Βικιπαίδεια

Υπόθεση Novartis στην Ελλάδα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Glucken123 (συζήτηση | συνεισφορές)
6.899 επεξεργασίες
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Glucken123 (συζήτηση | συνεισφορές)
6.899 επεξεργασίες
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 8:
Οι αρχές των ΗΠΑ επέβαλαν πρόστιμο ύψους 225 εκ. Δολαρίων στην Novartis Hellas για τις δραστηριότητες δωροδοκίας ιατρών.<ref>{{Cite web|url=http://www.ekathimerini.com/254083/article/ekathimerini/news/novartis-former-unit-to-pay-346-million-to-resolve-us-bribery-charges|title=Novartis, former unit to pay $346 million to resolve US bribery charges {{!}} Kathimerini|website=www.ekathimerini.com|language=English|accessdate=2020-08-02}}</ref> Η Ελληνική Κυβέρνηση μέχρι στιγμής δεν έχει κινηθεί νομικά εναντίον της Novartis για πιθανή αποζημίωση.
 
== Έρευνα στην Ελλάδα ==
== Ιστορικό ==
 
Το 2017 η Νότια Κορέα επέβαλε στη Novartis πρόστιμο 59,9 εκατομμυρίων δολαρίων για δωροδοκία γιατρών, ενώ πρόστιμα επεβλήθησαν στην εταιρεία και το 2013 από τη [[Ευρωπαϊκή Επιτροπή|Κομισιόν]] και το 2016 από την Κίνα. Πρόστιμα και καταδίκες στην εταιρεία επεβλήθησαν και από την Ρωσία, την Ινδία και την Ουγγαρία για αθέμιτες πρακτικές και δωροδοκία γιατρών.<ref name=":04" /> Η [[Ελλάδα]], ειδικότερα, είναιαποτελεί χώρα ειδικού ενδιαφέροντος για την Novartis, αφού η τιμή ενός προϊόντος στην χώρα θα επηρέαζε την τιμή του διεθνώς. Έτσι, μια αύξηση 10 σεντ στην Ελλάδα, υπολογίζεται ότι μπορεί να μεταφράζεται σε κέρδη 25 εκατομμυρίων για την εταιρεία.<ref name=":12">{{Cite news|url=http://www.huffingtonpost.gr/entry/osa-ynorizoeme-yia-to-skandalo-novartis-oi-marteres-kleidia-oi-prothepoeryoi-oi-epoeryoi-kai-e-dikoyrafia-poe-semera-paei-ste-voele_gr_5a793a83e4b00f94fe9450ee|title=Όσα γνωρίζουμε για το σκάνδαλο Novartis. Οι μάρτυρες-κλειδιά, οι πρωθυπουργοί, οι υπουργοί και η δικογραφία που σήμερα πάει στη Βουλή|newspaper=HuffPost Greece|date=2018-02-06|language=el-GR|accessdate=2018-02-06}}</ref> Η ζημιά του Δημοσίου στην Ελλάδα, και συγκεκριμένα του ΕΟΠΥΥ, από την τιμολόγηση των μονάδων σκευασμάτων έχει υπολογιστεί ότι ξεπερνά τα 3 δισ. ευρώ.<ref>{{Cite web|url=https://www.kathimerini.gr/950090/article/epikairothta/ellada/ypo8esh-novartis-nea-lista-me-onomata-300-giatrwn-poy-elegxontai-gia-dwrodokia|title=Υπόθεση Novartis: Νέα λίστα με ονόματα 300 γιατρών που ελέγχονται για δωροδοκία {{!}} Kathimerini|website=www.kathimerini.gr|accessdate=2019-11-25}}</ref>▼
=== Πρόστιμα και καταδίκες της Novartis στο εξωτερικό ===
Η Novartis, ήδη από το 2003, είχε καταδικαστεί σε πολλές χώρες και πλήρωσε πρόστιμα εκατομμυρίων για δωροδοκία γιατρών και κρατικών υπαλλήλων ή για παράνομες πρακτικές στον χώρο του φαρμάκου.
Η έρευνα για τη Novartis στις Η.Π.Α. ξεκίνησε το 2005, αναφορικά με την προώθηση φαρμάκων της εταιρείας από δίκτυο γιατρών προς το κοινό στις Η.Π.Α., με αντάλλαγμα δώρα, γεύματα και ταξίδια που πλήρωνε η εταιρεία. Η υπόθεση έκλεισε πέντε χρόνια αργότερα και η εταιρεία πλήρωσε αποζημίωση 422,5 εκατομμυρίων δολαρίων στο αμερικανικό δημόσιο. Το 2015 οι αμερικανικές αρχές επέβαλλαν νέο πρόστιμο 390 εκατομμυρίων δολαρίων στην εταιρεία.<ref name=":04">{{Cite web|url=https://www.iefimerida.gr/news/394885/mono-stin-ellada-katigoroyntai-politikoi-gia-tin-ypothesi-novartis|title=Μόνο στην Ελλάδα κατηγορούνται πολιτικοί για την υπόθεση Novartis {{!}} ΠΟΛΙΤΙΚΗ|last=IEFIMERIDA.GR|first=NEWSROOM|ημερομηνία=2018-02-08|website=iefimerida.gr|language=el|accessdate=2019-11-22}}</ref>
 
