Δίας (μυθολογία): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 2:
Ο '''Δίας''' ή '''Ζεύς''' σύμφωνα με την αρχαία ελληνική θεογονία είναι ο «Πατέρας των θεών και των ανθρώπων», που κυβερνά τους [[Δώδεκα θεοί του Ολύμπου|Θεούς]] [[Δώδεκα θεοί του Ολύμπου|του Ολύμπου]].
== Ετυμολογία ==
[[Αρχείο:Statue of Zeus.jpg|thumb|right|380x380px|Aπεικόνιση του [[Άγαλμα του Ολυμπίου Διός|Αγάλματος του Ολυμπίου Διός]].]]▼
Ο Δίας ονομαζόταν στα [[Αρχαία Ελληνική γλώσσα|Αρχαία Ελληνικά]] ''Ζευς'', λέξη που στη γενική πτώση ήταν ''του Διός'', (σπανιότερα του ''Ζηνός''), απ' όπου προήλθε και η νεοελληνική ονομασία. Η ετυμολογία της λέξης είναι η εξής: Προέρχεται από την [[Ινδοευρωπαϊκές γλώσσες|Ινδοευρωπαϊκή]] ρίζα ''*Dyēus'', που σύμφωνα με τους γλωσσολόγους προέρχεται από την πρώτο-ινδο-ευρωπαϊκό θεό της ημέρας *''Dyeus ph<sub>2</sub>tēr'' ("Sky Father") που προέρχεται από την ριζά *''dyeu''- ("to shine")<ref>{{Cite journal|url=http://dx.doi.org/10.5860/choice.49-3594|title=The American Heritage dictionary of Indo-European roots|date=2012-03-01|journal=Choice Reviews Online|issue=07|doi=10.5860/choice.49-3594|volume=49|pages=49–3594-49-3594|issn=0009-4978}}</ref> και div-, που σημαίνει ουρανός και έδωσε ακόμα την ελληνική λέξη ''Θεός'', το [[Λατινική γλώσσα|Λατινικό]] ''Deus'', το [[Βέδες|Βεδικό]] ''Dyaus'', το [[Γερμανικές γλώσσες|Γερμανικό]] ''[[Τυρ|Tiwaz]],'' το [[Σκωτική Γαελική γλώσσα|Γαελικό]] ''Dia,'' [[Ιρλανδική γλώσσα|Αρχαίο Ιρλανδικό]] ''Dia'' που επίσης σημαίνει και Θεός και Μέρα<ref>{{Cite web|url=http://edil.qub.ac.uk/15848|title=eDIL - Irish Language Dictionary|last=edil@qub.ac.uk|website=edil.qub.ac.uk|language=en|accessdate=2018-06-11}}</ref> και άλλες λέξεις σχετικές με το θείο.<ref>{{Cite journal|url=http://dx.doi.org/10.1093/gmo/9781561592630.article.j987654|title=“Jazz”: etymology|last=Gabbard|first=Krin|date=2003|journal=Oxford Music Online|publisher=Oxford University Press}}</ref><ref>{{Cite journal|url=http://dx.doi.org/10.5860/choice.49-3594|title=The American Heritage dictionary of Indo-European roots|date=2012-03-01|journal=Choice Reviews Online|issue=07|doi=10.5860/choice.49-3594|volume=49|pages=49–3594-49-3594|issn=0009-4978}}</ref>Το όνομα βρίσκεται και σε άλλους ινδοευρωπαϊκούς λαούς, τους Ινδούς, τους Όμβρους, τους Λατίνους κ.α. Η έκφραση ''Ζευς πατήρ'' αντιστοιχεί στο Diespiter (Juppiter) των [[Ρωμαϊκή αυτοκρατορία|Ρωμαίων]], το Jupater των Όμβρων και το Dyaus Pita των αρχαίων [[Ινδία|Ινδών.]]