Διώξεις κατά Χριστιανών έως τον 4ο αιώνα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Mina184 (συζήτηση | συνεισφορές)
μ Ρομπότ: Αυτόματη αντικατάσταση κειμένου (-μΧ +μ.Χ.)
Γραμμή 19:
[[Αρχείο:Young_Folks'_History_of_Rome_illus315.png|μικρογραφία|Καλλιτεχνική απεικόνιση για τις Διώξεις των Χριστιανών με βάση την χριστιανική παράδοση]]
 
Σύμφωνα με αρκετές χριστιανικές πηγές και την παράδοση, και μερικές μη χριστιανικές πηγές, επί βασιλείας Νέρωνα έγιναν διωγμοί εναντίον των Χριστιανών. Κάποιες πηγές (όπως ο Τάκιτος) συσχετίζουν τους διωγμούς με την [[Μεγάλη πυρκαγιά της Ρώμης]] του 64 μΧμ.Χ., ενώ άλλες όχι. Κατά τον ιστορικό και γερουσιαστή (senatus) [[Τάκιτος (ιστορικός)|Τάκιτο]], ο Νέρωνας για να αποσείσει τις υποψίες ότι αυτός ήταν υπεύθυνος για την πυρκαϊά, έριξε την ευθύνη στους Χριστιανούς και εφάρμοσε αντιχριστιανικές διώξεις.{{sfn|Dando-Collins|2010}} Ο Τάκιτος είναι από τους πρώτους παγανιστές συγγραφείς που αναφέρει διώξεις Χριστιανών. Στα ''Χρονικά ''του έγραψε ότι "''για να απαλλαγεί από τις υποψίες, ο Νέρωνας ενίσχυσε την κατηγορία και προκάλεσε τα πιο ακραία βασανιστήρια σε μια τάξη που μισούσε για τα βδελύγματά τους, αυτούς που ονομάζονται Χριστιανοί (''Chrestiani'') από το λαό. Ο Χριστός, από όπου προέρχεται το όνομα, υπέστη την βαρύτερη των ποινών κατά τη βασιλεία του Τιβερίου ...''". Στη συνέχεια αναφέρει ότι έγινε κάθε είδους εξευτελισμός των συλληφθέντων για την πυρκαϊά. Τους σκέπαζαν με δέρματα ζώων και τους έριχναν να τους κατασπαράξουν τα σκυλιά, ή τους κάρφωναν σε σταυρούς, ή τους έκαιγαν για να χρησιμεύσουν ως φωτισμός τη νύχτα. Ο Νέρων προσέφερε τους κήπους του για το θέαμα και ο ίδιος παρακολουθούσε από ένα άρμα (Tacitus, Annales, XV).<ref>[[Κωνσταντίνος Σιαμάκης]], [http://www.oodegr.com/oode/theos/yios/martyria_takitos_1.htm "Η ιστορική μαρτυρία τού Τάκιτου για τον Χριστό και τους διωγμούς από τον Β΄ μ.Χ. αιώνα"] Λατινικό κείμενο και ελληνική μετάφραση των Χρονικών του Τάκιτου, κεφ. 15,44. Στο "Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας"</ref> Οι θεαματικές τιμωρίες συνήθως εφαρμόζονταν στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ως μέθοδος που ενέπνεε την υποστήριξη του λαού προς το καθεστώς. Με τέτοιου είδους θεάματα οι θεατές, ανεξαρτήτως τάξης, ενώνονταν μέσα σε ένα αίσθημα ανωτερότητας. Όμως κατά τον Τάκιτο, αυτές οι τιμωρίες των Χριστιανών προκάλεσαν τον οίκτο του λαού, ο οποίος αισθάνθηκε ότι δεν γίνονταν για το δημόσιο συμφέρον (''non utilitate publica'') αλλά λόγω της σκληρότητας του αυτοκράτορα.<ref>[https://www.academia.edu/35878331/Tacitus_and_the_Persecution_of_the_Christians_An_Invention_of_Tradition_Eirene_53_2017_299-331 B. van der Lans, J. N. Bremmer, σ. 308, 309. Παραπέμπουν στο Coleman K. 1990, “Fatal Charades: Roman Executions Staged as Mythological Enactments”, Journal of Roman Studies, 80, σ. 57]</ref>