Τον Αύγουστο του 2016 αρχικά δύο, και στη συνέχεια τρεις, Έλληνες πολίτες πρώην υψηλόβαθμοι υπάλληλοι της Novartis στην Ελλάδα κατήγγειλαν στις αρχές των Η.Π.Α. ότι η εταιρεία χρησιμοποιεί αθέμιτες μεθόδους για να βελτιώσει τη θέση της στην ελληνική αγορά φαρμάκων επί σειρά ετών, σε βάρος άλλων φαρμακοβιομηχανιών. Οι μάρτυρες κατέθεσαν έγγραφα που υποδείκνυαν, μεταξύ άλλων, καταβολές χρηματικών ποσών από την εταιρεία σε γιατρούς του δημόσιου συστήματος υγείας και σε ιδιώτες γιατρούς. Οι δυο πρώτοι μάρτυρες, οι οποίοι είχαν απολυθεί το 2014 από την εταιρεία,<ref name=":42">{{Cite web|url=https://www.lifo.gr/articles/opinions/181066/ypothesi-novartis-skandalo-i-skeyoria|title=Υπόθεση Novartis: Σκάνδαλο ή σκευωρία;|website=LiFO|language=el|accessdate=2019-11-22|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180528001208/http://www.lifo.gr/articles/opinions/181066/ypothesi-novartis-skandalo-i-skeyoria|archivedate=2018-05-28|url-status=live}}</ref> κατέθεσαν τον Αύγουστο του 2016, ενώ ο τρίτος τον Οκτώβριο του 2017.<ref>{{Cite news|url=http://tvxs.gr/news/ellada/pos-oi-amerikanikes-arxes-ksetyliksan-koybari-tis-novartis|title=Πώς οι αμερικανικές αρχές ξετύλιξαν το κουβάρι της Novartis|last=tvxs.gr|newspaper=TVXS - TV Χωρίς Σύνορα|date=2018-02-08|language=el-GR|accessdate=2018-02-08}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.iefimerida.gr/news/306859/skandalo-diafthoras-tis-novartis-stin-ellada-ereyna-i-epitropi-kefalaiagoras-ton-ipa|title=Σκάνδαλο διαφθοράς της Novartis στην Ελλάδα ερευνά η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ {{!}} ΕΛΛΑΔΑ|last=IEFIMERIDA.GR|first=NEWSROOM|ημερομηνία=2016-12-12|website=iefimerida.gr|language=el|accessdate=2019-11-22|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170623162441/http://www.iefimerida.gr/news/306859/skandalo-diafthoras-tis-novartis-stin-ellada-ereyna-i-epitropi-kefalaiagoras-ton-ipa|archivedate=2017-06-23|url-status=live}}</ref><ref name=":32">{{Cite web|url=https://www.tovima.gr/2017/11/16/society/stis-ipa-gia-to-skandalo-tis-novartis-i-eisaggeleas-diafthoras/|title=Στις ΗΠΑ για το σκάνδαλο της Novartis η εισαγγελέας διαφθοράς|last=Ελευθερία|first=Κόλλια|ημερομηνία=2017-11-16|website=Ειδήσεις - νέα - Το Βήμα Online|language=el|accessdate=2019-11-22}}</ref> ▼
Το 2014 οι αρχές της Ιταλίας επέβαλαν δύο πρόστιμα στις εταιρείες Roche και Novartis, επειδή είχαν συμπράξει με σκοπό την τεχνητή διαφοροποίηση των φαρμάκων Avastin και Lucentis, τα οποία όμως είναι ισοδύναμα από κάθε άποψη για τη θεραπεία οφθαλμολογικών παθήσεων.<ref name=":04" />
 
