Βουλγαρία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η Βουλγαρία καταλαμβάνει τμήμα της ανατολικής [[Βαλκάνια|Βαλκανικής]] χερσονήσου και συνορεύει με πέντε χώρες - την [[Ελλάδα]] και την [[Τουρκία]] στα νότια, τη [[Βόρεια Μακεδονία]] και τη [[Σερβία]] στα δυτικά και τη [[Ρουμανία]] στα βόρεια. Τα χερσαία σύνορα έχουν συνολικό μήκος 1.808 χιλιόμετρα και η ακτογραμμή 354 χιλιόμετρα. Με τη συνολική της έκταση 110.994 τετραγωνικών χιλιομέτρων κατατάσσεται ως 105η μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο. Οι γεωγραφικές συντεταγμένες της Βουλγαρίας είναι 43 ° Β 25 ° Α.

Ο Αίμος διατρέχει το μεσαίο τμήμα της χώρας. Η ορεινή νοτιοδυτικά χώρα έχει δύο αλπικές οροσειρές, τη [[Ρίλα]] και το [[Πιρίν]], που συνορεύουν με τα χαμηλότερα, αλλά πιο εκτεταμένα τμήματα της [[Ροδόπη|οροσειράς της Ροδόπης]] στα ανατολικά. Η Βουλγαρία έχει την υψηλότερη κορυφή της Βαλκανικής χερσονήσου, το [[Μουσαλά]], στα 2.925 μέτρα. Οι πεδιάδες καταλαμβάνουν περίπου το ένα τρίτο του εδάφους, ενώ τα οροπέδια και οι λόφοι καταλαμβάνουν το 41 %. Η χώρα διαθέτει ένα πυκνό δίκτυο περίπου 540 ποταμών, οι περισσότεροι σχετικά μικροί και με χαμηλή στάθμη υδάτων. Ο μεγαλύτερος ποταμός που βρίσκεται αποκλειστικά στο βουλγαρικό έδαφος, ο IσκαρΊσκαρ, έχει μήκος 368 χιλιόμετρα. Άλλοι μεγάλοι ποταμοί είναι ο [[Στρυμόνας]] και ο [[Έβρος (Θράκη)|ΕβροςΈβρος]] στοστον νότο.

Η Βουλγαρία έχει δυναμικό κλίμα, λόγω της θέσης της στο σημείο συνάντησης των [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσογειακών]] και των ηπειρωτικών αερίων μαζών και της φραγματικής επίδρασης των βουνών της. Η Βόρεια Βουλγαρία είναι μέσο όρο 1 ° C ψυχρότερη και καταγράφει 200 χιλιοστά περισσότερες βροχοπτώσεις σε ετήσια βάση από τις περιοχές νότια του Αίμου. Η μέση ετήσια θερμοκρασία είναι 10 °C. Το εύρος των θερμοκρασιών ποικίλει σημαντικά σε διαφορετικές περιοχές. Η χαμηλότερη καταγγεγραμμένη θερμοκρασία είναι -38.3 ° C, ενώ η υψηλότερη 45,2 ° C. Ο μέσος [[υετός]] είναι περίπου 630 χιλιοστά ανά έτος και κυμαίνεται από 500 χιλιοστά στη Δοβρουτσά σε περισσότερο από 2.500 χιλιοστά στα βουνά. Οι μεγαλύτερες βροχοπτώσεις σημειώνονται ως [[καταιγίδα|καταιγίδες]] την άνοιξη και το καλοκαίρι, όπου συνοδεύονται και με [[χαλάζι]]. Σε ζώνη 40 χλμ. κατά μήκος των ακτών της Μαύρης Θάλασσας ο χειμώνας είναι θερμότερος και το καλοκαίρι δροσερότερο.

Η Βουλγαρία υιοθέτησε το [[Πρωτόκολλο του Κιότο]] και πέτυχε τους στόχους του πρωτοκόλλου, μειώνοντας τις εκπομπές [[Διοξείδιο του άνθρακα|διοξειδίου του άνθρακα]] από το 1990 ως το 2009 κατά 30 %. Ωστόσο η ρύπανση από τα εργοστάσια και τις μεταλλουργικές εργασίες και η έντονη αποψίλωση των δασών εξακολουθούν να προκαλούν σημαντικά προβλήματα στην υγεία και την ευημερία του πληθυσμού. Το 2013 η ατμοσφαιρική ρύπανση στη Βουλγαρία ήταν εντονήεντονότερη από οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Οι αστικές περιοχές πλήττονται ιδιαίτερα από την παραγωγή ενέργειας από ηλεκτροπαραγωγικούς σταθμούςμεσταθμούς με βάση τον άνθρακα και την κυκλοφορία των αυτοκινήτων, ενώ η χρήση φυτοφαρμάκων στη γεωργία και τα απαρχαιωμένα συστήματα βιομηχανικών λυμάτων προκαλούν εκτεταμένη ρύπανση του εδάφους και των υδάτων με χημικά και [[Απορρυπαντικό|απορρυπαντικά]]. Στη Βουλγαρία βρίσκεται ο «Maritsa Iztok-2», σταθμός ηλεκτροπαραγωγής με καύση [[Λιγνίτης| λιγνίτη]], που προκαλεί τις μεγαλύτερες βλάβες στην υγεία και το περιβάλλον σε ολόκληρη την [[Ευρωπαϊκή Ένωση]], σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος. Είναι το μόνο μέλος της ΕΕ που δεν ανακυκλώνει τα αστικά απόβλητα, αν και μια ηλεκτρονική μονάδα ανακύκλωσης αποβλήτων άνοιξε τον Ιούνιο του 2010. Η κατάσταση έχει βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια και έχουν τεθεί σε εφαρμογή πολλά προγράμματα που χρηματοδοτούνται από την κυβέρνηση, σε μια προσπάθεια να μειωθούν τα επίπεδα της ρύπανσης. Σύμφωνα με τοτον Δείκτη Περιβαλλοντικής Απόδοσης του [[Πανεπιστήμιο Γέιλ|Πανεπιστημίου Γέιλ]] το 2012, η ​​Βουλγαρία αξιολογείται «μέτρια» στην προστασία του περιβάλλοντος. Πάνω από το 75% των επιφανειακών ποταμών πληροί τις προδιαγραφές καλής ποιότητας. Η βελτίωση της ποιότητας του νερού ξεκίνησε το 1998 και έχει διατηρήσει μια βιώσιμη τάση μέτριας βελτίωσης.

Η αλληλεπίδραση των κλιματικών, υδρολογικών, γεωλογικών και τοπογραφικών συνθηκών έχουν παραγάγει μια σχετικά μεγάλη ποικιλία ειδών φυτών και ζώων. Η Βουλγαρία είναι μία από τις χώρες με την υψηλότερη [[βιοποικιλότητα]] στην Ευρώπη. Η βιοποικιλότητα της Βουλγαρίας προστατεύεται σε 3 εθνικά πάρκα, 11 φυσικά πάρκα και 16 προστατευόμενες περιοχές. Σχεδόν το 35 % του εδάφους της αποτελείται από δάση, όπου φύονται μερικά από τα αρχαιότερα δέντρα στον κόσμο, όπως το [[Ρόμπολο|πεύκο Μπαϊκούσεφ]] και η [[βελανιδιά|γρανιτική βελανιδιά]]. Το μεγαλύτερο μέρος της χλωρίδας και της πανίδας είναι κεντροευρωπαϊκή αν και εκπρόσωποι των [[Αρκτική|Αρκτικών]] και αλπικών ειδών απαντώνται σε μεγάλα υψόμετρα. Η χλωρίδα της περιλαμβάνει περισσότερα από 3.800 είδη, από τα οποία 170 είναι [[Ενδημισμός|ενδημικά]] και 150 θεωρούνται απειλούμενα. Ενας κατάλογος των μεγαλύτερων [[Μύκητας|μυκήτων]] της Βουλγαρίας ανέφερε ότι υπάρχουν στη χώρα περισσότερα από 1.500 είδη. Τα ζωικά είδη περιλαμβάνουν [[Κουκουβάγια|κουκουβάγιες]], [[Πετροπέρδικα|πετροπέρδικες]], [[Σβαρνίστρα|σβαρνίστρες]] και [[Καφέ αρκούδα|καφέ αρκούδες]]. Ο [[Ευρασιατικός λύγκας]] και ο [[βασιλαετός]] έχουν μικρούς αλλά αυξανόμενους πληθυσμούς.

