Βικιπαίδεια

Ζάκυνθος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Ετικέτες: Επεξεργασία από κινητό Επεξεργασία από εφαρμογή κινητού επεξεργασία από εφαρμογή Android
μ μδιορθ.
Γραμμή 6:
| χάρτης =Nomos Zakynthou.png
| συντεταγμένες ={{coord|37.7922|20.7578|type:isle|format=dms|display=inline,title}}
| αρχιπέλαγος =[[Ιόνιο Πέλαγος]]
| σύμπλεγμα =[[Επτάνησα]]
| έκταση =406
Γραμμή 13:
| χώρες ={{GRE}}
| όνομαδιαίρεσης1 =Περιφέρεια
| διαίρεση1 =[[Περιφέρεια Ιονίων Νήσων]]
| όνομαδιαίρεσης2 =Περιφερειακή ενότητα
| διαίρεση2 =[[Περιφερειακή ενότητα Ζακύνθου|Ζακύνθου]]
Γραμμή 25:
}}
 
Η '''Ζάκυνθος''', γνωστή διεθνώς και με το όνομα "«'''Τζάντε'''"», ή '''Φιόρο του Λεβάντε''' (= Άνθος της Ανατολής) κατά τους Βενετσιάνους, είναι ένα από τα νησιά των [[Επτάνησα|Επτανήσων]]. Είναι το ενδέκατο σε έκταση ελληνικό νησί και το τρίτο (μετά την [[Κεφαλονιά]] και την [[Κέρκυρα]]) και δεύτερο σε πληθυσμό νησί των [[Επτάνησα|Ιονίων νήσων]]. Η έκτασή της είναι 406 τ. χλμ και ο πληθυσμός ανέρχεται στους 40.758 κατοίκους ([[Ελληνική απογραφή 2011|απογραφή 2011]]). Από την [[Πελοπόννησος|Πελοπόννησο]] απέχει 9,5 ναυτ. μίλια (από την [[Κυλλήνη]] του [[Νομός Ηλείας|Νομού Ηλείας]]) και 8,5 ναυτ. μίλια από το πλησιέστερο βόρεια σε αυτή νησί, την [[Κεφαλονιά]]. Οι κάτοικοί της καλούνται ''Ζακύνθιοι'', ή ''Ζακυνθινοί''.
"«Υρία"», ένα από τα αρχαία ονόματα του νησιού της Ζακύνθου.
 
== Γεωγραφία ==
[[Αρχείο:Ναυάγιο Ζακύνθου.jpg|thumb|220px|Η παραλία με το διάσημο [[Ναυάγιο (Ζάκυνθος)|Ναυάγιο της Ζακύνθου]].]]
Το σχήμα της Ζακύνθου είναι ακανόνιστο τριγωνικό με το μεν βορειότερο άκρο του νησιού να καταλήγει στο ακρωτήρι [[Σκινάρι]], ενώ στο νότιο-νοτιοανατολικό να σχηματίζεται ο κόλπος του [[Λαγανάς Ζακύνθου|Λαγανά]] μεταξύ των δύο ακρωτηρίων, [[Μαραθιά Ζακύνθου|Μαραθιά]] δυτικά και Γέρακας, ή Γεράκι, ανατολικό. Μέσα στον κόλπο του Λαγανά υπάρχουν τρία νησιά, το Μαραθωνήσι, ο Άγιος Σώστης και το Πελούζο, ενώ 37 ναυτικά μίλια νότια του Λαγανά βρίσκονται οι νήσοι [[Στροφάδες]].
Ο κόλπος του Λαγανά, με τη μαγευτική παραλία του, έχει ανακυρηχθεί από το 1999 [[Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου|Εθνικό Πάρκο]] καθώς είναι τόπος ωοτοκίας της υπό εξαφάνιση [[χελώνα]]ς [[Καρέττα-Καρέττα]]. Οι δυτικές ακτές έχουν μήκος περίπου 34 χλμ. είναι βραχώδεις και απότομες σχηματίζοντας πολλές σπηλιές και κολπίσκους. Αντίθετα οι ανατολικές ακτές που βλέπουν προς την Πελλοπόννησο και έχουν μήκος 37 χλμ είναι αμμώδεις με όμορφες παραλίες.
 
Γραμμή 36:
 
===Μυθολογία===
Η Ζάκυνθος, την οποία ο [[Όμηρος]] αναφέρει σαν «''"Υλήεσσα"''» δηλαδή δασώδη, πήρε το όνομά της από τον πρώτο εποικιστή της τον Ζάκυνθο γιο του Βασιλιά της Φρυγίας [[Δάρδανος|Δάρδανου]]. Στην συνέχεια την κατέκτησε ο [[Αρκείσιος]], απόγονος του βασιλιά της [[Κεφαλονιά]]ς Κέφαλου, πατέρας του [[Λαέρτης|Λαέρτη]], και παππούς του [[Οδυσσέας|Οδυσσέα]]. Έτσι περιήλθε η Ζάκυνθος στο Βασίλειο του Οδυσσέα ο οποίος σύμφωνα με το Ομηρικό έπος [[Οδύσσεια]] συμμετείχε με δώδεκα πλοία στον [[Τρωικός Πόλεμος|Τρωικό πόλεμο]]. Μετά την επιστροφή του όμως και τον φόνο των μνηστήρων από τους οποίους είκοσι ήταν από την Ζάκυνθο, οι Ζακυνθινοί επαναστάτησαν και απέσπασαν το νησί τους από το Βασίλειο του Οδυσσέα. Η Ζάκυνθος ακολουθώντας το πνεύμα που επικρατούσε στις πόλεις - κράτη του αρχαίου Ελληνικού χώρου κυβερνήθηκαν με το πολίτευμα της Δημοκρατίας. Τον 7ο αιώνα π.χ. οι Ζακυνθινοί ίδρυσαν την [[Σαγούντο]] στην [[Ιβηρική Χερσόνησος|Ιβηρική Χερσόνησο]] κοντά στην [[Βαρκελώνη]] που απείχε μόλις 1,3 χιλιόμετρα από την θάλασσα.▼
 