===Απόψεις ιστορικών===
{{επιμέλεια}}
Γραμμή 39:
|archivedate = 2016-12-20
|url-status = dead
}}</ref> Οι Lans & Bremmer,<ref>Η Birgit van der Lans είναι υποψήφια διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο Groningen [https://www.rug.nl/staff/b.e.a.l.van.der.lans/research]. Ο J.N. Bremmer είναι καθηγητής της Επιστήμης των Θρησκειών και Συγκριτικών Θρησκευτικών σπουδών στο πανεπιστήμιο Groningen (Ολλανδία)[https://www.rug.nl/staff/j.n.bremmer/research] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130525154508/http://www.rug.nl/staff/j.n.bremmer/research |date=2013-05-25 }}</ref> κρίνοντας την άποψη του Shaw για την πρώιμη χρήση του όρου "Χριστιανοί", παραθέτουν σχετική μελέτη. Κατ' αυτούς, ο μη συσχετισμός των Χριστιανών με την πυρκαϊά στον Σουητώνιο, δεν σημαίνει ότι ο όρος δεν ήταν γνωστός στη δεκαετία του έτους 60 μΧμ.Χ.. Στην ίδια παράγραφο ο Σουητώνιος δεν δίνει εξήγηση ούτε για την τιμωρία κάποιων ηθοποιών. Από άλλες παλαιογραφικές ενδείξεις προκύπτει επίσης ότι ο Τάκιτος παρέλαβε τον όρο ''Chrestianos'' που χρησιμοποιεί από παλαιότερη πηγή. Επίσης αναφέρουν δύο, προβληματικές όπως αναφέρουν, πρώιμες πηγές που περιέχουν τον όρο ''Χριστιανοί'': μία ένα χάραγμα (graffitto) στην Πομπηία (έως το 79 μΧμ.Χ.) και η άλλη στις Ιουδαϊκές Αρχαιότητες του Φλάβιου Ιώσηπου (93-94). Η μελέτη καταλήγει με το συμπέρασμα ότι ο όρος παρήχθη αρχικά από τις ρωμαϊκές αρχές και αργότερα υιοθετήθηκε από τους Χριστιανούς. Αυτό, κατά τους συγγραφείς, δεν σημαίνει ότι επειδή δεν ονομάζονται ''Χριστιανοί'' δεν ήταν ''οπαδοί του Χριστού''.<ref>[https://www.academia.edu/35878331/Tacitus_and_the_Persecution_of_the_Christians_An_Invention_of_Tradition_Eirene_53_2017_299-331 Lans & Bremmer, Appendix]</ref>
 
Οι B. Lans και Bremmer έχουν διαφορετική άποψη από τον Shaw. Αναφέρουν ότι η παλαιότερη σχετική με τους διωγμούς πηγή είναι η Προς Εβραίους Επιστολή, η οποία κατά τους ειδικούς δεν γράφτηκε από τον Παύλο αλλά από άγνωστο συγγραφέα, και κατά πολλούς χρονολογείται πριν από το έτος 100. Εκεί αναφέρονται μαρτύρια και εξευτελισμοί που έγιναν δημοσίως στη Ρώμη ή στην Ιταλία, χωρίς να αναφέρει με ακρίβεια πότε και πού. Η φράση "''Ἀναμιμνῄσκεσθε δὲ τὰς πρότερον ἡμέρας, ἐν αἷς φωτισθέντες πολλὴν ἄθλησιν