Πλουτώνιο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Διάσωση 1 πηγών και υποβολή 0 για αρχειοθέτηση.) #IABot (v2.0 |
μ Επιμέλεια |
||
Γραμμή 1:
{{Πληροφορίες χημικού στοιχείου<!--------Χρώμα πίνακα--------->
|χρώμα = #ff99cc
<!--Θέση του στοιχείου στον περιοδικό πίνακα-->
Γραμμή 61 ⟶ 60 :
<!-----Εικόνες επικινδυνότητας------>
|διαβρωτικό = <!---ναι/όχι--->
|επιβλαβές = <!---ναι/όχι--->
|ερεθιστικό = <!---ναι/όχι--->
Γραμμή 96 ⟶ 94 :
=== Ανακάλυψη ===
Ο [[Ενρίκο Φέρμι]] και μία ομάδα επιστημόνων στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης ανέφεραν ότι είχαν ανακαλύψει το στοιχείο 94 το 1934.<ref>{{cite web|url = http://www.nndc.bnl.gov/content/evaluation.html|title = Ένα Σύντομο Ιστορικό του τομέα των πυρηνικών δεδομένων και της αξιολόγησής τους|last = Holden|first = Norman E.|publisher = National Nuclear Data Center, Brookhaven National Laboratory|location = Upton (NY)|work = 51st Meeting of the USDOE Cross Section Evaluation Working Group|year = 2001|accessdate = 2009-01-03}}</ref> Ο Φέρμι αποκαλούσε το στοιχείο ''εσπέριο'' (''hesperium'') και το ανάφερε στη διάλεξή του κατά την απονομή του βραβείου Νόμπελ το 1938.<ref>{{cite web|url = http://www.nobel.se/physics/laureates/1938/fermi-lecture.pdf|format = PDF|last = Fermi|first = Enrico|date = 12 Δεκεμβρίου
|url = http://www.philosophy.umd.edu/Faculty/LDarden/sciinq/|title = The Nature of Scientific Inquiry|last = Darden|first = Lindley|chapter = Enrico Fermi: "Transuranium" Elements, Slow Neutrons|publisher = Department of Philosophy, University of Maryland|year = 1998|accessdate = 2008-01-03|location = College Park (MD)}}</ref>.
Γραμμή 106 ⟶ 104 :
Ο Έντουιν Μακ Μίλαν είχε πρόσφατα ονομάσει το πρώτο [[Υπερουράνια στοιχεία|υπερουράνιο]] [[Χημικά στοιχεία|στοιχείο]] με το όνομα του πλανήτη Ποσειδώνα και πρότεινε το εν λόγω στοιχείο 94, που είναι το επόμενο στοιχείο της σειράς, να πάρει το όνομά του από τον επόμενο πλανήτη, τον Πλούτωνα<ref name = "Heiserman1992">{{harvnb|Heiserman|1992}}</ref><!-- Note: page 338 --><ref group="Σημ.">. Αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που κάποιος πρότεινε ένα στοιχείο να ονομαστεί "πλουτώνιο". Μία δεκαετία μετά την ανακάλυψη του [[Βάριο|βαρίου]], ένας καθηγητής πρότεινε να μετονομαστεί σε πλουτώνιο επειδή το στοιχείο δεν ήταν βαρύ, όπως υποδηλώνει η ελληνική προέλευση του ονόματος. Έτσι, υποστήριξε ότι, δεδομένου ότι παράγεται από τη σχετικά νέα τεχνική [[ηλεκτρόλυση]]ς, το όνομά του πρέπει να σχετίζεται με την [[φωτιά]]. Έτσι, πρότεινε να ονομαστεί από το Ρωμαίο θεό του κάτω κόσμου, Πλούτωνα (Pluto).<!-- Note: page 338 --></ref> Ο Σίμποργκ αρχικά θεώρησε πως το όνομα του στοιχείου θα ήταν ''"plutium"'', ''"πλούτιο"'', αλλά στη συνέχεια έκρινε πως δεν ακουγόταν ηχητικά τόσο καλά όσο το ''"plutonium"'', ''"πλουτώνιο"''.<ref name="Clark57">{{cite journal|last = Clark|first = David L.
