'''Δοτική''' είναι η [[πτώση]] της [[αρχαία ελληνική γλώσσα|αρχαίας ελληνικής γλώσσας]] , και άλλων γλωσσών, την οποία μεταχειριζόμαστε όταν θέλουμε να προσδιορίσουμε σε ποιόν πρέπει να ''δοθεί'' κάτι. Η δοτική ήταν στην αρχαία ελληνική γλώσσα μία από τις πλάγιες πτώσεις. Χρησιμοποιώντας τη δοτική απαντούμε στην ερώτηση ''σε ποιον;'' (Παράδειγμα από τα ευαγγελικά κείμενα : '''''ἀπόδοτε''' οὖν τά τοῦ '''Καίσαρος τῷ Καίσαρι''' καί τά τοῦ '''Θεοῦ τῷ Θεῷ'''''.) ▼Στο τυπικό της ελληνικής γλώσσας αρχίζει η απλοποίηση στα χρόνια της κοινής και συνεχίζεται στα χρόνια της μεσαιωνικής κοινής. Ένα από τα γνωρίσματα αυτής της συνεχούς απλοποίησης είναι ότι η δοτική πτώση σβήνει ως τον δέκατο αιώνα. Μέχρι να σβήσει οριστικά περνά μια περίοδο κλονισμού. Παραδείγματος χάριν το «εὔχομαι τινι» της αρχαίας γίνεται «ηύξατο τον θεόν» (όπου η αιτιατική αντί της δοτικής, δημιουργώντας ασυνταξία), οι της συνόδου ακολουθούντες (όπου η γενική αντικαθιστά την δοτική, παραβαίνοντας τον συντακτικό κανόνα), ή ερώσα τω Παυλίνω (όπου, κατά αντίστροφη τάξη, η δοτική παίρνει τη θέση της γενικής).<ref>Άπαντα Μανόλη Τριανταφυλλίδη, τόμος Γ΄, Θεσσαλονίκη 1981</ref>{{πηγές|05|05|2017}}
▲'''Δοτική''' είναι η [[πτώση]] της [[αρχαία ελληνική γλώσσα|αρχαίας ελληνικής γλώσσας]], και άλλων γλωσσών, την οποία μεταχειριζόμαστε όταν θέλουμε να προσδιορίσουμε σε ποιόν πρέπει να ''δοθεί'' κάτι. Η δοτική ήταν στην αρχαία ελληνική γλώσσα μία από τις πλάγιες πτώσεις. Χρησιμοποιώντας τη δοτική απαντούμε στην ερώτηση ''σε ποιον;'' (Παράδειγμα από τα ευαγγελικά κείμενα : '''''ἀπόδοτε''' οὖν τά τοῦ '''Καίσαρος τῷ Καίσαρι''' καί τά τοῦ '''Θεοῦ τῷ Θεῷ'''''.)
Υπάρχουν στην νέα ελληνική γλώσσα κατάλοιπα χρήσης της δοτικής από αρχαιότερες φάσεις της γλώσσας, και χρησιμοποιούνται συνήθως επιρρηματικά, για πάράδειγμα, ''τω όντι'', ''εν τω μεταξύ'', ''τοις μετρητοίς'' και άλλα. Κάποιες εκκλησιαστικές εκφράσεις πολύς κόσμος τις αντιλαμβάνεται εσφαλμένα. Όταν λένε ''δόξα τω Θεώ'', νομίζουν ότι λένε ''δόξα(ζε) το(ν) Θεό(ν)'' αντί ''δόξα στο Θεό'' κι όταν λένε ''δόξα σοι ο Θεός'', νομίζουν ότι λένε ''δόξα εσύ ο Θεός'' αντί ''δόξα σε σένα (που είσαι) ο Θεός''.
===Νέα ελληνικά===
Η δοτική πτώση, ακριβολογώντας, δεν υπάρχει πλέον στα νέα ελληνικά, εκτός των απαρχαιωμένων εκφράσεων όπως είναι το ''δόξα τω Θεώ'' (από το εκκλησιαστικό τῷ Θεῷ δόξα) ή το ''εντάξει'' (ἑν τάξει). Διαφορετικά, οιOι περισσότερες από τις λειτουργίες της δοτικής έχουν ενσωματωθεί στην αιτιατική. Βέβαια, η δοτική μπορεί να βρεθεί σε πολυάριθμες νεοελληνικές εκφράσεις, εκ των οποίων οι περισσότερες μπορούν να βρεθούν με το ''εν'' (αρχαίο επίρρημα που ενσωματώθηκε σε ρήματα και μόνο του γρήγορα μεταβλήθηκε σε πρόθεση)· π.Χ. εν δράσει, εν δυνάμει, εν πλω, εν τέλει, εν κινήσει, εν Ολύμπω κλπ.
==Πηγές==
|
