Αλέξανδρος Α΄ της Ρωσίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 3:
| όνομα = Αλέξανδρος Α΄
| χρώμα =
| εικόνα = Alexander I
| μέγεθος_εικόνας = 200px
| λεζάντα = O Αλέξανδρος A΄ της Ρωσίας
Γραμμή 43:
Το [[1793]], όταν ο Αλέξανδρος ήταν 16 ετών, νυμφεύθηκε τη 14χρονη Γερμανίδα πριγκίπισσα [[Λουίζα της Βάδης]]. Εν τω μεταξύ ο θάνατος της Αικατερίνης το Νοέμβριο του [[1796]] έφερε τον πατέρα του, Παύλο Α΄, στο θρόνο. Οι εκσυγχρονιστικές προσπάθειες του Παύλου συνάντησαν εχθρότητα και πολλοί από τους πιο στενούς του συμβούλους, καθώς και ο Αλέξανδρος, ήταν ενάντιοι στις προτεινόμενες αλλαγές. Ο Παύλος Α΄ δολοφονήθηκε το Μάρτιο του [[1801]].
[[File:Alexander I of Russia.jpg|thumb|left|200px|O Αλέξανδρος Α΄.]]
== Διαδοχή στο θρόνο ==▼
[[Αρχείο:Lesser Coat of Arms of Russian Empire.svg|thumb|right|150px|Ο βασιλικός θυρεός]]▼
▲== Διαδοχή στο θρόνο ==
Ο Αλέξανδρος Α΄ ανήλθε στο θρόνο στις [[23 Μαρτίου]] [[1801]] και στέφθηκε στο [[Κρεμλίνο της Μόσχας|Κρεμλίνο]] στις [[15 Σεπτεμβρίου]] του ίδιου χρόνου. Οι ιστορικοί ακόμη αμφισβητούν το ρόλο του Αλεξάνδρου στο φόνο. Η πιο κοινή άποψη είναι ότι ήταν υπέρ του να αναλάβει το θρόνο, αλλά επέμεινε ότι ο πατέρας του δεν θα δολοφονείτο. Ο νέος τσάρος ήταν αποφασισμένος να μεταρρυθμίσει τα ξεπερασμένα, κεντρικά συστήματα διακυβέρνησης της Ρωσίας. Αν και διατήρησε για κάποιο χρονικό διάστημα τους παλαιούς υπουργούς που είχαν υπηρετήσει και εκθρονίσει τον αυτοκράτορα Παύλο, μία από τις πρώτες του ενέργειες ως αυτοκράτορα ήταν να ορίσει μία Ιδιωτική Επιτροπή, που επίσης ειρωνικά αποκαλούνταν «Επιτροπή Δημοσίας Ασφαλείας», η οποία περιελάμβανε νέους και ενθουσιώδεις φίλους του - τον [[Βίκτoρ Παύλοβιτς Κοτσουμπέυ]], τον [[Νικολάι Νικολάγεβιτς Νοβοσίλτσεφ]], τον [[Πάβελ Αλεξάνδροβιτς Στρόγκανωφ]] και τον [[Αδάμ Γιέρζυ Τσαρτορύσκι]], προκειμένου να σχεδιάσουν μία εσωτερική μεταρρύθμιση, που υποτίθεται ότι θα οδηγούσε στην εγκαθίδρυση μιας [[συνταγματική μοναρχία|συνταγματικής μοναρχίας]]. Ο Αλέξανδρος σκόπευε να δημιουργήσει ένα Σύνταγμα και σημαντικές πολιτικές ελευθερίες σύμφωνα με τις διδαχές του [[Διαφωτισμός|Διαφωτισμού]]. Επίσης ήθελε να επιλύσει ένα ακόμη κρίσιμο θέμα της Ρωσίας: το μέλλον των [[Δουλοπαροικία|δουλοπαροίκων]]. Το καθεστώς εξέτασε τις δυνατότητες κατάργησης της δουλοπαροικίας, αν και αυτό δεν επετεύχθη μέχρι το [[1861]].