|
|year = 2000|pages = 56–61, on 57|url = http://www.fas.org/sgp/othergov/doe/lanl/pubs/00818011.pdf
|format = PDF|accessdate = 2009-02-15}}</ref> Επέλεξε τα γράμματα "Pu" ως αστείο, τα οποία πέρασαν χωρίς προειδοποίηση στον [[Περιοδικός πίνακας των χημικών στοιχείων|περιοδικό πίνακα]].<ref group = "Σημ.">Γράφει ένα άρθρο που αναφέρεται σε μία συζήτηση του Σίμποργκ: Η προφανής επιλογή για το σύμβολο ήταν Pl, αλλά στην πραγματικότητα ο Σίμποργκ πρότεινε το Pu, όπως και ένα παιδί θα αναφωνήσει 'Pee yoo!' όταν μυρίσει κάτι κακό. Ο Σίμποργκ πίστεψε πως θα δεχθεί πολλές κριτικές για την πρόταση αυτή, όμως η επιτροπή ονοματοδοσίας δέχτηκε την πρόταση χωρίς να φέρει καμία αντίρρηση {{cite journal
|first = David L.|last = Clark|
|year = 2000|url = http://www.fas.org/sgp/othergov/doe/lanl/pubs/00818011.pdf|format = PDF
|accessdate = 2009-02-15}}</ref> Εναλλακτικές ονομασίες δημιουργημένες από τον Σίμποργκ ήταν '''ουλτίμιο''' (''ultimium)'' ή '''εξτρέμιο''' ''(extremium'') λόγω της λανθασμένης πεποίθησης ότι βρήκαν το τελευταίο δυνατό χημικό στοιχείο στον περιοδικό πίνακα.<ref>
Γραμμή 170 ⟶ 168 :
|url = http://www.hanford.gov/doe/history/files/HistoryofBArea.pdf
|format = PDF
|accessdate =
|archiveurl = https://web.archive.org/web/20090327001116/http://www.hanford.gov/doe/history/files/HistoryofBArea.pdf
|archivedate = 2009-03-27
Γραμμή 202 ⟶ 200 :
| last = Schwantes
| first = Jon M.
|
| author3= Steven E. Bonde | author4= James D. Briggs | author5= Orville T. Farmer | author6= Lawrence R. Greenwood | author7= Elwood A. Lepel | author8= Christopher R. Orton | author9= John F. Wacker | author10= Andrzej T. Luksic | year = 2009
| title = Nuclear archeology in a bottle: Evidence of pre-Trinity U.S. weapons activities from a waste burial site
Γραμμή 244 ⟶ 250 :
|title = Proliferation of Nuclear Weapons and Materials to State and Non-State Actors: What It Means for the Future of Nuclear Power
|work = University of Michigan Symposium
|date = 4 Οκτωβρίου
|publisher = Federation of American Scientists
|accessdate = 4 Ιανουαρίου 2009
Γραμμή 276 ⟶ 282 :
|archivedate = 2013-07-05
|url-status = dead
}}</ref><ref group="Σημ.">Μεγάλο μέρος αυτού του πλουτωνίου χρησιμοποιήθηκε για τον πυρήνα ενός τύπου θερμοπυρηνικών όπλων σχεδίου Teller–Ulam. Οι αποκαλούμενες βόμβες υδρογόνου είναι ένα είδος πυρηνικού όπλου που χρησιμοποιεί μια βόμβα σχάσης για να προκαλέσει [[πυρηνική σύντηξη]] βαρέων ισοτόπων [[υδρογόνο]]υ. Η ισχύς τους είναι συνήθως της τάξεως των εκατομμυρίων τόνων ισοδύναμου TNT σε σύγκριση με τους χιλιάδες τόνους ισοδύναμου TNT των συσκευών που βασίζονται μόνο στην σχάση.''Emsley, 2001''</ref> Κάθε χρόνο 20 τόνοι από το στοιχείο εξακολουθούν να παράγονται ως υποπροϊόν της βιομηχανίας πυρηνικής ενέργειας.<ref name = "CRC2006p4-27">{{harvnb|CRC|2006|pp = 4–27}}</ref> Τουλάχιστον 1000 τόνοι πλουτώνιου ενδέχεται να υπάρχουν με περισσότερους από 200 από αυτούς, είτε να βρίσκονται μέσα σε πυρηνικά όπλα, είτε να έχουν αφαιρεθεί από αυτά<ref name = "Emsley2001"/>. Η εκτίμηση του ινστιτούτου SIPRI για τα παγκόσμια αποθέματα πλουτωνίου το [[2007]] ήταν 500 τόνοι, εξίσου κατανεμημένοι μεταξύ στρατιωτικών και μη στρατιωτικών αποθεμάτων.<ref>{{cite book|title=SIPRI Yearbook 2007: Armaments, Disarmament, and International Security|author=[[Stockholm International Peace Research Institute]]|publisher=[[Oxford University Press]]|year=2007|page=567|isbn=0199230218
[[Αρχείο:Yucca Mountain emplacement drifts.jpg|thumb|Προτεινόμενο σχέδιο σηράγγων αποθήκευσης αποβλήτων στα βουνά Yucca.|alt=A σχέδιο που παρουσιάζει κύρια σωληνοειδή σήραγγα, που συνδέεται στην πλευρά του με τρεις άλλες σωληνοειδείς σήραγγες, όλες που ενσωματώνονται σε αμμοειδές θέμα.]]
