Μαδρίτη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''Μαδρίτη''' ([[Ισπανική γλώσσα|ισπανικά]]: ''Madrid'', {{IPA|[maˈðɾið]}}) είναι η πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη της [[Ισπανία]]ς. Ο πληθυσμός της πόλης είναι περίπου 3,3 εκατομμύρια<ref>[http://www.ine.es/nomen2/index.do?accion=busquedaDesdeHome&language=1&nombrePoblacion=madrid&x=0&y=0 INE.es] Instituto Nacional de Estadística (Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής)</ref> και ο συνολικός πληθυσμός της [[Μητροπολιτική Περιοχή της Μαδρίτης|Μητροπολιτικής Περιοχής της Μαδρίτης]] υπολογίζεται σε περίπου 6,5 εκατομμύρια. Είναι τρίτη μεγαλύτερη πόλη της [[Ευρωπαϊκή Ένωση|Ευρωπαϊκής Ένωσης]] μετά το [[Λονδίνο]] και το [[Βερολίνο]], ενώ η μητροπολιτική περιοχή είναι επίσης η τρίτη μεγαλύτερη στην Ευρωπαϊκή Ένωση μετά του Λονδίνου και του [[Παρίσι|Παρισιού]].<ref name="Demographia">{{cite web |url=http://www.demographia.com/db-worldua.pdf|title=World Urban Areas: Population & Density|publisher=Demographia|accessdate=10 Αυγούστου 2008|format=PDF}}</ref><ref name="UrbanAudit.org">[[Eurostat]], [http://www.urbanaudit.org/DataAccessed.aspx UrbanAudit.org] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110406130058/http://www.urbanaudit.org/DataAccessed.aspx |date=2011-04-06 }}. Ανακτήθηκε 12 Μαρτίου 2009. Δεδομένα για το 2004.</ref><ref name="citypopulation.de">Brinkoff, Thomas [http://www.citypopulation.de/world/Agglomerations.html "Principal Agglomerations of the World"]. Ανακτήθηκε 12 Μαρτίου 2009. Δεδομένα για την 1η Ιανουαρίου 2009.</ref><ref name="un.org">United Nations Department of Economic and Social Affairs, [http://www.un.org/esa/population/publications/wup2007/2007WUP_Highlights_web.pdf World Urbanization Prospects (2007 revision)], (United Nations, 2008), Πίνακας A.12. Δεδομένα για το 2007.</ref> Η πόλη έχει έκταση 604,3 τ.χλμ.<ref>{{cite web|url=http://www.madrid.es/UnidadesDescentralizadas/UDCObservEconomico/MadridEconomia/Ficheros/MadridEconomia2010Ingles.pdf |title=Member of the Governing Council. Delegate for Economy, Employment and Citizen Involvement|page=6 |format=PDF |date= |accessdate=3 Σεπτεμβρίου 2012}}</ref>

Η πόλη βρίσκεται στις όχθες του [[Μανθανάρες (ποταμός)|ποταμού Μανθανάρες]] στο κέντρο και της χώρας αλλά και της [[Κοινότητα της Μαδρίτης|Κοινότητας της Μαδρίτης]] η οποία αποτελείται από την πόλη της Μαδρίτης, το πολεοδομικό της συγκρότημα και τα προάστια και γύρω χωριά. Η κοινότητα συνορεύει με τις [[Αυτόνομες κοινότητες της Ισπανίας|αυτόνομες κοινότητες]] της [[Καστίλλη και Λεόν|Καστίλλης και Λεόν]] και της [[Καστίλλη-Λα Μάντσα|Καστίλλης-Λα Μάντσα]]. Όντας πρωτεύουσα της Ισπανίας, είναι έδρα της κυβέρνησης και του [[Μοναρχία της Ισπανίας|Ισπανού μονάρχη]], ενώ είναι και το πολιτικό, οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο της Ισπανίας.<ref name="Madrid">{{cite news|url=http://www.indiana.edu/~overseas/flyers/mad_ies.html|publisher=Indiana.edu|title=Madrid|date=10 Ιουλίου 2006}}{{dead link|accessdate=2014-01-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20100312021025/http://www.indiana.edu/~overseas/flyers/mad_ies.html|archive-date=Ιανουάριος 20132010-03-12|url-status=dead}}</ref> Σημερινή δήμαρχος της πόλης είναι η [[Μανουελα Καρμενα]], του κινήματος ''Ahora Madrid'' (''Τώρα η Μαδρίτη''), που διατηρεί μια έντονη σχέση με το πολιτικό κόμμα [[Ποδέμος]].