Η σημερινή Βουλγαρία, στα εδάφη της οποίας εκτεινόταν κατά την αρχαιότητα η περιοχή που ονομαζόταν από τους Έλληνες ''Μοισία'', φαίνεται ότι ήταν κατοικημένη από την [[παλαιολιθική περίοδος|παλαιολιθική εποχή]]. Στο σπήλαιο Κοζάρνικα στη βορειοδυτική Βουλγαρία σώζονται τα αρχαιότερα γνωστά δείγματα συμβολικής έκφρασης του ανθρώπου. Οργανωμένες προϊστορικές κοινωνίες στα Βουλγαρικά εδάφη υπήρξαν ο [[Νεολιθική περίοδος|νεολιθικός]] πολιτισμός Χαμάνγκια, ο [[Πολιτισμός Βίντσα]] και ο [[Χαλκολιθική περίοδος|χαλκολιθικός]] πολιτισμός της [[Βάρνα]]ς (πέμπτη χιλιετία π.Χ.). H Νεκρόπολη της Βάρνας προσφέρει στοιχεία για την κατανόηση της κοινωνικής ιεραρχίας των αρχαιότερων Ευρωπαϊκών κοινωνιών. Στην [[εποχή του Χαλκού]], φυλές προερχόμενες από το βορρά αναμείχθηκαν με τους εγχώριους πληθυσμούς και φαίνεται ότι από την ανάμειξη αυτή προήλθαν οι [[Θράκες]] και οι [[Ιλλυριοί]]. Κατά την εποχή του Ορείχαλκου, στη Βουλγαρία κατοικούσαν οι Μοισοί, ενώ προς το [[Δούναβης|Δούναβη]] κατοικούσαν [[Γέτες]] και βορειότερα [[Δάκες]]. Στην αρχή της [[εποχή του σιδήρου|εποχής του σιδήρου]] πραγματοποιήθηκε η [[κάθοδος των Δωριέων]] και τον [[8ος αιώνας π.Χ.|8ο αιώνα π.Χ.]] εισέβαλαν από τοτον βορρά οι [[Κιμμέριοι]].

Η πρώτη επιδρομή των ανατολικών [[Ούννοι|Ούννων]] και των [[Βούλγαροι|Βουλγάρων]] κατά του βυζαντινού κράτους έγινε το [[493]], όταν αυτοκράτορας στην Κωνσταντινούπολη ήταν ο [[Αναστάσιος Α'|Αναστάσιος Α΄]]. Από τον 6ο αιώνα οι ανατολικότεροι [[Νοτιοσλαβία|Νότιοι Σλάβοι]], στους οποίους ο Βυζαντινός αυτοκράτορας [[Τιβέριος Β'|Τιβέριος Β΄]] παραχώρησε εδάφη στα νότια του Δούναβη, εγκαταστάθηκαν σταδιακά στην περιοχή, αφομοιώνοντας τους εξελληνισμένους ή εκρωμαϊσμένους Θράκες. Τον 7ο αιώνα Βουλγαρικά φύλα (πιθανόν κεντροασιατικής [[Τουρκικά φύλα|Τουρκικής]] προέλευσης) μετανάστευσαν στην κάτω ροή των ποταμών [[Δούναβης|Δούναβη]], [[Δνείστερος|Δνείστερου]] και [[Δνείπερος|Δνείπερου]] υπό την ηγεσία του [[Ασπαρούχ]]. Mετά το 670 πέρασε από τοτον Δούναβη στη Βαλκανική Χερσόνησο με ορδές 50.000 Βουλγάρων και το 680 απέσπασε τη Μικρή Σκυθία από τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Μία συνθήκη ειρήνης με το Βυζάντιο και η ίδρυση μόνιμης πρωτεύουσας στην Πλίσκα, νότια του Δούναβη, σηματοδότησαν την αρχή της [[Πρώτη Βουλγαρική Αυτοκρατορία|Πρώτης Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας]]. Οι Βούλγαροι αναμείχθηκαν σταδιακά με τον ντόπιο πληθυσμό, υιοθετώντας κοινή γλώσσα στη βάση της [[Αρχαία εκκλησιαστική σλαβονική γλώσσα|Σλαβονικής]].

Οι επόμενοι χαν ισχυροποίησαν το Βουλγαρικό κράτος καθ' όλο τον 8ο και 9ο αιώνα. Ο [[Τέρβελ]], έχοντας ήδη τιμηθεί με τον τίτλο «καίσαρ», καθιέρωσε τη Βουλγαρία ως μεγάλη στρατιωτική δύναμη νικώντας το 717 έναν [[Άραβες|Αραβικό]] στρατό δύναμης 26.000 ανδρών κατά τη [[Δεύτερη πολιορκία της Κωνσταντινούπολης από τους Άραβες]] βοηθώντας τον αυτοκράτορα Λέοντα Γ΄ (717-741). Μετά από μία μεταβατική περίοδο συγκρότησης του κράτους στα τέλη του 8ου αιώνα η Βουλγαρία διαμορφώθηκε ως ισχυρό ομοσπονδιακό βουλγαρο-σλαβικό κράτος, επικεφαλής του οποίου ήταν ο «χάνος» (στις Βυζαντινές πηγές - κῦρις, ἄρχων, ἀρχηγός). Μετά τη μάχη των Μαρκελλών (792) για τη Βουλγαρία ξεκίνησε μία περίοδος πολιτικής και στρατιωτικής ανόδου. Ο Κρούμος (803 - 814) διπλασίασε την έκταση της χώρας, σκότωσε το Βυζαντινό Αυτοκράτορα [[Νικηφόρος Α΄|Νικηφόρο Α΄]] (802 - 811) στη Μάχη της Πλίσκα (811) και εισήγαγε τον πρώτο γραπτό νομικό κώδικα. Οι Βούλγαροι ήταν ένας από τους πρώτους εκχριστιανισμένους Σλαβικούς λαούς (το 863 ο χάνος Βόρις βαπτίστηκε και πήρε το όνομα του νονού του, αυτοκράτορα Μιχαήλ Γ΄). Κατά την 34χρονη βασιλεία του [[Συμεών Α΄ της Βουλγαρίας|Συμεών του Μεγάλου]], που άρχισε το 893, η Βουλγαρία γνώρισε τη μεγαλύτερη εδαφική της επέκταση μαζί με μια χρυσή εποχή του Βουλγαρικού πολιτισμού. Μεταφράστηκε στα Αρχαία Βουλγαρικά η Αγία Γραφή, καθώς και πολλά θεολογικά και κοσμικά κείμενα.

Πόλεμοι με τους [[Κροάτες]], τους Μαγυάρους, τους [[Πετσενέγοι|Πετσενέγους]] και τους [[Σέρβοι|Σέρβους]] και η διάδοση της [[Βογόμιλοι|αίρεσης των Βογομίλων]] εξασθένησαν τη Βουλγαρία μετά το θάνατο του Συμεών. Μετά από πολλές στρατιωτικές συγκρούσεις σύμφωνα με τη συνθήκη του 927 ο γιος του Συμεών Πέτρος αναγνωρίστηκε από τον αυτοκράτορα Ρωμανό Α΄ Λακαπηνό ως «βασιλεὺς τῶν Βουλγάρων» (στα Βουλγαρικά - «τσάρος», το οποίο προέρχεται από το λατ. «caesar» και το ελληνικό «καίσαρ»). Δύο διαδοχικές εισβολές των [[Κράτος των Ρως|Ρως]] και των Βυζαντινών είχαν ως αποτέλεσμα την κατάληψη της πρωτεύουσας Πρεσλάβας από τοτον Βυζαντινό στρατό το 971. Υπό τον [[Σαμουήλ της Βουλγαρίας|Σαμουήλ]] η Βουλγαρία ανέκαμψε κάπως από αυτές τις επιθέσεις και κατόρθωσε να καταλάβει τη Σερβία και την Αλβανία, αλλά αυτή η άνοδος τερματίστηκε όταν ο Βυζαντινός αυτοκράτορας [[Βασίλειος Β΄]] νίκησε τοτον Βουλγαρικό στρατό στο [[Μάχη του Κλειδίου|Κλείδιο]] το 1014. Ο Σαμουήλ πέθανε λίγο μετά τη μάχη και το 1018 οι Βυζαντινοί κατέλυσαν την Πρώτη Βουλγαρική Αυτοκρατορία.

