Πρωσία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''Πρωσία''' ([[γερμανικά]]: ''Preußen'', [[λατινικά]]: ''Borussia'', ''Prussia'' ή ''Prutenia'', [[πολωνικά]]: ''Prusy'', [[ρωσικά]]: ''Пруссия'', [[λιθουανικά]]: ''Prūsija'') είναι [[ιστορική περιοχή]] της [[Γερμανία]]ς που μέχρι το [[1945]] αποτελούσε την πιο εκτεταμένη περιοχή της χώρας με 13 επαρχίες, στην οποία ανήκε και η πρωτεύουσα [[Βερολίνο]]. Μετά τον [[Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο]] οι κατοχικές δυνάμεις αποφάσισαν την απόσπαση του μεγαλύτερου τμήματος του κρατιδίου από τις εσωτερικές γερμανικές περιοχές. Μέρη του ανατολικού τμήματος της Πρωσίας ανήκουν σήμερα στην [[Πολωνία]] και στην [[Ρωσία]], στα οποία η γερμανική παρουσία είναι σε μεγάλο βαθμό ασήμαντη, εκτός από την Άνω Σιλεσία όπου ζουν περίπου 130.000 Γερμανοί. Σήμερα μικρότεροι πληθυσμοί Γερμανών εντοπίζονται στην Ανατολική Πρωσία (συμπ. Γερμανών του Βόλγα) και άλλες περιοχές της Πολωνίας.

Αν και η Πρωσία ήταν κυρίως [[προτεσταντισμός|προτεσταντικό]] γερμανικό κράτος, υπήρξαν σημαντικοί [[Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία|Ρωμαιοκαθολικοί]] πληθυσμοί στη Ρηνανία και σε διάφορες περιοχές όπως το [[Πόζεν]], η [[Σιλεσία]], η δυτική Πρωσία και [[Βάρμια]] της ανατολικής Πρωσίας. Μερικές από αυτές τις καθολικές ανατολικές περιοχές είχαν γερμανικούς πληθυσμούς (όπως η Βάρμια (Warmia) και το [[Γκλατς]] (Glatz)), ενώ οι περισσότερες είχαν πληθυσμό πολωνικής καταγωγής (Άνω Σιλεσία, Δυτική Πρωσία, Πόζεν, νότια Ανατολική Πρωσία). Στις περιοχές με μεγάλους πληθυσμούς πολωνικής καταγωγής ζούσαν επίσης Σιλέσιοι και Μαζούροι, δύο εθνότητες με αρκετά μεγάλη συγγένεια με τους Πολωνούς. Η νότια περιοχή της ανατολικής Πρωσίας Μαζουρία (Masuria) αποτελούνταν κατά ένα μεγάλο μέρος από γερμανοποιημένο προτεσταντικό πληθυσμό. Αυτό εξηγεί εν μέρει γιατί τα καθολικά νότια γερμανικά κράτη, ειδικά η [[Αυστρία]] και η [[Βαυαρία]], αντιστάθηκαν στην Πρωσική ηγεμονία για τόσο πολύ καιρό.

Παρά το συντριπτικά γερμανικό χαρακτήρα της, οι προσαρτήσεις πολωνικού εδάφους της Πρωσίας σταστους χωρίσματαδιαμελισμούς της Πολωνίας έφεραν έναν μεγάλο πολωνικό πληθυσμό, που αντιστεκόταν στη γερμανική κυβέρνηση και σε διάφορες περιοχές αποτελούσε την πλειοψηφία (π.χ. επαρχία Πόζεν: 62% Πολωνοί, 38% Γερμανοί). Ως αποτέλεσμα της [[Συνθήκη των Βερσαλλιών|Συνθήκης των Βερσαλλιών]] το [[1919]], η [[Δεύτερη Πολωνική Δημοκρατία|δεύτερη πολωνική Δημοκρατία]] έλαβε μια μεγάλη μερίδα αυτών των περιοχών, μερικές από τις οποίες είχαν σημαντικές γερμανικές μειονότητες. Σε άλλες περιοχές με σημαντικές μειονότητες Πολωνών (ανατολική Άνω Σιλεσία, νότια Ανατολική Πρωσία) διεξήχθησαν δημοψηφίσματα για να αποφασιστεί η τύχη των περιοχών αυτών. Τον Μάιο του [[1939]] η Πρωσία είχε ακόμη έκταση 297.007 τ.χλμ. και πληθυσμό 41.915.040 κατοίκων. Λόγω του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και της πρόσκαιρης εδαφικής επέκτασης της Γερμανίας προς τα ανατολικά, η Πρωσία επεκτάθηκε προσαρτώντας περιοχές της Άνω Σιλεσίας και περιοχές γύρω από την Ανατολική Πρωσία. Ωστόσο, τα μεσοπολεμικά κρατίδια είχαν αντικατασταθεί σε μεγάλο βαθμό από τα γκάου.

