Θηρεσία του Λεόν (1080-1130): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
{{πηγές|8|02|2016}}
{{πληροφορίες προσώπου}}
Η '''Θηρεσία της Λεόν''' (''Teresa de LeãoLeao'', [[1080]] – [[11 Νοεμβρίου]] [[1130]]) ήταν, κόμισσα της [[Πορτογαλία|Πορτογαλίας]], ήταν νόθα κόρη του [[Αλφόνσος ΣΤ΄ του Λεόν και Καστίλης|Αλφόνσου ΣΤ΄]] του Λεόν και της Καστίλης]] με την Χιμένα Μουνιόθ.<ref>Rodrigues Oliveira 2010, σ. 23</ref> Μετά τον θάνατο του συζύγου της (1112) επαναστάτησε με την ετεροθαλή αδελφή της [[Ουρράκα του Λεόν]] απέναντι στο [[Βασίλειο του Λεόν]], ο [[Πάπας Πασχάλης Β΄]] την αναγνώρισε σαν βασίλισσα (1116). Μετά την αιχμαλωσία της δήλωσε την υποτέλεια της στο Βασίλειο της Λεόν (1121) αλλά διατήρησε τον βασιλικό τίτλο.
Οι πολιτικές και ερωτικές υποθέσεις με τον ευγενή από την [[Γαλικία (Ισπανία)|Γαλικία]] Φερνάντο Πέρεζ ντε Τράμπα έφεραν την αντίδραση του γιου της Αλφόνσου Ενρίκες, με την βοήθεια του κλήρου και της αριστοκρατίας της Πορτογαλίας την νίκησε στην ''"μάχη του Σάο Μαμέντε"'' (1128).
 
==Σύγκρουση με την αδελφή της==
Σε ηλικία 14 ετών ο πατέρας της την πάντρεψε με έναν Γάλλο ευγενή, τον [[Ερρίκος, κόμης της Πορτογαλίας|Ερρίκο]], μικρότερο αδελφό του κόμητος της [[Βουργουνδία|Βουργουνδίας]] και μικρανεψιό του βασιλιά της Γαλλίας, εξ αρρενογονίας απόγονο τού [[Οίκος των Καπετιδών|Οίκου των Καπετιδών]]. Ο Ερρίκος είχε υποσχεθεί στον πεθερό του στρατιωτική υποστήριξη στον αγώνα κατά των [[ισλάμ|μουσουλμάνων]] και σαν αντάλλαγμα του δόθηκε ([[1096]]) η κομητεία της Πορτογαλίας, που ανήκε στον δολοφονημένο αδελφό του βασιλιά της Λεόν [[Γκαρσία Β' της Λεόν|Γκαρσία Β’]].
 
Ο πατέρας της την πάντρεψε με έναν Γάλλο ευγενή τον [[Ερρίκος, κόμης της Πορτογαλίας|Ερρίκο της Βουργουνδίας]] (1093), θεία του ήταν η [[Κωνσταντία της Βουργουνδίας]] και μεγαλύτεροι αδελφοί του οι [[Ούγος Α΄ της Βουργουνδίας]] και [[Εύδης Α΄ της Βουργουνδίας]] από την βασιλική Οικογένεια των [[Οίκος των Καπετιδών|Καπετιδών]] της Γαλλίας.<ref>Spain in the Eleventh Century, Simon Barton, The New Cambridge Medieval History: Volume 4, C.1024-c.1198, Part II, ed. David Luscombe, Jonathan Riley-Smith, (Cambridge University Press, 2015), σ. 187</ref> Ο Ερρίκος είχε προσφέρει στον πεθερό του ισχυρή στρατιωτική στήριξη εναντίον των [[Μαυριτανοί|Μαυριτανών]].
Αρχικά ο Ερρίκος ήταν υποτελής του πεθερού του, αλλά όταν ο Αλφόνσος ΣΤ’ πέθανε ([[1109]]), άφησε με διαθήκη τα πάντα στην κόρη του, [[Ουρράκα της Καστίλης και Λεόν|Ουρράκα]]. Αυτό εξόργισε τον Ερρίκο, που προετοίμαζε στρατιωτική εκστρατεία κατά της Λεόν, αλλά δεν πρόλαβε να την πραγματοποιήσει και λόγω του θανάτου του ([[1112]]) η Θηρεσία ανέλαβε την διακυβέρνηση της κομητείας. Μετά την νίκη της κατά των μουσουλμάνων και την υπεράσπιση της [[Κοΐμπρα]] απεκλήθη από τον [[πάπας Πασχάλης Β'|πάπα Πασχάλη Β’]] βασίλισσα και εκλεκτή του Θεού.
 
