Αιγυπτιακός ναός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Προσθήκη 4 βιβλίων για Επαληθευσιμότητα) #IABot (v2.0.7) (GreenC bot |
|||
Γραμμή 32:
[[File:Nome deities with offerings.JPG.jpg|thumb|right|alt=Relief showing two kneeling people carrying trays piled with plants, jars of liquid, and food.|Ανάγλυφο [[Νομός (αρχαία Αίγυπτος)|προσωποποιημένων επαρχιών]] της Αιγύπτου που φέρουν προσφορές για τον θεό του ναού<ref>{{harvnb|Wilkinson|2000|p=88}}</ref>]]
Μεγάλο μέρος της οικονομικής υποστήριξης ενός ναού προερχόταν από δικούς του πόρους. Αυτοί περιελάμβαναν μεγάλες εκτάσεις γης πέραν της κεκλεισμένης περιοχής του ναού, ενίοτε σε μια τελείως διαφορετική περιοχή από αυτήν που βρισκόταν ο ναός. Το πιο σημαντικό είδος ιδιοκτησίας ήταν η αγροτική γη που παρήγαγε σιτηρά, φρούτα ή κρασί ή έτρεφε κοπάδια οικόσιτων ζώων. Ο ναός είτε διαχειριζόταν απευθείας αυτές τις εκτάσεις είτε τις νοίκιαζε σε αγρότες έναντι μέρους της παραγωγής, ή τις διαχειριζόταν από κοινού με τη βασιλική διοίκηση. Οι ναοί οργάνωναν επίσης αποστολές στην έρημο για τη συλλογή πόρων όπως το αλάτι, το μέλι και άγρια θηράματα ή για την εξόρυξη πολύτιμων ορυκτών.<ref>{{harvnb|Haring|1997|pp=372–379}}</ref> Μερικοί είχαν ιδιόκτητους στόλους πλοίων με τους οποίους διεξήγαγαν το δικό τους εμπόριο κατά μήκος της χώρας ή ακόμα και πέραν των συνόρων της Αιγύπτου. Έτσι, όπως λέει ο [[Ρίτσαρντ Χ.Ουίλκινσον|Ρίτσαρντ Χ. Ουίλκινσον]], η ακίνητη περιουσία του ναού "συχνά αντιπροσώπευε τίποτα λιγότερο από μια μικρογραφία της ίδιας της Αιγύπτου".<ref>{{harvnb|Wilkinson|2000|pp=50, 75}}</ref> Ως μείζον οικονομικό κέντρο και εργοδότης μεγάλους μέρους του τοπικού πληθυσμού, οι εγκαταστάσεις του ναού ήταν καίριο τμήμα της πόλης στην οποία βρισκόταν. Αντίστροφα, όταν ένας ναός ιδρυόταν σε έρημη γη, μια νέα πόλη χτιζόταν για να τον υποστηρίξει.<ref name="Kemp 661">Kemp, Barry, "Temple and town in ancient Egypt", in {{harvnb|Ucko|Tringham|Dimbleby|1973|pp=661, 666–667}}</ref>
Όλη αυτή η οικονομική εξουσία ήταν σε τελική ανάλυση υπό τον έλεγχο του φαραώ και τα προϊόντα και η περιουσία του ναού συχνά φορολογούνταν. Οι εργαζόμενοί τους, ακόμα και οι ιερείς, υπόκειντο στο κρατικό σύστημα "καταναγκαστικής εργασίας" (''corvée''), που επιστράτευε την εργατική δύναμη για την παραγωγή της βασιλικής παραγωγής.<ref name="Katary 4">Katary, Sally, "Taxation (until the End of the Third Intermediate Period)", 2011, in {{harvnb|Wendrich|pp=4–7}}</ref> Ακόμα μπορούσε να τους δοθεί εντολή να προσφέρουν προμήθειες για συγκεκριμένους σκοπούς. Η εμπορική αποστολή του [[Χαρκούφ]] (Autobiography of Harkhuf) κατά το [[Παλαιό βασίλειο (αρχαία Αίγυπτος)|Παλαιό Βασίλειο]] είχε άδεια να πάρει προμήθειες από όποιο ναό επιθυμούσε,<ref name="Katary 4"/> και οι νεκρικοί ναοί της [[Νεκρόπολη των Θηβών|Νεκρόπολης των Θηβών]] στο Νέο Βασίλειο επέβλεπαν την τροφοδοσία των εργατών στους τάφους που είχαν επιστρατευθεί από τον φαραώ στο [[Ντέιρ ελ-Μεντίνα|Ντέιρ ελ- Μεντίνα]].