Αρκετές Βουλγαρικές εξεγέρσεις ξέσπασαν και τους πέντε σχεδόν αιώνες της Οθωμανικής κατάκτησης, με σημαντικότερες τις υποστηριζόμενες από τους [[Οίκος των Αψβούργων|Αψβούργους]] εξεγέρσεις του Τάρνοβο το 1598 και το 1686, την Εξέγερση του Τσίπροφτσι το 1688 και την Ανταρσία του Κάρπος το 1689. ToToν 18o αιώνα ο [[Διαφωτισμός]] στη Δυτική Ευρώπη επέδρασε για το ξεκίνημα ενός κινήματος γνωστού ως Εθνική αφύπνιση της Βουλγαρίας. Αποκατέστησε την εθνική συνείδηση και έγινε αποφασιστικός παράγοντας για τον απελευθερωτικό αγώνα, που οδήγησε στην Εξέγερση του Απριλίου το 1876. 30.000 Βούλγαροι σκοτώθηκαν, καθώς οι Οθωμανικές αρχές κατέπνιγαν την εξέγερση. Οι σφαγές παρακίνησαν τις [[Μεγάλες Δυνάμεις]] να αναλάβουν δράση. Συγκάλεσαν τη [[Διάσκεψη της Κωνσταντινούπολης (1876)]] αλλά οι αποφάσεις τους δεν έγιναν δεκτές από τους Οθωμανούς. Αυτό επέτρεψε στη [[Ρωσική Αυτοκρατορία]] να αναζητήσει μια λύση δια της βίας, χωρίς να διακινδυνεύσει τη στρατιωτική σύγκρουση με τις άλλες μεγάλες δυνάμεις, όπως είχε συμβεί στον [[Κριμαϊκός πόλεμος|Κριμαϊκό Πόλεμο]]. Το 1877 [[Ρωσοτουρκικός πόλεμος|η Ρωσία κήρυξε τον πόλεμο]] στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και νίκησε τις δυνάμεις της με τη βοήθεια Βουλγάρων εθελοντών.

Η πολιτική αναταραχή λόγω αυτών των απωλειών οδήγησε στην εγκαθίδρυση μιας βασιλικής αυταρχικής δικτατορίας από τον τσάρο Βόρις Γ΄ (1918 - 1943). Η Βουλγαρία μπήκε στον [[Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος|Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο]] το 1941 ως μέλος του [[Άξονας Βερολίνου - Ρώμης|Άξονα]], αλλά αρνήθηκε να συμμετάσχει στην Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα και γλίτωσε τον Εβραϊκό πληθυσμό της από την εκτόπιση στα [[Ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης]]. Ο ξαφνικός θάνατος του Βόρις Γ΄ το καλοκαίρι του 1941<ref>Aldo Lualdi, «Πώς πέθανε ο βασιλεύς της Βουλγαρίας Βόρις;» Ιστορία Εικονογραφημένη, τχ.55(Ιανουάριος 1973), σελ.62-69</ref> ώθησε τη χώρα σε πολιτική κρίση καθώς ο πόλεμος έπαιρνε τροπή κατά της Γερμανίας και κέρδιζε έδαφος το Κομμουνιστικό αντάρτικο κίνημα. Η κυβέρνηση του Μπόγκνταν Φίλοφ απέτυχε στη συνέχεια να συνάψει ειρήνη με τους Συμμάχους. Η Βουλγάρικη κυβέρνηση δεν συμμορφώθηκε με τις Σοβιετικές εκκλήσεις να εκδιώξει τα Γερμανικά στρατεύματα από το έδαφός της, με αποτέλεσμα την κήρυξη πολέμου και την εισβολή από την ΕΣΣΔ το Σεπτέμβριο του 1944. Το Πατριωτικό Μέτωπο, στο οποίο την ηγεμονία είχαν οι Κομμουνιστές, πήρε την εξουσία, τερμάτισε τη συμμετοχή στον Άξονα και πήρε το μέρος των Συμμάχων μέχρι το τέλος του πολέμου.

Η αριστερή εξέγερση της 9 Σεπτεμβρίου 1944 οδήγησε στην κατάργηση της μοναρχικής εξουσίας και στην απελευθέρωση από τους φασίστες. Μια [[Μονοκομματικό κράτος|μονοκομματική]] [[Λαϊκή δημοκρατία]] εγκαθιδρύθηκε μόνο το 1946. Έγινε τμήμα της Σοβιετικής σφαίρας επιρροής υπό την ηγεσία του [[Γκεόργκι Δημητρόφ]] (1946 - 1949), που έθεσε τα θεμέλια ενός γρήγορα εκβιομηχανιζόμενου [[Σταλινισμός|Σταλινικού]] σοσιαλιστικού κράτους. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 το βιοτικό επίπεδο ανέβηκε σημαντικά, ενώ η πολιτική καταπίεση ελαττώθηκε. Τη δεκαετία του 1980 τόσο το εθνικό όσο και το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είχε τετραπλασιαστεί, αλλά η οικονομία παρέμενε επιρρεπής σε κρίσεις χρέους, με τις σοβαρότερες το 1960, το 1977 και το 1980. Η Σοβιετικού τύπου σχεδιασμένη οικονομία γνώρισε μερικές πολιτικές προσανατολισμένες στην αγορά, που εμφανίστηκαν σε πειραματικό επίπεδο υπό τον [[Τόντορ Ζίβκοβ]] (1954 - 1989). Η κόρη του Λιουντμίλα (1942 - 1981) ενίσχυσε την εθνική περηφάνια προωθώντας παγκοσμίως τη Βουλγαρική κληρονομιά, τον πολιτισμό και τις τέχνες. Σε μια προσπάθεια να εξαλειφθεί η ταυτότητα της Τουρκικής μειονότητας, ξεκίνησε το 1984 μια εκστρατεία αφομοίωσης, που είχε ως αποτέλεσμα τη μετανάστευση 300.000 από αυτή στην Τουρκία.

Υπό την επίδραση της ανατροπής του [[Ανατολικό μπλοκ|Ανατολικού Μπλοκ]], στις 10 Νοεμβρίου 1989 το Κομμουνιστικό Κόμμα απεμπόλησε το πολιτικό του μονοπώλιο. Ο Ζίβκοβ παραιτήθηκε και η Βουλγαρία προχώρησε στη μετάβαση σε κοινοβουλευτική δημοκρατία. Tις πρώτες ελεύθερες εκλογές τον Ιούνιο του 1990 κέρδισε το Βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα (το πρόσφατα μετονομασθέν Κομμουνιστικό Κόμμα). Τον Ιούλιο του 1991 υιοθετήθηκε ένα νέο σύνταγμα που προέβλεπε έναέναν σχετικά αδύναμο εκλεγμένο Πρόεδρο και έναέναν πρωθυπουργό που λογοδοτεί στο νομοθετικό σώμα. Το νέο σύστημα αρχικά απέτυχε να βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο ή να δημιουργήσει οικονομική ανάπτυξη - η μέση ποιότητα ζωής και οι οικονομικές επιδόσεις παρέμειναν κατώτερες από ότιό,τι υπό τον Κομμουνισμό ακόμη και τα πρώτα χρόνια μετά το 2000. To 1997 ένα πακέτο μεταρρυθμίσεων αποκατάστησε την οικονομική ανάπτυξη αλλά το βιοτικό επίπεδο συνέχισε να χωλαίνει. Μετά το 2001 οι οικονομικές, πολιτικές και γεωπολιτικές συνθήκες βελτιώθηκαν κατά πολύ. Η χώρα έγινε μέλος του [[NATO]] το 2004 και της [[Ευρωπαϊκή Ένωση|Ευρωπαϊκής Ένωσης]] το 2007. Έπειτα από τις [[βουλγαρικές βουλευτικές εκλογές 2009|βουλευτικές εκλογές]] του [[2009]] κέρδισε η Κεντροδεξιά και πρωθυπουργός έγινε ο [[Μπόικο Μπορίσοφ]]<ref>[http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathremote_1_06/07/2009_287390 Καθημερινή]{{Dead link|date=Οκτώβριος 2019 }}, Βουλγαρία: Συντριπτική νίκη της κεντροδεξιάς, 2009-07-06.</ref>. Έπειτα από διαδηλώσεις, η κυβέρνηση Μπορίσοφ παραιτήθηκε το 2013.

Η Βουλγαρία είναι [[κοινοβουλευτική δημοκρατία]], στην οποία η ισχυρότερη εκτελεστική θέση είναι εκείνη του πρωθυπουργού. [93] Το πολιτικό σύστημα έχει τρεις εξουσίες, τη νομοθετική, την εκτελεστική και τη δικαστική, με καθολική ψηφοφορία των πολιτών άνω των 18 ετών. Το [[Σύνταγμα της Βουλγαρίας]] παρέχει επίσης δυνατότητες άμεσης δημοκρατίας. Οι εκλογές εποπτεύεταιεποπτεύονται από ανεξάρτητη Κεντρική Εκλογική Επιτροπή, που περιλαμβάνει μέλη από όλα τα μεγάλα πολιτικά κόμματα. Τα κόμματα πρέπει να εγγραφούν από την Επιτροπή πριν από τη συμμετοχή τους σε εθνικές εκλογές. Κανονικά πρωθυπουργός εκλέγεται ο ηγέτης του κόμματος που λαμβάνει τις περισσότερες ψήφους στις βουλευτικές εκλογές, αν και αυτό δεν συμβαίνει πάντα.

