Λάθυρος ο κλύμενος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Διάσωση 2 πηγών και υποβολή 0 για αρχειοθέτηση.) #IABot (v2.0
Επιμέλεια
Γραμμή 1:
{{italic title}}
{{ταξινομοπλαίσιο
| όνομα = Λάθυρος το κλύμενον<br />''(Lathyrus clymenum)''
| εικόνα = Lathyrus_clymenum1LEST.jpg
| λεζάντα_εικόνας = Λάθυρος το κλύμενον.
Γραμμή 20:
*''Lathyrus clymensum'' <small>''L.'' [ορθογραφία με παραλλαγές]</small>
}}
|synonyms_ref = <ref>{{cite web |url=http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/ild-7748 |title=The Plant List: A Working List of All Plant Species |accessdate=7 March 2015-03-07}}</ref>
}}
[[File:Lathyrus clymenum MHNT.BOT.2017.12.4.jpg|thumb|''Lathyrus clymenum'']]
 
Το [[φυτό]] '''''Λάθυρος το κλύμενον''''' ''('''Lathyrus clymenum''')'', γνωστό επίσης και ως '''Ισπανικός βίκος''' ([[Αγγλική γλώσσα|αγγλ.]]: ''Spanish vetchling)'',<ref>{{cite web |url=http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/taxon.pl?21555 |title=USDA GRIN Taxonomy |accessdate=7 March 2015-03-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121026055830/http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/taxon.pl?21555 |archivedate=2012-10-26 |url-status=dead }}</ref> είναι ανθοφόρο φυτό στην [[οικογένεια (βιολογία)|οικογένεια]] των Κυαμοειδών ''(Fabaceae)'',<ref> [http://greek_greek.enacademic.com/186041/%CF%86%CE%B1%CE%B2%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CF%82]</ref> ιθαγενές στην [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσόγειο]]. Οι [[σπόρος|σπόροι]] του χρησιμοποιούνται για την ετοιμασία του [[Ελλάδα|Ελληνικού]] φαγητού [[φάβα]] [[Σαντορίνη]]ς. Το φυτό καλλιεργείται στη νήσο [[Θήρα]] και πρόσφατα προστέθηκε στα προϊόντα με [[προστατευόμενη ονομασία προέλευσης]] ([[ΠΟΠ]]) της [[Ευρωπαϊκή Ένωση|Ευρωπαϊκής Ένωσης]].
 
==Περιγραφή==
Πρόκειται για μονοετές αναρριχώμενο φυτό, με βλαστούς που φέρουν πτερύγια και το οποίο φθάνει το ύψος των 30-80 εκ.<ref>{{cite webbook |author = Δημήτριος Σ. Καββαδάς |title = Εικονογραφημένον Βοτανικόν - Φυτολογικόν Λεξικόν: Τόμος Ε΄ / σελ. 2246-7 |url = https://books.google.gr/books?id=ow_mBwAAQBAJ&pg=PA2246&lpg=PA2246&dq=%CE%BB%CE%AC%CE%B8%CF%85%CF%81%CE%BF%CF%82+%CF%84%CE%BF+%CE%BA%CE%BB%CF%8D%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CE%BD&source=bl&ots=0K5Iz5PoEB&sig=uOGoVgyKbCJbYxWFXHCNF0E_WUs&hl=el&sa=X&ved=0ahUKEwjKo8uohdzJAhUKcRQKHS8FAh8Q6AEILjAD#v=onepage&q=%CE%BB%CE%AC%CE%B8%CF%85%CF%81%CE%BF%CF%82%20%CF%84%CE%BF%20%CE%BA%CE%BB%CF%8D%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CE%BD&f=fa |publisher = Εκδόσεις ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ |date = |accessdate = 2015-12-14 Δεκεμβρίου 2015 / ISBN |isbn=978-960-400-971-8 }}</ref> Τα κατώτερα φύλλα είναι απλά, σχήματος γραμμοειδούς - λογχοειδούς.<ref>{{cite webbook |author = Δημήτριος Σ. Καββαδάς |title = Εικονογραφημένον Βοτανικόν - Φυτολογικόν Λεξικόν: Τόμος Ε΄ / σελ.