▲Η Ζάκυνθος, την οποία ο [[Όμηρος]] αναφέρει σαν ''"Υλήεσσα"'' δηλαδή δασώδη, πήρε το όνομά της από τον πρώτο εποικιστή της τον Ζάκυνθο γιο του Βασιλιά της Φρυγίας [[Δάρδανος|Δάρδανου]]. Στην συνέχεια την κατέκτησε ο [[Αρκείσιος]], απόγονος του βασιλιά της [[Κεφαλονιά]]ς Κέφαλου, πατέρας του [[Λαέρτης|Λαέρτη]], και παππούς του [[Οδυσσέας|Οδυσσέα]]. Έτσι περιήλθε η Ζάκυνθος στο Βασίλειο του Οδυσσέα ο οποίος σύμφωνα με το Ομηρικό έπος [[Οδύσσεια]] συμμετείχε με δώδεκα πλοία στον [[Τρωικός Πόλεμος|Τρωικό πόλεμο]]. Μετά την επιστροφή του όμως και τον φόνο των μνηστήρων από τους οποίους είκοσι ήταν από την Ζάκυνθο, οι Ζακυνθινοί επαναστάτησαν και απέσπασαν το νησί τους από το Βασίλειο του Οδυσσέα. Η Ζάκυνθος ακολουθώντας το πνεύμα που επικρατούσε στις πόλεις - κράτη του αρχαίου Ελληνικού χώρου κυβερνήθηκαν με το πολίτευμα της Δημοκρατίας. Τον 7ο αιώνα π.χ. οι Ζακυνθινοί ίδρυσαν την [[Σαγούντο]] στην [[Ιβηρική Χερσόνησος|Ιβηρική Χερσόνησο]] κοντά στην [[Βαρκελώνη]] που απείχε μόλις 1,3 χιλιόμετρα από την θάλασσα.
 
===Πελοποννησιακός Πόλεμος===
Στους [[Περσικοί Πόλεμοι|Περσικούς πολέμους]] η Ζάκυνθος έμεινε ουδέτερη. Όταν ξέσπασε ο [[Πρώτος Πελοποννησιακός Πόλεμος]] (459 π.χ. - 446 π.χ.) ο Αθηναίος στρατηγός [[Τολμίδης]] συμμάχησε με την Ζάκυνθο. Οι [[Αρχαία Σπάρτη|Λακεδαιμόνιοι]] έκαναν ανεπιτυχή επίθεση να καταλάβουν την Ζάκυνθο (430 π.χ.), οι Ζακυνθινοί ανήκαν στους αυτόνομους συμμάχους των Αθηναίων και συμμετείχαν στην καταστροφική [[Εκστρατεία στη Σικελία]]. Όταν έληξε ο Πελοποννησιακός Πόλεμος η Ζάκυνθος φαίνεται ότι έγινε υποτελής των Σπαρτιατών, ο Τιμόθεος ένας Αθηναίος στρατιωτικός μετέφερε στην επιστροφή του από την [[Κέρκυρα]] εξόριστους Ζακυνθινούς (374 π.χ.) και έκτισε μαζί τους ένα οχυρωμένο φρούριο. Οι εξόριστοι φαίνεται ήταν Ζακυνθινοί που αντιτάχθηκαν στους ηγεμόνες τους όταν έστειλαν για βοήθεια 25 πλοία στους Σπαρτιάτες.<ref>Thucydides. History of the Peloponnesian War</ref><ref>Diodorus Siculus (1946). Library of History</ref><ref>Smith, William (1854). Dictionary of Greek and Roman Geography. John Murray.</ref> Η συμμαχία με την Ζάκυνθο ήταν πολύ σημαντική για τους Αθηναίους αφού το νησί τους παρείχε την [[Πίσσα|λιθανθρακόπισσα]], ήταν πολύτιμη για να ενισχύσουν την ανθεκτικότητα στις Αθηναικές [[Τριήρης|τριήρεις]] που ήταν κατασκευασμένες από ξύλο [[Πεύκο|πεύκου.]]. Η εξαγωγή της λιθανθρακόπισσας γινόταν από την [[Λίμνη Κερίου]] χρησιμοποιώντας καλάμια με φύλλα [[Μυρτιά|μυρτιάςμυρτιά]]ς στην άκρη, μεταφερόταν στην παραλία κάτω από τα [[Ύφαλα|ύφαλα]] ή σε αποθήκες στον [[Πειραιάς|Πειραιά]] που βρισκόταν ο Αθηναϊκός στόλος.<ref>Herodotus (1910). History of Herodotus</ref><ref>Hale, John (2009). Lords of the Sea: The Epic Story of the Athenian Navy and the Birth of Democracy</ref> ▼
 