Ο υποστηριζόμενος από το [[Πολίτες για την Ευρωπαϊκή Ανάπτυξη της Βουλγαρίας|GERB]] [[Ρόσεν Πλέβνελιεφ]] είναι ο εκλεγμένος Πρόεδρος της Βουλγαρίας μετά τις προεδρικές εκλογές του 2011, στις οποίες έλαβε το 52,5 % των ψήφων στο δεύτερο γύρο έναντι 47,5 % του αντιπάλου του του Σοσιαλιστικού Κόμματος Ιβάιλο Κάλφιν.

Μέχρι τοτον Φεβρουάριο του 2013 to GERB είχε 117 έδρες στην Εθνοσυνέλευση, κυβερνώντας ως κυβέρνηση μειοψηφίας, χωρίς υποστήριξη από τα άλλα πολιτικά κόμματα στο κοινοβούλιο. Η κυβέρνηση παραιτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2013, μετά από διαμαρτυρίες σε όλη τη χώρα, που προκλήθηκαν από το υψηλό κόστος των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, το χαμηλό βιοτικό επίπεδο και τις αδυναμίες του δημοκρατικού συστήματος. Το κύμα διαμαρτυρίας σημαδεύτηκε από αυτοπυρπολήσεις, αυθόρμητες διαδηλώσεις και έντονα αισθήματα κατά των πολιτικών κομμάτων. ΕτσιΈτσι το Κοινοβούλιο διαλύθηκε και ορίστηκε από τον Πρόεδρο μια νέα προσωρινή κυβέρνηση. Οι [[Βουλγαρικές βουλευτικές εκλογές 2013|πρόωρες βουλευτικές εκλογές]], που ακολούθησαν τοτον Μάιο του 2013 οδήγησαν σε περιορισμένη νίκη του GERB. Ωστόσο, χωρίς την υποστήριξη των άλλων τριών κομμάτων που μπήκαν στη Βουλή, στις 24 Μαΐου ο αρχηγός του GERB [[Μπόικο Μπορίσοφ|Μπορίσοφ]] επέστρεψε στον πρόεδρο την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. Το Βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα υπέδειξε τον πρώην Υπουργό Οικονομικών [[Πλάμεν Ορεσάρσκι]] για τη θέση του πρωθυπουργού. Μόνο δύο εβδομάδες μετά τοτον σχηματισμό της η κυβέρνηση Ορεσάρσκι υπέστη την κριτική της αντιπολίτευσης και αντιμετώπισε ευρείας κλίμακας διαμαρτυρίες με πάνω από 11.000 συμμετέχοντες. Η κυβέρνηση επιβίωσε πέντε προτάσεων μομφής πριν οικειοθελώς παραιτηθεί οικειοθελώς στις 23 Ιουλίου 2014. Στις 6 Αυγούστου η κυβέρνηση Ορεσάρσκι διαλύθηκε και ορκίστηκε μια υπηρεσιακή κυβέρνηση με επικεφαλής τοτον Γκεόργκι Μπλιζνάσκι.

*Πράσινο ανοικτό Πατριωτικό Μέτωπο (δεξίοδεξιό, 18)

Ένας νέος γύρος βουλευτικών εκλογών στις 5 Οκτ τουΟκτωβρίου 2014 οδήγησε και πάλι οδήγησε σε νίκη του GERB με περίπου το ένα τρίτο των ψήφων. Συνολικά οκτώ κόμματα κέρδισαν έδρες, η πρώτη φορά από την αρχή δημοκρατικών εκλογών το 1990 που πάνω από επτά κόμματα μπήκαν στο κοινοβούλιο. Αφού πήρε την εντολή από τον [[Κατάλογος Προέδρων της Βουλγαρίας|Πρόεδρο]] [[Ρόσεν Πλέβνελιεφ]] να σχηματίσει κυβέρνηση, το GERB του Μπορίσοφ σχημάτισε συνασπισμό και έγιναν υπουργοί μέλη των κομμάτων του Μεταρρυθμιστικού Μπλοκ. Ο αντιπρόεδρος της Εναλλακτικής για τη Βουλγαρική Αναβίωση Ιβάιλο Κάλφιν ψηφίστηκε Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Πολιτικής.

Η Βουλγαρία έγινε μέλος των [[Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών|Ηνωμένων Εθνών]] το 1955 και από το 1966 υπήρξε μη μόνιμο μέλος του [[Συμβούλιο Ασφαλείας Ηνωμένων Εθνών|Συμβουλίου Ασφαλείας]] τρεις φορές, η τελευταία από το 2002 έως το 2003. Η Βουλγαρία ήταν επίσης ένα από τα ιδρυτικά έθνη του [[Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη|Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη]] (ΟΑΣΕ) το 1975. Εντάχθηκε στο [[ΝΑΤΟ]] στις 29 Μαρτίου 2004, υπέγραψε τη Συνθήκη Προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση στις 25 Απριλίου 2005 και έγινε πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης την 1η Ιανουαρίου 2007. Δημοσκοπήσεις που πραγματοποιήθηκαν επτά χρόνια μετά την ένταξη της χώρας στην ΕΕ βρέθηκεκατέδειξαν ότι μόνο το 15% των Βουλγάρων δήλωσαν ότι είχαν προσωπικά ωφεληθεί από την ένταξη, με σχεδόν 40% του πληθυσμού να δηλώνουν ότι δεν θα μπουν στον κόπο να ψηφίσουν στις εκλογές της ΕΕ του 2014. Η Ευρωατλαντική ενσωμάτωση έγινε προτεραιότητα για τη χώρα μετά την πτώση του κομμουνισμού αν και η κομμουνιστική ηγεσία είχε επίσης φιλοδοξίες εξόδου από το Σύμφωνο της Βαρσοβίας και ένωσης με τις [[Ευρωπαϊκές Κοινότητες]] από το 1987.

Οι σχέσεις της Βουλγαρίας με τους γείτονές της μετά το 1990 ήταν γενικά καλές. Η χώρα διαδραματίζει επίσης σημαντικό ρόλο στην προώθηση της περιφερειακής ασφάλειας. Η Βουλγαρία έχει ενεργή τριμερή οικονομική και διπλωματική συνεργασία με τη Ρουμανία και την Ελλάδα, διατηρεί στενές σχέσεις με τα μέλη της ΕΕ, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Ρωσία και συνεχίζει να βελτιώνει τις παραδοσιακά καλές σχέσεις της με την [[Κίνα]] και το [[Βιετνάμ]]. Η δίκη του HIV στη [[Λιβύη]], που ακολούθησε μετά τη φυλάκιση πέντε Βούλγαρων νοσηλευτριών στη [[Βεγγάζη]] το 1998, είχε σημαντικές επιπτώσεις για τις σχέσεις μεταξύ της Βουλγαρίας, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Λιβύης. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την απελευθέρωση των νοσηλευτριών από την κυβέρνηση του [[Μουαμάρ αλ Καντάφι|Μουαμάρ Καντάφι]], όταν σε αντάλλαγμα του χορηγήθηκε μια σύμβαση για να παραλάβει έναέναν πυρηνικό αντιδραστήρα και όπλα από τη Γαλλία.

Η Βουλγαρία φιλοξένησε έξι KC-135 Stratotanker αεροσκάφη και 200 άτομα προσωπικού υποστήριξης για την πολεμική επιχείρηση στο [[Αφγανιστάν]] το 2001, που ήταν η πρώτη στάθμευση ξένων δυνάμεων στο έδαφός της από τοτον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι διεθνείς στρατιωτικές σχέσεις επεκτάθηκαν περαιτέρω τον Απρίλιο του 2006, όταν η Βουλγαρία και οι Ηνωμένες Πολιτείες υπέγραψαν συμφωνία αμυντικής συνεργασίας που προέβλεπε τη χρήση των αεροπορικών βάσεων Μπέζμερ και Γκραφ Ιγκνατίεβο, το κέντρο εκπαίδευσης Νόβο Σέλο και ένα κέντρο εφοδιαδμού στο [[Άιτος]] ως κοινές εγκαταστάσεις στρατιωτικές κατάρτισης. Την ίδια χρονιά το περιοδικό ''[[Foreign Policy]]'' κατέγραφε την Αεροπορική Βάση Μπέζμερ ως μια από τατις έξι σημαντικότερες στο εξωτερικό εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούνται από την [[Αμερικανική Πολεμική Αεροπορία]] λόγω της εγγύτητάς της στη [[Μέση Ανατολή]]. Συνολικά 756 στρατιώτες έχουν αναπτυχθεί στο εξωτερικό ως μέρος των διαφόρων αποστολών των Ηνωμένων Εθνών και του ΝΑΤΟ. Κατά το παρελθόν η Βουλγαρία είχε αναπτύξει σημαντικό αριθμό των στρατιωτικώστρατιωτικών και μη στρατιωτικών συμβούλων σε χώρες συμμαχικές των Σοβιετικών, όπως η [[Νικαράγουα]] και η [[Λιβύη]] (πάνω από 9.000 προσωπικό).