Το πολεοδομικό συγκρότημα της Μαδρίτης έχει το τρίτο μεγαλύτερο ΑΕΠ<ref name="pricewater">{{cite web|url=https://www.ukmediacentre.pwc.com/imagelibrary/downloadMedia.ashx?MediaDetailsID=1562|title=Global city GDP rankings 2008–2025|publisher=Pricewaterhouse Coopers|accessdate=20 Νοεμβρίου 2009|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110504031739/https://www.ukmediacentre.pwc.com/imagelibrary/downloadMedia.ashx?MediaDetailsID=1562|archivedate=2011-05-04|url-status=dead}}</ref> στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ η επιρροή που ασκεί στην πολιτική, την εκπαίδευση, την διασκέδαση, το αστικό περιβάλλον, τα μέσα, τη μόδα, την επιστήμη, τον πολιτισμό και τις τέχνες συμβάλλει στην καθιέρωσή της ως μία από τις κύριες [[Παγκόσμια πόλη|παγκόσμιες πόλεις]].<ref name="GaWC">{{cite web|url=http://www.lboro.ac.uk/gawc/world2010t.html|title=The World According to GaWC 2010|author=Globalization and World Cities (GaWC) Study Group and Network, Loughborough University}}</ref><ref name="mori-m-foundation.or.jp">{{cite web|url=http://www.mori-m-foundation.or.jp/english/research/project/6/pdf/GPCI2009_English.pdf |title=Global Power City Index 2009 |format=PDF |date=|accessdate= 14 Απριλίου 2011}}</ref> Εξαιτίας της οικονομικής της παραγωγής, του υψηλού [[βιοτικό επίπεδο|βιοτικού επιπέδου]], και του μεγέθους της αγοράς της, η Μαδρίτη θεωρείται το μείζον [[οικονομικό κέντρο]] της Νότιας Ευρώπης.<ref>{{cite web|url=http://www.mastercard.com/us/company/en/insights/pdfs/2008/MCWW_WCoC-Report_2008.pdf |title=Worldwide Centers of Commerce Index |format=PDF |date= |accessdate=3 September 2012}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.mori-m-foundation.or.jp/english/research/project/6/pdf/GPCI2009_English.pdf |title=Global Power City Index |format=PDF |date= |accessdate=3 Σεπτεμβρίου 2012}}</ref> και της [[Ιβηρική Χερσόνησος|Ιβηρικής Χερσονήσου]], ενώ αποτελεί την έδρα των κεντρικών γραφείων της πλειοψηφίας των κύριων ισπανικών επιχειρήσεων, όπως η [[Telefónica]], η [[Iberia]] και η [[Repsol]]. Η Μαδρίτη είναι η 10η πόλη στον κόσμο ως προς τη διαβίωση σύμφωνα με το περιοδικό Monocle,<ref>{{cite web |url=http://www.monocle.com/Magazine/volume-3/Issue-25/ |title=Monocle's World's Most Liveable Cities Index 2009 |publisher=Monocle.com |date=10 Ιουνίου 2009 |accessdate=18 Οκτωβρίου 2010}}{{dead link|datearchiveurl=Januaryhttps://web.archive.org/web/20100708041931/http://www.monocle.com/Magazine/volume-3/issue-25/ |archivedate=2010-07-08 |url-status=dead 2013}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.monocle.com/sections/affairs/Magazine-Articles/Top-20-liveable-cities---10-Madrid/ |title=Top 20 liveable cities&nbsp;– 10 Madrid |publisher=Monocle.com |date= |accessdate=18 Οκτωβρίου 2010}}{{dead link|datearchiveurl=Ιανουαρίουhttps://web.archive.org/web/20070715111257/http://www.monocle.com/sections/affairs/Magazine-Articles/Top-20-liveable-cities---10-Madrid/ |archivedate=2007-07-15 |url-status=dead 2013}}</ref> ενώ κατατάσσεται επίσης ανάμεσα στις 12 πιο πράσινες ευρωπαϊκές πόλεις για το 2010.<ref name="http://www.citymayors.com/environment/greenest-cities-europe.html">{{cite web|url=http://www.citymayors.com/environment/greenest-cities-europe.html |title=Greenest cities in Europe|publisher=Citymayors.com |date=3 Μαρτίου 2010 |accessdate=3 Ιανουαρίου 2013}}</ref>