Κατά την αρχή της εξουσίας του Αλεξάνδρου αρκετά σημαντικά βήματα έγιναν, περιλαμβανομένης της ελευθερίας των εκδοτικών οίκων, της χαλάρωσης των δράσεων των μυστικών υπηρεσιών και της απαγόρευσης των βασανιστηρίων. Αρκετά χρόνια αργότερα, ο φιλελεύθερος [[Μιχαήλ Σπεράνσκυ]] έγινε ένας από τους στενότερους συμβούλους του τσάρου, και έκανε πολλά σχέδια για την πραγματοποίηση μεταρρυθμίσεων. Οι σκοποί τους, εμπνευσμένοι από το θαυμασμό των [[Ηνωμένο Βασίλειο|αγγλικών]] θεσμών, υπερθεμάτισαν τις δυνατότητες της εποχής, και ακόμη και μετά την ανάρρησή τους σε θέσεις υπουργών οι φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις δεν εφαρμόστηκαν ποτέ. Αυτό συνέβη γιατί ο Αλέξανδρος συνάντησε την αντίδραση των αξιωματούχων της Αυλής, των ευγενών αλλά και του αδερφού του [[Νικόλαος Α΄ της Ρωσίας|Νικολάου]], μετέπειτα αυτοκράτορα, οι οποίοι υποστηρίζονταν από την πανίσχυρη [[Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία]]. Η [[Ρωσία]] δεν ήταν έτοιμη για μια πιο [[φιλελευθερισμός|φιλελεύθερη]] κοινωνία και ο Αλέξανδρος, ο απόστολος του προοδευτικού δασκάλου Φρεντερίκ-Σεζάρ ντε λα Αρπ, ήταν, όπως ο ίδιος αυτοπεριγραφόταν, «ένα "ευτυχές ατύχημα" στο θρόνο των τσάρων. Μίλησε, πραγματικά, με πικρία για την κατάσταση βαρβαρότητος στην οποία είχε αφεθεί η χώρα».
▲[[[[Αρχείο:Lesser Coat of Arms of Russian Empire.svg|thumb|right|150px|Ο βασιλικός θυρεός]]
=== Νομική Μεταρρύθμιση ===
Η κωδικοποίηση των νόμων που άρχισε το [[1801]] δεν τελείωσε ποτέ κατά τη διάρκεια της βασιλείας του. Τίποτε δεν έγινε για να βελτιώσει τη μη ανεκτή κατάσταση των Ρώσων αγροτών· το σύνταγμα που συντάχθηκε από τον [[Μιχαήλ Σπεράνσκυ]] και πέρασε από τον αυτοκράτορα παρέμεινε ανυπόγραφο. Τελικά περίτεχνοι χειρισμοί μηχανορραφιών εναντίον του Σπεράνσκυ που εξυφάνθηκαν από τους πολιτικούς του αντιπάλους οδήγησαν σε απώλεια της υποστήριξης του Αλεξάνδρου και συνακόλουθη απομάκρυνσή του το Μάρτιο του [[1812]]. Ο Αλέξανδρος, στην πραγματικότητα, ο οποίος, χωρίς να είναι ενσυνείδητα τυραννικός, είχε σε πλήρη κλίμακα το τυραννικό χαρακτηριστικό της μη εμπιστοσύνης σε ανθρώπους με δυνατότητα ανεξάρτητης κρίσης, υστερούσε επίσης όσον αφορά στο πρώτο προαπαιτούμενο για έναν ανανεωτικό ηγεμόνα: την εμπιστοσύνη στο λαό του. Και ήταν αυτή η στάση που έφθειρε τις μεταρρυθμίσεις πριν υλοποιηθούν στην πραγματικότητα. Πειραματίστηκε στις ακριτικές επαρχίες της αυτοκρατορίας του και οι Ρώσοι σημείωσαν με σημαντική αμφισβήτηση ότι, δυσαρεστημένος με τη διακυβέρνηση δια αλλοδαπών εργαλείων, έδιδε στην [[Πολωνία]], τη [[Φινλανδία]] και τις [[Βαλτικά Κράτη|Βαλτικές επαρχίες]] δικαιώματα που αρνείτο στους ίδιους.
[[File:Grand Duke Alexander Pavlovich by V.Borovikovsky (1800, Russian museum).jpg|thumb|left|200px|Ο Αλέξανδρος ως μεγάλος δούκας της Ρωσίας.]]
=== Κοινωνικές μεταρρυθμίσεις ===
Γραμμή 58 ⟶ 62 :
Αν και υποτίθεται ότι θα βελτίωνε τις συνθήκες ζωής των στρατιωτών, το οικονομικό αποτέλεσμα στην πραγματικότητα ήταν πενιχρό και η σκληρή στρατιωτική πειθαρχία επέφερε συχνές αναταραχές. Ακόμη και η Βιβλική Κοινωνία, μέσω της οποίας ο Αυτοκράτωρ κατά την ύστερη έφεσή του ευαγγελικού ζήλου πρότεινε για να ευλογήσει το λαό του, δημιουργήθηκε με τους ίδιους σκληρούς κανόνες. Ο [[Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία|Καθολικός]] [[Αρχιεπίσκοπος]] και οι Ορθόδοξοι [[Μητροπολίτης|Μητροπολίτες]] εξαναγκάστηκαν να υπηρετήσουν στην ίδια επιτροπή μαζί με [[Προτεσταντισμός|Προτεστάντες]] πάστορες και χωρικοί [[ιερέας|ιερείς]], που είχαν εκπαιδευτεί να θεωρούν κάθε παρέκκλιση από το γράμμα της παράδοσης της Εκκλησίας ως [[θανάσιμο αμάρτημα]], έγιναν τα ακούσια όργανα της διάδοσης αυτού που θεωρούσαν ως έργο του [[Διάβολος|Σατανά]].