===ΡωμαικήΡωμαϊκή εποχή===▼
▲Στους [[Περσικοί Πόλεμοι|Περσικούς πολέμους]] η Ζάκυνθος έμεινε ουδέτερη. Όταν ξέσπασε ο [[Πρώτος Πελοποννησιακός Πόλεμος]] (459 π.χ. - 446 π.χ.) ο Αθηναίος στρατηγός [[Τολμίδης]] συμμάχησε με την Ζάκυνθο. Οι [[Αρχαία Σπάρτη|Λακεδαιμόνιοι]] έκαναν ανεπιτυχή επίθεση να καταλάβουν την Ζάκυνθο (430 π.χ.), οι Ζακυνθινοί ανήκαν στους αυτόνομους συμμάχους των Αθηναίων και συμμετείχαν στην καταστροφική [[Εκστρατεία στη Σικελία]]. Όταν έληξε ο Πελοποννησιακός Πόλεμος η Ζάκυνθος φαίνεται ότι έγινε υποτελής των Σπαρτιατών, ο Τιμόθεος ένας Αθηναίος στρατιωτικός μετέφερε στην επιστροφή του από την [[Κέρκυρα]] εξόριστους Ζακυνθινούς (374 π.χ.) και έκτισε μαζί τους ένα οχυρωμένο φρούριο. Οι εξόριστοι φαίνεται ήταν Ζακυνθινοί που αντιτάχθηκαν στους ηγεμόνες τους όταν έστειλαν για βοήθεια 25 πλοία στους Σπαρτιάτες.<ref>Thucydides. History of the Peloponnesian War</ref><ref>Diodorus Siculus (1946). Library of History</ref><ref>Smith, William (1854). Dictionary of Greek and Roman Geography. John Murray.</ref> Η συμμαχία με την Ζάκυνθο ήταν πολύ σημαντική για τους Αθηναίους αφού το νησί τους παρείχε την [[Πίσσα|λιθανθρακόπισσα]], ήταν πολύτιμη για να ενισχύσουν την ανθεκτικότητα στις Αθηναικές [[Τριήρης|τριήρεις]] που ήταν κατασκευασμένες από ξύλο [[Πεύκο|πεύκου.]] Η εξαγωγή της λιθανθρακόπισσας γινόταν από την [[Λίμνη Κερίου]] χρησιμοποιώντας καλάμια με φύλλα [[Μυρτιά|μυρτιάς]] στην άκρη, μεταφερόταν στην παραλία κάτω από τα [[Ύφαλα|ύφαλα]] ή σε αποθήκες στον [[Πειραιάς|Πειραιά]] που βρισκόταν ο Αθηναϊκός στόλος.<ref>Herodotus (1910). History of Herodotus</ref><ref>Hale, John (2009). Lords of the Sea: The Epic Story of the Athenian Navy and the Birth of Democracy</ref>
 
▲===Ρωμαική εποχή===
 
 
Τον 3ο αιώνα π.χ. που η Ζάκυνθος ανήκε στην [[Αιτωλική Συμπολιτεία]] την κατέλαβε ο [[Φίλιππος Ε΄ της Μακεδονίας]]. Ο Ρωμαίος [[Πραίτορας]] κατέλαβε προσωρινά την πόλη της Ζακύνθου εκτός από την Ακρόπολη (211 π.χ.) αλλά ο Φίλιππος Ε΄ λίγο αργότερα την ανακατέλαβε. Η Ζάκυνθος κατακτήθηκε οριστικά από την [[Ρώμη]] με τον στρατηγό Μάρκο Φούλβιους Νομπίλιορ (191 π.χ.). Στους [[Μιθριδατικοί πόλεμοι|Μιθριδατικούς πολέμους]] δέχτηκε επίθεση από τον στρατηγό του [[Μιθριδάτης ΣΤ΄ Ευπάτωρ|Μιθριδάτη]] Αρχέλαο αλλά αποκρούστηκε.<ref>Smith, William (1854). Dictionary of Greek and Roman Geography. John Murray.</ref> Οι Ρωμαίοι της παραχώρησαν σχετική αυτονομία, σύμφωνα με την τοπική παράδοση ο χριστιανισμός διαδόθηκε στο νησί από την [[Μαρία Μαγδαληνή]] το 34 μ.Χ. όταν το πλοίο που την μετέφερε στην Ρώμη σταμάτησε για λίγο στην Ζάκυνθο.
Στη διάρκεια των πρώτων βυζαντινών χρόνων το νησί λεηλατείται από πειρατές και Βάνδαλους. Τον [[Μεσαίωνας|Μεσαίωνα]] το νησί ανήκε μέχρι το 1185 στο [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Βυζαντινό]] [[Θέμα Κεφαλληνίας]] μαζί με τα υπόλοιπα Επτάνησα.<ref>Harrison, Dr. David (December 2013). "The Hidden Mysteries of Kefalonia; Crusaders, Byzantium and Venetians"</ref>
 
===Η Παλατινή Κομητεία της Κεφαλλονιάς και της Ζακύνθου===
 
[[File:County_palatine_of_Cephalonia_and_Zakynthos.JPG|thumb|right|200px|
<gallery>
Γραμμή 57 ⟶ 52 :
File:Tocco stemma.png|Θυρεός της οικογένειας των Τόκκων, των τελευταίων κυβερνώντων της Κομητείας.
</gallery>]]
Η [[Παλατινή Κομητεία της Κεφαλλονιάς και της Ζακύνθου]] την περίοδο (1185 - 1479) ήταν επαρχία του [[Βασίλειο της Σικελίας|Βασιλείου της Σικελίας]]. Ο τίτλος του «''"Κόμη"''» δόθηκε για πρώτη φορά στον [[Μαργαριτόνε]] του [[Μπρίντιζι]] που πήρε σαν δώρο την [[Κεφαλλονιά]] και την Ζάκυνθο από τον [[Γουλιέλμος Β΄ της Σικελίας|Γουλιέλμο Β΄ της Σικελίας]] (1185) για τις υπηρεσίες που του είχε προσφέρει.<ref>http://www.hri.org/infoxenios/english/ionian/zakynthos/history.html</ref> Οι κυβερνήτες της Παλατινής Κομητείας μετά τον [[Μαργαριτόνε]] (1185 - 1195) ήταν :
 
