Μάχη του Σαγγαρίου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
→‎Επίθεση και διάσπαση των δύο αμυντικών γραμμών των Τούρκων: Τοποθέτηση πηγών εκ νέου από έγκυρη βιβλιογραφία
Γραμμή 50:
Στις 11 Αυγούστου (24 Αυγούστου ν.η.) η VIIη μεραρχία ενισχυμένη με δύο συντάγματα πεζικού που είχε αποσπαστεί από τον κύριο όγκο του ελληνικού στρατού και είχε περάσει 24 ώρες νωρίτερα από τις υπόλοιπες δυνάμεις (αντί της 12ης Αυγούστου, το έπραξε τα ξημερώματα της 11ης Αυγούστου, ερμηνεύοντας λανθασμένα<ref>[[Πολύμερος Μοσχοβίτης]], "Η Εποποιΐα του Σαγγαρίου", φύλλο εφημερίδας 'Έθνος" της [[3 Αυγούστου]] [[1930]], σελ. 1: "''Υπό την επίδρασιν της ψυχοσυνθέσεώς του αυτής, φυσικά, ηρνήθη απολύτως να παραδεχθή ότι είχε λάθος ερμηνεύων όπως ηρμήνευε χρονικώς την περί της διαβάσεως του Σαγγαρίου διαταγήν της Στρατιάς... Το οποίον έτσι διετάχθη και απεφασίσθη να περασθή τα χαράγματα ξεμερώνοντας 11 Αυγούστου''"</ref> τη διαταγή της διοίκησης της Στρατιάς) τον Σαγγάριο βορειότερα από τη γέφυρα Μπεϊλίκ Κιοπρού, επιτέθηκε κατά μέτωπο στην κατεύθυνση της σιδηροδρομικής γραμμής Εσκί Σεχήρ - Άγκυρας για την κατάληψη του [[Πολατλί]], που ήταν ο τελευταίος σημαντικός σιδηροδρομικός σταθμός (60 χιλιόμετρα) πριν την Άγκυρα.
 
Στις 14 Αυγούστου το Β' Σώμα Στρατού με δύο μεραρχίες στην πρώτη γραμμή, την Vη και την ΧΙΙΙη, επιτέθηκε κατά μέτωπο κατά του αριστερού άκρου της τουρκικής αμυντικής γραμμής που καταλάμβανε το όρος Καλέ Γκρότο, παραβλέποντας τη δυνατότητα υπερκέρασης από αριστερά αυτής (ανατολικά) που υποδείχθηκε στη διοίκηση από τον διευθυντή του 3ου επιτελικού Γραφείου της Στρατιάς, συνταγματάρχη Βερνάρδο{{Εκκρεμεί<ref>Έκθεσις παραπομπή|σχόλιο=20της πολεμικής Ιστορίας των Ελλήνων, τόμος Β, Εκδοτική Ελλάδος, Αθήναι 1968, σελ. 446 & Νεώτερη Ιστορία του Ελληνικού Έθνους Γεωργίου Ρούσσου, τόμος Ε, σελ. 121</07/2020}}ref>. Σύμφωνα μέ άλλη πηγή<ref>{{Cite book|title=Η Εκστρατεία στην Μικρά Ασία|first=Γεώργιος, Συνταγματάρχης Πεζικού|last=Καλαϊτζής|publisher=Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού|isbn=|origyear=1965 |year=2012|location=Αθήνα|page=159|quote=}}</ref>, o συνταγματάρχης Βερνάρδος, πρότεινε στις 13/8 επέκταση της επίθεσης προς βορειανατολικά, ενώ την άλλη μέρα η Στρατιά διέταξε επίθεση προς τα βορειοδυτικά. Το Καλέ Γκρότο ήταν ισχυρά οχυρωμένο αμυντικά με επάλληλες σειρές πολυβολείων, χαρακώματα, συρματοπλέγματα και επαρκή υποστήριξη πυροβολικού. Οι μάχες για την κατάληψή του διήρκεσαν τέσσερις μέρες και στέφθηκαν με επιτυχία, αλλά με βαρύτατο φόρο αίματος. Οι απώλειες έφθασαν συνολικά τους 3408 άνδρες (564 νεκροί από τους οποίους 35 αξιωματικοί