▲Το 2017 η Νότια Κορέα επέβαλε στη Novartis πρόστιμο 59,9 εκατομμυρίων δολαρίων για δωροδοκία γιατρών, ενώ πρόστιμα επεβλήθησαν στην εταιρεία και το 2013 από τη [[Ευρωπαϊκή Επιτροπή|Κομισιόν]] και το 2016 από την Κίνα. Πρόστιμα και καταδίκες στην εταιρεία επεβλήθησαν και από την Ρωσία, την Ινδία και την Ουγγαρία για αθέμιτες πρακτικές και δωροδοκία γιατρών.<ref name=":04" /> Η [[Ελλάδα]], ειδικότερα, είναι χώρα ειδικού ενδιαφέροντος για την Novartis, αφού η τιμή ενός προϊόντος στην χώρα θα επηρέαζε την τιμή του διεθνώς. Έτσι, μια αύξηση 10 σεντ στην Ελλάδα, υπολογίζεται ότι μπορεί να μεταφράζεται σε κέρδη 25 εκατομμυρίων για την εταιρεία.<ref name=":12">{{Cite news|url=http://www.huffingtonpost.gr/entry/osa-ynorizoeme-yia-to-skandalo-novartis-oi-marteres-kleidia-oi-prothepoeryoi-oi-epoeryoi-kai-e-dikoyrafia-poe-semera-paei-ste-voele_gr_5a793a83e4b00f94fe9450ee|title=Όσα γνωρίζουμε για το σκάνδαλο Novartis. Οι μάρτυρες-κλειδιά, οι πρωθυπουργοί, οι υπουργοί και η δικογραφία που σήμερα πάει στη Βουλή|newspaper=HuffPost Greece|date=2018-02-06|language=el-GR|accessdate=2018-02-06}}</ref> Η ζημιά του Δημοσίου στην Ελλάδα, και συγκεκριμένα του ΕΟΠΥΥ, από την τιμολόγηση των μονάδων σκευασμάτων έχει υπολογιστεί ότι ξεπερνά τα 3 δισ. ευρώ.<ref>{{Cite web|url=https://www.kathimerini.gr/950090/article/epikairothta/ellada/ypo8esh-novartis-nea-lista-me-onomata-300-giatrwn-poy-elegxontai-gia-dwrodokia|title=Υπόθεση Novartis: Νέα λίστα με ονόματα 300 γιατρών που ελέγχονται για δωροδοκία {{!}} Kathimerini|website=www.kathimerini.gr|accessdate=2019-11-25}}</ref>
 
=== Αρχικές έρευνες και καταθέσεις πρώην στελεχών της Novartis Hellas στις Η.Π.Α. το 2016 ===
▲Τον Αύγουστο του 2016 αρχικά δύο, και στη συνέχεια τρεις, Έλληνες πολίτες πρώην υψηλόβαθμοι υπάλληλοι της Novartis στην Ελλάδα κατήγγειλαν στις αρχές των Η.Π.Α. ότι η εταιρεία χρησιμοποιεί αθέμιτες μεθόδους για να βελτιώσει τη θέση της στην ελληνική αγορά φαρμάκων επί σειρά ετών, σε βάρος άλλων φαρμακοβιομηχανιών. Οι μάρτυρες κατέθεσαν έγγραφα που υποδείκνυαν, μεταξύ άλλων, καταβολές χρηματικών ποσών από την εταιρεία σε γιατρούς του δημόσιου συστήματος υγείας και σε ιδιώτες γιατρούς. Οι δυο πρώτοι μάρτυρες, οι οποίοι είχαν απολυθεί το 2014 από την εταιρεία,<ref name=":42">{{Cite web|url=https://www.lifo.gr/articles/opinions/181066/ypothesi-novartis-skandalo-i-skeyoria|title=Υπόθεση Novartis: Σκάνδαλο ή σκευωρία;|website=LiFO|language=el|accessdate=2019-11-22|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180528001208/http://www.lifo.gr/articles/opinions/181066/ypothesi-novartis-skandalo-i-skeyoria|archivedate=2018-05-28|url-status=live}}</ref> κατέθεσαν τον Αύγουστο του 2016, ενώ ο τρίτος τον Οκτώβριο του 2017.<ref>{{Cite news|url=http://tvxs.gr/news/ellada/pos-oi-amerikanikes-arxes-ksetyliksan-koybari-tis-novartis|title=Πώς οι αμερικανικές αρχές ξετύλιξαν το κουβάρι της Novartis|last=tvxs.gr|newspaper=TVXS - TV Χωρίς Σύνορα|date=2018-02-08|language=el-GR|accessdate=2018-02-08}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.iefimerida.gr/news/306859/skandalo-diafthoras-tis-novartis-stin-ellada-ereyna-i-epitropi-kefalaiagoras-ton-ipa|title=Σκάνδαλο διαφθοράς της Novartis στην Ελλάδα ερευνά η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ {{!}} ΕΛΛΑΔΑ|last=IEFIMERIDA.GR|first=NEWSROOM|ημερομηνία=2016-12-12|website=iefimerida.gr|language=el|accessdate=2019-11-22|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170623162441/http://www.iefimerida.gr/news/306859/skandalo-diafthoras-tis-novartis-stin-ellada-ereyna-i-epitropi-kefalaiagoras-ton-ipa|archivedate=2017-06-23|url-status=live}}</ref><ref name=":32">{{Cite web|url=https://www.tovima.gr/2017/11/16/society/stis-ipa-gia-to-skandalo-tis-novartis-i-eisaggeleas-diafthoras/|title=Στις ΗΠΑ για το σκάνδαλο της Novartis η εισαγγελέας διαφθοράς|last=Ελευθερία|first=Κόλλια|ημερομηνία=2017-11-16|website=Ειδήσεις - νέα - Το Βήμα Online|language=el|accessdate=2019-11-22}}</ref>
 
