Έσση: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

| πρωτεύουσα = [[ΒίσμπαντενΒίζμπαντεν]]

| επικεφαλής = [[Φόλκερ ΜπούφιεΜπουφιέ]] ([[Χριστιανοδημοκρατική Ένωση της Γερμανίας|CDU]])

Η '''Έσση''' ή '''Έση''' ([[γερμανικά]]: ''Hessen'', προφέρεται ''Χέσσεν'') είναι [[Γερμανικά ομόσπονδα κρατίδια|ομόσπονδο κρατίδιο]] της κεντρικής [[Γερμανία|Γερμανίας]]ς. Συνορεύει με τα κρατίδια της [[Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία|Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας]], της Κάτω Σαξονίας, της [[Θουριγγία|Θουριγγίας]]ς, της [[Βαυαρία|Βαυαρίας]]ς, της [[Βάδη-Βυρτεμβέργη|Βάδης-Βυρτεμβέργης]] και της [[Ρηνανία-Παλατινάτο|Ρηνανίας-Παλατινάτου]]. Έχει ως [[πρωτεύουσα]] την αριστοκρατική πόλη [[ΒισμπάντενΒίζμπαντεν]], ενώ άλλες σημαντικές πόλεις του κρατιδίου είναι η [[Φρανκφούρτη]] (η μεγαλύτερη πόλη της Έσσης και το οικονομικό κέντρο της Γερμανίας), το [[Κάσσελ (Έσση)|Κάσσελ]], το [[Ντάρμστατ]], το [[Όφενμπαχ]] και το [[Γκίσεν]]. Έχει συνολικό [[πληθυσμός|πληθυσμό]] 6.070.200 κατοίκους (Φεβρουάριος 2008).

[[Αρχείο:Kassel Schloss WAllee f Herkules f w.jpg|thumb|Το [[Κάσσελ (Έσση)|Κάσσελ]], η έεαθέα από το [[Ανάκτορο του ΒιλχελμσχόεΒίλχελμσχεε]]]]

Με εξαίρεση το νοτιοδυτικό της τμήμα, η Έσση είναι κυρίως ορεινή και διασχίζεται από τους ποταμούς [[Φούλντα (ποταμός)|Φούλντα]], [[Λαν]] και [[Μάιν]]. Εκτείνεται μεταξύ του άνω ρου του [[Βέζερ]] προς τα βορειοδυτικά και του μέσου [[Ρήνος|Ρήνου]] προς τα νοτιοδυτικά. Το κρατίδιο περιλαμβάνει την οροσειρά [[Τάουνους]], η οποία ορίζεται από το Λαν και τον Μάιν, και τον ηφαιστειακό όγκο Φόγκελσμπεργκ. Στα νότια περιλαμβάνει μερικώς τα όρη Όντενβαλντ. Η περιοχή καλύπτεται από πυκνά δάση και βοσκότοπους.

Ο νότος του κρατιδίου είναι ιδιαίτερα πυκνοκατοικημένος με τη μητροπολιτική περιοχή της [[Φρανκφούρτη|Φρανκφούρτης]] που περιέχει και τις πόλεις [[Όφενμπαχ]], [[Ντάρμστατ]] και [[Βιζμπάντεν]]. Στο κεντρικό μέρος βρίσκονται οι πόλεις [[Γκίσεν]] και [[Μάρμπουργκ]]. Ανατολικά βρίσκεται η πόλη [[Φούλντα]] και βόρεια το [[Κάσσελ (Έσση)|Κάσσελ]]. Εκτός από το ανατολικό μέρος οι γεωγραφικές περιοχές αντιστοιχούν στις διοικητικές περιφέρειες.

# [[ΚάσελΚάσσελ (διοικητική περιφέρεια)|Κάσσελ]] ''(Kassel)'' με διοικητική έδρα το [[Κάσσελ (Έσση)|Κάσσελ]]

* [[Αρχείο:Wappen_Wiesbaden.svg|18px]] [[Βισμπάντεν]]Βίζμπαντεν

* [[Αρχείο:Coat of arms of Kassel.svg|18px]] [[Κάσσελ (Έσση)|Κάσσελ]]

* [[Αρχείο:Wappen Darmstadt.svg|18px]] [[Ντάρμστατ]]

* [[Αρχείο:WappenOffenbach.jpg|18px]] [[Όφενμπαχ]]

* [[Αρχείο:Wappen Frankfurt am Main.svg|18px]] [[Φρανκφούρτη]]

Στη βόρεια Γερμανία οι κάτοικοι είναι ως επί το πλείστον [[Ευαγγελικοί]] χριστιανοί και στη νότιο Γερμανία [[Καθολικισμός|Καθολικοί]] χριστιανοί. Τα σύνορα των δύο περνάνε μέσα από το κρατίδιο της Έσσης. Υπάρχουν όμως και θρησκευτικές νησίδες της άλλης πλευράς, στις οποίες οι κάτοικοι έχουν μεγάλομεγάλη φανατισμόδογματική προσήλωση.