Στη Μαδρίτη βρίσκονται τα κεντρικά γραφεία του [[Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού|Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού]] (''World Tourism Organization'', WTO), ο οποίος ανήκει στον [[Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών|Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών]], της Ιβηροαμερικανικής Γενικής Γραμματείας (''Secretaría General Iberoamericana '', SEGIB), του [[Οργανισμός Ιβηροαμερικανικών Κρατών|Οργανισμού Ιβηροαμερικανικών Κρατών]] (''Organization of Ibero-American States'', OEI) και του [[Οργανισμός Επιτήρησης Δημοσίου Συμφέροντος|Οργανισμού Επιτήρησης Δημοσίου Συμφέροντος]] (''Public Interest Oversight Board'', PIOB). Στην πόλη έχουν επίσης την έδρα τους διεθνή ιδρύματα ρύθμισης της ισπανικής γλώσσας: Η Μόνιμη Επιτροπή του Συνδέσμου Ακαδημιών Ισπανικής Γλώσσας, η [[Βασιλική Ισπανική Ακαδημία]] (''Real Academia Española'', RAE), το [[Ινστιτούτο Θερβάντες]] και το Fundéu BBVA. Στη Μαδρίτη διοργανώνονται εκθέσεις όπως η FITUR,<ref name="FITUR">[{{Cite web |url=http://www.ifema.es/web/ferias/fitur/default.html ]{{dead|title=Αρχειοθετημένο αντίγραφο link|dateaccessdate=Νοέμβριος2014-01-10 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120620120435/http://www.ifema.es/web/ferias/fitur/default.html |archivedate=2012-06-20 |url-status=dead }}</ref> η ARCO,<ref name="ARCO">{{cite web|url=http://www.ifema.es/web/ferias/arco/default.html |title=Arte Contemporaneo en España - ARCOmadrid |publisher=Ifema.es |date= |accessdate=9 Νοεμβρίου 2012}}</ref> η [[SIMO TCI]]<ref>[http://www.ifema.es/simonetwork_06/] SIMO TCI</ref> και η Εβδομάδα Μόδας της Μαδρίτης ''Cibeles''.<ref>[http://www.mercedesbenzfashionweekmadrid.com/eng] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120411150907/http://mercedesbenzfashionweekmadrid.com/eng/ |date=2012-04-11 }}Cibeles Madrid Fashion Week</ref>

Ενώ η Μαδρίτη διαθέτει σύγχρονες υποδομές, έχει διατηρήσει την όψη και την αισθητική πολλών από τις ιστορικές γειτονιές και οδούς. Τα αξιοθέατά της περιλαμβάνουν το [[Βασιλικό Παλάτι της Μαδρίτης]], το [[Βασιλικό Θέατρο (Μαδρίτη)|Βασιλικό Θέατρο]] με την αποκατεστημένη Λυρική Σκηνή του, του 1850, το [[πάρκο Μπουέν Ρετίρο]] το οποίο ιδρύθηκε το 1631, το κτίριο της [[Εθνική Βιβλιοθήκη της Ισπανίας|Εθνικής Βιβλιοθήκης]] το οποίο περιέχει κάποια από τα ιστορικά αρχεία της Ισπανίας, μεγάλος αριθμός εθνικών μουσείων,<ref>{{cite web|url=http://www.mcu.es/museos/CE/MuseosEstatales/Arquitectura/ListadoMusEstMadrid.html |title=Arquitectura. Edificios de los Museos Estatales |publisher=Mcu.es |date=25 Ιανουαρίου 2012 |accessdate= 7 Αυγούστου 2012}}</ref> και το [[Χρυσό Τρίγωνο της Τέχνης]], το οποίο βρίσκεται κατά μήκος της [[Πασέο δελ Πράδο]] και το οποίο αποτελείται από τρία μουσεία τέχνης: το [[Μουσείο Πράδο]], το [[Μουσείο Τέχνης Βασίλισσα Σοφία]], μουσείο μοντέρνας τέχνης, και το [[Μουσείο Thyssen-Bornemisza]] το οποίο συμπληρώνει τις ελλείψεις των άλλων δύο μουσείων.<ref name="Overview of Madrid">{{cite news|url=http://www.easyexpat.com/madrid_en/overview_geography.htm |publisher=Easy expat|title=Geography of Madrid|date=11 Αυγούστου 2006}}</ref> Η ''[[Plaza de Cibeles]]'' με το παλάτι και το συντριβάνι της έχουν γίνει το μνημείο σύμβολο της πόλης.<ref>{{cite web|url=http://www.spain.info/en/lugares_de_interes/madrid/plaza_de_cibeles.html |title=Plaza de Cibeles &#124; Spain.info in english |publisher=Spain.info |date= |accessdate=7 Αυγούστου 2012}}</ref><ref>{{cite web|url=http://inhabitat.com/madrids-palacio-de-cibeles-renovated-into-jaw-dropping-centrocentro-cultural-center/ |title=Madrid's Palacio de Cibeles Renovated Into Jaw-Dropping CentroCentro Cultural Center &#124; Inhabitat{{spaced ndash}} Sustainable Design Innovation, Eco Architecture, Green Building |publisher=Inhabitat |date= |accessdate=7 Αυγούστου 2012}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.turismomadrid.es/en/component/guides/?view=monumento&id=13 |title=Cibeles Fountain{{spaced ndash}} Tourism in Madrid |publisher=Turismomadrid.es |date= |accessdate=7 Αυγούστου 2012 |archiveurl=https://archive.is/20121218024540/http://www.turismomadrid.es/en/component/guides/?view=monumento&id=13 |archivedate=2012-12-18 |url-status=dead }}</ref>