=== Πρώτες έρευνες στην Ελλάδα το διάστημα 2016-2017, παραίτηση Ράικου και νέα Εισαγγελέας Τουλουπάκη ===
Η έρευνα των Εισαγγελέων Διαφθοράς στην Ελλάδα ξεκίνησε το Δεκέμβριο του 2016 με αρχικό υλικό τα στοιχεία για δωροδοκίες κρατικών λειτουργών και γιατρών, μετά από διαταγή της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου και αφότου ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης [[Σταύρος Κοντονής]] προσκόμισε φάκελο με καταγγελίες και δημοσιεύματα.<ref name=":5">{{Cite web|url=https://www.in.gr/2018/02/05/greece/skandalo-novartis-prwin-prwthypoyrgoi-kai-ypoyrgoi-ferontai-emplekomenoi/|title=Σκάνδαλο Novartis: Πρώην πρωθυπουργοί και υπουργοί φέρονται εμπλεκόμενοι|last=in.gr|ημερομηνία=2018-02-05|website=in.gr|language=el|accessdate=2019-11-22|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180402205629/http://www.in.gr/2018/02/05/greece/skandalo-novartis-prwin-prwthypoyrgoi-kai-ypoyrgoi-ferontai-emplekomenoi/|archivedate=2018-04-02|url-status=live}}</ref> Τον Ιανουάριο του 2017 στελέχη της Εισαγγελίας Διαφθοράς κατάσχεσαν έγγραφα και ηλεκτρονικούς υπολογιστές από τα γραφεία της Novartis Hellas.<ref name=":3">{{Cite web|url=https://www.tovima.gr/2017/11/16/society/stis-ipa-gia-to-skandalo-tis-novartis-i-eisaggeleas-diafthoras/|title=Στις ΗΠΑ για το σκάνδαλο της Novartis η εισαγγελέας διαφθοράς|last=Ελευθερία|first=Κόλλια|ημερομηνία=2017-11-16|website=Ειδήσεις - νέα - Το Βήμα Online|language=el|accessdate=2019-11-22}}</ref> Τον Μάρτιο του 2017 παραιτήθηκε η μέχρι τότε Εισαγγελέας Διαφθοράς Ελένη Ράικου που ερευνούσε, μεταξύ άλλων, και την υπόθεση Novartis<ref>{{Cite web|url=https://www.kathimerini.gr/902514/article/epikairothta/ellada/vary-klima-meta-thn-paraithsh-raikoy|title=Βαρύ κλίμα μετά την παραίτηση Ράικου, της Ιωάννας Μάνδρου {{!}} Kathimerini|website=www.kathimerini.gr|accessdate=2019-11-22|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170620033258/http://www.kathimerini.gr/902514/article/epikairothta/ellada/vary-klima-meta-thn-paraithsh-raikoy|archivedate=2017-06-20|url-status=live}}</ref> και την διαδέχθηκε η [[Ελένη Τουλουπάκη]]. Το Νοέμβριο του 2017 η Ε. Τουλουπάκη μετέβη στις [[Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής|ΗΠΑ]] και επισκέφτηκε τις αμερικανικές αρχές και δη την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (αρμόδια σε περιπτώσεις παραβίασης ομοσπονδιακών νόμων, εν προκειμένω αυτού για τις Πρακτικές Διαφθοράς στο Εξωτερικό).<ref name=":3" />
 
