Βικιπαίδεια

Βρετάνη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 63:
}}
 
Η '''Βρετάνη''' αποτελεί μια ιστορική, γεωγραφική και πολιτισμική οντότητα (συχνά αποκαλείται και "ιστορική Βρετάνη" ώστε να διαφοροποιείται από την [[Βρετάνη (διοικητική περιοχή)|διοικητική περιοχή της Βρετάνης]]. Είναι μια χερσόνησος, στο δυτικό άκρο της [[Γαλλία]]ς, η οποία βρίσκεται μεταξύ της [[Μάγχη]]ς στα βόρεια, της [[Κελτική θάλασσα|Κελτικής θάλασσας]] και της [[Ιρουάζ]] στα δυτικά και του [[Κόλπος της Γασκόνης|Κόλπου της Γασκόνης]] στα νότια. Με τη διάλυση της [[Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας]], γνώρισε σημαντική αύξηση στον πληθυσμό της, λόγω της μαζικής μετανάστευσης<ref>Léon Fleuriot, ''Les Origines de la Bretagne'', κεφάλαιο II «Les Bretons sur le continent dans l’armée romaine et les premiers Bretons en Armorique», σελ. 39-50, Payot, Παρίσι, 1999, ISBN 2-228-12711-6</ref><ref>John Morris, ''The Age of Arthur'', Poenix, Λονδίνο (1993) ISBN 1-842124773</ref> νησιωτικών [[Βρετόνοι|Βρετόνων]] σε αυτό το τμήμα της παλαιάς κελτικής Αρμορικής. Αυτοί ίδρυσαν βασίλειο<ref>Joël Cornette, ''Histoire de la Bretagne et des Bretons'', Seuil, Paris, 2005, ISBN 2-02-054890-09</ref> κατά τον 9<sup>ο</sup> αιώνα, το οποίο, στη συνέχεια, έγινε [[δουκάτο]]<ref>Joël Cornette, ''op. cit.'', 2005 ISBN 2-02-054890-09.</ref> εξαρτώμενο από το Βασίλειο της Γαλλίας. Ενωμένο με το [[Γαλλικό Στέμμα]] το 1532, αποτέλεσε τμήμα των βασιλικών κτήσεων και αποτέλεσε, από διοικητικής άποψης, ένα στρατιωτικό καθεστώς, μια κυβέρνηση (την Κυβέρνηση της Ρεν), και, από τελωνειακής άποψης, μία «εμπορική επαρχία»<ref>Alain Déniel, ''Le Mouvement breton, 1919-1945'', éditions La Découverte, Παρίσι (1976) ISBN 270710826X.</ref>, μέχρι και τον διοικητικό της αφανισμό το [[1790]] και την διαίρεσή της σε πέντε [[Νομοί της Γαλλίας|νομούς]]: [[Κοτ-ντ'Αρμόρ|Κοτ-ντυ-Νορ]], [[Φινιστέρ]], [[Ιλ-ε-Βιλαίν]], [[Λουάρ-Ατλαντίκ|Λουάρ-Ανφεριέρ]] και [[ΜορμπιχάνΜορμπιάν]]. Η Βρετάνη διαθέτει μια ισχυρή εθνική ταυτότητα, η οποία, όμως, είναι ακόμη αμφισβητήσιμη.<ref>Pierre-Jean Simon, ''La Bretonnité. Une ethnicité problématique'', Terre de Brume/Presses universitaires de Rennes, 1999.<br />Ronan Le Coadic, ''L’Identité bretonne'', Presses universitaires de Rennes/Terres de Brume, 1998.</ref>
 
Κάτοικοί της είναι οι ''[[Βρετόνοι]]'', είτε πρόκειται για την παλαιά ιστορική επαρχία είτε για την σημερινή διοικητική περιοχή. Η [[Βρετονική γλώσσα|βρετονική]] ονομασία της, ''Breizh'' (χωρίς άρθρο, με προφορά ως [brɛjs] στην [[Βρετονική διάλεκτος KLT|βρετονική διάλεκτο KLT]], [brɛχ] στην [[Βρετονική διάλεκτος του Βαννεταί|βρετονική διάλεκτο του Βαννεταί]]), ορθογραφείται με τον δίφθογγο «ZH» ώστε να γίνει το "πάντρεμα", με αυτό τον τρόπο, της παλαιάς γραφής που χρησιμοποιούνταν στο Βορρά και στη Δύση (Breiz) με αυτή του Νότου (Breih). Το «Breizh» συντομογραφείται και ως ''BZH''. Στα [[γκάλο]], την έτερη παραδοσιακή γλώσσα της Βρετάνης, η ονομασία της περιοχής είναι ''Bertaèyn''.
Γραμμή 126:
Έδωσαν έτσι, το όνομά τους στην περιοχή, η οποία για καιρό αποκαλείτο Μικρή Βρετάνη ή Ηπειρωτική Βρετάνη, ως αντιπαράθεση στον τόπο καταγωγής τους.
 