Το αρχαιότερο καταγεγραμμένο όνομα της πόλης, «''Magerit''» (από το ''*Materit'' ή το ''*Mageterit'';) προέρχεται από το όνομα ενός οχυρού που χτίστηκε στον ποταμό Μανθανάρες τον 9ο αιώνα ΚΕ και σημαίνει «τόπος με άφθονο νερό».<ref>{{cite web |url=http://www.indigoguide.com/spain/madrid-history.htm |title=Madrid History&nbsp;– Museums&nbsp;– Suggested Itineraries Madrid |publisher=Indigoguide.com |date= |accessdate=3 Φεβρουαρίου 2010 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110101205922/http://www.indigoguide.com/spain/madrid-history.htm |archivedate=2011-01-01 |url-status=dead }}</ref> Αν η μορφή είναι σωστή, θα μπορούσε να είναι κελτικής προέλευσης από το ''ritu-'' «οχυρό» (παλαιά ουαλικά ''rit'', ουαλικά ''rhyd'', παλαιά βρετονικά ''rit'', παλαιά βόρεια γαλλικά ''roy'') και από ένα λιγότερο εμφανές πρώτο συνθετικό ''*mageto'' προερχόμενο από το ''magos'' «πεδίο, πεδιάδα» (παλαιά ιρλανδικά ''mag'' «πεδίο», βρετονικά ''ma'' «τόπος») ή το ''matu'' «αρκούδα», το οποίο θα εξηγούσε και τη λατινική μετάφραση ''Ουρσάλια''.<ref>Xavier Delamarre, ''Dictionnaire de la langue gauloise'', éditions errance 2003. σ. 258.</ref>

