Βοεβόδας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

'''Βοεβόδας''' (ή βοϊβόδας) είναι τίτλος που έφεραν στρατιωτικοί και πολιτικοί διοικητές επαρχιών στις [[Σλαβικές γλώσσες|σλαβικές]] χώρες και την Ευρωπαϊκή [[Οθωμανική Αυτοκρατορία]]. Ο όρος ''βοεβόδας'' είναι σλαβικής προέλευσης και προέρχεται από τη λέξη ''vojevoda'', που στα παλαιοσλαβικά ήταν ο ''bellidux'', δηλαδή ο αρχηγός του στρατού, αλλά πάντοτε είχε ευρύτερο περιεχόμενο.

 

{{ρήση|Ας με λεν βοϊβοδίνα κι ας ψοφώ από την πείνα <ref>Λεξικό Πρωϊα, τόμ. Α σ.</ref>}}

 

Κατά την βυζαντινή περίοδο αποδιδόταν κυρίως σε στρατιωτικούς ηγέτες σλαβικών λαών, ιδιαίτερα της Βαλκανικής χερσονήσου. Στη μεσαιωνική [[Σερβία]] σήμαινε υψηλόβαθμο διοικητή και την παραμονή της οθωμανικής κατάκτησης τον κυβερνήτη στρατιωτικής περιοχής. Στην οθωμανική περίοδο ο βοεβόδας ήταν τίτλος που έφερε αξιωματούχος της επαρχίας, οι αρμοδιότητες του οποίου σχετίζονταν με την διοίκηση την ασφάλεια και την είσπραξη των φόρων περιοχής με ειδικό καθεστώς. Σύμφωνα με το χρονικό της μονής της Βουτσάς, ο σλαβικός τίτλος «Βοεβόδας», που επικράτησε σε μερικές περιοχές της Ηπείρου και της Θεσσαλίας, πριν την κατάκτηση τους από τους Οθωμανούς, δήλωνε τον ηγέτη πατριάς ή κοινότητας βλαχικής. Τον ίδιο τίτλο έφερε και ο εκάστοτε Οθωμανός αξιωματούχος που επόπτευε τη «Χώρα Μετζόβου»

 

Κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους τον τίτλο του βοεβόδα, που αντιστοιχούσε προς αυτόν του δούκα ή του πρίγκηπα, έφεραν οι άρχοντες της [[Τρανσυλβανία]]ς. Αργότερα, έτσι αποκαλούνταν οι διοικητές της [[Μολδαβία]]ς και της [[Βλαχία]]ς. Στην [[Πολωνία]], βοεβόδας ονομάζονταν οι διοικητές των επαρχιών, ενώ στη [[Σερβία]] οι ευγενείς γαιοκτήμονες. Ο τίτλος αυτός υπήρχε και στο [[Μαυροβούνιο]], όπου δινόταν στους ανωτέρους αξιωματικούς του στρατού. Οι [[Οθωμανοί|Τούρκοι]] ονόμαζαν βοεβόδες αρχικά τους ηγεμόνες που διόριζε η [[Υψηλή Πύλη]] στη [[Μολδαβία]] και στη [[Βλαχία]] και αργότερα όλους τους διοικητές των επαρχιών της [[Ευρώπη]]ς, καθώς και τους [[Τοποτηρητής|τοποτηρητές]] και αντιπροσώπους των τιτλούχων διοικητών.<ref>Εγκυκλοπαίδεια Δομή, όπ.π</ref>

 

Σταδιακά η λέξη άρχισε να χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίζει τον κυβερνήτη μιας επαρχίας. Η περιοχή που διοικεί ο βοεβόδας είναι περισσότερο γνωστή ως [[Bοεβοντίνα]], ή [[Βοϊβοντίνα (διοίκηση)|Βοΐβοντίνα]]. Σήμερα στην [[Πολωνία]] ο όρος ''wojewoda'' αναφέρεται στον διορισμένο από την κεντρική κυβέρνηση διοικητή μιας επαρχίας ''(województwo - βογιεβούτζτβο)''.

 

 

== Βιβλιογραφία ==

* F. Miklosich, Etymologisches Wörterbuchder Slavischen Sprachen, Wilheim Braümuller, Bonn 1886,σελ. 393.

* C. Jireček, Staat und Gesellschaft im Mittelalterlichen serbien, IV, Bonn 1919, σελ. 25, 26.

* Μ. Κοκολάκης, «Μία αυτοκρατορία σε κρίση, Κρατική οργάνωση-Παλαιοί Θεσμοί–νέες προσαρμογές», στο Ιστορία του νέου ελληνισμού, τόμ. 1ος, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2003, σελ. 49.

* Ι. Λαμπρίδης, «Μαλακασιακά», Ηπειρωτικά Μελετήματα 5 (1888), εν Αθήναις και εκδ. ΕΗΜ, Ιωάννινα 1993,σελ. 8

 

== Παραπομπές ==

<references />

 

[[Κατηγορία:Οθωμανικοί τίτλοι]]