Τους πρώτους μήνες του 1096 ο Ερρίκος και ο ξάδελφος του [[Ραϋμόνδος της Βουργουνδίας]] σύζυγος της βασίλισσας Ουρράκας έκλεισαν μεταξύ τους συμφωνία με όρκο. Ο Ραϋμόνδος θα έδινε στον Ερρίκο το βασίλειο του [[Τολέδο]] και το ένα τρίτο του βασιλικού θησαυροφυλακίου μετά τον θάνατο του βασιλιά Αλφόνσου, αν αυτό ήταν αδύνατο να γίνει θα έπαιρνε το βασίλειο της Γαλικίας. Ο Ερρίκος με την σειρά του θα είχε υποχρέωση να υποστηρίξει τον Ραϋμόνδο στα υπόλοιπα δύο τρίτα του βασιλικού θησαυροφυλακίου. Ο Αλφόνσος ΣΤ΄ όταν άκουσε το αποτέλεσμα της συμφωνίας έδωσε στον Ερρίκο την διακυβέρνηση όλων των εδαφών ανάμεσα στον ποταμό Μίνχο και την Σανταρέμ, ο γαμπρός του Ραϋμόνδος περιορίστηκε μονάχα στην Γαλικία, η απόφαση αυτή έφερε τα δύο ξαδέλφια σε σύγκρουση. Ο Αλφόνσος ΣΤ΄ άφησε στην διαθήκη του το βασίλειο του στην κόρη του Ουρράκα (1109), η πράξη αυτή εξόργισε τον Ερρίκο και την Θηρεσία που ετοιμάστηκαν για ένοπλη σύγκρουση.<ref>Martinez Diez 2003, σσ. 170–71 and 225–26</ref><ref>Rodrigues Oliveira 2010, σ. 32</ref> Ο Ερρίκος επιτέθηκε στην Λεόν αλλά τραυματίστηκε στην μάχη και πέθανε (1112), η Θηρεσία παρέμεινε μοναδική κυβερνήτης για να διαχειριστεί την κατάσταση με στόχο να ανακαταλάβει τα εδάφη στον νότο από τους Μαυριτανούς.
Από το [[1116]] ως το [[1120]] βρισκόταν σε διαμάχη με την αδελφή της, Ουρράκα, έχοντας σαν σύμμαχο τον κόμη της Τράβας, αλλά τελικά με συνθήκη που έκλεισε με την επέμβαση των επισκόπων της Κομποστέλλα και Μπράγκα η Θηρεσία κράτησε την αρχική κομητεία που της είχε δοθεί από τον πατέρα της. Τελικά ανατράπηκε από τον γιο της, [[Αλφόνσος Α' της Πορτογαλίας|Αλφόνσο]] ([[1128]]), και εξορίστηκε στην [[Γαλικία (Ισπανία)|Γαλικία]], όπου ίδρυσε το μοναστήρι του Τόξας Άλτας με πιστούς της όπως ο κόμης της Τράβας.
 