Αν και η τοποθεσία της σημερινής Μαδρίτης κατοικούνταν από τους προϊστορικούς χρόνους,<ref name="autogenerated4">{{cite web|title=Los primeros madrileños llegaron hace 500.000 años. Los descubrimientos de la M-30.|url=http://elpais.com/diario/2006/06/13/madrid/1150197854_850215.html}}</ref><ref>{{cite web|title=La prehistoria de Madrid|url=http://www.nova.es/~jlb/mad_es04.htm|accessdate= 13 Μαρτίου 2007|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140224130445/http://www.nova.es/~jlb/mad_es04.htm|archivedate=2014-02-24|url-status=dead}}</ref><ref>Ocupaciones achelenses en el valle del Jarama (Arganda, Madrid);Santonja, Manuel; López Martínez, Nieves y Pérez-González, Alfredo;1980;Diputación provincial de Madrid;ISBN 84-500-3554-6</ref> και υπάρχουν αρχαιολογικά κατάλοιπα εγκατάστασης [[Καρπετανοί|Καρπετανών]],<ref name="autogenerated4" /> [[ρωμαϊκή έπαυλη|ρωμαϊκές επαύλεις]],<ref>{{cite web|url=http://www.madrid.es/UnidadWeb/Contenidos/Publicaciones/TemaCulturaYOcio/SanIsidro/VillasRomana/VillasRomanas.pdf|format=PDF|title=Las villas romanas de Madrid. Madrid en época romana.}}</ref> μία βησιγοτθική βασιλική κοντά στην εκκλησία της Σάντα Μαρία δε λα Αλμουδένα<ref name="autogenerated" /><ref>El Madrid antiguo en época romana;Fernández Palacios, Fernando;Estudios de Prehistoria y Arqueología Madrileñas;Number 13; year 2004</ref> και τρεις βησιγοτθικές νεκροπόλεις κοντά στην Κάσα δε Κάμπο, το Τετουάν και το Βικαλβάρο,<ref>{{cite web|title=824 tumbas visigodas en Vicalvaro.|url=http://ccaa.elpais.com/ccaa/2013/06/20/madrid/1371756656_033167.html}}</ref> η πρώτη ιστορική αναφορά για την ύπαρξη οικισμού στη Μαδρίτη χρονολογείται από την μουσουλμανική εποχή. Στο δεύτερο μισό του 9ου αιώνα,<ref>{{cite web |url=http://www.nova.es/~jlb/mad_es08.htm |title=Madrid Islámico |publisher=Nova.es |date= |accessdate= 7 Αυγούστου 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/19991002215943/http://www.nova.es/~jlb/mad_es08.htm |archivedate=1999-10-02 |url-status=dead }}</ref> ο Εμίρης [[Μουχάμαντ Α της Κόρδοβα]] έχτισε ένα οχυρό σε ένα ύψωμα κοντά στον [[Μανθανάρες (ποταμός)|ποταμό Μανθανάρες]],<ref>Καταγράφηκε τον 15ο αιώνα από τον άραβα γεωγράφο αλ-Χιμγιαρί, ο οποίος στο βιβλίο του «το βιβλίο του αρωματισμένου κήπου για τα νέα των χωρών» (Kitab al Rawd to mi'tar) περιγράφει: «Μαδρίτη, αξιοσημείωτη πόλη της Αλ-Ανταλούς, η οποία χτίστηκε από τον Αμίρ Μουχάμαντ ιμπν Αμπντ αρ-Ραχμάν...»</ref> ως ένα από τα πολλά οχυρά που έδωσε εντολή να χτιστούν στα σύνορα μεταξύ της [[Αλ-Ανταλούς]] και των βασιλείων της [[Βασίλειο του Λεόν|Λεόν]] και της [[Βασίλειο της Καστίλης|Καστίλης]], με σκοπό την προστασία του [[Τολέδο]]υ από τις εισβολές των χριστιανών αλλά και για την λειτουργία ως σημείου εκκίνησης των μουσουλμανικών επιθέσεων. Μετά την κατάλυση του [[Χαλιφάτο της Κόρδοβας|Χαλιφάτου της Κόρδοβας]], η Μαδρίτη ενσωματώθηκε στην [[Τάιφα του Τολέδου]].