Γραμμή 287 ⟶ 293 :
|author= Press Secretary
|location= Washington (DC)
|date= 23 Ιουλίου
|accessdate= 4 Ιανουαρίου 2009
|url-status= live
Γραμμή 316 ⟶ 322 :
|first = William
|last = Moss
|
|volume = 23
|pages = 188, 205, 208, 214
Γραμμή 391 ⟶ 397 :
|last = Hecker
|first = Siegfried S.
|
|location = Los Alamos, New Mexico
|publisher = Los Alamos National Laboratory
Γραμμή 408 ⟶ 414 :
|last = Baker
|first = Richard D.
|
|author3 = Harbur, Delbert R. |journal = Los Alamos Science
|year = 1983
Γραμμή 465 ⟶ 472 :
:{{Κύριο|Ισότοπα του πλουτωνίου}}
Είκοσι [[Ραδιενέργεια|ραδιενεργά]] [[ισότοπα]] του πλουτωνίου έχουν χαρακτηρισθεί. Τα μακροβιότερα είναι το πλουτώνιο-244, με χρόνο ημιζωής 80,8 εκατομμύρια χρόνια, το πλουτώνιο-242 με ημιζωή 373.300 χρόνια και το πλουτώνιο-239 με ημιζωή 24.110 χρόνια. Τα υπόλοιπα ραδιοϊσότοπα έχουν ημιζωή λιγότερη από 7.000 χρόνια. Το πλουτώνιο έχει επίσης οκτώ [[θερμοδυναμική ισορροπία|μετασταθείς]] καταστάσεις, αν και καμμία δεν είναι σταθερή και όλες έχουν ημιζωή κάτω από ένα δευτερόλεπτο.<ref name="NNDC">{{cite web|url = http://www.nndc.bnl.gov/chart/|author = NNDC contributors|
|title = Chart of Nuclides|publisher = National Nuclear Data Center, [[Brookhaven National Laboratory]]|accessdate = 2008-09-13|year = 2008|location = Upton (NY)}}</ref>
Οι [[Μαζικός αριθμός|μαζικοί αριθμοί]] των ισοτόπων του πλουτωνίου κυμαίνονται από 228 έως 247. Ο βασικός τρόπος διάσπασης των ισοτόπων με μαζικό αριθμό μικρότερο από το πιο σταθερό ισότοπο, το πλουτώνιο-244, είναι η αυθόρμητη σχάση και η εκπομπή α-σωματιδίων, ενώ, ως επί το πλείστον, τα προϊόντα διάσπασης είναι ισότοπα του [[Ουράνιο|ουρανίου]] (με 92 [[πρωτόνια]]) και του [[Ποσειδώνιο|ποσειδωνίου]] (με 93 πρωτόνια) (αγνοώντας τους ενδιάμεσους θυγατρικούς πυρήνες που δημιουργούνται). Ο κύριος τρόπος διάσπασης για τα ισότοπα που έχουν μαζικό αριθμό μεγαλύτερο από το πλουτώνιο-244, είναι η εκπομπή β-σωματιδίων, ως επί το πλείστον όμως τα προϊόντα αποσύνθεσης αποτελούν τα ισότοπα του [[Αμερίκιο|αμερικίου]] (με 95 πρωτόνια). Το πλουτώνιο-241 είναι το μητρικό ισότοπο της ραδιενεργής σειράς του ποσειδωνίου, που αποσυντίθεται σε αμερίκιο-241, μέσω της εκπομπής β-σωματιδίων.<ref name = "Heiserman1992"/><ref name="NNDC"/><!-- Note: page 340 -->
Το πλουτώνιο-238 και 239 είναι τα πιο κοινά από τα συνθετικά ισότοπα.<ref name = "Heiserman1992"/> Το πλουτώνιο-239 δημιουργείται με την ακόλουθη αντίδραση από ουράνιο (U) και [[Νετρόνιο|νετρόνια]] (n), μέσω της διάσπασης βήτα (β<sup>−</sup>) με ποσειδώνιο (Np), ως ενδιάμεσο<ref>{{cite journal|first=J. W.|last=Kennedy|