==Κόμισσα της Πορτογαλίας==
 
Ο πάπας Πασχάλης Β΄ αναγνώρισε την νίκη της στην [[Κοΐμπρα]] και της έδωσε τον τίτλο της ''"βασίλισσας"'', τα έγγραφα την αποκαλούν από τότε ''"κόρη του Αλφόνσο και εκλεκτή του Θεού"''. Ένα έγγραφο (1117) της δίνει τον τίτλο της βασίλισσας, αυτό οδήγησε πολλούς ιστορικούς στο συμπέρασμα ότι ήταν η πρώτη μονάρχης της Πορτογαλίας.<ref>Marsilio Cassotti, "D. Teresa utilizou armas de homens" - Jornal de Noticias (p.39), 13 July 2008</ref> Η Θηρεσία βρέθηκε σε σύγκρουση με την ετεροθαλή αδελφή της Ουρράκα στις προσπάθειες τους να επεκτείνουν τα βασίλεια τους (1116), βρέθηκαν ξανά σε πόλεμο (1120) και προσπάθησαν να δημιουργήσουν ισχυρές συμμαχίες για να πετύχουν τους στόχους τους. Η Θηρεσία συμμάχησε με τον πιο ισχυρό κόμη εκείνη την εποχή στην Γαλικία Φερνάντο Πέρεζ κόμη της Τράμπα που έφτασε στο σημείο να χωρίσει την πρώτη σύζυγο του για να την παντρευτεί, πολιορκήθηκε και αιχμαλωτίστηκε από την Ουρράκα στην Μπράγκα (1121). Ακολούθησε ειρηνική συνθήκη με την επέμβαση των αρχιεπισκόπων της [[Σαντιάγκο Ντε Κομποστέλα]] και της [[Μπράγκα]], η Θηρεσία θα παρέμενε κόμισσα της Πορτογαλίας αλλά σαν υποτελής στην αδελφή της Ουρράκα και το βασίλειο της Λεόν. Ο αρχιεπίσκοπος της Μπράγκα που ενδιαφερόταν για την Γαλικία ανησύχησε έντονα με τις διεκδικήσεις του αντιπάλου του στην Σαντιάγο ντε Κομποστέλα, ισχυρίστηκε ότι ανακάλυψε τα οστά του Αγίου Ιακώβου και απαιτούσε τον έλεγχο στους Καθεδρικούς ναούς της [[Ιβηρική χερσόνησος|Ιβηρικής]] (1128).
 
==Ανατροπή==
 
Οι Πορτογάλοι ευγενείς εξεγέρθηκαν και εκθρόνισαν την Ουρράκα, την διαδέχθηκε ο γιος της [[Αλφόνσος Ζ΄ του Λεόν και της Καστίλης]] (1126) που ξεκίνησε εκστρατεία εναντίον της θείας του Θηρεσίας. Ο γιος της Αλφόνσος Ενρίκες βρήκε τότε την ευκαιρία να επαναστατήσει εναντίον της μητέρας του με στόχο να αναλάβει την κομητεία (1217). Στην ''"μάχη του Σάο Μαμέντε"'' κοντά στο Γκιμαράες (1128) ο Αλφόνσος Ενρίκες και οι οπαδοί του νίκησαν τα στρατεύματα της Θηρεσίας και του ερωμένου της κόμη Φερνάντο Πέρες ντε Τράμπα της Γαλικίας. Ο Αλφόνσος έστειλε εξορία την μητέρα του στην Γαλικία και ανέλαβε την κομητεία της Πορτογαλίας, η Θηρεσία πέθανε αμέσως μετά (1130), ο γιος της Αλφόνσος Ενρίκες θα προχωρήσει στην ανεξαρτησία του βασιλείου της Πορτογαλίας και θα γίνει ο πρώτος βασιλιάς ως Αλφόνσος Α΄ της Πορτογαλίας.
 
==Οικογένεια==
 
Με τον σύζυγο της Ερρίκο, κόμη της Πορτογαλίας απέκτησε :
 
