Τουρκική εισβολή στην Κύπρο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η Κυπριακή Δημοκρατία ιδρύθηκε το 1960 και, σύμφωνα με το Σύνταγμά της, ήταν δικοινοτικό κράτος. Το 1960 η Κύπρος είχε 573.566 κατοίκους, εκ των οποίων 441.656 Έλληνοκύπριοι (77%) και 104.942 (18,3%) Τουρκοκύπριοι και 26.968 (4,7%) λοιποί ([[Μαρωνίτες]], Αρμένιοι).<ref name=":02">Παύλος Τζερμιάς, «Η Κυπριακή Δημοκρατία. Από τις συμφωνίες της Ζυρίχης και του Λονδίνου ως και την Τουρκική εισβολή (1959-1974)»,Ιστορία του Ελληνικού Έθνους,Εκδοτική Αθηνών, τομ. ΙΣΤ (2000), σελ.468</ref> Η Ελληνική Δύναμη Κύπρου ([[Ελληνική Δύναμη Κύπρου|ΕΛΔΥΚ]]) εγκαταστάθηκε στην Κύπρο στις 16 Αυγούστου του 1960 με 950 άνδρες και η [[ΤΟΥΡΔΥΚ]] με 650. Η ΕΛΔΥΚ εγκαταστάθηκε στο στρατόπεδό της, έξω από τη Λευκωσία στον δρόμο προς τον [[Γερόλακκος|Γερόλακκο]].<ref>{{Cite web|url=http://www.army.gr/files/File/ISTORIA%20MAIN%20PAGE/istoriko_eldyk.pdf|title=Σύντομο Ιστορικό Της ΕΛΔΥΚ|last=|first=|date=|website=Γενικό Επιτελείο Στρατού|publisher=|accessdate=2017-05-31/5/2017}}</ref>.

Τον Νοέμβριο του 1963 ο Μακάριος κατέθεσε τα ''13 σημεία'' του για την τροποποίηση του Συντάγματος με σκοπό την άμβλυνση του δικοινοτικού χαρακτήρα του κράτους. Αυτό οδήγησε σε πολιτική κρίση, τους Τουρκοκύπριους να μετακινηθούν εντός θυλάκων και στις [[Διακοινοτικές Ταραχές του 1963|διακοινοτικές ταραχές του 1963]].<ref name=":02" /> Στις διακοινοτικές ταραχές δρούσαν παραστρατιωτικές [[Εθνικισμός|εθνικιστικές]] οργανώσεις των Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Πιο συγκεκριμένα, οι Ελληνοκύπριοι είχαν συγκροτήσει την ΕΟΚ (Εθνική Οργάνωσις Κύπρου), πιο γνωστή ως Οργάνωση Ακρίτας κατά τα τέλη του 1961. Πιο πριν οι Τουρκοκύπριοι είχαν συγκροτήσει την ΤΜΤ (Τurk Mukavemet Teskilati, Τουρκική Αντιστασιακή Οργάνωση). Αρχηγός της ΕΟΚ ήταν ο υπουργός Εσωτερικών [[Πολύκαρπος Γιωρκάτζης]] και υπαρχηγός ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων [[Τάσσος Παπαδόπουλος]]. «Επιτελάρχης» ήταν ο βουλευτής του [[Πατριωτικό Μέτωπο Κύπρου|Πατριωτικού Μετώπου]] Νίκος Κόσης.<ref name=":12">{{Cite web|url=http://www.kathimerini.gr/862573/article/epikairothta/kosmos/diakoinotikes-sygkroyseis-sthn-kypro|title=Διακοινοτικές συγκρούσεις στην Κύπρο|last=ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ|first=ΑΓΓΕΛΟΣ|date=5/6/2016-06-05|websitepublisher=η Καθημερινή|publisher=|accessdate=2016-05-31/5/2016}}</ref> Τους θύλακες τους συντηρούσε οικονομικά και με στρατιωτικό εξοπλισμό η Τουρκία.<ref name=":12" />

Ο μεσολαβητής για το Κυπριακό, πρώην υπουργός Εξωτερικών των [[Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής|ΗΠΑ]], [[Ντιν Άτσεσον]], κατέθεσε σχέδιο (παρουσιάστηκαν δυο περίπου όμοιες εκδοχές) το 1965 το οποίο προέβλεπε την εγκατάσταση τουρκικής βάσης κατά κυριαρχία σε ευρεία εδαφική ζώνη στη χερσόνησο της Καρπασίας ίση με το 10%-11% του εδάφους του νησιού ως αντάλλαγμα για την ένωση του υπολοίπου της Κύπρου με την Ελλάδα. Για τους Τουρκοκύπριους που δεν θα μετέβαιναν στην τουρκική ζώνη προβλεπόταν εκτεταμένη αυτοδιοίκηση σε [[Καντόνι (διοικητική διαίρεση)|καντόνια]] εντός της ελληνικής ζώνης. Ηταν μια λύση που προσέγγιζε περισσότερο στην έννοια της διπλής ένωσης, της διανομής του νησιού μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.Η λύση αυτή θεωρείτο ριζική και οριστική από την αμερικανική οπτική καθώς έθετε την Κύπρο υπό τον έλεγχο δύο κρατών-μελών του [[ΝΑΤΟ]] και ταυτόχρονα εξάλειφε μια εστία διαμάχης μεταξύ συμμάχων στην ανατολική Μεσόγειο. Η Τουρκία όμως, δεν δεχόταν εκμίσθωση και ζητούσε κυριαρχία. Ούτε ο Μακάριος αποδέχθηκε το σχέδιο και αυτό εγκαταλείφθηκε.<ref>{{Cite web|url=http://www.kathimerini.gr/870314/article/epikairothta/kosmos/to-sxedio-atseson-gia-to-kypriako|title=Το Σχέδιο Ατσεσον για το Κυπριακό|last=ΡΙΖΑΣΡίζας|first=ΣΩΤΗΡΗΣΣωτήρης|date=7/8/2016-08-07|websitepublisher=η Καθημερινή|publisher=|accessdate=2017-05-31/5/2017}}</ref>