Φιγαλεία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
αφαίρεση σήμανσης πηγών, εισαγωγή παραπομπών + κειμένου, δρθ.
Γραμμή 1:
''Για τον σύγχρονο οικισμό δείτε το λήμμα: [[Φιγαλεία Ηλείας]]''
{{Infobox ancient site
| name = Φιγαλεία
Γραμμή 4 ⟶ 5 :
| region = [[Αρχαία Αρκαδία]]
| map_type = Ελλάδα}}
Η '''Φιγαλεία''' ήταν αρχαία [[Αρχαία Αρκαδία|αρχαία Αρκαδική]] πόλη στα σύνορα της σημερινής [[Νομός Ηλείας|Ηλείας]] με τη [[Νομός Μεσσηνίας|Μεσσηνία]] και σήμεραη διοικητικά ανήκειπεριοχή στονστην νομόοποία βρίσκονται τα ερείπιά της είναι ανάμεσα στα χωριά [[ΗλείαΦιγαλεία Ηλείας|Φιγαλεία]]'','' [[Περιβόλια Ηλείας|Περιβόλια]] και [[Στόμιο Ηλείας|Στόμιο]] της [[Περιφερειακή Ενότητα Ηλείας|Περιφερειακής Ενότητα Ηλείας]].'''<ref name=":0">{{Cite book|title=Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή|first=|last=|publisher=Τεγόπουλος - Μανιατέας|isbn=|year=1996|location=|page=217, τομ. 34|quote=}}</ref>'''<ref name=":1">{{Cite web|url=http://odysseus.culture.gr/h/3/gh351.jsp?obj_id=19880|title=Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού {{!}} Αρχαία Φιγαλεία|website=odysseus.culture.gr|accessdate=2020-10-22}}</ref> και απόΑπό το [[1982]] έχει κηρυχθεί αρχαιολογικός χώρος και τοπίου ιδιαίτερου φυσικού κάλλους (Τ.Ι.Φ.Κ)<ref>{{Cite web|url=http://listedmonuments.culture.gr/fek.php?ID_FEKYA=8007&v17=|title=ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ|website=listedmonuments.culture.gr|accessdate=2020-10-22}}</ref>. Η θέση της αρχαίας πόλης έχει βρεθεί ανάμεσα στα σημερινά χωριά [[Φιγαλεία Ηλείας|Φιγαλεία]]'','' [[Περιβόλια Ηλείας|Περιβόλια]] και [[Στόμιο Ηλείας|Στόμιο]] στην περιφερειακή ενότητα Ηλείας.
 
== Ιστορικά στοιχεία ==
Η πόλη της Φιγαλείας ανήκε στην [[Παρρασία]] χώρα και βρισκόταν κτισμένη σε απόκρημνο βουνό σε υψόμετρο 520 - 720 μέτρα<ref name=":0" />, δίπλα στον ποταμό [[Νέδα (ποταμός)|Νέδα]] και κοντά στις αρχαίες πόλεις [[Αλίφειρα]] και [[Λυκόσουρα]]. Οικιστής της πόλης, στον οποίο οφείλει την ονομασία της, σύμφωνα με τους περισσοτέρους, ήταν ο [[Φιγαλέας]] ή Φίγαλος, ένας από τους 50 γιους του [[Λυκάων της Αρκαδίας|Λυκάονα]] εγγονός του [[Πελασγός|Πελασγού]], ενώ σύμφωνα με άλλους από τηη νύμφη Φιγάλεια και σε αυτόν οφείλεται η ονομασία της. Ο βασιλιάς των Αρκάδων [[Φιάλος]] της άλλαξε το όνομα δίνοντας το δικό του και ονομάζοντάς την ''Φίαλος'', αλλά γρήγορα ξαναπήρε το αρχικό της. Η πόλη διέθετε ισχυρή οχύρωση (συνολικού μήκους περίπου 4,5 χλμ., με ορθογώνιους και κυκλικούς πύργους) καιαπό μέχριτην σήμεραοποία σώζονται τμήματα του οχυρωματικού περιβόλου της σε μεγάλο ύψος.<ref name=":2">{{Cite web|url=https://www.in.gr/2017/09/04/plus/diakopes/the-experts-way/%cf%86%ce%b9%ce%b3%ce%b1%ce%bb%ce%b5%ce%af%ce%b1-%ce%b7%ce%bb%ce%b5%ce%af%ce%b1%cf%82-%ce%bf-%ce%b1%cf%81%cf%87%ce%b1%ce%af%ce%bf%cf%82-%ce%bd%ce%b1%cf%8c%cf%82-%ce%b7-%ce%ba%cf%81%ce%ae%ce%bd%ce%b7/|title=Φιγαλεία Ηλείας: ο αρχαίος ναός, η κρήνη και η Ζούρτσα|ημερομηνία=2017-09-04|website=in.gr|language=el|accessdate=2020-10-22}}</ref><ref>{{Cite journal|url=|title=Δίκτυα και ροές στη Νέα Φιγαλεία|last=|first=|date=|journal=Ε.Μ.Π Σχολή Αρχιτεκτόνων|date=|journal=|accessdate=http://www.arch.ntua.gr/sites/default/files/project/5562_/kremmida-matalla.pdf|doi=|quote=|page=σελ. 7 του pdf}}</ref>
 