[[File:Dawe Alexander I of Russia.jpg|thumb|right|200px]]
== Επίδραση στην ευρωπαϊκή πολιτική ==
Γραμμή 76 ⟶ 82 :
=== Η ήττα από τις Γαλλικές δυνάμεις το 1807 ===
[[Αρχείο:Alexander_I_of_Russia_by_F.Kruger_(1837,_Hermitage).jpg|thumb|
Εν τω μεταξύ ο Ναπολέων, κάπως ενοχλημένος από τη νεανική ιδεολογία του Ρώσου μονάρχη, ποτέ δεν εγκατέλειψε την ελπίδα να τον αποσπάσει από τη συμμαχία του. Δεν είχε ακόμη μπει θριαμβευτικά στη [[Βιέννη]] και ξεκίνησε διαπραγματεύσεις μαζί του. Τις επανέλαβε μετά την [[Μάχη του Άουστερλιτς]] ([[2 Δεκεμβρίου]] [[1805]]). Η [[Ρωσία]] και η Γαλλία, τόνισε, ήταν «γεωγραφικοί σύμμαχοι»: δεν υπήρχε, και θα μπορούσε να μην υπάρξει, μεταξύ τους σύγκρουση συμφερόντων καθώς μαζί θα μπορούσαν να κυβερνήσουν τον κόσμο. Αλλά ο Αλέξανδρος αποφάσισε «να επιμείνει στο σύστημα αδιαφορίας όσον αφορά όλα τα ευρωπαϊκά κράτη που είχε ακολουθήσει» και συμμάχησε ξανά με την [[Πρωσία]]. Η εκστρατεία της [[Ιένα]]ς και η [[Μάχη του Άιλαου]] ακολούθησαν και ο Ναπολέων, αν και ακόμα προσανατολισμένος στη συμμαχία με τη Ρωσία, υποκίνησε την [[Πολωνία]], την [[Τουρκία]] και την [[Περσία]] να σπάσουν την υπακοή στον Τσάρο. Ένα κόμμα στη Ρωσία την ίδια, ηγούμενο από τον αδελφό του Τσάρου [[Κωνσταντίνος Παύλοβιτς της Ρωσίας|Μέγα Δούκα Κωνσταντίνο Παύλοβιτς]], επιθυμούσε την ειρήνη, αλλά ο Αλέξανδρος, μετά από μία μάταιη προσπάθεια να δημιουργήσει μία νέα συμμαχία, κάλεσε το ρωσικό έθνος σε ιερό πόλεμο εναντίον του Ναπολέοντος ως εχθρού της Ορθόδοξης πίστης. Το αποτέλεσμα ήταν η πανωλεθρία στη [[μάχη του Φρίντλαντ]] (13-[[14 Ιουνίου]], [[1807]]). Ο Ναπολέων άδραξε την ευκαιρία· αντί να προβάλει βαρείς όρους, προσέφερε στον ηττημένο αυτοκράτορα τη συμμαχία του, και συμμετοχή στη δόξα του.
Γραμμή 83 ⟶ 89 :
=== Πρωσσία ===
Η λάμψη αυτών των νέων οραμάτων δεν τύφλωσαν, ωστόσο, τον Αλέξανδρο όσον αφορά στις υποχρεώσεις της φιλίας και αρνήθηκε να κρατήσει τις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες ως έπαθλο για τον περαιτέρω διαμελισμό της Πρωσσίας. «Κάναμε έντιμο πόλεμο», είπε, «πρέπει να κάνουμε έντιμη ειρήνη». Ο ενθουσιασμός του Τίλσιτ σύντομα άρχισε να φθίνει. Ο Ναπολέων Α΄ ήταν γεμάτος υποσχέσεις, αλλά φειδωλός στην υλοποίησή τους. Οι [[Γάλλοι]] παρέμειναν στην Πρωσσία, οι [[Ρώσοι]] στο [[Δούναβης|Δούναβη]] και
=== Γαλλο-Ρωσική Συμμαχία ===
Γραμμή 106 ⟶ 112 :
Το θέμα ήταν βαρυσήμαντο. Τον Ιανουάριο ο Αλέξανδρος υπερασπιζόταν ακόμη το ιδανικό της ελεύθερης συνομοσπονδίας των Ευρωπαϊκών κρατών, που συμβολιζόταν από την [[Ιερά Συμμαχία]], έναντι της πολιτικής μιας [[δικτατορία]]ς των [[Μεγάλες Δυνάμεις|μεγάλων δυνάμεων]], που συμβολιζόταν από την Τετραμερή Συνθήκη. Είχε ακόμη διαμαρτυρηθεί έναντι στους ισχυρισμούς της συλλογικής Ευρώπης να αναμειγνύεται στις εσωτερικές υποθέσεις των ανεξαρτήτων κρατών. Στις [[19 Νοεμβρίου]] υπέγραφε το [[Πρωτόκολλο του Τροππάου]], που καθιέρωνε την αρχή της εμπλοκής και κατέστρεφε την αρμονία.