:<math>\mathrm{^{238}_{\ 92}U\ +\ ^{1}_{0}n\ \longrightarrow \ ^{239}_{\ 92}U\ \xrightarrow[23.5 \ min]{\beta^-} \ ^{239}_{\ 93}Np\ \xrightarrow[2.3565 \ d]{\beta^-} \ ^{239}_{\ 94}Pu}</math>
Γραμμή 476 ⟶ 483 :
Τα νετρόνια από τη σχάση του ουρανίου-235 συλλαμβάνονται από τους πυρήνες του ουρανίου-238 για να σχηματίσουν το ουράνιο-239: η β-διάσπαση μετατρέπει ένα νετρόνιο σε ένα πρωτόνιο για να σχηματίσει το ποσειδώνιο-239 (ημιζωή 2,36 ημέρες) και άλλη μία β-διάσπαση σχηματίζει πλουτώνιο-239.<ref name = "Greenwood1997p1259">{{harvnb|Greenwood|1997|p = 1259}}</ref> Οι επιστήμονες που συμμετείχαν στο μυστικό Βρετανικό πρόγραμμα κατασκευής ατομικής βόμβας κατά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, είχαν προβλέψει αυτή την αντίδραση θεωρητικά το [[1940]].
Το πλουτώνιο-238 συντίθεται με βομβαρδισμό ουρανίου-238 με [[Δευτέριο|δευτερόνια]] (το D είναι ο πυρήνας του [[Δευτέριο|βαρέος υδρογόνου]]) στην ακόλουθη αντίδραση:<ref>{{cite journal|first=Glenn T.|last=Seaborg|
:<math>\mathrm{^{238}_{\ 92}U\ +\ ^{2}_{1}D\ \longrightarrow \ ^{238}_{\ 93}Np\ +\ 2\ ^{1}_{0}n \quad;\quad ^{238}_{\ 93}Np\ \xrightarrow[2.117 \ d]{\beta^-} \ ^{238}_{\ 94}Pu}</math>
Γραμμή 586 ⟶ 593 :
Το πλουτώνιο μπορεί να σχηματίσει κράματα και γενικότερα στερεά διαλύματα με πολλά μέταλλα. Εξαιρέσεις περιλαμβάνουν το [[λίθιο]], το [[νάτριο]], το [[κάλιο]] και το [[ρουβίδιο]] από τα [[αλκαλιμέταλλα]], το [[μαγνήσιο]], το [[ασβέστιο]], το [[στρόντιο]] και το [[βάριο]] από τις [[αλκαλικές γαίες]], και το [[ευρώπιο]] και το [[υττέρβιο]] από τις [[σπάνιες γαίες]].<ref name = "Miner1968p545"/> Επιμέρους εξαιρέσεις περιλαμβάνουν τα πυρίμαχα μέταλλα [[χρώμιο]], [[μολυβδαίνιο]], [[νιόβιο]], [[ταντάλιο]] και [[βολφράμιο]], τα οποία είναι διαλυτά σε υγρό πλουτώνιο, αλλά αδιάλυτα ή ελάχιστα διαλυτά σε στερεό πλουτώνιο.<ref name = "Miner1968p545"/> Το [[γάλλιο]], το [[αλουμίνιο]], το [[αμερίκιο]], το [[σκάνδιο]] και το [[δημήτριο]] μπορούν να σταθεροποιήσουν τη δ αλλοτροπική μορφή του πλουτωνίου σε θερμοκρασία δωματίου (20 °C). Το [[πυρίτιο]], το [[ίνδιο]], ο [[ψευδάργυρος]] και το [[ζιρκόνιο]] επιτρέπουν την εμφάνιση της δ αλλοτροπικής μορφής υπό ταχεία ψήξη. Υψηλά ποσά του [[Άφνιο|αφνίου]], [[Όλμιο|ολμίου]] και [[Θάλλιο|θαλλίου]] μπορούν επίσης να διατηρήσουν ένα μέρος της δ φάσης σε θερμοκρασία δωματίου. Το [[ποσειδώνιο]] είναι το μόνο [[Χημικά στοιχεία|χημικό στοιχείο]] που μπορεί να σταθεροποιήσει την α αλλοτροπική μορφή σε υψηλές θερμοκρασίες.<ref name = "HeckerPlutonium"/>