Με την παράδοση του Τολέδου στον [[Αλφόνσος ΣΤ΄ του Λεόν και της Καστίλης|Αλφόνσο ΣΤ' του Λεόν και της Καστίλης]], η πόλη κατακτήθηκε από τους χριστιανούς το 1085 και ενσωματώθηκε στο βασίλειο της Καστίλης ως ιδιοκτησία του Στέμματος.<ref>{{cite web |url=http://www.madrid.es/portales/munimadrid/es/Inicio/Ayuntamiento/Un-paseo-por-su-historia/Madrid-antiguo-y-medieval/Alfonso-VI-en-Madrid?vgnextfmt=default&vgnextoid=612c315b048b9010VgnVCM100000d90ca8c0RCRD&vgnextchannel=56602c91497b9010VgnVCM100000d90ca8c0RCRD |title=Ayuntamiento de Madrid{{spaced ndash}} Alfonso VI en Madrid |language= [[Ισπανική γλώσσα|ισπανικά]] |publisher=Madrid.es |date= |accessdate= 7 Αυγούστου 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130723114343/http://www.madrid.es/portales/munimadrid/es/Inicio/Ayuntamiento/Un-paseo-por-su-historia/Madrid-antiguo-y-medieval/Alfonso-VI-en-Madrid?vgnextfmt=default&vgnextoid=612c315b048b9010VgnVCM100000d90ca8c0RCRD&vgnextchannel=56602c91497b9010VgnVCM100000d90ca8c0RCRD |archivedate=2013-07-23 |url-status=dead }}</ref> Οι χριστιανοί εκτόπισαν του μουσουλμάνους από την κατοίκηση του κέντρου της πόλης, ενώ οι μουσουλμάνοι και οι εβραίοι εγκαταστάθηκαν στα προάστια. Η πόλη ανθούσε και της δόθηκε ο τίτλος της ''Villa'', της οποίας η διοικητική επικράτεια εκτείνονταν από τον ποταμό [[Χαράμα]] στα ανατολικά έως τον ποταμό Γουδαράμα στα δυτικά. Η διακυβέρνηση της πόλης εδραιώθηκε στη Μαδρίτη το 1346, όταν ο βασιλιάς [[Αλφόνσος ΙΑ΄ της Καστίλης]] επιβάλει το καθεστώς στο οποίο μόνο η τοπική ολιγαρχία έπαιρνε μέρος στις αποφάσεις της πόλης.<ref>{{cite web|url=http://elmadridmedieval.jmcastellanos.com/ |title=E L M A D R I D M E D I E V A L = José Manuel Castellanos Oñate |publisher=Elmadridmedieval.jmcastellanos.com |date= |accessdate= 7 Αυγούστου 2012}}</ref> Το 1188, η Μαδρίτη κέρδισε το δικαίωμα να είναι αντιπροσωπεύεται στην αυλή της Καστίλης. Το 1202, ο βασιλιάς [[Αλφόνσο Η΄ της Καστίλης]] παραχώρησε τον πρώτο καταστατικό χάρτη ώστε να ρυθμίζει το δημοτικό συμβούλιο,<ref>{{cite web |url=http://www.madrid.es/portales/munimadrid/es/Inicio/Ayuntamiento/Un-paseo-por-su-historia/Madrid-antiguo-y-medieval/El-Siglo-XIII?vgnextfmt=default&vgnextoid=51ac315b048b9010VgnVCM100000d90ca8c0RCRD&vgnextchannel=56602c91497b9010VgnVCM100000d90ca8c0RCRD |title=Ayuntamiento de Madrid – El Siglo XIII |language= Ισπανικά |publisher=Madrid.es |date= |accessdate= 7 Αυγούστου 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121023002100/http://www.madrid.es/portales/munimadrid/es/Inicio/Ayuntamiento/Un-paseo-por-su-historia/Madrid-antiguo-y-medieval/El-Siglo-XIII?vgnextfmt=default&vgnextoid=51ac315b048b9010VgnVCM100000d90ca8c0RCRD&vgnextchannel=56602c91497b9010VgnVCM100000d90ca8c0RCRD |archivedate=2012-10-23 |url-status=dead }}</ref> ο οποίος τροποποιήθηκε το 1222 από τον Φερδινάνδο Γ΄ της Καστίλης.

|source 1= Agencia Estatal de Meteorología<ref name=AEMet>{{cite web |url=http://www.aemet.es/en/conocermas/publicaciones/detalles/guia_resumida_2010 |title=Guía resumida del clima en España (1981–2010) |accessdate=17 November 2011 |publisher=AEMet |date=November 2011 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121118081428/http://www.aemet.es:80/en/conocermas/publicaciones/detalles/guia_resumida_2010 |archivedate=2012-11-18 November 2012|url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web

|source 1= Agencia Estatal de Meteorología<ref>{{cite web |url=http://www.aemet.es/en/conocermas/publicaciones/detalles/guia_resumida_2010 |title=Guía resumida del clima en España (1981–2010) |accessdate=17 November 2011 |publisher=AEMet |date=November 2011 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121118081428/http://www.aemet.es:80/en/conocermas/publicaciones/detalles/guia_resumida_2010 |archivedate=2012-11-18 November 2012|url-status=dead }}</ref>

|source 1= Agencia Estatal de Meteorología<ref>{{cite web |url=http://www.aemet.es/en/conocermas/publicaciones/detalles/guia_resumida_2010 |title=Guía resumida del clima en España (1981–2010) |publisher=AEMet |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140906191642/http://www.aemet.es:80/en/conocermas/publicaciones/detalles/guia_resumida_2010 |archivedate=62014-09-06 September|accessdate=2016-07-21 2014|url-status=dead }}</ref>

