Κάτω Γραμματικό Πέλλας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 28:
 
== Γεωγραφία - Ιστορία ==
Το Κάτω Γραμματικό βρίσκεται στο όρια με την [[Περιφερειακή Ενότητα Φλώρινας|περιφερειακή ενότητα Φλώρινας]]. Είναι χτισμένο στις βόρειες πλαγιές του [[Βέρμιο|Βερμίου]] σε υψόμετρο 820 μέτρων<ref>{{Cite web|url=https://buk.gr/el/poli-perioxi/kato-grammatiko|title=Κάτω Γραμματικό ΠΕΛΛΑΣ, Δήμος ΕΔΕΣΣΑΣ {{!}} buk.gr|website=buk.gr|accessdate=2020-10-17}}</ref> και νοτιοανατολικά της [[λίμνη Βεγορίτιδα|λίμνης Βεγορίτιδα]]<nowiki/>ς. Απέχει 28 [[Χιλιόμετρο|χλμ.]] ΝΔ. της [[Έδεσσα|Έδεσσας]] και 41 χλμ. ΒΑ. της [[Πτολεμαΐδα|Πτολεμαϊδας]]. Η παλιά ονομασία του χωριού, μέχρι το [[1927]], ήταν ''Γραμματίκοβο''<ref>{{Cite web|url=http://pandektis.ekt.gr/pandektis/handle/10442/171139|title=Πανδέκτης: Grammatikovon -- Grammatikon|website=pandektis.ekt.gr|accessdate=2020-10-17}}</ref> και την περίοδο της [[Οθωμανική περίοδος στην Ελλάδα|τουρκοκρατίας]] πληθυσμιακά ήταν μικτό στην δε απογραφή του [[1923]] ο μουσουλμανικός πληθυσμός ήταν 510 άτομα. Μετά την ανταλλαγή πληθυσμών εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες από τον [[Πόντος|Πόντο]], οι οποίοι κατέληξαν σε αυτό μετά την καραντίνα στο Καραμπουρνού[[Καραμπουρνάκι|Καραμπουρνάκι Θεσσαλονίκης]], τα [[Γιαννιτσά]] και τοτον Φούφο[[Φούφας τηςΚοζάνης|Φούφα ΠτολεμαϊδαςΕορδαίας]].<ref name=":0">{{Cite web|url=http://vegoritida.gr/new_page_9.htm|title=Άνω & Κάτω Γραμματικό|website=vegoritida.gr|accessdate=2020-10-17}}</ref> Σύμφωνα με την [[Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων|ΕΑΠ]] αρχικά εγκαταστάθηκαν 47 οικογένειες, 186 άτομα προσφυγικός πληθυσμός.<ref>{{Cite web|url=http://www.lithoksou.net/p/egkatastasi-prosfygon-grafeio-florinis|title=Εγκατάσταση προσφύγων - Γραφείο Φλωρίνης {{!}} lithoksou.net|website=www.lithoksou.net|accessdate=2020-10-17}}</ref>
 
Στο Κάτω Γραμματικό γεννήθηκε το [[1768]] ο [[Πατριάρχης Χρύσανθος|Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Χρύσανθος]], ο οποίος το [[1807]] ίδρυσε ιερατική σχολή με διευθυντή τον ελληνιστή ιερομόναχο Διονύσιο Προδρομίτη και προικοδότησε τη σχολή με δικό του κεφάλαιο ενώ από τους τόκους του πληρώνονταν οι διδάσκοντες.<ref name=":0" /> Αξιοθέατα θεωρούνται ο μεταβυζαντινός πύργος και η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου που έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα μνημεία.<ref>{{Cite web|url=http://listedmonuments.culture.gr/monument.php?code=14687|title=ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ|website=listedmonuments.culture.gr|accessdate=2020-10-17}}</ref> Ο πύργος είναι ''"φρουριακή τετράπλευρη κατασκευή (διαστ. 6,50Χ6,00μ.) εποχής Τουρκοκρατίας (πιθανώς του 17ου αιώνα), που διατηρείται σε ύψος δύο ορόφων"''.<ref>{{Cite web|url=http://listedmonuments.culture.gr/fek.php?ID_FEKYA=17551&v17=|title=ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ|website=listedmonuments.culture.gr|accessdate=2020-10-17}}</ref> Νοτιοανατολικά του χωριού υπάρχει τεχνητή λίμνη βάθους 16 μέτρων βάθους από την οποία αρδεύεται. Το έργο ξεκίνησε την Άνοιξη του 1998 και ολοκληρώθηκε το 2000.