<ref>{{harvnb|Haring|1997|p=395}}</ref> Οι βασιλείς μπορούσαν επίσης να απαλλάσσουν ναούς ή τάξεις προσωπικού από τη φορολογία και την
Η βασιλική διοίκηση μπορούσε ακόμα να δώσει εντολή σε ένα ναό να διοχετεύσει τους πόρους του σε έναν άλλο ναό του οποίου την επιρροή ήθελε να αυξήσει. Ούτως, οι βασιλείς μπορούσαν να αυξήσουν τα εισοδήματα των ναών που ανήκαν σε θεούς που ήταν ευνοϊκοί προς αυτούς, και οι νεκρικοί ναοί των νέων ηγεμόνων έτειναν να αποσπούν το εισόδημα ναών αφιερωμένων σε φαραώ που είχαν πεθάνει εδώ και πολλά χρόνια<ref>{{harvnb|Haring|1997|pp=392–395}}</ref> Το δραστικότερο μέσο ελέγχου της ακίνητης περιουσίας των ναών ήταν η πλήρης αναθεώρηση της κατανομής της περιουσίας τους σε εθνικό επίπεδο, τα οποία μπορούσαν να φτάσουν μέχρι το κλείσιμο συγκεκριμένων ναών. Τέτοιες αλλαγές μπορούσαν να αλλάξουν σημαντικά το οικονομικό τοπίο της Αιγύπτου.<ref>{{harvnb|Quirke|2001|p=168}}</ref> Οι ναοί ήταν λοιπόν σημαντικά όργανα με τα οποία ο βασιλιάς διαχειριζόταν τους εθνικούς πόρους και τον λαό του.<ref>{{harvnb|Haring|1997|pp=389, 394–396}}</ref> Σαν απευθείας επιβλέποντες της δικής τους οικονομικής σφαίρας, οι διοικήσεις των μεγάλων ναών ασκούσαν διόλου αμελητέα επιρροή και μπορούσαν να αποτελέσουν πρόβλημα στην εξουσία ενός αδύναμου φαραώ,<ref>{{harvnb|Sauneron|2000|pp=169–170, 182}}</ref> αν και είναι δεν είναι σίγουρο πόσο ανεξάρτητοι ήταν στην πραγματικότητα.<ref>{{harvnb|Kemp|2006|pp=297–299}}</ref>
Όταν η Αίγυπτος έγινε Ρωμαϊκή επαρχία, οι Ρωμαίοι αξιωματούχοι προσπάθησαν να περιορίσουν την δύναμη και την ανεξαρτησία των ναών. Οι ναοί είτε έπρεπε να πληρώνουν ενοίκιο στην κυβέρνηση για τη γη που κατείχαν ή να παραδώσουν τη γη αυτή στο κράτος σε αντάλλαγμα μιας χρηματοδότησης από την κυβέρνηση.<ref>{{harvnb|Monson|2012|pp=136–141}}</ref> Η λατρεία τους καθορίστηκε αυστηρά,
==Ιστορική εξέλιξη==
Γραμμή 50:
Η επέκταση των νεκρικών μνημείων άρχισε κατά τη βασιλεία του Djoser, ο οποίος έκτισε το σύμπλεγμά του εξ ολοκλήρου από πέτρα και τοποθέτησε στο έγκλεισμα μια βαθμιδωτή πυραμίδα κάτω από την οποία τάφηκε: την [[Πυραμίδα του Ντζόζερ|Πυραμίδα του Ζόζερ]] (Pyramid of Djoser). Για το υπόλοιπο της περιόδου του Παλαιού Βασιλείου, ο τύμβος και ο ναός ήταν ενωμένοι σε περίπλοκα πυραμιδικά συμπλέγματα.