Τα κράματα του πλουτωνίου μπορούν να παραχθούν με την προσθήκη ενός μετάλλου σε τηγμένο πλουτώνιο. Ωστόσο, αν το μέταλλο του κράματος είναι επαρκώς αναγωγικό, το πλουτώνιο προστίθεται και με μορφή [[Οξείδια του πλουτωνίου|οξειδίων]] ή [[Αλογονίδια του πλουτωνίου|αλογονιδίων]]. Τα κράματα της δ φάσης του πλουτωνίου μαζί με γάλλιο και τα κράματα πλουτωνίου-αλουμινίου παράγονται με την προσθήκη [[Τριφθοριούχο πλουτώνιο|τριφθοριούχου πλουτωνίου]] μέσα σε λειωμένο γάλλιο ή αλουμίνιο. Έτσι, αποφεύγεται η άμεση χρήση του επικίνδυνου πλουτωνίου<ref>{{cite book|url=http://books.google.com/?id=W3FnEOg8tS4C&pg=PA169&dq="plutonium+alloys"&cd=22#v=onepage&q=%22plutonium%20alloys%22|page=169|title=Nuclear forensic analysis|author=Moody, Kenton James
* Το ''' κράμα πλουτωνίου-γαλλίου ''' χρησιμοποιείται για τη σταθεροποίηση της δ αλλοτροπικής μορφής του πλουτωνίου, αποφεύγοντας τη α-φάση και τα α-δ συναφή προβλήματα. Χρησιμοποιείται κυρίως στον πυρήνα πυρηνικών όπλων κατάρρευσης.<ref>{{cite journal|url=http://books.google.com/?id=0o4DnYptWdgC&pg=PA71|page=71|title=ECS transactions|publisher=Electrochemical Society|issn=1938-5862|author=Kolman, D. G.
* Το ''' κράμα πλουτωνίου-αλουμινίου ''' είναι εναλλακτικό του κράματος πλουτωνίου-γαλλίου. Ήταν το αρχικό κράμα που μελετήθηκε διότι σταθεροποιεί τη δ-φάση του πλουτωνίου, ωστόσο, η τάση του να αντιδρά με [[Σωματίδια άλφα|σωματίδια α]] και να απελευθερώνει [[νετρόνια]] μειώνει τη χρησιμότητά του στα πυρηνικά όπλα. Το κράμα αυτό μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ως συστατικό του πυρηνικού καυσίμου.<ref>{{cite book|url=http://www.csirc.net/docs/reports/ref_066.pdf|title=Canadian Research Reactors|author=Hurst, D. G.
* Το ''' κράμα πλουτωνίου-γαλλίου-κοβαλτίου '''(PuCoGa<sub>5</sub>) είναι ένας αντισυμβατικός υπεραγωγός, που εμφανίζει υπεραγωγιμότητα κάτω από τους 18,5Κ, μία τάξη μεγέθους υψηλότερα από την μεγαλύτερη μεταξύ των συστημάτων των βαρέων φερμιονίων, και έχει μεγάλο κρίσιμο ρεύμα.<ref name="physicsworld.com">{{cite news|url=http://physicsworld.com/cws/article/news/16443|title=Το πλουτώνιο είναι επίσης ένας υπεραγωγός|publisher=PhysicsWeb.org|author=Dumé, Belle|date=November 20, 2002}}</ref><ref>{{cite journal|url=http://www.lanl.gov/orgs/mpa/files/mrhighlights/LALP-06-072.pdf|author=Curro, N. J.|title=Αντισυμβατική υπεραγωγιμότητα σε PuCoGa<sub>5</sub>|date=Spring 2006|publisher=Εθνικό Εργαστήριο του Λος Άλαμος|accessdate=2010-08-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110722062226/http://www.lanl.gov/orgs/mpa/files/mrhighlights/LALP-06-072.pdf|archivedate=2011-07-22|url-status=dead}}</ref>
Γραμμή 758 ⟶ 765 :
|last = Bayles
|first = John J.