=== Παραπομπή δικογραφίας στη Βουλή στις αρχές του 2018 και αντιδράσεις ===
Στις 5 Φεβρουαρίου 2018 η Εισαγγελία Διαφθοράς παρέδωσε το πρώτο μέρος της δικογραφίας στην εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ξένη Δημητρίου προκειμένου να διαβιβαστεί στη Βουλή με βάση το νόμο περί ευθύνης υπουργών. Η έρευνα, η οποία βασίστηκε κυρίως στις καταθέσεις τριών ανώνυμων μαρτύρων, αφορούσε δέκα πολιτικά πρόσωπα της περιόδου 2006-2015 και συγκεκριμένα τους δύο πρώην πρωθυπουργούς [[Αντώνης Σαμαράς|Αντώνη Σαμαρά]] και [[Παναγιώτης Πικραμμένος|Παναγιώτη Πικραμμένο]] και τους πρώην υπουργούς [[Γιάννης Στουρνάρας|Γιάννη Στουρνάρα]], [[Δημήτρης Αβραμόπουλος|Δημήτρη Αβραμόπουλο]], [[Άδωνις Γεωργιάδης|Άδωνι Γεωργιάδη]], [[Ευάγγελος Βενιζέλος|Ευάγγελο Βενιζελο]], [[Ανδρέας Λυκουρέντζος|Ανδρέα Λυκουρέντζο]], [[Μάριος Σαλμάς|Μάριο Σαλμά]], [[Ανδρέας Λοβέρδος|Ανδρέα Λοβέρδο]] και [[Γιώργος Κουτρουμάνης|Γιώργο Κουτρουμάνη]].<ref name=":52">{{Cite web|url=https://www.in.gr/2018/02/05/greece/skandalo-novartis-prwin-prwthypoyrgoi-kai-ypoyrgoi-ferontai-emplekomenoi/|title=Σκάνδαλο Novartis: Πρώην πρωθυπουργοί και υπουργοί φέρονται εμπλεκόμενοι|last=in.gr|ημερομηνία=2018-02-05|website=in.gr|language=el|accessdate=2019-11-22|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180402205629/http://www.in.gr/2018/02/05/greece/skandalo-novartis-prwin-prwthypoyrgoi-kai-ypoyrgoi-ferontai-emplekomenoi/|archivedate=2018-04-02|url-status=live}}</ref> Ωστόσο, η δικογραφία στη Βουλή δεν περιελάμβανε αποδεικτικά στοιχεία, αλλά μόνο υπόνοιες, περιγραφές και εκτιμήσεις των προστατευόμενων μαρτύρων για δωροδοκία σε πολιτικά πρόσωπα.<ref>{{Cite web|url=https://www.iefimerida.gr/news/394885/mono-stin-ellada-katigoroyntai-politikoi-gia-tin-ypothesi-novartis|title=Μόνο στην Ελλάδα κατηγορούνται πολιτικοί για την υπόθεση Novartis {{!}} ΠΟΛΙΤΙΚΗ|last=IEFIMERIDA.GR|first=NEWSROOM|ημερομηνία=2018-02-08|website=iefimerida.gr|language=el|accessdate=2019-11-22}}</ref><ref name=":43">{{Cite web|url=https://www.lifo.gr/articles/opinions/181066/ypothesi-novartis-skandalo-i-skeyoria|title=Υπόθεση Novartis: Σκάνδαλο ή σκευωρία;|website=LiFO|language=el|accessdate=2019-11-22|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180528001208/http://www.lifo.gr/articles/opinions/181066/ypothesi-novartis-skandalo-i-skeyoria|archivedate=2018-05-28|url-status=live}}</ref>
 
Γραμμή 31 ⟶ 23 :
Στις 22 Φεβρουαρίου 2018, η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ για τη συγκρότηση ειδικής επιτροπής προκαταρκτικής εξέτασης συγκέντρωσε την απόλυτη πλειοψηφία των βουλευτών και για τα δέκα πολιτικά πρόσωπα τα οποία αναφέρονταν στην πρόταση.<ref>{{Cite web|url=https://www.kathimerini.gr/949900/article/epikairothta/politikh/proanakritikh-kai-gia-toys-deka-politikoys-poy-emplekontai-sthn-ypo8esh-novartis|title=Προανακριτική και για τους δέκα πολιτικούς που εμπλέκονται στην υπόθεση Novartis {{!}} Kathimerini|website=www.kathimerini.gr|accessdate=2019-11-22}}</ref>
 