Η εγχώρια άμυνα είναι ευθύνη των πλήρως εθελοντικών [[Βουλγαρικές Ένοπλες Δυνάμεις|ένοπλων δυνάμεων της Βουλγαρίας]], που αποτελούνται από τοτον στρατό ξηράς, το ναυτικό και την πολεμική αεροπορία. Ο στρατός ξηράς αποτελείται από δύο μηχανοκίνητες ταξιαρχίες και οκτώ ανεξάρτητες συντάγματα και τάγματα. Η αεροπορία διαθέτει 106 συστήματα αεροσκαφών και αεράμυνας σε έξι αεροπορικές βάσεις και το ναυτικό ποικιλία από πλοία, ελικόπτερα και μέτρα προστασίας των ακτών. Μετά από μια σειρά μειώσεων που άρχισαν το 1990, ο αριθμός των ενεργών στρατευμάτων συρρικνώθηκε από 152.000 το 1988 σε περίπου 32.000 τη δεκαετία του 2000, που συμπληρώνονταν το 2010 από μια εφεδρική δύναμη 302.500 στρατιωτών και αξιωματικών και 34.000 παραστρατιωτικών. Ο εξοπλισμός είναι ως επί το πλείστον σοβιετικής προέλευσης, όπως μαχητικά [[Mikoyan MiG-29|MiG-29]], S-300 και [[Βαλλιστικός πύραυλος|βαλλιστικοί πύραυλοι]] SS-21 Scarab μικρού βεληνεκούς. Το 2012 η ​​κυβέρνηση σχεδίαζε να δαπανήσει 1,4 δισεκατομμύρια $ για την ανάπτυξη νέων μαχητικών αεροσκαφών, συστημάτων επικοινωνίας και τις δυνατότητες πολέμου στον κυβερνοχώρο. Οι συνολικές στρατιωτικές δαπάνες το 2009 ήταν 819 εκατομμύρια $.

Η Βουλγαρία έχει μια αναδυόμενη οικονομία της αγοράς στην ανώτερη μεσαία σειρά εισοδήματος, όπου ο ιδιωτικός τομέας παράγει το 80 % του ΑΕΠ. Από κυρίως αγροτική χώρα, με κατ' εξοχήν αγροτικό πληθυσμού το 1948, τη δεκαετία του 1980 η Βουλγαρία είχε μετατραπεί σε μια βιομηχανική οικονομία με την επιστημονική και τεχνολογική έρευνα στην κορυφή των προτεραιοτήτων των δαπανών του προϋπολογισμού της. Η απώλεια των αγορών της [[Κομεκόν|ΚΟΜΕΚΟΝ]] το 1990 και η «θεραπεία σοκ» που ακολούθησε του συστήματος της σχεδιαζόμενης οικονομίας προκάλεσε απότομη μείωση της βιομηχανικής και γεωργικής παραγωγής και τελικά ακολούθησε μια οικονομική κατάρρευση το 1997. Η οικονομία ανέκαμψε σε μεγάλο βαθμό κατά τη διάρκεια μιας περιόδου ταχείας ανάπτυξης μετά από αρκετά χρόνια, αλλά ο μέσος μισθός παραμένει από τους χαμηλότερους στην ΕΕ σε 952 λέβα (€ 488 €) τοτον Μάρτιο του 2016. Περισσότερο από το ένα πέμπτο του εργατικού δυναμικού απασχολείται με τον [[Κατώτατος μισθός|κατώτατο μισθό]] του € 1 € ανά ώρα. Οι μισθοί, ωστόσο, αντιπροσωπεύουν μόνο το ήμισυ του συνολικού εισοδήματος των νοικοκυριών, λόγω της σημαντικής παραοικονομίας που ανέρχεται σε περίπου 32 % του ΑΕΠ. Το Βουλγαρικό κατά κεφαλή [[Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν|ΑΕΠ]] σε [[Αξία σε μονάδες αγοραστικής δύναμη|ΜΑΔ]] ήταν 47 % του μέσου όρου της ΕΕ το 2014, σύμφωνα με στοιχεία της [[Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία|Eurostat]], ενώ το κόστος ζωής ήταν 48 % του μέσου όρου. Νόμισμα είναι το λέβα, που είναι συνδεδεμένο με το ευρώ σε ποσοστόισοτιμία 1,95583 λέβα για 1 ευρώ. Η Βουλγαρία δεν αποτελεί μέρος της [[Ευρωζώνη]]ς και έχει εγκαταλείψει τα σχέδιά της να υιοθετήσει το ευρώ.

Οι οικονομικοί δείκτες έχουν επιδεινωθεί εν μέσω της οικονομικής κρίσης του 2007-2008. Μετά από πολλά συναπτά έτη υψηλής ανάπτυξης, το ΑΕΠ συρρικνώθηκε 5,5 % το 2009 και η ανεργία παραμένει πάνω από 12 %. Η βιομηχανική παραγωγή μειώθηκε 10κατά 10%, των ορυχείων κατά 31 %, καιενώ η παραγωγή σιδήρου και άλλων μετάλλων σημείωσε πτώση 60 %. Η θετική ανάπτυξη αποκαταστάθηκε το 2010, αν και οι επενδύσεις και η κατανάλωση συνεχίζουν να μειώνονται σταθερά λόγω της αύξησης της ανεργίας. Την ίδια χρονιά το ενδοεταιρικό χρέος ξεπέρασε τα 51 δισεκατομμύρια €, που σημαίνει ότι το 60 % του συνόλου των βουλγαρικών εταιρειών ήταν αμοιβαία χρεωμένες. Το 2012 είχε αυξηθεί σε 83 δισεκατομμύρια € ή 227 % του ΑΕΠ. Η κυβέρνηση εφάρμοσε αυστηρά μέτρα λιτότητας με την ενθάρρυνση της ΕΕ και του ΔΝΤ με κάποια θετικά δημοσιονομικά αποτελέσματα, αλλά οι κοινωνικές συνέπειες των μέτρων αυτών ήταν «καταστροφικές», σύμφωνα με τη Διεθνή Συνομοσπονδία Συνδικάτων. Η [[διαφθορά]] παραμένει ένα άλλο εμπόδιο για την οικονομική ανάπτυξη. Η Βουλγαρία είναι ένα από τις πιο διεφθαρμένα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κατατάσσεται 75η στοστον [[Δείκτης Αντίληψης για τη Διαφθορά|Δείκτη Αντίληψης για τη Διαφθορά]]. Η ανεπαρκής επιβολή του νόμου και η συνολικά χαμηλή ποιότητα της δημόσιας διοίκησης παραμένουν προκλήσεις για την πάταξη της διαφθοράς. Ωστόσο η καταπολέμηση της διαφθοράς έχει γίνειμπει τοστο επίκεντρο τηςτου κυβερνητικού κυβέρνησηςέργου, λόγω της προσχώρησης στην ΕΕ, και αρκετά προγράμματα κατά της διαφθοράς έχουν αναληφθεί από διάφορες κυβερνητικές υπηρεσίες.

Η οικονομική δραστηριότητα ενισχύεται από τους χαμηλότερους προσωπικούς και εταιρικούς φορολογικούς συντελεστές εισοδήματος στην ΕΕ και από το δεύτερο χαμηλότερο [[δημόσιο χρέος]] όλων των κρατών μελών, 16,5 % του ΑΕΠ το 2012. Το 2013 το ΑΕΠ ([[Αξία σε μονάδες αγοραστικής δύναμης|ΜΑΔ]]) υπολογίζεται σε 119,6 δισ. $, με κατά κεφαλή $ 16.518 $. Η Σόφια και η γύρω της Νοτιοδυτική Περιοχή είναι η πιο ανεπτυγμένη της χώρας με κατά κεφαλή (ΜΑΔ) ΑΕΠ $ 27.282 $ το 2011. Η Βουλγαρία είναι καθαρός αποδέκτης κονδυλίων από την ΕΕ. Το απόλυτο ποσό των ληφθέντων κεφαλαίων ήταν 589 εκατομ. € το 2009.