Κατάλογος αδελφοποιημένων πόλεων:<ref name="hermanadas">{{cite web |title= Mapa Mundi de las ciudades hermanadas |publisher= Ayuntamiento de Madrid |url= http://www.munimadrid.es/portal/site/munimadrid/menuitem.dbd5147a4ba1b0aa7d245f019fc08a0c/?vgnextoid=4e84399a03003110VgnVCM2000000c205a0aRCRD&vgnextchannel=4e98823d3a37a010VgnVCM100000d90ca8c0RCRD&vgnextfmt=especial1&idContenido=1da69a4192b5b010VgnVCM100000d90ca8c0RCRD |accessdate= 2014-02-07 |archiveurl= https://archive.today/20120526204453/http://www.munimadrid.es/portal/site/munimadrid/menuitem.dbd5147a4ba1b0aa7d245f019fc08a0c/?vgnextoid=4e84399a03003110VgnVCM2000000c205a0aRCRD&vgnextchannel=4e98823d3a37a010VgnVCM100000d90ca8c0RCRD&vgnextfmt=especial1&idContenido=1da69a4192b5b010VgnVCM100000d90ca8c0RCRD |archivedate= 2012-05-26 |url-status= dead }}</ref>

* [[Βερολίνο]], {{GER}}<ref name="Berlin twinnings">{{cite web|url=http://www.berlin.de/rbmskzl/staedteverbindungen/staedtepartnerschaft_ueberblick.en.html|title=Berlin - City Partnerships|accessdate=2013-09-17|work=Der Regierende Bürgermeister Berlin|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130521054019/http://www.berlin.de/rbmskzl/staedteverbindungen/staedtepartnerschaft_ueberblick.en.html |archivedate=2013-05-21|url-status=dead}}</ref>

* [[Μπορντό]], {{FRA}}<ref name="Bordeaux twinnings">{{cite web|url=http://www.bordeaux.fr/p63778/europe%C2%A0et%C2%A0international|title=Bordeaux - Rayonnement européen et mondial|accessdate=2013-07-29|work=Mairie de Bordeaux|language=French|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130207154903/http://www.bordeaux.fr/p63778/europe%C2%A0et%C2%A0international|archivedate =2013-02-07|url-status=live}}</ref><ref name="Bordeaux twinnings 2">{{cite web|url=http://www.cncd.fr/frontoffice/bdd-recherche-resultat.asp?searchField=bordeaux&x=36&y=14|title=Bordeaux-Atlas français de la coopération décentralisée et des autres actions extérieures |accessdate=2013-07-29|work=Délégation pour l’Action Extérieure des Collectivités Territoriales (Ministère des Affaires étrangères)|language=French|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130207152951/http://www.cncd.fr/frontoffice/bdd-recherche-resultat.asp?searchField=bordeaux&x=36&y=14|archivedate=2013-02-07|url-status=dead}}</ref>

* [[Λισαβόνα]], {{POR}}<ref name="Lisbon twinnings">{{cite web|url=http://www.anmp.pt/anmp/pro/mun1/gem101l0.php?cod_ent=M1100|title=Lisboa - Geminações de Cidades e Vilas|accessdate=2013-08-23|work=Associação Nacional de Municípios Portugueses [National Association of Portuguese Municipalities]|language=Portuguese|trans-title=Lisbon - Twinning of Cities and Towns}}</ref><ref name="Lisbon twinnings 2">{{cite web|url=http://www.cm-lisboa.pt/municipio/relacoes-internacionais|title=Acordos de Geminação, de Cooperação e/ou Amizade da Cidade de Lisboa|accessdate=2013-08-23|work=Camara Municipal de Lisboa|language=Portuguese|trans-title=Lisbon - Twinning Agreements, Cooperation and Friendship|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131031202617/http://www.cm-lisboa.pt/municipio/relacoes-internacionais|archivedate=2013-10-31|url-status=dead}}</ref>

* [[Νέα Υόρκη]], {{USA}}<ref name="New York sisters">{{cite web|url=http://www.nyc.gov/html/ia/gp/html/partner/partner.shtml|title=NYC's Partner Cities|publisher=The City of New York|accessdate=2012-12-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130814165415/http://www.nyc.gov/html/ia/gp/html/partner/partner.shtml|archivedate=2013-08-14|url-status=dead}}</ref>