*[[Οικογένεια Ορσίνι]] (1195 - 1325)
Γραμμή 81 ⟶ 76 :
**[[Αντώνιος Τόκκος]] (1482 - 1483)
 
Η Οικογένεια Τόκκο χρησιμοποίησε την Παλατινή Κομητεία σαν βάση για την κατάκτηση περιοχών της ηπειρωτικής Ελλάδας, κατέλαβαν (1411) το [[Δεσποτάτο της Ηπείρου]]. Η προέλαση των [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανών]] στα δυτικά συρρίκνωσε σταδιακά την κυριαρχία τους, οι Οθωμανοί κατέλαβαν το Δεσποτάτο και περιόρισαν τους Τόκκο στην νησιώτικη Παλατιανή κομητεία. Οι Τόκκο διατήρησαν την Παλατινή Κομητεία μέχρι την κατάληψη της από τους Οθωμανούς και την [[Δημοκρατία της Βενετίας]] που μοίρασαν τα νησιά σύμφωνα με την [[Συνθήκη Κωνσταντινούπολης (1479)|Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης]] (1479).<ref>[[Ντίνος Κονόμος]], ''Ζάκυνθος, Πεντακόσια χρόνια (1478-1978), τόμος τρίτος: Πολιτική Ιστορία (τεύχος Α', 1478 – 1800)'', σελ. 24-25.</ref>. Η Ζάκυνθος πέρασε ολόκληρη στην [[Δημοκρατία της Βενετίας]] και η Κεφαλλονιά μοιράστηκε ανάμεσα στους Βενετούς και τους Οθωμανούς.<ref>Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Cephalonia". Encyclopædia Britannica (11th ed.). Cambridge University Press.</ref><ref>Παναγιώτα Τζιβάρα: "«Βενετοκρατούμενη Ζάκυνθος 1588-1594. Η νομή της εξουσίας από το Συμβούλιο των 150"»,εκδ. Ενάλιος, Αθήνα, 2009</ref>
 
===Βενετοκρατία===
[[FileΑρχείο:I_Iacintus_-_Buondelmonti_Cristoforo_-_1420.jpg|thumb|right|200px|Άποψη της Ζακύνθου από τον χαρτογράφο [[Κριστόφορο Μπουοντελμόντι]] (1420)]]▼
 
▲[[File:I_Iacintus_-_Buondelmonti_Cristoforo_-_1420.jpg|thumb|right|200px|Άποψη της Ζακύνθου από τον χαρτογράφο [[Κριστόφορο Μπουοντελμόντι]] (1420)]]
Η Ζάκυνθος παρέμεινε υπό Βενετική κυριαρχία για περισσότερους από τρεις αιώνες μέχρι την διάλυση της Δημοκρατίας (1479 - 1797). Αξιοσημείωτο γεγονός της περιόδου αυτής ήταν η λαϊκή εξέγερση (ή οποία είχε απλά χαρακτήρα απευθείας απέναντι σε αγγαρείες και πρωταγωνιστές όχι φτωχούς, αλλά πλούσιους εμπόρους) γνωστή με το όνομα [[Ρεμπελιό των Ποπολάρων]]. Η Ζάκυνθος είχε ενεργό συμμετοχή στην εθνική εξέγερση των Ορλωφικών κατά των Οθωμανών (1770-1775). Ζακυνθινό εκστρατευτικό σώμα καθοδηγούμενο από τους κόμητες Ιωάννη Μακρή και Δημήτριο Μοτσενίγο πολέμησε στην Πελοπόννησο, ενώ δίκτυο κατασκόπων παρείχε πληροφορίες στους Ρώσους αναφορικά με τις κινήσεις του Οθωμανικού στόλου.<br />
 
===Ρώσο-Τουρκική και Γαλλική κατοχή===
Με την [[Συνθήκη του Κάμπο Φόρμιο]] ακολουθεί την διετία (1797-1799) η [[Γαλλοκρατία των Επτανήσων]] στην οποία κυβέρνησαν Γάλλοι δημοκρατικοί. Με την [[Συνθήκη Ρωσοτουρκικής Συμμαχίας (1799)]] στην συνέχεια οι Ρώσοι σε συμμαχία τους Τούρκους κατέλαβαν προσωρινά το νησί μέχρι όπου συστάθηκε με την Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης η [[Επτάνησος Πολιτεία]] (1800). Στην Επτανήσιο Πολιτεία μετείχε η Ζάκυνθος με τα άλλα νησιά του Ιονίου απαρτίζοντας το πρώτο αυτόνομο Ελληνικό κρατίδιο υπό την σκιώδη επικυριαρχία του Σουλτάνου, με ουσιαστικό κυβερνήτη τον Ζακυνθινό κόμη Γεώργιο Μοτσενίγο, γόνο επιφανούς οικογένειας του νησιού και διπλωμάτη στην υπηρεσία της Ρωσίας. Οι Γάλλοι Αυτοκρατορικοί επανήλθαν με τον [[Ναπολέων Α΄]] (1807) αλλά σε δυο χρόνια η [[Μεγάλη Βρετανία]] ανακατέλαβε τα Επτάνησα, τον Σεπτέμβριο του 1809 η Βρετανική σημαία τοποθετήθηκε πάνω από το κάστρο της Ζακύνθου, ακολούθησε η υποταγή της Κεφαλλονιάς και της Ιθάκης και η εγκατάσταση Βρετανού κυβερνήτη.▼
 
