκτίμηση των επιδράσεων της φυσικής ή ανθρωπογενούς πυρκαγιάς<ref>Pyne, 2009, 11</ref>.
 
== Πώς δημιουργείται η πυρκαγιά ==