Οι [[Λακεδαιμόνιοι]] κατέλαβαν την πόλη μετά από πολιορκία και σφάζοντας πολλούς κατοίκους, οιανάγκασαν τους Φιγαλείς τότενα την εγκατέλειψαν και πήγαννα μετακινηθούν στην [[Αρχαία Αθήνα|Αθήνα]] του [[Μιλτιάδης|Μιλτιάδη]]. Όλα αυτά έγιναν, σύμφωνα με τον [[Παυσανίας|Παυσανία]] στο δεύτερο έτος της τριακοστής ολυμπιάδας ([[7ος αιώνας π.Χ.|659 π.Χ.]]). Αργότερα οι Φιγαλείς απευθύνθηκαν στο μαντείο[[Μαντείο των Δελφών]] για πάρουν χρησμό και να ανακαταλάβουν την πόλη τους. Η [[Πυθία]] τους είπε ότι θα ανακαταλάβουν την πόλη τους μόνο αν τους βοηθήσουν εκατό ''Ορεσθάσιοι'' οι οποίοι όμως θα πεθάνουν όλοι στην μάχη. Οι Ορεσθάσιοι μαθαίνοντας τον χρησμό έστειλαν εκατό στρατιώτες οι οποίοι και χάθηκαν στην μάχη, σύμφωνα με τον χρησμό, οι Φιγαλείς έδιωξαν τους Λακεδαιμόνιους και επέστρεψαν στην πατρίδα τους.
 
ΣτηνΣτη Φιγάλεια υπήρχε ο ναός της [[Άρτεμις|Αρτέμιδας]] Σωτήρος, το μεγαλοπρεπές άγαλμα του [[Ερμής (μυθολογία)|Ερμή]], ο ναός του [[Διόνυσος|Διονύσου]] Ακρατοφόρου και ο ναός της [[Ευρυνόμη|Ευρυνόμης]].<ref name=":2" /> Επίσης στην αγορά της πόλης υπήρχε στήλη με αφιέρωμα στην θυσία των Ορεσθάσιων και άγαλμα του [[ΑραχίωναςΑρριχίων ο Φιγαλεύς|ΑραχίωναΑρραχίωνα]], ολυμπιονίκη στο [[παγκράτιο]] σε δύο ολυμπιάδες (572 και 568 π.Χ)<ref>David Matz, ''Greek and Roman Sport: A Dictionary of Athletes and Events from the Eighth Century B.C. to the Third Century A.D.'', McFarland, 1991, p. 32.</ref>. Ο ΑραχίωναςΑρραχίωνας είχε πεθάνει κατά την διάρκεια του τελικού με τον [[Κρεύγεας|Κρεύγεα]], αλλά οι [[ελλανοδίκες]] τον ανακήρυξαν νικητή γιατί ο αντίπαλος του χρησιμοποίησε αντικανονικές λαβές οι οποίες επέφεραν και τον θάνατο του.<ref>{{Cite web|url=http://www.istoria.gr/aug02/1.htm|title=Istoria.gr:Για ένα κλαδί ελιάς.|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150407011154/http://www.istoria.gr/aug02/1.htm|archivedate=2015-04-07|accessdate=2015-03-16|url-status=dead}}</ref>
 
Σε απόσταση 12 [[Στάδιο (μονάδα μήκους)|σταδίων]] από την πόλη υπήρχαν οι πηγές της Νέδας. Σύμφωνα με την μυθολογία όταν η [[Ρέα (μυθολογία)|Ρέα]] γέννησε το [[Δίας (μυθολογία)|Δία]] στο [[Λύκαιο όρος|Λύκαιο]], οι νύμφες [[Νέδα (νύμφη)|Νέδα]], [[Θεισόα (νύμφη)|Θεισόα]] και [[Αγνώ]] έκρυψαν το βρέφος για να γλιτώσει από τον πατέρα του τον [[Κρόνος (μυθολογία)|Κρόνο]] ο οποίος έτρωγε τα παιδιά του. Επειδή η Αρκαδία τότε ήταν ξερή, χωρίς νερά, η [[Ρέα (μυθολογία)|Ρέα]] κτύπησε με το ραβδί της το χώμα και βγήκε νερό. Αυτή η πηγή και το ποτάμι που δημιουργήθηκε ονομάστηκαν [[Νέδα (ποταμός)|Νέδα]], το μοναδικό ποτάμι στην [[Αρχαία Ελλάδα|Ελλάδα]] με θηλυκό όνομα.