▲Με την [[Συνθήκη του Κάμπο Φόρμιο]] ακολουθεί την διετία (1797-1799) η [[Γαλλοκρατία των Επτανήσων]] στην οποία κυβέρνησαν Γάλλοι δημοκρατικοί. Με την [[Συνθήκη Ρωσοτουρκικής Συμμαχίας (1799)]] στην συνέχεια οι Ρώσοι σε συμμαχία τους Τούρκους κατέλαβαν προσωρινά το νησί μέχρι όπου συστάθηκε με την Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης η [[Επτάνησος Πολιτεία]] (1800). Στην Επτανήσιο Πολιτεία μετείχε η Ζάκυνθος με τα άλλα νησιά του Ιονίου απαρτίζοντας το πρώτο αυτόνομο Ελληνικό κρατίδιο υπό την σκιώδη επικυριαρχία του Σουλτάνου, με ουσιαστικό κυβερνήτη τον Ζακυνθινό κόμη Γεώργιο Μοτσενίγο, γόνο επιφανούς οικογένειας του νησιού και διπλωμάτη στην υπηρεσία της Ρωσίας. Οι Γάλλοι Αυτοκρατορικοί επανήλθαν με τον [[Ναπολέων Α΄]] (1807) αλλά σε δυο χρόνια η [[Μεγάλη Βρετανία]] ανακατέλαβε τα Επτάνησα, τον Σεπτέμβριο του 1809 η Βρετανική σημαία τοποθετήθηκε πάνω από το κάστρο της Ζακύνθου, ακολούθησε η υποταγή της Κεφαλλονιάς και της Ιθάκης και η εγκατάσταση Βρετανού κυβερνήτη.
 
===Ηνωμένο Κράτος των Ιονίων Νήσων===
[[FileΑρχείο:Koutouzis-selfportrait.jpg|thumb|right|200px|Ο Ζακυνθινός ζωγράφος [[Νικόλαος Κουτούζης]] - Αυτοπροσωπογραφεία.Αυτοπροσωπογραφία]]▼
 
[[FileΑρχείο:Church_and_monastery_ruins_Panagía_Skopiótissa_–_Mount_Skopós_-_Zakynthos_-_Greece_–_01.jpg|thumb|right|200px|Τα ερείπια και το μοναστήρι της Ιεράς Μονής Παναγιάς Σκοπιώτισσας στο Όρος Σκοπός.]]▼
▲[[File:Koutouzis-selfportrait.jpg|thumb|right|200px|Ο Ζακυνθινός ζωγράφος [[Νικόλαος Κουτούζης]] - Αυτοπροσωπογραφεία.]]
Τα Επτάνησα έγιναν με τηντη «''"Συνθήκη των Παρισίων"''» τμήμα του Ηνωμένου Βασιλείου (5 Νοεμβρίου 1815) σαν [[Ηνωμένον Κράτος των Ιονίων Νήσων]] και η έδρα του Ύπατου Αρμοστή Ιονίων Νήσων.<ref>One or more of the preceding sentences incorporates text from a publication now in the public domain: Gardner, Ernest Arthur; Caspari, Maximillian Otto Bismark (1911). "Corfu". In Chisholm, Hugh. Encyclop?dia Britannica. 7 (11th ed.). Cambridge University Press. pp. 145–146.</ref>▼
▲[[File:Church_and_monastery_ruins_Panagía_Skopiótissa_–_Mount_Skopós_-_Zakynthos_-_Greece_–_01.jpg|thumb|right|200px|Τα ερείπια και το μοναστήρι της Ιεράς Μονής Παναγιάς Σκοπιώτισσας στο Όρος Σκοπός.]]
▲Τα Επτάνησα έγιναν με την ''"Συνθήκη των Παρισίων"'' τμήμα του Ηνωμένου Βασιλείου (5 Νοεμβρίου 1815) σαν [[Ηνωμένον Κράτος των Ιονίων Νήσων]] και η έδρα του Ύπατου Αρμοστή Ιονίων Νήσων.<ref>One or more of the preceding sentences incorporates text from a publication now in the public domain: Gardner, Ernest Arthur; Caspari, Maximillian Otto Bismark (1911). "Corfu". In Chisholm, Hugh. Encyclop?dia Britannica. 7 (11th ed.). Cambridge University Press. pp. 145–146.</ref>
Στην ουσία ήταν την περίοδο (1815 - 1864) η Ζάκυνθος μαζί με τα υπόλοιπα [[Επτάνησα]] ήταν τμήμα της Βρετανικής αποικιοκρατίας.
Το όνειρο των Ζακυνθινών να ενωθούν με την Ελλάδα πραγματοποιήθηκε ύστερα από σκληρούς αγώνες και συνολικά 680 χρόνια ξένης κατοχής.
Η Δεύτερη Εθνική Συνέλευση στην Αθήνα εξέλεξε βασιλιά των Ελλήνων τον πρίγκιπα Γουλιέλμο της Δανίας που στέφθηκε νέος βασιλιάς ως [[Γεώργιος Α΄ της Ελλάδας]]. Η [[Μεγάλη Βρετανία]] μετά την απόφαση αυτή έδωσε δώρο στην Ελλάδα τα Επτάνησα επειδή η αδελφή του νέου Έλληνα βασιλιά [[Αλεξάνδρα της Δανίας]] είχε παντρευτεί τον πρίγκιπα [[Εδουάρδος Ζ΄ του Ηνωμένου Βασιλείου|Εδουάρδο της Ουαλίας]], διάδοχο του Αγγλικού θρόνου. Η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία, η Ελλάδα και η Ρωσία υπέγραψαν τηντη «''"Συνθήκη του Λονδίνου"''» (29 Μαρτίου 1864) που κατοχύρωσε τα Επτάνησα ως Ελληνική επαρχία. Ο [[Λόρδος Ύπατος Αρμοστής των Ιονίων Νήσων]] κήρυξε επίσημα την Ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα (21 Μαΐου 1864).<ref>https://web.archive.org/web/20090411090942/http://www.corfuweb.gr/gb-history6.htm</ref>
 