=== Ιστορικές ΧώρεςΠεριοχές ===
{{Κύριο|ΧώρεςΠεριοχές της Βρετάνης}}
 
Η Βρετάνη ήταν χωρισμένη, αρχικά, σε εννέα χώρεςπεριοχές (''broioù''), οι οποίες ήταν χωρισμένες σε δύο ζώνες, ανάλογα με την χρήση ή όχι των [[Βρετονικά|Βρετονικών]]. Αυτές είναι η Κάτω Βρετάνη (''Breizh Izel'') και η Άνω Βρετάνη (''Breizh Uhel''), χωρισμένες κατά προσέγγιση και, σήμερα, χωρίς κάποια νομική ισχύ. Παρόλα αυτά, οι συγκεκριμένοι όροι παραμένουν σε χρήση μέχρι και σήμερα. Στην Βρετάνη, αυτές οι δύο ονομασίες δεν έχουν απολύτως καμία προσβλητική έννοια.
* [[Κάτω- Βρετάνη]] ''(Breizh Izel - Basse-Bertaigne)'':
** [[ΧώραΠεριοχή του Λεόν|Λεόν]],
** [[Τρεγκόρ]],
** [[Κορνουάιγ]],
** [[Μπροερέκ|Βαννεταί]].
 
* [[Άνω- Βρετάνη]] ''(Breizh Uhel - Haote-Bertaigne)'' :
** [[ΧώραΠεριοχή του Σαιν-Μπριέκ]],
** [[ΧώραΠεριοχή του Σαιν-Μαλό]],
** [[ΧώραΠεριοχή του Ντολ]],
** [[ΧώραΠεριοχή της Ρεν]],
** [[ΧώραΠεριοχή της Ναντ]].
 
Οι εννέα αυτές χώρεςπεριοχές αντιστοιχούν στις [[ΔιακονίεςΕπισκοπές της Βρετάνης|διακονίεςεπισκοπές]], οι οποίες υποδιαιρούνται σε [[Ενορία|ενορίες]]. Η δημιουργία τους ανάγεται στην χρονική περίοδο μεταξύ 6<sup>ου</sup> και 10<sup>ου</sup> αιώνα. Το σύνολο αυτών των διακονιών υπαγόταν στην αρχιδιακονίααρχιεπισκοπή του [[Επισκοπή του Ντολ-ντε-Μπρετάνι|Ντολ]], και μετέπειτα της [[ΑρχιδιακονίαΑρχιεπισκοπή της Τουρ|Τουρ]].
 
=== Μεσαίωνας ===
Γραμμή 152:
Ο [[Νομινόης]], άρχοντας της Βρετάνης από το 845 ως το 851, υπήρξε ο κυριότερος συντελεστής στην γέννηση μιας ενωμένης και ανεξάρτητης Βρετάνης, απ'όπου πήρε τον τίτλο του [[Πατέρας του Έθνους|Πατέρα του Έθνους]] (''Tad ar Vro'' στα βρετονικά) τον οποίον του απέδωσε ο [[Αρτύρ ντε Λα Μπορντερί]] το 1898.<ref>Arthur de La Borderie, ''Histoire de la Bretagne'', Tome II, Paris, 1898.</ref>
 
Αυτή η Βρετάνη κατέστη κατά τον 9<sup>ο</sup> αιώνα, στη διάρκεια της βασιλείας του [[Ερισπόης|Ερισπόη]], ένα ενοποιημένο βασίλειο,<ref name="autogenerated1" /> το [[Βασίλειο της Βρετάνης]]. Το [[Σύμφωνο της Ανζέ]], τον Σεπτέμβριο του 851, οριστικοποίησε τα σύνορά του. Το σύμφωνο της Ανζέ, πρακτικά ακυρώθηκε κατά την βασιλεία του [[ΣολόμωνταςΣολομών της Βρετάνης|Σολομώντα]], ο οποίος ξεκίνησε εκ νέου πόλεμο κατά του [[Κάρολος ο Φαλακρός|Καρόλου του Φαλακρού]], με τον τελευταίο να βρίσκεται, εκείνη την περίοδο, σε πόλεμο με τους Βίκινγκ. Χάρη στις κατακτήσεις του βασιλιά [[ΣολομώνταςΣολομών της Βρετάνης|Σολομώντα]], η Βρετάνη έφτασε, τότε, στην μέγιστη έκτασή της, στην οποία περιλαμβάνονταν μεταξύ άλλων το [[ΑβρανσάνΑβρανσέν]], το [[Κοταντέν]], οι [[Αγγλονορμανδικές Νήσοι]], ένα σημαντικό τμήμα του [[Κομητεία του Μαιν|Μαιν]] και του [[Ανζού]].
 