==== Πρώτη αντιπαράθεσηΑντιπαράθεση ΣΥ.ΡΙΖ.Α. - Νέας Δημοκρατίας για τη δικογραφία ====
Η, τότε στην αξιωματική αντιπολίτευση, Νέα Δημοκρατία ισχυρίστηκε ότι οι κατηγορίες εναντίον των πολιτικών στελεχών της είναι αβάσιμες μαρτυρίες ανωνύμων που κατέθεσαν στην ελληνική Δικαιοσύνη. Στα πρώτα έγγραφα που έστειλαν οι αμερικανικές αρχές στις 13 Δεκεμβρίου 2017 μετά από αίτημα της εισαγγελέως Ε. Τουλουπάκη, και τα οποία ενσωματώθηκαν στην δικογραφία της Novartis, εμφανίζεται το όνομα του Γ. Στουρνάρα και του [[Κωνσταντίνος Φρουζής|Κωνσταντίνου Φρουζή]] μεταξύ άλλων, μη πολιτικών προσώπων. Στη συνέχεια, η Ε. Τουλουπάκη ζήτησε από το FBI να χρησιμοποιήσει επτά ονόματα συγκεκριμένων πολιτικών προσώπων.<ref name=":62">{{Cite web|url=https://www.iefimerida.gr/news/395061/ayta-einai-ta-eggrafa-toy-fbi-gia-ti-novartis-poia-onomata-perilamvanoyn|title=Αυτά είναι τα έγγραφα του FBI για τη Novartis -Ποια ονόματα περιλαμβάνουν {{!}} ΠΟΛΙΤΙΚΗ|last=IEFIMERIDA.GR|first=NEWSROOM|ημερομηνία=2018-02-08|website=iefimerida.gr|language=el|accessdate=2019-11-22|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181026075357/http://www.iefimerida.gr/news/395061/ayta-einai-ta-eggrafa-toy-fbi-gia-ti-novartis-poia-onomata-perilamvanoyn|archivedate=2018-10-26|url-status=live}}</ref><ref name=":44">{{Cite web|url=https://www.lifo.gr/articles/opinions/181066/ypothesi-novartis-skandalo-i-skeyoria|title=Υπόθεση Novartis: Σκάνδαλο ή σκευωρία;|website=LiFO|language=el|accessdate=2019-11-22|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180528001208/http://www.lifo.gr/articles/opinions/181066/ypothesi-novartis-skandalo-i-skeyoria|archivedate=2018-05-28|url-status=live}}</ref>
 
Στις 23 Ιανουαρίου 2018 το FBI έστειλε νέο έγγραφο-απάντηση με τα επτά ονόματα που ζήτησε η Ε. Τουλουπάκη (Λοβέρδος, Σαλμάς, Γεωργιάδης, Λυκουρέντζος, Σαμαράς, Στουρνάρας και Αβραμόπουλος) και χωρίς να αναφέρονται τα ονόματα των Πικραμμένου, Βενιζέλου και Κουτρουμάνη. Στα έγγραφα δεν περιλαμβανόταν κανένα στοιχείο και καμία κατηγορία. Το γεγονός αυτό επιβεβαίωσε και ο δικηγόρος των προστατευόμενων μαρτύρων που κατέθεσαν στις Η.Π.Α., [[Παύλος Σαράκης]], σύμφωνα με τον οποίο στην έκθεση της έρευνας του FBI δεν αναφέρονταν όλα τα ονόματα των πολιτικών που προστέθηκαν έπειτα στη δικογραφία που εστάλη στη Βουλή, αλλά μόνο κάποια από αυτά.<ref name=":62" /><ref name=":44" />
 
Η Νέα Δημοκρατία χαρακτήρισε τους προστατευόμενους μάρτυρες ως ψευδομάρτυρες, αναφέρθηκε στη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης που πέτυχε και ισχυρίστηκε ότι τα κέρδη της Novartis μειώθηκαν κατά τη διάρκεια της θητείας τους. Υποστήριξε επίσης ότι στελέχη του ΣΥ.ΡΙΖ.Α είχαν εξαγγείλει πως στην υπόθεση Novartis εμπλέκονται και πολιτικά πρόσωπα, όταν ακόμα οι καταθέσεις που ενέπλεκαν τα περισσότερα από αυτά δεν είχαν ληφθεί και ενώ δεν αναφέρονταν στην έκθεση του FBI πριν το ζητήσει η Ε. Τουλουπάκη. Στελέχη της τότε κυβέρνησης του ΣΥ.ΡΙΖ.Α., από την άλλη, θεωρούσαν τους μάρτυρες αξιόπιστους και υποστήριξαν πως οι αποφάσεις των πολιτικών προσώπων που κατηγορούνται ευνόησαν τη Novartis.<ref name=":44" />
 