<ref>{{harvnb|Quirke|2001|pp=118–119}}</ref> Κοντά σε κάθε πυραμίδα υπήρχε μια κωμόπολη που ικανοποιούσε τις ανάγκες της, καθώς συνέβαινε σε όλη την αιγυπτιακή ιστορία. Άλλες αλλαγές έγιναν κατά τη βασιλεία του [[Σνεφρού]], ο οποίος με αφετηρία την πρώτη του πυραμίδα στο [[Μεϊντούμ]], ανέγειρε πυραμιδικά συμπλέγματα συμμετρικά κατά μήκος ενός άξονα δύσης-ανατολής, με μια κοιλάδα ναών στις όχθες του [[Νείλος|Νείλου]] που συνδεόταν με έναν πυραμιδικό ναό στη βάση της πυραμίδας. Οι φαραώ που βασίλεψαν αμέσως μετά τον [[Σνεφρού]] ακολούθησαν την ίδια πρακτική, αλλά με την έναρξη του Παλαιού Βασιλείου τα πυραμιδικά συγκροτήματα συνδύασαν διαφορετικά στοιχεία από το αξονικό και ορθογώνιο σχέδιο του Djoser.<ref>{{harvnb|Lehner|1997|pp=18–19, 230–231}}</ref> Για την προμήθεια των πυραμιδικών συμπλεγμάτων, οι μονάρχες ίδρυαν νέες κωμοπόλεις και αγροτικές εκτάσεις σε μη ανεπτυγμένες περιοχές σε όλη την Αίγυπτο. Η ροή των αγαθών από αυτές τις εκτάσεις προς την κεντρική εξουσία και τους ναούς της συνετέλεσε στην ενοποίηση του βασιλείου.<ref>{{harvnb|Lehner|1997|pp=228–229}}</ref>
Οι ηγεμόνες του [[Μέσο βασίλειο (αρχαία Αίγυπτος)|Μέσου Βασιλείου]] (περ. 2055–1650 π.Χ.) συνέχισαν την ανέγερση πυραμίδων και σχετικών συμπλεγμάτων.<ref>{{harvnb|Lehner|1997|p=15}}</ref> Τα σπάνια ερείπια ναών του Μέσου Βασιλείου, όπως αυτού στο [[Μεντίνετ Μάντι]], δείχνουν ότι τα σχέδια των ναών έγιναν συμμετρικότερα αυτήν την περίοδο, και οι θεϊκοί ναοί χρησιμοποιούσαν πέτρα όλο
===Νέο Βασίλειο===
Γραμμή 63:
===Μεταγενέστερη εξέλιξη===
Κατά την Τρίτη Ενδιάμεση Περίοδο και την συνακόλουθη [[Ύστερη
[[File:Flickr - Gaspa - Dendara, mammisi romano (7).jpg|thumb|right|alt=Small stone building surrounded by half-walls and columns with elaborate capitals|[[Μαμισί]] της ρωμαϊκής εποχής στο [[Δένδερα|Ναό της Δένδερα]]]]
Γραμμή 71:
{{κύριο|Αρχαία αιγυπτιακή αρχιτεκτονική}}
[[File:Karnak Ägyptisch-Hethitischer Friedensvertrag 06.jpg|thumb|upright|alt=A stone wall that has eroded so that the joints between blocks are exposed. The blocks have straight edges but uneven shapes.|Stone construction in a temple wall]]
Ναοί οικοδομούντο σε όλη την [[Άνω Αίγυπτος|Άνω]] και [[Κάτω Αίγυπτος|Κάτω Αίγυπτο]], όπως επίσης και σε [[όαση|οάσεις]] ελεγχόμενες από την Αίγυπτο στην [[Λιβυκή έρημος|Λιβική έρημο]] και προ δυσμάς μέχρι και στην [[Όαση της Σίβα|Σίβα]] και σε προκεχωρημένους σταθμούς στη [[χερσόνησος του Σινά|Σιναϊτική χερσόνησο]] και την [[Κοιλάδα της Τίμα|Τίμα]]. Σε περιόδους αιγυπτιακής κυριαρχίας στη Νουβία, οι Αιγύπτιοι ηγεμόνες έχτιζαν ναούς και εκεί, φτάνοντας στα νότια μέχρι το [[Τζεμπέλ Μπαρκάλ]].<ref>{{harvnb|Wilkinson|2000|pp=100, 233, 234}}</ref> Οι περισσότερες αιγυπτιακές πόλεις είχαν