Οι Βρετανοί Ύπατοι Αρμοστές Ιονίων Νήσων ήταν οι εξής :
 
*[[Σερ Τζέιμς Κάμπελ, 1ος βαρονέτος]] (1814 - 1816)
Γραμμή 118 ⟶ 110 :
 
===20ος αιώνας===
 
Στην [[Ναζιστική Γερμανία|Ναζιστική κατοχή]] ο δήμαρχος της πόλης και ο επίσκοπος Χρυσόστομος αρνήθηκαν τον Ναζισμό, δεν επέτρεψαν στους Γερμανούς να δημιουργήσουν στρατόπεδα συγκέντρωσης [[Ιουδαϊσμός|Εβραίων]] στο νησί τους. Οι 275 Εβραίοι του νησιού βρήκαν προστασία σε μικρά χωριά από τους κατοίκους και επέζησαν όλοι σε αντίθεση με το 80% των Εβραίων στην Ελληνική επικράτεια που μεταφέρθηκαν σε [[Ναζιστικά στρατόπεδα εξόντωσης]] και θανατώθηκαν στο [[Ολοκαύτωμα]].<ref>https://www.ushmm.org/information/exhibitions/online-exhibitions/special-focus/holocaust-in-greece/zakynthos</ref><ref>https://www.jpost.com/Jewish-World/The-miraculous-story-of-the-Jews-of-Zakynthos</ref> Οι δυο άντρες επιβραβεύτηκαν από τον [[Γιαντ Βασσέμ]] σαν [[Δίκαιοι των Εθνών]].
Η Ζάκυνθος γνώρισε μεγάλες καταστροφές από τους φονικούς [[Σεισμοί του Ιονίου το 1953|Σεισμούς του 1953 στο Ιόνιο]] 7.3 Ρίχτερ που κατέστρεψαν τα περισσότερα κτίρια στο νησί και οικοδομηθηκαν στην συνέχεια ισχυρά αντισεισμικά κτίρια. Ένας νέος ισχυρός σεισμός 6.4 Ρίχτερ (26 Οκτωβρίου 2018) δεν προκάλεσε κανέναν τραυματισμό, κατέστρεψε μόνο την προβλήτα και ένα μοναστήρι του 13ου αιώνα.<ref>https://www.bbc.com/news/world-europe-45988853</ref>
Γραμμή 128 ⟶ 119 :
Έχει πλούσια βλάστηση και είναι νησί με σημαντική αγροτική παραγωγή, στηριγμένη κυρίως στην καλλιέργεια της ελιάς, των εσπεριδοειδών και της σταφίδας καθώς και των ανθοκομικών.
 
Αναπτύσσεται επίσης σημαντική επιχειρηματική δραστηριότητα, κυρίως στον τομέα του τουρισμού, η οποία υποβοηθείται από το [[Κρατικός Αερολιμένας Ζακύνθου «Διονύσιος Σολωμός»|αεροδρόμιο Διονύσιος Σολωμός]] και πολλές ξενοδοχειακές μονάδες και καταλύματα, αξιοποιώντας τις φυσικές ομορφιές και την ιστορική παράδοση, σε συνδυασμό με τη φιλοξενία των κατοίκων.
 
== Δημοτικές ενότητες ==
Γραμμή 138 ⟶ 129 :
 
[[Αρχείο:084 Ο Αγ Νικόλαος του Μώλου.JPG|μικρογραφία|Ζάκυνθος. Ο Αγιος Νικόλαος του Μώλου]]
[[Αρχείο:056 Ζάκυνθος.jpg|μικρογραφία|Ζάκυνθος , Ο Ναός του Αγίου Διονυσίου προστάτη του νησιού]]
 
== Προστατευόμενες τοποθεσίες ==
Γραμμή 145 ⟶ 136 :
Οι δυτικές και βορειοανατολικές ακτές της Ζακύνθου είναι προστατευόμενη τοποθεσία του δικτύου Natura 2000, με κωδικό GR2210001.<ref name=":0">{{Cite web|url=http://natura2000.eea.europa.eu/Natura2000/SDF.aspx?site=GR2210001|title=N2K GR2210001 dataforms|website=natura2000.eea.europa.eu|accessdate=2019-06-17}}</ref>
 