== Οι αντιδράσεις ==
Η αντιπολίτευση κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι επεμβαίνει στην απονομή της δικαιοσύνης.<ref>{{Cite news|url=http://www.ekathimerini.com/225541/article/ekathimerini/news/opposition-accuses-govt-of-interfering-with-justice-over-novartis-scandal|title=Opposition accuses gov’t of interfering with justice over Novartis scandal|last=|first=|date=|work=ekathimerini.com|language=en|archive-url=|archive-date=|accessdate=2018-02-06|via=}}</ref> Σύμφωνα με την [[Η Καθημερινή|Καθημερινή]], πηγές της [[Νέα Δημοκρατία|Νέας Δημοκρατίας]] αναφέρουν ότι η υπόθεση βασίζεται σε 3 ανώνυμους μάρτυρες, πως καμιά κατηγορία δεν βασίζεται σε μαρτυρία, αλλά σε τι “άκουσαν”, “τους είπαν”, “υποθέτουν”, “εικάζουν” οι 3 μάρτυρες κατηγορίας, και στον τρόπο διαχείρισης της υπόθεσης από την βουλη και τον [[Αλέξης Τσίπρας|πρωθυπουργό]].<ref>{{Cite news|url=http://www.kathimerini.gr/947282/article/epikairothta/politikh/e3i-erwthmata-gia-thn-ypo8esh-novartis-8etei-h-nd|title=Eξι ερωτήματα για την υπόθεση Novartis θέτει η ΝΔ {{!}} Kathimerini|language=el|accessdate=2018-02-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20180206212641/http://www.kathimerini.gr/947282/article/epikairothta/politikh/e3i-erwthmata-gia-thn-ypo8esh-novartis-8etei-h-nd|archive-date=2018-02-06|url-status=live}}</ref> O πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας ζήτησε να διαλευκανθεί άμεσα η υπόθεση χωρίς κουκούλες και να παρουσιαστούν οι ανώνυμοι μάρτυρες στην Βουλή.<ref>{{Cite news|url=http://www.kathimerini.gr/947533/article/epikairothta/politikh/mhtsotakhs-oxi-sth-sykofantia-apo-koykoyloforoys|title=Μητσο­τάκης: «Οχι στη συκοφαντία από κουκουλοφόρους», Αριστοτελίας Πελώνη {{!}} Kathimerini|language=el|accessdate=2018-02-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20180208100718/http://www.kathimerini.gr/947533/article/epikairothta/politikh/mhtsotakhs-oxi-sth-sykofantia-apo-koykoyloforoys|archive-date=2018-02-08|url-status=live}}</ref>
 