Μια περίτεχνη σειρά τελετουργιών θεμελίωσης προηγούνταν της κατασκευής. Μια επιπλέον σειρά τελετών ακολουθούσε την ολοκλήρωση του ναού, όπου γινόταν η αφιέρωση στον προστάτη θεό του. Αυτές οι τελετές διεξάγονταν, τουλάχιστον θεωρητικά, από τον βασιλιά ως μέρος των
Η χρήση πέτρας στου αιγυπτιακούς ναούς έδινε έμφαση στο σκοπό τος ως αιώνιοι οίκοι των θεών και τους ξεχώριζε από τα κτίρια που χρησιμοποιούσαν οι θνητοί, τα οποία κτίζονταν από τούβλα λάσπης.<ref>{{harvnb|Assmann|2001|p=30}}</ref> Οι πρώιμοι ναοί κατασκευάζονταν από τούβλα ή άλλα φθαρτά υλικά, και τα περισσότερα εξώτερα κτίρια στα εγκλείσματα των ναών
Οι δομές των ναών δημιουργήθηκαν σε θεμέλια πέτρινων πλακών τοποθετημένων μέσα αυλάκια γεμάτα άμμο.<ref>{{harvnb|Arnold|1991|pp=109–113}}</ref> Κατά τις περισσότερες περιόδους, οι τοίχοι και άλλες δομές χτίζονταν με μεγάλα μπλοκ διαφόρων σχημάτων.<ref name="Arnold 120">{{harvnb|Arnold|1991|pp=120–122}}</ref>{{refn|In their earliest stone constructions the Egyptians made small blocks shaped like mud bricks. Large blocks were typical of all other periods, except in the [[Amarna period]], when temples to the Aten were built with small, standardized ''[[talatat]]'' blocks, possibly to speed up construction.<ref name="Arnold 120"/> Ptolemaic and Roman temples were built in regular courses, with the blocks within each course cut to the same height.<ref>{{harvnb|Arnold|1999|pp=144–145}}</ref>|group="Note"}} <!-- Τα μπλοκThe blocks were laid in courses, usually without [[mortar (masonry)|mortar]]. Each stone was dressed to fit with its neighbors, producing cuboid blocks whose uneven shapes interlocked.<ref>{{harvnb|Arnold|1991|pp=115–122}}</ref> The interiors of walls were often built with less care, using rougher, poorer-quality stones.<ref>{{harvnb|Arnold|1991|p=148}}</ref> To build structures above ground level, the workers used construction ramps built of varying materials such as mud, brick, or rough stone.<ref>{{harvnb|Arnold|1991|pp=80–81, 86}}</ref> When [[rock-cut architecture|cutting chambers in living rock]], workers excavated from the top down, carving a crawlspace near the ceiling and cutting down to the floor.<ref>{{harvnb|Arnold|1991|p=213}}</ref> Once the temple structure was complete, the rough faces of the stones were dressed to create a smooth surface. In decorating these surfaces, [[relief]]s were carved into the stone or, if the stone was of too poor quality to carve, a layer of plaster that covered the stone surface.<ref name="Robins 20">{{harvnb|Robins|1986|pp=20–25}}</ref> Reliefs were then decorated with [[gilding]], [[inlay]], or paint.<ref name="Uphill">{{harvnb|Uphill|1973|pp=730–731}}</ref> The paints were usually mixtures of mineral pigments with some kind of adhesive, possibly [[natural gum]].<ref name="Robins 20"/>
|