Το εργατικό δυναμικό είναι 2.450.000 άτομα, εκ των οποίων 7,1 % απασχολούνται στη γεωργία, 35,2% στη βιομηχανία και 57,7% στον τομέα των υπηρεσιών. Η εξόρυξη μετάλλων και ορυκτών, η παραγωγή [[Χημική βιομηχανία|χημικών προϊόντων]], μηχανημάτων και εξαρτημάτων οχημάτων, η διύλιση πετρελαίου και η χαλυβουργία είναι μεταξύ των σημαντικότερων βιομηχανικών δραστηριοτήτων. Η Εξόρυξηεξόρυξη και οι συναφείς κλάδοι απασχολούν συνολικά 120.000 άτομα και παράγουν περίπου 5 % του ΑΕΠ της χώρας. Η Βουλγαρία είναι η έκτη μεγαλύτερη παραγωγός άνθρακα στην Ευρώπη. Τα τοπικά κοιτάσματα άνθρακα, σιδήρου, χαλκού και μολύβδου είναι ζωτικής σημασίας για τους τομείς της μεταποίησης και της ενέργειας. Σχεδόν όλες οι μεγαλύτερες εξαγωγές της Βουλγαρίας είναι βιομηχανικά αγαθά, όπως προϊόντα πετρελαίου, χαλκού και φαρμακευτικά προϊόντα. Η Βουλγαρία είναι επίσης ένας καθαρός εξαγωγέας γεωργικών προϊόντων και τροφίμων, των οποίων τα δύο τρίτα πάνε σε χώρες του [[Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης|ΟΟΣΑ]]. Είναι ο μεγαλύτερος παγκόσμια παραγωγός αιθέριων έλαιων αρωματοποιίας, όπως [[λεβάντα]]ς και [[Τριανταφυλλιά|ροδέλαιου]]. Η γεωργία έχει μειωθεί σημαντικά κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Η παραγωγή το 2008 ανήλθε σε μόνο 66 % εκείνης του 1999-2001, ενώ οι αποδόσεις των σιτηρών και των λαχανικών έχουν μειωθεί κατά σχεδόν 40 % από το 1990. Από τους τομείς των υπηρεσιών ο τουρισμός συμβάλλει περισσότερο στην οικονομική ανάπτυξη. Τα τελευταία χρόνια η Βουλγαρία έχει αναδειχθεί ως ταξιδιωτικός προορισμός με τα φθηνά θέρετρα και τις παραλίες της, έξω από την εμβέλεια της τουριστικής βιομηχανίας. Ο Lonely Planet την κατέταξε μεταξύ των κορυφαίων 10 προορισμών του για το 2011. Οι περισσότεροι από τους επισκέπτες είναι Ρουμάνοι, ΤόυρκοιΤούρκοι, ΕλληνεςΈλληνες και Γερμανοί. Η πρωτεύουσα [[Σόφια]], η μεσαιωνική πρωτεύουσα [[Βελίκο Τίρνοβο]], τα παραθαλάσσια θέρετρα Χρυσή ΑμμοςΆμμος και Ακτή του ΗλιουΉλιου και τα χειμερινά θέρετρα [[Μπάνσκο]], [[Παμπόροβο]] και Μπόροβετς είναι μερικές από τις περιοχές που περισσότερο επισκέπτονται οι τουρίστες.

Η Βουλγαρία δαπανά το 0,25 % του ΑΕΠ για την επιστημονική έρευνα, έχοντας έτσι έναέναν από τους χαμηλότερους προϋπολογισμούς [[Έρευνα και Ανάπτυξη|R&D]] στην Ευρώπη. Η χρόνια υποεπένδυση στην έρευνα μετά το 1990 ανάγκασε πολλούς επαγγελματίες επιστήμονες να εγκαταλείψουν τη χώρα. Το αποτέλεσμα είναι η Βουλγαρία να έχει χαμηλές βαθμολογίες όσον αφορά την καινοτομία, την ανταγωνιστικότητα και τις εξαγωγές υψηλής προστιθέμενης αξίας. ΒασικοοίΒασικοί τομείς της έρευνας και της ανάπτυξης είναι η ενέργεια, η [[νανοτεχνολογία]], η [[αρχαιολογία]] και η ιατρική. Η Βουλγαρική Ακαδημία Επιστημών είναι το κορυφαίο επιστημονικοεπιστημονικό ίδρυμα και απασχολεί τους περισσότερους Βούλγαρους ερευνητές στα πολλά ινστιτούτα της. Έχει δραστηριοποιηθεί στον τομέα της διαστημικής επιστήμης με πειράματα παρακολούθησης ακτινοβολίας με RADOM-7 στοστον [[Διεθνής Διαστημικός Σταθμός|Διεθνή Διαστημικό Σταθμό]] [233] και στο Τσαντραγιάν-1 (το πρώτο ρομποτικό διαστημόπλοιο της Ινδίας), καθώς και σε εγχώρια αναπτυγμένα διαστημικά [[θερμοκήπιο|θερμοκήπια]] στοστον [[Μιρ|Διαστημικό Σταθμό Mιρ]]. Η Βουλγαρία έγινε η έκτη χώρα στον κόσμο με αστροναύτη στο διάστημα με την πτήση του Γκεόργκι Ιβάνοφ στο Σογιούζ 33 το 1979. Η Βουλγαρία είναι ενεργό μέλος του [[CERN]] και έχει συμβάλει στις δραστηριότητές του με σχεδόν 200 επιστήμονες από την ένταξή της το 1999.

Τη δεκαετία του 1980 η Βουλγαρία έγινε γνωστή ως η «[[Σίλικον Βάλλεϋ]] του [[Ανατολικό μπλοκ|Ανατολικού Μπλοκ]]», λόγω των μεγάλης κλίμακας εξαγωγών της τεχνολογίας υπολογιστών προς τα κράτη της [[Κομεκόν|ΚΟΜΕΚΟΝ]]. Ο τομέας της [[Τεχνολογία πληροφοριών|ΤΠΕ]] παράγει το 10 % του ΑΕΠ και απασχολεί το τρίτο μεγαλύτερο στον κόσμο τμήμα ειδικών ΤΠΕ. Ένα Εθνικό Κέντρο Εφαρμογών Υπερυπολογιστών (NCSA) χειρίζεται τοτον μοναδικό [[υπερυπολογιστής|υπερυπολογιστή]] στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Η Βουλγαρική Ακαδημία Επιστημών σχεδιάζει να αγοράσει έναέναν ακόμη υπερυπολογιστή το 2015.

Η χρήση του διαδικτύου έχει αυξηθεί ραγδαία μετά το 2000, ενώ ο αριθμός των χρηστών αυξήθηκε από 430.000 σε 3,4 εκατομμύρια (48 % ποσοστό διείσδυσης) το 2010. ΤηλεφωνικέςΟι τηλεφωνικές υπηρεσίες είναι ευρέως διαθέσιμες και μια κεντρική ψηφιακή γραμμή κορμού συνδέει τις περισσότερες περιοχές. Περισσότερο από το 90 % των σταθερών γραμμών εξυπηρετούνται από τη Βουλγαρική Εταιρεία Τηλεπικοινωνιών, ενώ οι υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας παρέχονται από τρεις επιχειρήσεις - Mtel, Telenor και Vivacom.

Η στρατηγική γεωγραφική θέση της Βουλγαρίας και ο αρκετά αναπτυγμένος ενεργειακός τομέςτομέας την καθιστούν Ευρωπαϊκό ενεργειακό κέντρο-κλειδί, παρά την έλλειψη σημαντικών αποθεμάτων ορυκτών καυσίμων. Σχεδόν το 34 % της ηλεκτρικής της ενέργειας παράγεται από τον [[Σταθμός παραγωγής πυρηνικής ενέργειας του Κοζλοντούι|πυρηνικό ενεργειακό σταθμό του Κοζλοντούι]] και η κοινή γνώμη υποστηρίζει σθεναρά την ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας. Η ραγδαία ανάπτυξη εναλλακτικών πηγών ενέργειας, όπως οι σταθμοί αιολικής και ηλιακής ενέργειας, καθιστούν τη Βουλγαρία μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες παραγωγούς αιολικής ενέργειας στον κόσμο. Η χώρα έχει στόχο να παράγει 16 % της ηλεκτρικής της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μέχρι το 2020.