ΤοΗ γνωστότεροδιεθνώς γνωστότερη σπεσιαλιτέ διεθνώςτης από την ΈσσηΈσσης είναι τα Λουκάνικα Φρανκφούρτης, τα οποία παραδοσιακά προσφέρονται με ξινό λάχανο (Sauerkraut). Αντί για μπίρα, η οποία έχει επίσης μια σχετική παράδοση, οι κάτοικοι της Έσσης συχνά προτιμούν το μηλόκρασο η και χυμό από μήλο. Συνήθως στηντην εποχή του Πάσχα προσφέρεται η [[Γκρύνε Ζόσσε]]Σόσε (Grüne SosseSoße, πράσινη σάλτσα), ένα είδος κρύας σούπας από λαχανικά. Στο βόρειο μέρος του κρατιδίου έναμια τοπικότοπική σπεσιαλιτέ είναι το τοπικό λουκάνικο [["Άλε Βουρστ]]" (Ahle Wurst, "παλιό" λουκάνικο λόγω μακράς ωρίμανσης), που προσφέρεται σεστην παλιάώριμη, αλλά και σε φρέσκια μορφή. Ένα γλύκισμα στη Φρανκφούρτη είναι τα [[Μπεθμένχεν]]Μπέτμενχεν (Bethmännchen), Πρόκειταιπου γιαείναι κομμάτια μαρζιπάνμάρτσιπαν (αμυγδαλόπαστας) φλαμπέ με αμύγδαλα.

Το κρατίδιο είναι ένα από τα πλουσιότερα της Γερμανίας. Το ακαθάριστο εθνικό προϊόν της το 2012 ήταν 227 δισεκατομμύρια € <ref>{{Cite web |url=http://www.statistik-hessen.de/themenauswahl/gesamtwirtschaft-konjunktur/landesdaten/bip-wirtschaftsbereichen/grundzahlen-bruttoinlandsprodukt-bruttowertschoepfung/index.html |title=Grundzahlen Bruttoinlandsprodukt, Bruttowertschöpfung |accessdate=2011-07-29 |archiveurl=https://archive.is/20120914010546/http://www.statistik-hessen.de/themenauswahl/gesamtwirtschaft-konjunktur/landesdaten/bip-wirtschaftsbereichen/grundzahlen-bruttoinlandsprodukt-bruttowertschoepfung/index.html |archivedate=2012-09-14 |url-status=dead }}</ref>. Η Έσση είναι η 31η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου. Επίσης οι δύο δήμοι της Γερμανίας με τους πλουσιότερους κατοίκους που βρίσκονται στην Έσση, είναι το [[ΚένιχστάινΚένιγκσταϊν]] (Königstein) και το [[Μπαντ Χόμπουργκ]].

Μεγάλες και γνωστές εταιρίες με έδρα το κρατίδιο είναι η [[Deutsche Bank]], [[Commerzbank]], [[Fraport]], [[Merck KGaA|Merck]], [[B. Braun Melsungen|B. Braun]], [[Buderus]] και [[Deutsche Börse]]. ΚαμίαΚαμμία από τις μεγάλες βιομηχανίες μετάλλου καιή ανθρακωρυχεία δεν βρίσκονται στην Έσση.

Το Hessischer Rundfunk είναι η κρατική ραδιοφωνία και τηλεόραση της Έσσης, και μέλος της κοινοπραξίας [[ARD]]. Σημαντικότερη εφημερίδα είναι η [[Frankfurter Allgemeine Zeitung]] (FAZ) που διαβάζεται σε όλη τη Γερμανία. Αρκετοί εκδοτικοί οίκοι είχαν ή έχουν έδρα τη Φρανκφούρτη, όπου διοργανώνεται και η [[Διεθνής Έκθεση Βιβλίου (Φρανκφούρτη)|Διεθνής Έκθεση Βιβλίου]].

Ο εθνικός ύμνος του κρατιδίου είναι το Hessenlied (ο ύμνος της Έσσης), καιενώ η [[Σημαία της Έσσης]] είναι ερυθρόλευκη. Σύμβολο είναι το λιοντάρι. Το κρατίδιο ιδρύθηκε το 1947 ενώ παλαιότερα υπήρχαν μέχρι το 1918 τα πριγκιπάτα της Έσσης, που χωρίστηκαν από τους διαδόχους. Η ονομασία είναι ''Έσση'' (Hessen) και σπανιότερα η ''Χώρα τον Έσσων'' (Hessenland). Η αρχαία Ελληνική ονομασία είναι ''Ασσία'' και στα λατινικά ''Hassia''.