<ref>{{Cite journal|url=http://dx.doi.org/10.1093/gmo/9781561592630.article.j987654|title=“Jazz”: etymology|last=Gabbard|first=Krin|date=2003|journal=Oxford Music Online|publisher=Oxford University Press}}</ref> Από την ίδια ριζά προέρχεται και το αγγλικό day που σημαίνει μέρα<ref>{{Cite web|url=https://www.etymonline.com/word/day|title=day {{!}} Origin and meaning of day by Online Etymology Dictionary|website=www.etymonline.com|language=en|accessdate=2018-06-10}}</ref>.▼
== Ο Δίας στο μύθο ==
Αυτός είναι ο θεός του ουρανού και του κεραυνού στην ελληνική μυθολογία. Είναι το νεότερο παιδί του [[Κρόνος (μυθολογία) | Κρόνου]] και της [[Ρέα (μυθολογία)|Ρέας]]. Στις περισσότερες παραδόσεις είναι παντρεμένος με την [[Ήρα (μυθολογία)|Ήρα]], αν και στο [[Αρχαία Δωδώνη|μαντείο της Δωδώνης]], σύζυγος του αναφέρεται η [[Διώνη (μυθολογία)|Διώνη]]. Είναι γνωστός για τις ερωτικές περιπέτειες του. Αυτό οδήγησε σε πολλούς ευσεβείς και ηρωικούς απογόνους, συμπεριλαμβανομένων της [[Αθηνά|θεός Αθηνάς]], του [[Απόλλων|θεού Απόλλωνα]], της [[Άρτεμις|θεάς Άρτεμης]], του [[Ερμής (μυθολογία)|θεού Ερμή]], της [[Περσεφόνη|θεάς Περσεφόνης]] (από την [[Δήμητρα (μυθολογία)|θεά Δήμητρα]]), του [[Διόνυσος|θεού Διόνυσου]], του [[Περσέας|Περσέα]], του [[Ηρακλής|Ηρακλή]], της [[Ωραία Ελένη |Ωραίας Ελένης]], του [[Μίνωας |Μίνωα]] και των [[Μούσες|Μουσών]] (από την [[Τιτάνες|Τιτανίδα]] [[Μνημοσύνη]]). Από την [[Ήρα (μυθολογία)|θεά Ήρα]] έχει αποκτήσει τον [[Άρης (μυθολογία)|θεό Άρη]], την [[Ήβη|θεά Ήβη]] και τον [[Ήφαιστος|θεό Ήφαιστο]] (μια άλλη πηγή λέει ότι η [[Ήρα (μυθολογία)|Ήρα]] γονιμοποίησε τον [[Ήφαιστος|Ήφαιστο]] μόνη της), ενώ από τη [[Ωκεανίδες|Ωκεανίδα]] [[Διώνη (μυθολογία)|Διώνη]] απέκτησε την [[Αφροδίτη (μυθολογία)|θεά Αφροδίτη]]. Ο '''Δίας''' υπήρξε ανέκαθεν μετεωρολογικός θεός, ελεγκτής της αστραπής, του κεραυνού και της βροχής. Ήταν ο δυνατότερος και σπουδαιότερος όλων των μυθολογικών όντων και θεών. Ο [[Θεόκριτος]] περίπου το 265 π.Χ. έγραψε: «άλλοτε είναι καθαρός ο Δίας, άλλοτε βρέχει». Στο [[Όμηρος|ομηρικό]] [[έπος]] της [[Ιλιάδα|Ιλιάδας]] έστελνε τους κεραυνούς στους εχθρούς του. Άλλα εμβλήματά του, ήταν ο αετός και η ''αιγίς''.
Γραμμή 128 ⟶ 132 :
|}
▲[[Αρχείο:Statue of Zeus.jpg|thumb|right|380x380px|Aπεικόνιση του [[Άγαλμα του Ολυμπίου Διός|Αγάλματος του Ολυμπίου Διός]].]]