|pages= 2246-72247 |url = https://books.google.gr/books?id=ow_mBwAAQBAJ&pg=PA2246&lpg=PA2246&dq=%CE%BB%CE%AC%CE%B8%CF%85%CF%81%CE%BF%CF%82+%CF%84%CE%BF+%CE%BA%CE%BB%CF%8D%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CE%BD&source=bl&ots=0K5Iz5PoEB&sig=uOGoVgyKbCJbYxWFXHCNF0E_WUs&hl=el&sa=X&ved=0ahUKEwjKo8uohdzJAhUKcRQKHS8FAh8Q6AEILjAD#v=onepage&q=%CE%BB%CE%AC%CE%B8%CF%85%CF%81%CE%BF%CF%82%20%CF%84%CE%BF%20%CE%BA%CE%BB%CF%8D%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CE%BD&f=fa |publisher = Εκδόσεις ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ |date = |accessdate = 2015-12-14 Δεκεμβρίου 2015 / ISBN |isbn=978-960-400-971-8 }}</ref> Τα μεσαία και τα ανώτερα φύλλα είναι σύνθετα και αποτελούνται από 2-4 ζεύγη γραμμοειδών ή ελλειψοειδών φυλλαρίων και διακλαδιζόμενη έλικα, ενώ τα παράφυλλα είναι λογχοειδή.<ref>{{cite webbook |author = Δημήτριος Σ. Καββαδάς |title = Εικονογραφημένον Βοτανικόν - Φυτολογικόν Λεξικόν: Τόμος Ε΄ / σελ. 2246-7 |url = https://books.google.gr/books?id=ow_mBwAAQBAJ&pg=PA2246&lpg=PA2246&dq=%CE%BB%CE%AC%CE%B8%CF%85%CF%81%CE%BF%CF%82+%CF%84%CE%BF+%CE%BA%CE%BB%CF%8D%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CE%BD&source=bl&ots=0K5Iz5PoEB&sig=uOGoVgyKbCJbYxWFXHCNF0E_WUs&hl=el&sa=X&ved=0ahUKEwjKo8uohdzJAhUKcRQKHS8FAh8Q6AEILjAD#v=onepage&q=%CE%BB%CE%AC%CE%B8%CF%85%CF%81%CE%BF%CF%82%20%CF%84%CE%BF%20%CE%BA%CE%BB%CF%8D%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CE%BD&f=fa |publisher = Εκδόσεις ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ |date = |accessdate = 2015-12-14 Δεκεμβρίου 2015 / ISBN |isbn=978-960-400-971-8 }}</ref> Τα [[άνθος|άνθη]] εμφανίζονται στη μασχάλη των φύλλων, σε ομάδες με κοινό ποδίσκο. Ο πέτασος έχει μήκος 15-20 εκ. και πορφυρό χρώμα και ο οποίος είναι μακρύτερος των πτερύγων, οι οποίες είναι κυανού χρώματος, έχοντας δυο ύβους στη βάση του.<ref>{{cite webbook |author = Δημήτριος Σ. Καββαδάς |title = Εικονογραφημένον Βοτανικόν - Φυτολογικόν Λεξικόν: Τόμος Ε΄ / σελ. 2246-7 |url = https://books.google.gr/books?id=ow_mBwAAQBAJ&pg=PA2246&lpg=PA2246&dq=%CE%BB%CE%AC%CE%B8%CF%85%CF%81%CE%BF%CF%82+%CF%84%CE%BF+%CE%BA%CE%BB%CF%8D%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CE%BD&source=bl&ots=0K5Iz5PoEB&sig=uOGoVgyKbCJbYxWFXHCNF0E_WUs&hl=el&sa=X&ved=0ahUKEwjKo8uohdzJAhUKcRQKHS8FAh8Q6AEILjAD#v=onepage&q=%CE%BB%CE%AC%CE%B8%CF%85%CF%81%CE%BF%CF%82%20%CF%84%CE%BF%20%CE%BA%CE%BB%CF%8D%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CE%BD&f=fa |publisher = Εκδόσεις ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ |date = |accessdate = 2015-12-14 Δεκεμβρίου 2015 / ISBN |isbn=978-960-400-971-8 }}</ref> Ο λοβός είναι γραμμοειδής - πεπιεσμένος, με πεπλατυσμένα σπέρματα. Σε ολόκληρη την [[Ελλάδα]], το [[φυτό]] προτιμά εδάφη ξηρά και αμμώδη.