Ο Αντώνης Σαμαράς αρνήθηκε τις κατηγορίες και μίλησε για σκευωρία.<ref>{{Cite news|url=http://www.kathimerini.gr/947269/article/epikairothta/politikh/mhnyei-tsipra---papaggelopoylo-o-samaras-gia-th-novartis|title=Μηνύει Τσίπρα - Παπαγγελόπουλο ο Σαμαράς για τη Novartis|last=|first=|date=|work=Η Καθημερινή|language=el|archive-url=https://web.archive.org/web/20180206194118/http://www.kathimerini.gr/947269/article/epikairothta/politikh/mhnyei-tsipra---papaggelopoylo-o-samaras-gia-th-novartis|archive-date=2018-02-06|accessdate=2018-02-06|via=|url-status=live}}</ref> O Παναγιώτης Πικραμμένος αρνήθηκε τις κατηγορίες.<ref>{{Cite news|url=https://www.thetimes.co.uk/article/greek-ex-prime-ministers-deny-involvement-in-alleged-bribery-scandal-2mpb60fk7|title=Greek ex-prime ministers deny involvement in alleged bribery scandal|last=Carassava|first=Anthee|date=2018-02-06|work=|newspaper=The Times|language=en|issn=0140-0460|archive-url=|archive-date=|accessdate=2018-02-06|via=}}</ref> Ο Δημήτρης Αβραμόπουλος ανέφερε πως «πρόκειται για απόλυτη γελοιότητα και ανυπόστατες φήμες».<ref>{{Cite news|url=http://www.kathimerini.gr/947290/article/epikairothta/politikh/avramopoylos-gia-novartis-telika-prokeitai-gia-apolyth-geloiothta|title=Αβραμόπουλος για Novartis: Τελικά πρόκειται για απόλυτη γελοιότητα|last=|first=|date=|work=Η Καθημερινή|language=el|archive-url=https://web.archive.org/web/20180206234110/http://www.kathimerini.gr/947290/article/epikairothta/politikh/avramopoylos-gia-novartis-telika-prokeitai-gia-apolyth-geloiothta|archive-date=2018-02-06|accessdate=2018-02-06|via=|url-status=live}}</ref> Ο Ευάγγελος Βενιζέλος έκανε λόγο για «οχετό συκοφαντιών» και «πλήρη γελοιοποίηση των θεσμών».<ref>{{Cite news|url=http://www.kathimerini.gr/947265/article/epikairothta/politikh/venizelos-gia-novartis-oxetos-sykofantiwn---ayth-th-fora-ta-pampers-einai-vregmena|title=Βενιζέλος για Novartis: Οχετός συκοφαντιών - Αυτή τη φορά τα «πάμπερς» είναι... βρεγμένα|last=|first=|date=2018-02-06|work=Η Καθημερινή|language=el|archive-url=https://web.archive.org/web/20180207141231/http://www.kathimerini.gr/947265/article/epikairothta/politikh/venizelos-gia-novartis-oxetos-sykofantiwn---ayth-th-fora-ta-pampers-einai-vregmena|archive-date=2018-02-07|accessdate=2018-02-06|via=|url-status=live}}</ref> Ο Ανδρέας Λοβέρδος ανέφερε πως θα καταθέσει μηνύσεις και αγωγές «κατά των φυσικών και ηθικών αυτουργών της ελεεινής σκευωρίας».<ref>{{Cite news|url=http://www.kathimerini.gr/947277/article/epikairothta/politikh/loverdos-kata8etw-mhnyseis-kai-agwges-kata-twn-fysikwn-kai-h8ikwn-aytoyrgwn-ths-eleeinhs-skeywrias|title=Λοβέρδος: Καταθέτω μηνύσεις και αγωγές κατά των φυσικών και ηθικών αυτουργών της ελεεινής σκευωρίας|last=|first=|date=|work=Η Καθημερινή|language=el|archive-url=https://web.archive.org/web/20180206215005/http://www.kathimerini.gr/947277/article/epikairothta/politikh/loverdos-kata8etw-mhnyseis-kai-agwges-kata-twn-fysikwn-kai-h8ikwn-aytoyrgwn-ths-eleeinhs-skeywrias|archive-date=2018-02-06|accessdate=2018-02-06|via=|url-status=live}}</ref>
 
Στις 7 Φεβρουαρίου ο Δημήτρης Αβραμόπουλος χαρακτήρισε "αλητήριους" και "συκοφάντες" τους μάρτυρες της υπόθεσης και έκανε λόγο για μεγάλη σκευωρία,<ref>{{Cite news|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-42981572|title=EU boss slams 'sick' Greek bribery probe|date=2018-02-07|newspaper=BBC News|language=en-GB|accessdate=2018-02-07}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://www.protothema.gr/politics/article/758843/avramopoulos-gia-novartis-sukofades-kai-nosira-muala-mou-estisan-skeuoria/|title=Αβραμόπουλος για Novartis: Συκοφάντες και νοσηρά μυαλά μου έστησαν σκευωρία|language=el|accessdate=2018-02-07}}</ref> ενώ ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας [[Κυριάκος Μητσοτάκης]] μίλησε για "κουκουλοφόρους" μάρτυρες και ανακοίνωσε ότι θα συνεργαστεί άμεσα στην έρευνα της βουλής.<ref>{{Cite news|url=https://www.efsyn.gr/arthro/koykoyloforoys-vlepei-sto-skandalo-tis-novartis-o-mitsotakis|title=«Κουκουλοφόρους» βλέπει στο σκάνδαλο της Novartis ο Μητσοτάκης|date=2018-02-07|newspaper=Η Εφημερίδα των Συντακτών|language=el|accessdate=2018-02-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20180207204950/http://www.efsyn.gr/arthro/koykoyloforoys-vlepei-sto-skandalo-tis-novartis-o-mitsotakis|archive-date=2018-02-07|url-status=live}}</ref>
 
== Μετέπειτα εξελίξεις το 2018 ==
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Υπόθεση_Novartis_στην_Ελλάδα"