ToΤο 1211 oο [[Ανδρέας Β' της Ουγγαρίας]] παραχώρησε στους [[Τεύτονες Ιππότες]] περιουσία στην [[Τρανσυλβανία]], με αντάλλαγμα τις υπηρεσίες στην άμυνα της ηγεμονίας του έναντι των επιδρομέων [[Κουμάνοι|Κουμάνων]]. Οι Τεύτονες υπήρξαν απείθαρχοι με συνέπεια λίγα χρόνια αργότερα ο Ανδρέας Β΄ να τους εκδιώξει από την Τρανσυλβανία. Το 1226 προσέλαβε τους Τεύτονες στην υπηρεσία του ο [[Κορράδος της Μαζοβίας|Κορράδος]], δούκας της [[Μαζοβία]]ς, με σκοπό να τον βοηθήσουν να υποτάξει και να προσηλυτίσει τις παγανιστικές φυλές της Πρωσίας. Κατά την διάρκεια των επόμενων 60 ετών οι Τεύτονες υπέταξαν τους τοπικούς πληθυσμούς πραγματοποιώντας εκτεταμένες σφαγές και στα υποδουλωμένα εδάφη δημιούργησαν ένα δικό τους κράτος με έδρα το [[Μαρίενμπουργκ]]. Ταυτόχρονα με την υποταγή της Πρωσίας οι [[Τεύτονες]] κινήθηκαν ανατολικότερα και αφού απορρόφησαν το [[Λιβονικό Τάγμα του Ξίφους]], το οποίο έλεγχε περιοχές της [[Λιβονία]]ς και της [[Εσθονία]]ς, εξαπλώθηκαν σε μεγάλο τμήμα της [[Βαλτική]]ς. Η πορεία τους ανατολικότερα ανακόπηκε το 1242 όταν ηττήθηκαν από τους Ρώσους της Ηγεμονίας του [[Νόβγκοροντ]] στην [[Μάχη των Πάγων]]. Οι Τεύτονες τα επόμενα χρόνια στράφηκαν κατά των [[Λιθουανία|Λιθουανών]]. Μετά από πολυετείς μάχες ηττήθηκαν τελικά απ’ αυτούς και τους συμμάχους τους [[Πολωνία|Πολωνούς]], στη [[μάχη του Τάννενμπεργκ]] το 1410. Τα σύνορα μεταξύ της Πρωσίας και της Λιθουανίας καθορίστηκαν τελικά με την [[Συνθήκη του Μέουνο]], το 1422. Το 1454 πόλεις της Δυτικής Πρωσίας επαναστάτησαν εναντίον του Τευτονικού τάγματος και ζήτησαν την βοήθεια της [[Πολωνία]]ς. Μετά από πόλεμο 13 ετών οι Τεύτονες ηττήθηκαν και με την [[Δεύτερη συνθήκη ειρήνης του Τορν]] που υπογράφηκε το 1466 αναγκάστηκαν να παραχωρήσουν την Δυτική Πρωσία στην Πολωνία.

Το 1525 ο Μέγας Μάγιστρος του τάγματος, ο [[Αλβέρτος της Πρωσσίας]], του οίκου των [[Χοεντσόλερν]], αφού έγινε [[Προτεστάντες|Προτεστάντης Χριστιανός]], μετέτρεψε τα Τευτονικά εδάφη σε κοσμικό κράτος ιδρύοντας το [[Δουκάτο της Πρωσίας]]. Ο Αλβέρτος υπήρξε ο πρώτος Δούκας του. Το Δουκάτο εκτεινόταν σε μία στενή έκταση ανατολικά του Βιστούλα και έδρα του ήταν η [[Καινιξβέργη]]. Δύο γενεές αργότερα η Πρωσία ενώθηκε με το [[Βρανδεμβούργο]] με αποτέλεσμα τον σχηματισμό του κράτους της Πρωσίας-Βρανδεμβούργου. Η εγγονή του [[Αλβέρτος_της_Πρωσσίας|Αλβέρτου της Πρωσσίας]] Άννα, κόρη του Δούκα Αλβέρτου-Φρειδερίκου παντρεύτηκε τον ξάδελφό της Ιωάννη Σιγισμούνδο του Βρανδεμβούργου. Μετά τον θάνατο του Αλβέρτου-Φρειδερίκου, χωρίς να αφήσει αρσενικούς απογόνους ο Ιωάννης Σιγισμούνδος κληρονόμησε το Δουκάτο της Πρωσίας, ενώνοντάς το με την επικράτεια του Βρανδεμβούργου. Το νέο κράτος περιλάμβανε γεωγραφικά αποκομμένες μεταξύ τους περιοχές από τον [[Ρήνος|Ρήνο]] μέχρι τη [[Βαλτική]]. Κατά την πρώτη φάση του [[Δεύτερος Βόρειος πόλεμος|Δεύτερου Βορείου πολέμου]] (1664-1660) ο δούκας Φρειδερίκος Γουλιέλμος Α΄ έθεσε το δουκάτο κάτω από το στέμμα της [[Σουηδία]]ς. Τρία χρόνια αργότερα επανήλθε στο στέμμα της [[Πολωνία]]ς. Την περίοδο αυτή το Δουκάτο της Πρωσίας αύξησε τον βαθμό αυτονομίας του και έθεσε της βάσης της μετατροπής του σε Βασίλειο.