<ref>{{cite webbook |author = Δημήτριος Σ. Καββαδάς |title = Εικονογραφημένον Βοτανικόν - Φυτολογικόν Λεξικόν: Τόμος Ε΄ / σελ. 2246-7 |url = https://books.google.gr/books?id=ow_mBwAAQBAJ&pg=PA2246&lpg=PA2246&dq=%CE%BB%CE%AC%CE%B8%CF%85%CF%81%CE%BF%CF%82+%CF%84%CE%BF+%CE%BA%CE%BB%CF%8D%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CE%BD&source=bl&ots=0K5Iz5PoEB&sig=uOGoVgyKbCJbYxWFXHCNF0E_WUs&hl=el&sa=X&ved=0ahUKEwjKo8uohdzJAhUKcRQKHS8FAh8Q6AEILjAD#v=onepage&q=%CE%BB%CE%AC%CE%B8%CF%85%CF%81%CE%BF%CF%82%20%CF%84%CE%BF%20%CE%BA%CE%BB%CF%8D%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CE%BD&f=fa |publisher = Εκδόσεις ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ |date = |accessdate = 2015-12-14 Δεκεμβρίου 2015 / ISBN |isbn=978-960-400-971-8 }}</ref>
 
Για 3.500 χρόνια οι κάτοικοι της [[Σαντορίνη]]ς και των γειτονικών νησιών, καλλιεργούν το [[όσπριο]] του είδους ''Lathyrus clymenum'', αλλαχού γνωστό, μόνο ως άγριο φυτό.<ref>Anaya Sarpaki, Glynis Jones, "Ancient and Modern Cultivation of ''Lathyrus clymenum'' L. in the Greek Islands" in ''Annual of the British School at Athens'' vol. 85 (1990) pp. 363-368 [http://www.jstor.org/stable/30102855 JSTOR]</ref> Το ιδιόμορφο οικοσύστημα που δημιουργήθηκε από τις [[ηφαίστειο|ηφαιστιακές]] εκρήξεις στη νήσο Σαντορίνη, η ηφαιστειακή τέφρα, το πορώδες έδαφος και ο συνδυασμός της [[Υγρασία ατμόσφαιρας|υγρασίας]] που δημιουργείται από τη θάλασσα και την [[ανομβρία]], καθιστούν το φυτό αυτό έναν μοναδικό πόρο. Όταν στο νησί οι καιρικές συνθήκες είναι καλές, οι αγρότες μπορούν να αποκομίσουν περί τα 800 κιλά λαθουριού ανά εκτάριο. Ωστόσο, πρόκειται για ευάλωτη καλλιέργεια, η οποία μπορεί να καταστραφεί από τους ισχυρούς ανέμους, οι οποίοι απομακρύνουν τα άνθη πριν αυτά προλάβουν να αποδώσουν καρπό, από την ανομβρία ή από ένα αιφνίδιο κύμα [[Καύσωνας|καύσωνα]]. Ωσαύτως, η παραγωγή περιορίζεται, καθιστώντας το ένα δαπανηρό καλλιεργούμενο είδος, που τιμάται περίπου στα €700 ανά εκτάριο. Η δαπάνη στους καταναλωτές, ανά κιλό κυμαίνεται περίπου από €4 (χύμα) έως €15 (συσκευασμένη).
Γραμμή 50:
==Πηγές==
{{commonscat}}
* {{cite web|title=Συνταγή για Φάβα|url=http://www.santoriniinfo.gr/santorinigeneralinfo/localproducts/fava/cook/index.html|publisher=http://www.santoriniinfo.gr}}
* {{en}} {{cite web|title=Fava Santorinis|url=http://kopiaste.org/tag/fava-santorinis/|publisher=http://kopiaste.org}}
* {{en}} {{cite web|last=Georgiopoulou|first=Tania|title=Demand for Santorini fava outstrips supply|url=http://www.ekathimerini.com/4dcgi/_w_articles_wsite7_1_28/12/2010_370761|publisher=www.ekathimerini.com|accessdate=2015-12-17|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111202012235/http://www.ekathimerini.com/4dcgi/_w_articles_wsite7_1_28/12/2010_370761|archivedate=2011-12-02|url-status=dead}}
* [http://www.minagric.gr/gpa/omilies/Valamoti.pdf Τάνια Βαλαμώτη, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Τομέας Αρχαιολογίας, Α.Π.Θ. "Η καλλιέργεια των φυτών στην Ελλάδα στα προϊστορικά και πρωτοϊστορικά χρόνια: τα αρχαιοβοτανικά δεδομένα".]
 
{{ενσωμάτωση κειμένου|en|Lathyrus clymenum|oldid=650357808}}