Το εθνικό οδικό δίκτυο έχει συνολικό μήκος 40.231 χιλιόμετραχλμ., εκ των οποίων τα 39.587 ασφαλτοστρωμένων, αλλά σχεδόν τα μισά στη χαμηλότερη διεθνή κατηγορία ασφαλτοστρωμένων δρόμων. Οι σιδηρόδρομοι αποτελούν σημαντικό τρόπομέσο εμπορευματικών μεταφορών αν και οι αυτοκινητόδρομοι δέχονται όλο και μεγαλύτερο μερίδιο των εμπορευματικών μεταφορών. Η Βουλγαρία έχει 6.238 χιλιόμετραχλμ. σιδηροδρομικών γραμμών και για την ώρα σε λειτουργία συνολικά 81 χιλιόμετραχλμ. γραμμών υψηλής ταχύτητας. Σιδηροδρομικές συνδέσεις είναι διαθέσιμες με τη Ρουμανία, την Τουρκία, την Ελλάδα και τη Σερβία, και τρένα εξπρές έχουν απευθείας δρομολόγια προς το [[Κίεβο]], το [[Μινσκ]], τη [[Μόσχα]] και την [[Αγία Πετρούπολη]]. Η Σόφια και η Φιλιππούπολη είναι αεροπορικοί κόμβοι της χώρας, ενώ η Βάρνα και το Μπουργκάς είναι τα κύρια εμπορικά θαλάσσια λιμάνια. Η Βάρνα επίσης προγραμματίζεται να είναι ο πρώτος σταθμός σε έδαφος της ΕΕ όπου θα φτάσει φυσικό αέριο μέσω του αγωγού [[South Stream]].

Στη Βουλγαρία υπάρχουν εννέα [[Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς|Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς]] της [[Εκπαιδευτική Επιστημονική και Πολιτιστική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών|ΟΥΝΕΣΚΟ]]. Τα πρώτα τέσσερα εγγράφηκαν στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς το 1979 και τα επόμενα το 1985. Η Βουλγαρία σήμερα έχει δεκατέσσερα ακόμη μνημεία στον Ενδεικτικό Κατάλογο. Τα [[Αναστενάρια]], ένας τελετουργικός χορός πυροβασίας [[Θράκες|Θρακικής]] καταγωγής, περιλαμβάνεται στον Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ.

Το βουλγαρικό αρχοντικό είναι η ενσάρκωση της κοινωνικής θέσης, του επαγγέλματος και των παραδόσεων του ιδιοκτήτη. Πολλά παλιά κτίρια που φανερώνουν αυτό το είδος αρχιτεκτονικής-, π.χ. στα χωριά Αρμπανάσι, Λέστεν, Kοβατσεβίτσα, [[Μελένικο|Μέλνικ]], έχουν διατηρηθεί μέχρι σήμερα.

Η [[Βουλγαρική Ακτή του Εύξεινου Πόντου|Βουλγαρική Ακτή της Μαύρης Θάλασσας]] είναι γραφικη και ποικιλόμορφη. Λευκές και χρυσές αμμουδιές καταλαμβάνουν περίπου τα 130 από τα 378 χιλιόμετρα της ακτογραμμής. Οι θερμοκρασίες τους καλοκαιρινούς μήνες είναι πολύ κατάλληλοκατάλληλες για θαλάσσιο τουρισμό και η θερμοκρασία του νερού επιτρέπει το μπάνιο στη θάλασσα από τοτον Μάιο ως τον Οκτώβριο. Πριν από το 1989 η Βουλγαρική ακτή της Μαύρης Θάλασσας ήταν διεθνώς γνωστή ως Κόκκινη Ριβιέρα. Από την πτώση όμως του [[Σιδηρούν παραπέτασμα|Σιδηρού Παραπετάσματος]] το προσωνύμιό της έχει αλλάξει σε Βουλγαρική Ριβιέρα.

Ο πληθυσμός της Βουλγαρίας είναι 7.364.570 άτομα, σύμφωνα με την εθνική απογραφή του 2011. Η πλειοψηφία του πληθυσμού, ή 72,5%, διαμένουν σε αστικές περιοχές. Περίπου το ένα έκτο του συνολικού πληθυσμού είναι συγκεντρωμένο στη Σόφια. Οι [[Βούλγαροι]] είναι η κύρια εθνική ομάδα και αποτελούν το 84,8 % του πληθυσμού. Οι μειονότητες [[Τούρκοι (έθνος)|Τούρκων]] και [[Ρομά]] αποτελούν το 8,8 % και 4,9 %, αντίστοιχα. Περίπου 40 μικρότερες μειονότητες αποτελούν το 0,7 % και 0,8 % δεν αυτοπροσδιορίζονται ως εθνοτική ομάδα.

Όλες οι εθνικές ομάδες μιλούν τη [[Βουλγαρική γλώσσα|Βουλγαρική]], ως πρώτη ή δεύτερη γλώσσα. Η Βουλγαρική είναι η μόνη επίσημη γλώσσα και η μητρική για το 85,2 % του πληθυσμού. Η Βουλγαρική, η αρχαιότερη γραπτή [[Σλαβικές γλώσσες|Σλαβική γλώσσα]], η Βουλγαρική διακρίνεται από τις άλλες γλώσσες σε αυτή την ομάδα από ορισμένες γραμματικές ιδιαιτερότητες, όπως ητην έλλειψη [[Πτώση|πτώσεων]] στα ουσιαστικά και [[Απαρέμφατο|απαρεμφάτων]] και ένα οριστικό [[Άρθρο (γραμματική)|άρθρο]] με επίθεμα.

Οι κυβερνητικές εκτιμήσεις του 2003 εκτιμούν το ποσοστό αλφαβητισμού σε 98,6 %, χωρίς σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο φύλων. Το επίπεδο της εκπαίδευσης είναι παραδοσιακά υψηλό, αν και εξακολουθεί να απέχει πολύ από τα ευρωπαϊκά σημεία αναφοράς και επιδεινώνεται συνεχώς την τελευταία δεκαετία. Οι Βούλγαροι μαθητές είχαν από τις υψηλότερες επιδόσεις στον κόσμο όσον αφορά την ανάγνωση το 2001, με καλύτερες επιδόσεις από τους Καναδούς και τους Γερμανούς ομολόγους τους. Το 2006 οι βαθμολογίες στην ανάγνωση, τα μαθηματικά και τις επιστήμες είχαν επιδεινωθεί. Οι κρατικές δαπάνες για την εκπαίδευση είναι πολύ κάτω από τοτον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Υπουργείο Παιδείας, Νεολαίας και Επιστημών χρηματοδοτεί εν μέρει τα δημόσια σχολεία και πανεπιστήμια, θέτει κριτήρια για τα σχολικά βιβλία και επιβλέπει τη διαδικασία έκδοσής τους. Το κράτος παρέχει δωρεάν εκπαίδευση στα πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια δημόσια σχολεία. Η εκπαιδευτική διαδικασία εκτείνεται σε 12 βαθμίδες, όπου οι οκτώ πρώτες είναι πρωτοβάθμιες και οι υπόλοιπες δευτεροβάθμιες. Τα δευτεροβάθμια σχολεία είναι τεχνικά, επαγγελματικά, γενικά ή εξειδικευμένα σε ορισμένο αντικείμενο, ενώ η ανώτατη εκπαίδευση περιλαμβάνει 4 έτη [[Πτυχίο|πτυχιακά]] από ένα πτυχίο 4 ετών και ένα μεταπτυχιακό (μάστερ) έτος.

Το Σύνταγμα της Βουλγαρίας την ορίζει ως [[κοσμικό κράτος]] με εγγυημένη τη θρησκευτική ελευθερία, αλλά χαρακτηρίζει την Ορθοδοξία ως «παραδοσιακή» θρησκεία. Η Βουλγαρική Ορθόδοξη Εκκλησία απέκτησε [[Αυτοκεφαλία|αυτοκέφαλο]] καθεστώς το 927 μ.Χ. και σήμερα έχει 12 επισκοπές και πάνω από 2.000 ιερείς. Περισσότερο από τα τρία τέταρτα των Βουλγάρων ανήκουν στην Ορθοδοξία. Οι [[Σουνίτες|Σουνίτες Μουσουλμάνοι]] είναι η δεύτερη μεγαλύτερη κοινότητα και αποτελούν το 10 % του θρησκευτικού φάσματος, αν και η πλειοψηφία τους δεν προσεύχεται και θεωρεί τη χρήση της ισλαμικής μαντίλας στα σχολεία απαράδεκτη. Λιγότερο από 3 % ανήκουν σε άλλες θρησκείες, 11,8 % δεν αυτοπροσδιορίζονται ως προς τη θρησκεία και 21,8 % αρνήθηκαν να δηλώσουν τις πεποιθήσεις τους.