Περιλαμβάνονται οι περιοχές από τον κόλπο του Αγίου Νικολάου στη Βορειοανατολική Ζάκυνθο ως την Άκρα Μαραθιά στη Νότια Ζάκυνθο. Οι απόκρημνες δυτικές ακτές του νησιού είναι οι πρόποδες του Όρους Βραχίονας. Οι απόκρημνες και βραχώδεις ακτές καλύπτονται από θαμνώνες, ενώ στις δασικές εκτάσεις κυριαρχούν τα [[Χαλέπιος πεύκη|χαλέπια πεύκα]]. 214.190 στρέμματα της περιοχής καλύπτονται από τη Ζώνη Ειδικής Προστασίας του Natura 2000.<ref name=":1">{{Cite web|url=http://www.ornithologiki.gr/page_iba.php?aID=86|title=Δυτική και Βόρεια Ζάκυνθος - Σημαντικές Περιοχές για τα πουλιά της Ελλάδας - Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το περιβάλλον|website=www.ornithologiki.gr|accessdate=2019-06-17}}</ref>
 
Στην πανίδα της περιοχής περιλαμβάνονται: [[Μεσογειακή φώκια|μεσογειακές φώκιες]], [[Σαύρα του Μοριά|σαύρες του Μοριά]], [[Caretta caretta|καρέτα καρέτα]], [[Πετροπέρδικα|πετροπέρδικες]], [[Μαυροπετρίτης|μαυροπετρίτες]], [[Θαλασσοκόρακας|θαλασσοκόρακες]], ασπροκωλίνες (Oenanthe ''hispanica),'' λιοστριτσίδες ''(Hippolais olivetorum),'' [[Μαυροτσιροβάκος|μαυροτσιροβάκοι]], κοκκινοτσιροβάκοι (''Sylvia'' ''cantillans),'' [[Φρυγανοτσίχλονο|σκουρόβλαχοι,]] και [[Αμπελουργός (πτηνό)|αμπελουργοί]].<ref name=":0" /><ref name=":1" />
Γραμμή 181 ⟶ 172 :
::::::''κι οι βάρκες κρασοπότηρα να πίνουν οι γλετζέδες.
::::::''Να χαμηλώναν τα βουνά να βλέπα το Λεβάντε,
::::::''να βλέπα την Κεφαλλονιά και το ωραίο Τζάντε.
::::::''Ζάκυνθος και Κεφαλλονιά, Κέρκυρα και Λευκάδα,
::::::''αυτά τα τέσσερα νησιά στολίζουν την Ελλάδα."
Επίσης στη Ζάκυνθο ανθεί ένα ιδιαίτερο, ίσως ιδιότυπο, θεατρικό είδος υπαίθρου, που ονομάζεται "«ομιλίες"», στο οποίο συμπρωταγωνιστούν οι κάτοικοι με αυτοσχεδιασμούς ως παρλάτες. Η ιστορία αυτών ξεπερνά τους τρεις αιώνες.<br />
Από το 2009 η Ζάκυνθος έχει το δικό της φεστιβάλ [[τζαζ]] (Φεστιβάλ Τζαζ Ζακύνθου / Zante Jazz Festival) καθώς και φεστιβάλ κλασικής μουσικής.
Ο Δήμος Ζακύνθου εκδίδει τριμηνιαίο δημοτικό περιοδικό ενημέρωσης, πολιτισμού, επικοινωνίας με τον τίτλο "«δήμος+ΠΟΛΙΤΕΙΑ"» http://dimoskaipoliteia.blogspot.com που κυκλοφορεί ηλεκτρονικά και στο Διαδίκτυο.
Giostra Di Zante είναι ένα από τα παλιότερα δρώμενα του ζακυνθινού καρναβαλιού. Μαζί με τους χορούς, που διεξάγονταν κυρίως στις πολυτελείς αίθουσες των δύο Καζίνων (Ρωμιάνικο και Λομπαρδιανό) και τις πασίγνωστες και λαοφιλείς «Ομιλίες» (θέατρο δρόμου), οι οποίες παριστάνονταν από τον λαό σε υπαίθριους χώρους, αποτελούσαν (και αποτελούν) τις κυριότερες εκφράσεις της αποκριάτικης διασκέδασης του φημισμένου ιόνιου νησιού. Πρόκειται για έφιππους αγώνες, στους οποίους οι συμμετέχοντες λάβαιναν μέρος, διεκδικώντας το έπαθλο, όπου ήταν ένα αργυρό σπαθί, για τον πρώτο και ένα ζευγάρι ασημένια σπιρούνια για τον δεύτερο, αλλά και για την τιμή μιας γυναίκας, προς χάριν της οποίας αγωνίζονταν.Πηγη http://www.giostradizante.gr/.
 
== Σεισμοί ==
[[Αρχείο:Agios Dionysos Church, Belltower, Zakynthos City, Greece 01.jpg|thumb|Το καμπαναριό του ναού του αγίου Διονυσίου στη Ζάκυνθο και το μοναστήρι.]]
Στην ιστορία της Ζακύνθου αναφέρονται πολλοί καταστροφικοί σεισμοί όπως αυτός του 1469. Ο μεγάλος σεισμός στις 16 Απριλίου 1513 ο οποίος κατέστρεψε τα τείχη του κάστρου.<ref>[[Ντίνος Κονόμος]], ''Ζάκυνθος, Πεντακόσια χρόνια (1478-1978)'', Αθήνα 1979, τόμος πρώτος: ''Καστρόλοφος και Αιγιαλός'', σελ. 17.</ref>. Ο σεισμός του 1514 ο οποίος γκρέμισε το νότιο τμήμα της αρχαίας πρωτεύουσας και του Κάστρου δημιουργώντας το χάσμα ανάμεσα στον λόφο της Μπόχαλης και του λόφου του Αγ. Ηλία. καθώς και ο σεισμός του 1622 όταν χωρίστηκε το ακρωτήριο Αγ. Σώστης από το νησί της Ζακύνθου σχηματίζοντας το ομώνυμο νησάκι στον κόλπο του Λαγανά. Το 1742 συνέβη τρομερός σεισμός και η γη σειόταν για ένα ολόκληρο έτος από τους μετασεισμούς. Τρομεροί χαρακτηρίζονται και οι σεισμοί των ετών 1768, 1809, 1820, 1840, 1893, 1912.<ref>[[Λεωνίδας Χ. Ζώης|Λεωνίδα Ζώη]], ''Ιστορία της Ζακύνθου'', Αθήνα 1955, σελ. 24.</ref>
 