*Ουρράκα Ενρίκες π. 1095–μετά το 1169, παντρεύτηκε τον Μπερμούδο Πέρες ντε Τράβα.<ref>Rodrigues Oliveira 2010, σ. 28</ref><ref>Lopez Sangil 2002, σ. 89</ref>
*Σάντσα Ενρίκες π. 1097–1163, παντρεύτηκε σε πρώτο γάμο τον ευγενή Σάντσο Νούνες.<ref>Rodrigues Oliveira 2010, σ. 28</ref> Η ηγουμένη του μοναστηριού του Σαν Σαλβαντόρ ντε Φερρείρα ντε Πάντον ζήτησε από τον Μέντο Νούνες, τον αδελφό του Σάντσο Νούνες και την σύζυγο του Σάντσα Ενρίκες την περιουσία τους στο Εστρίζ (15 Ιουλίου 1129).<ref>Lopez Moran 2005, σ. 89</ref> Μια από τις κόρες τους η Μαρία Σάντσες έγινε ηγουμένη στο μοναστήρι του Σαν Σαλβαντόρ ντε Σομπράντο ντε Τριβ, ήταν επίσης γονείς του Βελάσκο, Ζιλ, Φερνάντο και της Τερέζας Σάντσες.<ref>Lopez Moran 2005, σ. 89</ref> Όταν πέθανε ο συζυγος της παντρεύτηκε σε δεύτερο γάμο Φερδινάνδο Μέντες ντε Μπραγκάνσα χωρίς να αποκτήσει παιδιά.<ref>Sotto Mayor Pizarro 2007, σσ. 855 and 857-858</ref>
*Τερέζα της Πορτογαλίας (γεν. περί το 1098) <ref>Rodrigues Oliveira 2010, σ. 28</ref>
*Ερρίκος της Πορτογαλίας (1106 - 1110)
*[[Αλφόνσος Α΄ της Πορτογαλίας]] 1109–1185, πήρε το όνομα του παππού του από μητέρα. Το 1112 έγινε κόμης της Πορτογαλίας και το 1139 ο πρώτος [[Κατάλογος μοναρχών της Πορτογαλίας|Βασιλιάς της Πορτογαλίας]].<ref>Rodrigues Oliveira 2010, σ. 31</ref><ref>Rodrigues Oliveira 2010, σ. 33</ref>
*Πέτρος Ενρίκες, ηγούμενος στο Μοναστήρι της Αλκομπάκα.<ref>Manrique 1649, σ. 413</ref>
 
Με τον ερωμένο της Φερνάντο Πέρεζ ντε Τράμπα απέκτησε :
 
*Τερέζα Φερνάντεζ ντε Τράμπα (πέθανε το 1180), παντρεύτηκε σε πρώτο γάμο τον Νούνο Πέρεζ ντε Λάρα και στην συνέχεια έγινε δεύτερη σύζυγος του [[Φερδινάνδος Β΄ του Λεόν|Φερδινάνδου Β΄ του Λεόν]].<ref>Torres Sevilla-Quinones de Leon 1999, σ. 230</ref>
*Σάντσα Φερνάντεζ ντε Τράμπα (πέθανε μετά τον Μάρτιο του 1181). Παντρεύτηκε σε πρώτο γάμο πριν το 1150 τον κόμη Άλβαρο Ροντρίγκες ντε Σαρρία χωρίς να αποκτήσει παιδιά. Παντρεύτηκε σε δεύτερο γάμο τον Πέντρο Αλφόνσο και σε τρίτο γάμο τον Γκονζάλο Ρουίς χωρίς να αποκτήσει κανένα παιδί.<ref>Torres Sevilla-Quinones de Leon 1999, σ. 183</ref>
 
==Παραπομπές==
<references />
 
==Πηγές==
 
*López Morán, Enriqueta (2005). "El monacato femenino gallego en la Alta Edad Media (Lugo y Orense) (Siglos XIII al XV)" (PDF). Nalgures (II). A Coruña: Asociación Cultura de Estudios Históricos de Galicia.
*López-Sangil, José Luis (2002). La nobleza altomedieval gallega, la familia Froílaz-Traba. La Coruña: Toxosoutos, S.L.
*Manrique, Ángel (1649). Anales cistercienses. II.
*Martínez Díez, Gonzalo (2003). Alfonso VI: Señor del Cid, conquistador de Toledo. Madrid: Temas de Hoy, S.A.
*Mattoso, José (2014). D. Afonso Henriques (in Portuguese) (2nd ed.). Lisbon: Temas e Debates.
*Rodrigues Oliveira, Ana (2010). Rainhas medievais de Portugal. Dezassete mulheres, duas dinastias, quatro séculos de História (in Portuguese). Lisbon: A esfera dos livros.
*Sotto Mayor Pizarro, José Augusto (2007). "O regime senhorial na frontera do nordeste português. Alto Douro e Riba Côa (Séculos XI-XIII)". Hispania. Revista Española de Historia. LXVII (227). Madrid: Instituto de Historia "Jerónimo Zurita"; Centro de Estudios Históricos.
*Torres Sevilla-Quiñones de León, Margarita Cecilia (1999). Linajes nobiliarios de León y Castilla: Siglos IX-XIII. Salamanca: Junta de Castilla y León, Consejería de educación y cultura.
 
{{Commonscat}}
{{Authority control}}
 
{{Ενσωμάτωση κειμένου|en|Theresa, Countess of Portugal}}