και 2844 τραυματίες από τους οποίους 107 αξιωματικοί){{Εκκρεμεί<ref>Έκθεσις παραπομπή|σχόλιο=20/07/2020}}της πολεμικής Ιστορίας των Ελλήνων, τόμος Β, Εκδοτική Ελλάδος, Αθήναι 1968, σελ. 447</ref> Ουσιαστικά αυτές οι δύο μεραρχίες και ειδικά η Vη τέθηκαν εκτός μάχης λόγω των τεράστιων απωλειών και από έλλειψη εφοδίων και δεν ανέλαβαν καμιά νέα επιθετική επιχείρηση μέχρι την αποχώρηση του ΕΣ<ref>Νεώτερη Ιστορία του Ελληνικού Έθνους Γεωργίου Ρούσσου, τόμος Ε, σελ. 121, & Έκθεσις της πολεμικής Ιστορίας των Ελλήνων, τόμος Β, Εκδοτική Ελλάδος, Αθήναι 1968, σελ. 446</ref>. Η διοίκηση του Β' Σώματος Στρατού δεν κατάφερε να αξιοποιήσει την επιτυχία αυτή και να προελάσει με την 9η μεραρχία ΠΖ και την ταξιαρχία Ιππικού που δεν είχαν λάβει μέρος στις μάχες, αλλά καθηλώθηκε αναίτια στην περιοχή, μέχρι την υποχώρηση της Στρατιάς στα τέλη του μήνα δυτικά του Σαγγαρίου<ref>Έκθεσις της πολεμικής Ιστορίας των Ελλήνων, τόμος Β, Εκδοτική Ελλάδος, Αθήναι 1968, σελ. 446</ref>. Αντιθέτως, το τουρκικό επιτελείο μετέφερε μονάδες από άλλες περιοχές της σύγκρουσης και κάλυψε το ρήγμα, εκμεταλλευόμενο την ελληνική αδράνεια. Οι αιματηρές μάχες για την κατάληψη του Καλέ Γκρότο με διαδοχικές εφόδους, δραστικές αντεπιθέσεις και γενικότερα οι επικές τιτανομαχίες συνιστούν τις κορυφαίες στιγμές της μάχης του Σαγγαρίου<ref>[[Πολύμερος Μοσχοβίτης]], ''Η Εποποιία του Σαγγαρίου'', φύλλο εφημερίδας "Έθνος" της [[20 Σεπτεμβρίου]] [[1930]], σελ 1</ref> και όλου του μικρασιατικού πολέμου.
 
Οι επιθέσεις των Ελλήνων επέτυχαν την κατάληψη αρκετών τουρκικών θέσεων, αλλά η ελληνική διοίκηση στάθηκε ανίκανη να τις αξιοποιήσει και η τουρκική διοίκηση με επιτυχημένες ενέργειες απεσόβησε δυσάρεστες καταστάσεις<ref>Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμος ΙΕ, σελ. 180</ref>. Το πλέον αντιπροσωπευτικό παράδειγμα ήταν η κατάληψη την 10η Αυγούστου, κατόπιν ορμητικής επίθεσης της Ιης Μεραρχίας Πεζικού (διοικητής σχης [[Αθανάσιος Φράγκου]]) υπό ραγδαία βροχή, των τουρκικών θέσεων επί του όρους Μανγκάλ Νταγ και η ανατροπή της εκεί αμυνόμενης 5ης τουρκικής Μεραρχίας Πεζικού, αλλά η ελληνική διοίκηση αδυνατώντας να καταλάβει την σπουδαιότητά της και να την επεκτείνει, άφησε ανεκμετάλλευτη αυτή την απροσδόκητη επιτυχία στο κέντρο της τουρκικής άμυνας και η τουρκική διοίκηση μεταφέροντας εφεδρικές δυνάμεις που διατηρούσε κάλυψε το ρήγμα<ref>Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμος ΙΕ, σελ. 180</ref> Ο ίδιος ο Ισμέτ Ινονού έφτασε επί τόπου αφαίρεσε τη διοίκηση από τον τούρκο μέραρχο και διέταξε ανακρίσεις.<ref>Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμος ΙΕ, σελ. 180</ref>