Ισχυρότερος όλων ήταν ο [[Σεισμοί του Ιονίου το 1953|σεισμός της 12ης Αυγούστου του 1953]], που εκτιμάται ότι ήταν μεγέθους 7,1 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ.<ref>* {{Αρχείο ΕΡΤ|τίτλος= ΟΙ ΣΕΙΣΜΟΙ ΤΟΥ 1953 ΣΤΑ ΙΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ.|αριθμός = 47002}}</ref> Ισοπεδώθηκαν σχεδόν όλα τα κτήρια του νησιού εκτός από την εκκλησία του Αγ. Διονυσίου, το κτήριο της Εθνικής Τράπεζας και το σχολείο της συνοικίας του Άμμου στην πρωτεύουσα, που ήταν κτισμένα αντισεισμικά. Αυτό έδωσε αφορμή να θεσπισθούν αυστηρότατοι κανονισμοί δόμησης των νέων κτηρίων και να κτίζονται όλα αντισεισμικά με την χρήση άφθονου χάλυβα για το οπλισμένο σκυρόδεμα που αποτελεί τον φέροντα σκελετό τους. Έτσι στους σεισμούς των δεκαετιών του 1980 και 1990 που έφθασαν μέχρι και 6,2 Ρίχτερ, καθώς και στους σεισμούς του Απριλίου 2006 που γίνονταν καθημερινά για ένα μήνα περίπου φθάνοντας σε μέγεθος μέχρι και 5,9 Ρίχτερ οι ζημιές στα καινούργια κτήρια ήταν ελάχιστες. Με τα 6,8 Ρίχτερ του τελευταίου σεισμού της 26 Οκτωβρίου 2018, ταρακουνήθηκε όλο το νησί. Υπήρξαν μικρής έκτασης ζημιές σε παλαιά κυρίως κτήρια, αλλά σε γενικές γραμμές, σύμφωνα με την ομολογία των σεισμολόγων, “η«η Ζάκυνθος άντεξε”άντεξε».
 
== Προσωπικότητες ==
[[Αρχείο:Dionysios Solomos statue at Dionysios Solomos Square, Zakynthos City, Greece 01.jpg|thumb|Άγαλμα του [[Διονύσιος Σολωμός|Διονύσιου Σολωμού]] στην πόλη της Ζακύνθου]]
* [[Άγιος Διονύσιος Ζακύνθου | Άγιος Διονύσιος]] (1547-1622), Προστάτης Άγιος του νησιού.
* [[Ιωάννης Δημησιάνος]], Μαθηματικός του 17ου αιώνα.
* [[Λεωνίδας Ζώης]] (1865-1956), Ιστορικός.
Γραμμή 219 ⟶ 210 :
* [[Διονύσιος Ρώμας]] (1771-1857), Πολιτικός.
* [[Διονύσιος Σολωμός]] (1798-1857), Εθνικός Ποιητής.
* [[Λουδοβίκος Στράνης]] (18ος-19ος αι.), Πρόξενος της [[Ένωση Σουηδίας-Νορβηγίας|Ένωσης Σουηδίας-Νορβηγίας]] στην [[Πάτρα]] και μέλος της * * [[Φιλική Εταιρεία|Φιλικής Εταιρείας]] κατά την [[Ελληνική Επανάσταση του 1821]].
* [[Γεώργιος Τερτσέτης]] (1800-1874), Αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης και Συγγραφέας.
* [[Ούγος Φώσκολος]] (1778-1827), ποιητής και επαναστάτης.
Γραμμή 228 ⟶ 219 :
 
== Βιβλιογραφία ==
* [[Λεωνίδας Χ. Ζώης]]." «Ιστορία της Ζακύνθου"» Αθήναι 1955
* [[Ντίνος Κονόμος]], ''Ζάκυνθος, Πεντακόσια χρόνια (1478-1978), τόμος πρώτος: Καστρόλοφος και Αιγιαλός''. Αθήνα 1979
* "«Ζάκυνθος: Το λουλούδι του Ιονίου"». Ειδικό αφιέρωμα περιοδικού Γεωτρόπιο τεύχος 16 σ. 47-54 (Ιουλ. 2000)
* Παναγιώτα Τζιβάρα: "«Βενετοκρατούμενη Ζάκυνθος 1588-1594. Η νομή της εξουσίας από το Συμβούλιο των 150"»,εκδ. Ενάλιος, Αθήνα, 2009
* Γεράσιμος Χρυσάφης, «Η Ζάκυνθος στην αρχαία ελληνική γραμματεία», Επτανησιακά Φύλλα, τομ.20, 5 (2000), σελ.499-514[http://genesis.ee.auth.gr/dimakis/Eptanfil/5/6.html]
* Διονύσιος Δ. Ιθακήσιος," «Οικονομική Εξέλιξη της Ζακύνθου: Από τους αρχαίους χρόνους μέχρι σήμερα"», Διατριβή επι Διδακτορία, Τμήμα Οικονομικής Επιστήμης - Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 1988.
 
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Ζάκυνθος"