Η ηρεμία του βασιλείου διαταράχτηκε από τις καταλήψεις και επιδρομές των [[Βίκινγκ]] στις αρχές του 10ου αιώνα.
Γραμμή 198:
Στις [[31 Ιανουαρίου]] του [[1969]], χιλιάδες αυτονομιστές, οπαδοί του Απελευθερωτικού Μετώπου της Βρετάνης (FLB) υποδέχθηκαν τον πρόεδρο [[Σαρλ ντε Γκωλ]] μπροστά στο δημαρχείο της Ρεν, πρώτο σταθμό της τριήμερης περιοδείας του στη Βρετάνη, κραδαίνοντας τη βρετόνικη σημαία και φωνάζοντας ''"Ζήτω η ανεξάρτητη σοσιαλιστική Βρετάνη"'' και ''"Φασίστα, φασίστα"''. Τα πνεύματα ήταν οξυμμένα, διότι εκτός των άλλω δύο εβδομάδες νωρίτερα ο αρχηγός του FLB Ρενέ Βαγιάν ή "Ρενέ ο Καναδός" και 11 ακόμη αυτονομιστές καταδικάστηκαν από δικαστήριο των [[Παρίσι|Παρισίων]]. Ο Σαρλ ντε Γκωλ μπήκε ψύχραιμος στο δημαρχείο, στην πλατεία όμως οι αυτονομιστές συγκρούστηκαν με οπαδούς του Γάλλου προέδρου που φώναζαν ''"Ζήτω ο Ντε Γκωλ"''. Επακολούθησε η βίαια παρέμβαση των ειδικών δυνάμεων, ξυλοδαρμός και 42 συλλήψεις, ενώ η αστυνομία είχε συλλάβει προληπτικά δεκάδες μαχητικά στελέχη του αυτονομιστικού κινήματος με αλλεπάλληλες επιδρομές όλο τον μήνα.
 
Η υπερήφανη για τις κελτικές ρίζες και το κελτικό γλωσσικό της ιδίωμα Βρετάνη, παραδοσιακό προπύργιο του γκολικούγκωλικού κόμματος, δυσφόρησε στα τέλη της δεκαετίας του 1960 για τον χρόνιο οικονομικό μαρασμό της. Τη δυσφορία αυτή εκμεταλλεύτηκε το FLB, προέκταση της μυστικής εθνικιστικής οργάνωσης της δεκαετίας του 1930 Gwenn ha du ("Άσπρο και μαύρο" στα κελτικά, από τα χρώματα της σημαίας της Βρετάνης).
 
Το μέτωπο έδρασε κατά τα πρότυπα του [[Ιρλανδικός Δημοκρατικός Στρατός|ΙΡΑ]] και έδρα της εξόριστης κυβέρνησής του ήταν το [[Δουβλίνο]] της ελεύθερης [[Ιρλανδία|Ιρλανδίας]], ενώ το στρατιωτικό του σκέλος, το ALB, είχε στο ενεργητικό του 40 περίπου επιθέσεις στη Βρετάνη και στο Παρίσι. ''"Η Βρετάνη δεν θα χάσει ποτέ τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της, θα παραμείνει όμως αναπόσπαστο μέρος της Γαλλίας"'', τόνισε ο πρόεδρος Σαρλ ντε Γκωλ, που ανέλυσε τη συνταγματική του αναθεώρηση και την ευρεία αποκέντρωση που προετοίμαζε στο Κεμπέρ, την έδρα του "Ρενέ του Καναδού". Όμως, ο στρατηγός έχασε το δημοψήφισμα του Απριλίου του 1969 και οι αυτονομιστές συνέχισαν τον αγώνα τους, ο οποίος, ιδίως μετά το [[1945]], βρισκόταν υπό την έντονη επιρροή των σοσιαλιστικών τάσεων και αντιλήψεων<ref>''Η Βρετάνη ζητεί ανεξαρτησία από τη Γαλλία'', Ιστορικό Λεύκωμα 1969, σελ. 114, Καθημερινή (1998)</ref>.
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Βρετάνη"