|
|publisher = Naval Civil Engineering Lab
|location = Port Hueneme (CA)
Γραμμή 794 ⟶ 801 :
|archiveurl = https://web.archive.org/web/20070630190114/http://hss.energy.gov/NuclearSafety/techstds/standard/hdbk1122-04/part9of9.pdf
|archivedate = 2007-06-30
|accessdate = 14 Δεκεμβρίου
|url-status = dead
}}</ref>
Γραμμή 817 ⟶ 824 :
|pages = 359–379}}</ref>
Το πλουτώνιο είναι πιο επικίνδυνο όταν εισπνέεται, παρά όταν καταπίνεται. Ο κίνδυνος για [[καρκίνος των πνευμόνων|καρκίνο των πνευμόνων]] αυξάνει μόλις η ισοδύναμη δόση του εισπνεόμενου πλουτωνίου υπερβεί τα 400 mSv.<ref name="Brown">{{cite journal |last=Brown |first=Shannon C. |
|author=WNA contributors
|url=http://www.world-nuclear.org/info/inf15.html
|title=Plutonium
|publisher=World Nuclear Association
|date=Μάρτιος 2009
|accessdate=February 28, 2010
}}</ref>
Γραμμή 895 ⟶ 902 :
|last = McLaughlin
|first = Thomas P.
|
|author3 = Pruvost, Norman L. |date =
|accessdate = 2011-08-21
Γραμμή 906 ⟶ 914 :
Το μεταλλικό πλουτώνιο αποτελεί παράγοντα κινδύνου πυρκαγιάς, ειδικά εάν το υλικό βρίσκεται σε λεπτό διαμερισμό. Σε υγρό περιβάλλον το πλουτώνιο σχηματίζει υδρίδια στην επιφάνειά του, τα οποία είναι αυτοαναφλέξιμα και μπορούν να αναφλεγούν στον αέρα σε θερμοκρασία δωματίου. Το πλουτώνιο αυξάνει μέχρι 70% τον όγκο του καθώς οξειδώνεται και μπορεί έτσι να σπάσει το δοχείο του.<ref name = "NucSafety"/> Η ραδιενέργεια του καιόμενου υλικού είναι ένας πρόσθετος κίνδυνος. Άμμος οξειδίων μαγνησίου είναι πιθανώς το αποτελεσματικότερο υλικό για την εξάλειψη μιας πυρκαγιάς πλουτωνίου. Ψύχει το καιόμενο υλικό και μπλοκάρει
το [[οξυγόνο]]. Ειδικές προφυλάξεις είναι απαραίτητες για να αποθηκευτεί ή να χειριστεί πλουτώνιο οποιασδήποτε μορφής. Γενικά, απαιτείται ξηρή ατμόσφαιρα αδρανούς αερίου.<ref name = "NucSafety">{{cite web|url = http://www.hss.energy.gov/nuclearsafety/ns/techstds/standard/hdbk1081/hbk1081d.html#ZZ281|title = Plutonium|author = DOE contributors|work = Nuclear Safety and the Environment|publisher = Department of Energy, Office of Health Safety and Security|accessdate = 7 Δεκεμβρίου 2008|archiveurl = https://web.archive.org/web/20090122022256/http://www.hss.energy.gov/nuclearsafety/ns/techstds/standard/hdbk1081/hbk1081d.html#ZZ281|archivedate = 2009-01-22|url-status = dead}}</ref><ref>{{cite web|url = http://www.hss.energy.gov/NuclearSafety/techstds/standard/hdbk1081/hbk1081d.html#ZZ281|archiveurl = https://web.archive.org/web/20070428220410/http://www.hss.energy.gov/NuclearSafety/techstds/standard/hdbk1081/hbk1081d.html#ZZ281|archivedate = 2007-04-28|title = Primer on Spontaneous Heating and Pyrophoricity – Pyrophoric Metals – Plutonium|author = DOE contributors|publisher = U.S. Department of Energy, Office of Nuclear Safety, Quality Assurance and Environment|year = 1994|location = Washington (DC)|accessdate = 2011-08-21|url-status = dead}}</ref><ref group="Σημ.">Υπήρξε μια σημαντική αρχισμένη πυρκαγιά πλουτωνίου στο Rocky Flats Plant κοντά στο Boulder, Κολοράντο το [[1969]].
:{{cite web|first = David|last = Albright|
== Δείτε Επίσης ==
Γραμμή 945 ⟶ 953 :
|last = Greenwood
|first = N. N.
|
|title = Chemistry of the Elements
|edition = 2nd
Γραμμή 973 ⟶ 981 :
|location = New York (NY)
|year = 1968
|editor = Clifford A. Hampel
|id = LCCN 68-29938
|last = Miner
|first = William N.
|
|chapter = Plutonium
|pages = 540–546
|