Μια ιδιοτροπία στο σύνταγμα του κρατιδίου ήταν η ποινή θανάτου, που δεν μπορεί όμως να διεξαχθείεκτελεστεί, διότι οι ομοσπονδιακοί νόμοι της Γερμανίας (στο γερμανικό σύνταγμα αναγράφεται η φράση "Bundesrecht bricht Landesrecht." (άρθρο 31 του γερμανικού συντάγματος) – Ο ομοσπονδιακός νόμος είναι ανώτερος από τον τοπικό νόμο.<ref>[http://www.gesetze-im-internet.de/englisch_gg/englisch_gg.html#GGengl_000P31 article 31 GG] It would, of course, also be inactive due to lack of an implementing penal law today.</ref>) είναιυπερισχύουν νομικά πάνωτων απόνόμων τουςτων νόμους του κρατιδίουκρατιδίων. Κάθε τέσσερα χρόνια διεξάγονται τοπικές εκλογές στο κρατίδιο για την ανάδειξη των μελών του τοπικού Κοινοβουλίου (''Landtag'') με έδρα το [[ΒισμπάντενΒίζμπαντεν]]. [[Πρωθυπουργός της Έσσης|Πρωθυπουργός]] του κρατιδίου είναι ο [[Φόλκερ ΜπούφιεΜπουφιέ]], απόπροσκείμενος τηνστην [[CDU]] από τις 31 Αυγούστου 2010.

Το 2018, η διάταξη για τη ποινή θανάτου αφαιρέθηκε από το σύνταγμα της Έσσης, μετά από δημοψήφισμα, όπου το 83% των ψήφων ήταν υπέρ της κατάργησης.<ref>[https://www.bbc.com/news/world-europe-46070519]</ref>

Οι εκλογές που διεξήχθησαν στις 27 Ιανουαρίου του 2008 είχαν ως αποτέλεσμα το κυβερνών κόμμα [[CDU]] (Χριστιανοδημοκρατική Ένωση) σχεδόν ισοφάρισενα ισοψηφίσει με τους Σοσιαλδημοκράτες [[SPD]] . Οι εκλογές ήταν οι πρώτες στις οποίες έλαβε μέρος το Κόμμα των Πειρατών (''Piratenpartei'')<ref>{{cite web|url = http://www.pp-international.net/node/403|title = Hessians Hope to Weave Election Magic|accessdate = 7 Ιανουαρίου 2008|year = 2008|format = html|archiveurl = https://web.archive.org/web/20080123112416/http://www.pp-international.net/node/403|archivedate = 2008-01-23|url-status = dead}}</ref>.

Οι εκλογές του 2009 διεξήχθησαν πρόωρα στις 18 Ιανουαρίου 2009 μετά την αποτυχία των Σοσιαλδημοκρατών να σχηματίσουν κυβέρνηση μειοψηφίας<ref>{{cite web|publisher=Reuters|title=Umfrage in Hessen zeigt erdrutschartige Verluste für SPD|url=http://de.reuters.com/article/domesticNews/idDEBEE4B30FN20081204|date=4 Δεκεμβρίου 2008|accessdate=5 Δεκεμβρίου 2008}}</ref>. Το κυβερνών κόμμα Χριστιανοδημοκρατική Ένωση ([[CDU]]) όπως και η Αριστερά διατηρήθηκαν στα ίδια επίπεδα με τις εκλογές του 2008 και το πρώτο παρουσίασε μικρή αύξηση. Αντίθετα, το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα [[SPD]] απώλεσε 13%, ποσοστό που πήγε στο Ελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα (FDP). Οριακά με μόλις άνω του 5% εισήχθη στο τοπικό κοινοβούλιο<ref>{{cite web|publisher=in.gr|title=Άνετη επικράτηση των Χριστιανοδημοκρατών δείχνουν οι κάλπες στην Έσση|url=http://www.in.gr/news/article.asp?lngEntityID=977071&lngDtrID=245|date=19 Ιανουαρίου 2009|accessdate=20 Ιανουαρίου 2009|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090312024320/http://www.in.gr/news/article.asp?lngEntityID=977071|archivedate=2009-03-12|url-status=dead}}</ref> το αριστερό κόμμα ''Η Αριστερά'' (Die Linke). Συνακόλουθα, αναμένεται να σχηματιστεί κυβέρνηση ανάμεσα στο CDU και στο FDP.