Η Βουλγαρία έχει ένα καθολικό σύστημα υγείας που χρηματοδοτείται από φόρους και εισφορές. Το Εθνικό Ταμείο Ασφάλισης Υγείας (NHIF) πληρώνει ένα σταδιακά αυξανόμενο μέρος των εξόδων της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Οι προβλεπόμενες δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης για το 2013 ανέρχονταν σε 4,1 % του ΑΕΠ. Ο αριθμός των γιατρών είναι πάνω από τοτον μέσο όρο της ΕΕ, με 181 γιατρούς ανά 100.000 ανθρώπουςανθρώπουςν αλλά η κατανομή τους ανά ειδικό είναι άνιση, υπάρχει σοβαρή έλλειψη νοσοκόμων και άλλου ιατρικού προσωπικού, ενώ η ποιότητα των περισσότερων ιατρικών εγκαταστάσεων είναι κακή. Οι ελλείψεις προσωπικού σε ορισμένους τομείς είναι τόσο σοβαρές ώστε οι ασθενείς καταφεύγουν να αναζητούν θεραπεία σε γειτονικές χώρες. Το [[προσδόκιμο ζωής]] στο σύνολο του πληθυσμού, σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2016 του [[Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας|Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας]], ήταν 74,8 χρόνια (71,4 χρόνια οι άνδρες και 78,4 οι γυναίκες).<ref>[http://apps.who.int/gho/data/view.main.SDG2016LEXv?lang=en Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, Προσδόκιμο ζωής και υγιές προσδόκιμο ζωής, Δεδομένα ανά χώρα]</ref> Οι πρωταρχικές αιτίες θανάτου είναι παρόμοιες με εκείνες σε άλλες βιομηχανικές χώρες, κυρίως καρδιαγγειακά νοσήματα, [[Νεόπλασμα|νεοπλάσματα]] και νοσήματα του [[Αναπνευστικό σύστημα|αναπνευστικού]].

Η Βουλγαρία βιώνει δημογραφική κρίση. Έχει μείωση πληθυσμού από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν η οικονομική κατάρρευση προκάλεσε ένα μακροχρόνιο κύμα μετανάστευσης. Περίπου 937.000 ως 1.200.000 άτομα, κυρίως νέοι ενήλικες, έφυγαν από τη χώρα μέχρι το 2005. Το συνολικό ποσοστό γονιμότητας υπολογίστηκε το 2013 σε 1,43 παιδιά/γυναίκα, που υπολείπεται του ποσοστού αναπλήρωσης 2,1. Το ένα τρίτο του συνόλου των νοικοκυριών είναι μονομελή και το 75,5 % των οικογενειών δεν έχουν τα παιδιά κάτω των 16 ετών. Κατά συνέπεια τα ποσοστά μεταβολής του πληθυσμού και γεννήσεων είναι από τα χαμηλότερα στον κόσμο, ενώ τα ποσοστά θανάτου από τα υψηλότερα. Η πλειοψηφία των παιδιών γεννιούνται από ανύπαντρες γυναίκες (από όλες τις γεννήσεις 57,4 % ήταν εκτός γάμου το 2012).

H Βουλγαρική λαϊκή μουσική είναι μακράν η πιο διαδεδομένη παραδοσιακή τέχνη και έχει αναπτυχθεί σταδιακά δια μέσου των αιώνων ως συγχώνευση Ανατολικών και Δυτικών επιρροών. Περιέχει Απωανατολικές, Ανατολικές, μεσαιωνικές Ανατολικορθόδοξες και καθιερωμένες Δυτικοευρωπαικές τονικότητες και τρόπους. Η μουσική έχει ξεχωριστό ήχο και μεγάλη ποικιλία παραδοσιακών οργάνων, όπως γκαντούλκα, [[γκάιντα]], καβάλ και [[νταούλι]]. Ένα από τα χαρακτηριστικότερα γνωρίσματά της είναι ο παρατεταμένος ''ρυθμικός χρόνος'', που δεν έχει όμοιό του στην υπόλοιπη Ευρωπαϊκή μουσική. Η Γυναικεία Χορωδία της Κρατικής Τηλεόρασης είναι το διασημότερο παραδοσιακό συγκρότημα και έχει πάρει [[Βραβείο Γκράμι]] το 1990. Oι Βουλγαρικές γραπτές μουσικές συνθέσεις μπορούν να αναχθούν στον πρώιμο Μεσαίωνα και στα έργα του [[Ιωάννης Κουκουζέλης|Ιωάννη Κουκουζέλη]] (1280 - 1360). Η κλασική μουσική, η όπερα και το μπαλέτο εκπροσωπούνται από τους συνθέτες Εμανουήλ Μανόλοφ, [[Πάντσο Βλαντιγκέροφ]] και Γκεόργκι Ατανάσοφ και τους τραγουδιστές Γκένα Ντιμίτροβα, Μπόρις Χριστόφ και Νικολάι Γκιαούροφ. Βούλγαροι ερμηνευτές έχουν κερδίσει δημοτικότητα σε αρκετά άλλα είδη όπως η [[progressive Rock|progressive rock]] (FSB), η electropop (Mίρα Αρόγιο) και η [[τζαζ]] (Μίλτσο Λέβιεφ).

Η Βουλγαρία έχει καλές επιδόσεις σε αθλήματα όπως η [[πάλη]], η [[άρση βαρών]], η [[πυγμαχία]], η [[γυμναστική]], το [[Πετοσφαίριση|βόλεϊ]], το [[ποδόσφαιρο]] και το [[Αντισφαίριση|τένις]]. Η χώρα διαθέτει μία από τις κορυφαίες ομάδες βόλεϊ ανδρών, κατατασσόμενη έκτη στον κόσμο, σύμφωνα με ταξινομήσεις της [[Διεθνής Ομοσπονδία Πετοσφαίρισης|FIVB]] του 2013. Το ποδόσφαιρο είναι μακράν το δημοφιλέστερο άθλημα. Διάσημοι παίκτες είναι ο φορ [[Ντίμιταρ Μπερμπάτοφ]], πρώην της [[Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ]] και της [[Τότεναμ Χότσπερ|Τότεναμ]] και ο [[Χρίστο Στόιτσκοφ]], που έχει κερδίσει το Χρυσό Παπούτσι και τη Χρυσή Μπάλα και είναι ο καλύτερος παίκτης της Βουλγαρίας όλων των εποχών. Οι πιο διακεκριμένες ομάδες της χώρας είναι η [[ΤΣΣΚΑ Σόφιας (ποδόσφαιρο)|ΤΣΣΚΑ Σόφιας]] και η [[Λέφσκι Σόφιας (ποδόσφαιρο)|Λέφσκι Σόφιας]]. Η καλύτερη επίδοση της εθνικής ομάδας στο Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου της FIFA ήταν [[Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου 1994|το 1994]], όταν έφτασε μέχρι τα ημιτελικά, νικώντας διαδοχικά την [[Εθνική Ελλάδος (ποδόσφαιρο ανδρών)|Ελλάδα]], την [[Εθνική Αργεντινής (ποδόσφαιρο ανδρών)|Αργεντινή]], το [[Εθνική Μεξικού (ποδόσφαιρο ανδρών)|Μεξικό]] και τη [[Εθνική Γερμανίας (ποδόσφαιρο ανδρών)|Γερμανία]], τερματίζοντας τέταρτη. Η Βουλγαρία έχει συμμετάσχει στους περισσότερους Ολυμπιακούς αγώνες από την πρώτη διοργάνωσή στους [[Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες 1896|αγώνες του 1896]], όταν εκπροσωπήθηκε από τοτον Σαρλ Σαμπώ. Η χώρα έχει κερδίσει συνολικά 218 μετάλλια: 52 χρυσά, 86 αργυρά και 80 χάλκινα, που την κατατάσσουν στην 24η θέση όλων των εποχών.

Η [[Στέφκα Κοσταντίνοβα]] είναι επί 40 χρόνια κάτοχος του [[παγκόσμιου ρεκόρ]] στο άλμα εις ύψος γυναικών με 2,09 μέτρα, πουαπό το πέτυχε στο Παγκόσμιο ΠρωταθλήμαΠρωτάθλημα Στίβου του 1987 στη [[Ρώμη]]. Το παγκόσμιο ρεκόρ της είναι ένα από τα παλαιότερα στοστον σύγχρονο αθλητισμό. Συνολικά η Κοσταντίνοβα κατέρριψε επτά φορές το παγκόσμιο ρεκόρ - τρεις ανοικτού και τέσσερις κλειστού στίβου. Κατέχει επίσης το παγκόσμιο ρεκόρ γυναικών με 197 άλματα πάνω από 2,00 μέτρα.

Ο Καλογιάν Μαχλιάνοφ (Калоян Махлянов), γνωστός και ως Κοτοσού Κατσουνόρι, είναι ένας πρώην επαγγελματίας παλαιστής [[σούμο]], που έγινε ο πρώτος Ευρωπαίος που κέρδισε τον τίτλο «οζέκι» στην Ιαπωνία.

Ο Βέσελιν Τοπάλοφ έγινε [[Παγκόσμιο σκακιστικό πρωτάθλημα|Παγκόσμιος πρωταθλητής σκακιού]] της [[Διεθνής Σκακιστική Ομοσπονδία|FIDE]] το 2005. Έχασε τον τίτλο του στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Σκάκι 2006 από τοτον [[Βλαντίμιρ Κράμνικ]].