Σύνοδος της Φλωρεντίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Τον Ιανουάριο του 1439 η σύνοδος μεταφέρθηκε στην [[Φλωρεντία]] λόγω της πανώλης που ξέσπασε στην [[Φερράρα]] αλλά και λόγω της προθυμίας του Κὀζιμο των Μεδίκων να χρηματοδοτήσει τις εργασίες της. Για το θέμα του filioque η διαφωνία συνεχιζόταν τόσο μεταξύ ορθοδόξων και καθολικών, όσο και μεταξύ του αυτοκράτορα και του [[Μάρκος ο Ευγενικός|Mάρκου Ευγενικού]], Μητροπολίτη Εφέσου, κυρίως. Οι ορθόδοξοι τελικά υποχώρησαν και συμφώνησαν στην χρησιμοποίηση της φράσης ''«εκ του Πατρός δια του Υιού εκπορευόμενον»'' κάτι που οι Λατίνοι που εξελάμβαναν ως «εκπόρευση εκ του Υιού». Συμφώνησαν επίσης και στα πρωτεία του Πάπα έναντι όλων των ορθόδοξων πατριαρχών της Ανατολής. Έτσι στις 6 Ιουλίου του 1439 σε επίσημη λειτουργία στον καθεδρικό ναό της Φλωρεντίας [[Σάντα Μαρία ντελ Φιόρε]] διαβάσθηκαν από ελληνικής πλευράς από τον Μητροπολίτη Νικαίας [[Βασίλειος Βησσαρίων|Βησσαρίωνα]], '''οι Όροι της Ένωσης.'''<ref>Ιωάννη Α. Μελισσείδη, «Συνοπτική Ιστορία των Γεγονότων στην Κωνσταντινούπολη κατά την περίοδο 1440-1453», σελ.105-119 κ.ά., εκδ.5η επηυξ. Αθήνα 2004, (Εάλω η Πόλις, Γεωργίου Φραντζή, Εκδ.Βεργίνα), ISBN 9607171918</ref> Το κείμενο έφερε τις υπογραφές των πάντων εκτός από του [[Πατριάρχης Ιωσήφ Β΄|πατριάρχη Ιωσήφ Β΄]] που είχε στο μεταξύ πεθάνει, του Μάρκου Ευγενικού που αρνήθηκε να υπογράψει και του [[Γεώργιος Γεμιστός ή Πλήθων|Γεώργιου Πλήθωνα Γεμιστού]]. Επίσης δεν υπέγραψαν ο επίσκοπος Ιβηρίας και ο [[Ιωάννης Ευγενικός]] –αδελφός του Μάρκου- διάκονος και νομοφύλακας της μεγάλης εκκλησίας, ο Λακεδαίμονος και ο Σταυρουπόλεως Ησαΐας που έφυγε πριν τη λήξη για να μην υπογράψει: '''«μόνος εφάνη και πρώτον και μέσον καν τω τελεί μάχαιρα μεν δίστομος κατά των επί τω ευγενεί σπόρω των ιερών της Εκκλησίας δογμάτων νόθων και μοχθηρών ζιζανίων»''', όπως γράφει για τον Μάρκο Ευγενικό ο αδερφός του Ιωάννης Ευγενικός, στη βιογραφία του. Οι ορθόδοξοι αποδέχθηκαν το καθολικό δόγμα ότι το Άγιο Πνεύμα εκπορευόταν από τον Θεό Υιό όσο και από τον Θεό Πατέρα και αναγνώριζαν επίσης το πρωτείο του παπισμού. Σε αντάλλαγμα ο πάπας θα έστελνε δυο πολεμικές τριήρεις και 300 στρατιώτες για την άμυνα της Κωνσταντινούπολης.<ref>ιστορία της ανθρωπότητας από την Unesco, τόμος 13, σελ. 3732</ref>