[[File:Nicolas Gosse - Napoleon receives the Queen of Prussia at Tilsit, July 6, 1807.jpg|thumb|left|300px|O Αλέξανδρος Α΄ με τον Ναπολέοντα A΄ και τη σύζυγό του Μαρία-Λουίζα τη Αυστρίας στο Τιλσίτ.]]
== Η επανάσταση των Ελλήνων ==
Γραμμή 118 ⟶ 126 :
== Ιδιωτική ζωή ==
Είχε νυμφευθεί στις [[9 Οκτωβρίου]] [[1793]], χωρίς να ζητηθεί η γνώμη του, την πριγκίπισσα [[Λουίζα της Βάδης]] (Ελισάβετ Αλεξέγεβνα), ένα πολιτικό γάμο που, καθώς εξομολογήθηκε με λύπη στο φίλο του [[Φρειδερίκος Γουλιέλμος Γ΄ της Πρωσίας|Φρειδερίκο Γουλιέλμο Γ΄]], είχε οδηγήσει και τους δύο σε δυστυχία και παρηγόρησε τον εαυτό του με παραδοσιακό τρόπο. Τα δύο παιδιά του γάμου, η μεγάλη δούκισσα Μαρία, πέθανε στις [[26 Ιουνίου]] (ή [[8 Ιουλίου]]) [[1800]], και η μεγάλη δούκισσα Ελισάβετ πέθανε στις [[12 Μαΐου]] [[1808]]. Η κοινή τους θλίψη έφερε τους συζύγους πιο κοντά. Προς το τέλος της ζωής του η συμφιλίωσή τους ολοκληρώθηκε με τη σοφή φιλανθρωπία της Αυτοκράτειρας να τον συμπονέσει βαθιά για το θάνατο της αγαπημένης του κόρης [[Πριγκήπισσα Μαρία Ναρύσκινα|Πριγκήπισσας Μαρίας Ναρύσκινας]].
Ο Τσάρος Αλέξανδρος Α΄ μπλέχτηκε όλο και περισσότερο στο [[μυστικισμός|μυστικισμό]] και υποπτευόταν όλο και περισσότερο αυτούς που ήταν γύρω του. Καθ' οδόν προς τη σύνοδο του [[Άαχεν]], της [[Γερμανία]]ς, μία προσπάθεια απαγωγής του τον έκανε πιο καχύποπτο για τους γύρω του.▼
[[Αρχείο:Alexandre1 Palace Taganrog.jpg|thumb|right|250px|Το Παλάτι του Αλεξάνδρου Α΄ στο [[Ταγκανρόγκ]], όπου ο Ρώσος Αυτοκράτορας απεβίωσε το 1825]]
== To τέλος του ==
▲Ο Τσάρος Αλέξανδρος Α΄ μπλέχτηκε όλο και περισσότερο στο [[μυστικισμός|μυστικισμό]] και υποπτευόταν όλο και περισσότερο αυτούς που ήταν γύρω του. Καθ' οδόν προς τη σύνοδο του [[Άαχεν]], της [[Γερμανία]]ς, μία προσπάθεια απαγωγής του τον έκανε πιο καχύποπτο για τους γύρω του.
Το φθινόπωρο του [[1825]], λόγω της επιδεινούμενης ασθένειας της συζύγου του, ο Αυτοκράτωρ έκανε ένα ταξίδι στο νότο της Ρωσίας. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού αυτού, ο ίδιος κρυολόγησε, κατάσταση που κατέληξε σε [[τύφος|τύφο]], από τον οποίο πέθανε στη νότια πόλη του [[Ταγκανρόκ]] στις 19 Νοεμβρίου [[1825]]. Η σύζυγός του πέθανε μερικές εβδομάδες αργότερα, καθώς η σορός του αυτοκράτορα μεταφερόταν στην [[Αγία Πετρούπολη]] για την κηδεία. Ενταφιάστηκε στον Καθεδρικό των Αγίων Πέτρου και Παύλου του [[Κάστρο Πέτρου και Παύλου|Κάστρου Πέτρου και Παύλου]] στην Αγία Πετρούπολη στις [[13 Μαρτίου]] [[1826]].
| |||