▲Ο Δίας ονομαζόταν στα [[Αρχαία Ελληνική γλώσσα|Αρχαία Ελληνικά]] ''Ζευς'', λέξη που στη γενική πτώση ήταν ''του Διός'', (σπανιότερα του ''Ζηνός''), απ' όπου προήλθε και η νεοελληνική ονομασία. Η ετυμολογία της λέξης είναι η εξής: Προέρχεται από την [[Ινδοευρωπαϊκές γλώσσες|Ινδοευρωπαϊκή]] ρίζα ''*Dyēus'', που σύμφωνα με τους γλωσσολόγους προέρχεται από την πρώτο-ινδο-ευρωπαϊκό θεό της ημέρας *''Dyeus ph<sub>2</sub>tēr'' ("Sky Father") που προέρχεται από την ριζά *''dyeu''- ("to shine")<ref>{{Cite journal|url=http://dx.doi.org/10.5860/choice.49-3594|title=The American Heritage dictionary of Indo-European roots|date=2012-03-01|journal=Choice Reviews Online|issue=07|doi=10.5860/choice.49-3594|volume=49|pages=49–3594-49-3594|issn=0009-4978}}</ref> και div-, που σημαίνει ουρανός και έδωσε ακόμα την ελληνική λέξη ''Θεός'', το [[Λατινική γλώσσα|Λατινικό]] ''Deus'', το [[Βέδες|Βεδικό]] ''Dyaus'', το [[Γερμανικές γλώσσες|Γερμανικό]] ''[[Τυρ|Tiwaz]],'' το [[Σκωτική Γαελική γλώσσα|Γαελικό]] ''Dia,'' [[Ιρλανδική γλώσσα|Αρχαίο Ιρλανδικό]] ''Dia'' που επίσης σημαίνει και Θεός και Μέρα<ref>{{Cite web|url=http://edil.qub.ac.uk/15848|title=eDIL - Irish Language Dictionary|last=edil@qub.ac.uk|website=edil.qub.ac.uk|language=en|accessdate=2018-06-11}}</ref> και άλλες λέξεις σχετικές με το θείο.<ref>{{Cite journal|url=http://dx.doi.org/10.1093/gmo/9781561592630.article.j987654|title=“Jazz”: etymology|last=Gabbard|first=Krin|date=2003|journal=Oxford Music Online|publisher=Oxford University Press}}</ref><ref>{{Cite journal|url=http://dx.doi.org/10.5860/choice.49-3594|title=The American Heritage dictionary of Indo-European roots|date=2012-03-01|journal=Choice Reviews Online|issue=07|doi=10.5860/choice.49-3594|volume=49|pages=49–3594-49-3594|issn=0009-4978}}</ref>Το όνομα βρίσκεται και σε άλλους ινδοευρωπαϊκούς λαούς, τους Ινδούς, τους Όμβρους, τους Λατίνους κ.α. Η έκφραση ''Ζευς πατήρ'' αντιστοιχεί στο Diespiter (Juppiter) των [[Ρωμαϊκή αυτοκρατορία|Ρωμαίων]], το Jupater των Όμβρων και το Dyaus Pita των αρχαίων [[Ινδία|Ινδών.]]<ref>{{Cite journal|url=http://dx.doi.org/10.1093/gmo/9781561592630.article.j987654|title=“Jazz”: etymology|last=Gabbard|first=Krin|date=2003|journal=Oxford Music Online|publisher=Oxford University Press}}</ref> Από την ίδια ριζά προέρχεται και το αγγλικό day που σημαίνει μέρα<ref>{{Cite web|url=https://www.etymonline.com/word/day|title=day {{!}} Origin and meaning of day by Online Etymology Dictionary|website=www.etymonline.com|language=en|accessdate=2018-06-10}}</ref>.
== Ο Δίας στην Ιλιάδα==
| |||