ὑπεμείνατε παθημάτων, τοῦτο μὲν ὀνειδισμοῖς τε καὶ θλίψεσιν θεατριζόμενοι, τοῦτο δὲ κοινωνοὶ τῶν οὕτως ἀναστρεφομένων γενηθέντες· καὶ γὰρ τοῖς δεσμίοις συνεπαθήσατε, καὶ τὴν ἁρπαγὴν τῶν ὑπαρχόντων ὑμῶν μετὰ χαρᾶς προσεδέξασθε''" (Εβρ. 10,32-33) θεωρείται βέβαιο ότι αναφέρεται σε κάποιους διωγμούς που έγιναν στο παρελθόν, πιθανώς επί Νέρωνα. Σχετική θεωρείται και μια αναφορά της Αποκάλυψης του Ιωάννου, που χρονολογείται περίπου στο έτος 100. Η αναφορά στο "δεύτερο θηρίο" και ο αριθμός του, κατά τους περισσότερους ερμηνευτές, υπονοεί τον Νέρωνα, καθώς 666 (Απ. 13, 18) είναι το αριθμητικό ισοδύναμο των εβραϊκών γραμμάτων των λέξεων "Νέρων Καίσαρ". Αλλά και η αναφορά στην πληγή στο κεφάλι του θηρίου η οποία θεραπεύτηκε (Απ. 13,3) πιθανότατα παραπέμπει στο μύθο του Nero rediturus, κατά τον οποίο ο Νέρων - ως εσχατολογικός αντίπαλος - θα επανέλθει για να ανακτήσει το θρόνο του. Η παρουσίαση του Νέρωνα ως εσχατολογικού αντιπάλου (του Θεού) είναι δύσκολο να εξηγηθεί αν απορριφθεί ότι συνέβησαν διωγμοί επί της βασιλείας του. Σχετικό θεωρείται και το Απόκρυφο κείμενο Αναβατικόν Ησαΐου που γράφτηκε περί το 70-120 μΧμ.Χ. στη Συρία ή την ευρύτερη περιοχή. Εκεί αναφέρεται η εμφάνιση ενός άνομου αυτοκράτορα, μητροκτόνου, που θα διώξει το φυτό που φύτευσαν οι 12 Απόστολοι, και ότι ένας από τους δώδεκα θα παραδοθεί σ' αυτόν. Ο "μητροκτόνος αυτοκράτορας" πιστεύεται ότι αναφέρεται στον Νέρωνα, και ο ένας από τους 12 Αποστόλους είναι πιθανότατα ο Πέτρος. Επίσης σχετική είναι η 1η επιστολή του Κλήμεντος, περί το 120-125, η οποία πλησιάζει στην εποχή των "Χρονικών" του Τάκιτου. Εκεί αναφέρονται οι διώξεις του Πέτρου και του Παύλου αλλά και άλλων ατόμων, περιλαμβανομένων γυναικών, με τρόπο που παραπέμπουν στη Ρώμη. Η αναφορά θεωρείται συμβατή με τους διωγμούς του Νέρωνα. Στο Απόκρυφο "Ο Ποιμήν του Ερμά", που χρονολογείται στο πρώιμο 2ο τέταρτο του 2ου αιώνα, αναφέρεται σε προγενέστερους διωγμούς και βασανιστήρια με μαστιγώσεις, φυλακίσεις, σταυρώσεις και άγρια θηρία "είνεκεν του ονόματος". Δεν είναι σαφές σε ποιά εποχή αναφέρεται, αλλά η φρασεολογία δείχνει ότι οι Χριστιανοί της Ρώμης είχαν ήδη μια μακρά πείρα από διωγμούς. Ο Νέρωνας υπονοείται και στο Απόκρυφο "Αποκάλυψη του Πέτρου", που πιστεύεται ότι γράφτηκε μια δεκαετία πριν ή μετά τον Γ' Ιουδαϊκό Πόλεμο (132-135 μΧμ.Χ.). Αναφέρεται στο μαρτύριο του Πέτρου στη Ρώμη. Σύμφωνα με τους Lans & Bremmer, οι ενδείξεις είναι ότι οι Χριστιανοί της Ρώμης ή της Ιταλίας άρχισαν να ανατρέχουν στους διωγμούς της Ρώμης λίγες δεκαετίες μετά τον Νέρωνα. Αυτό κατά τους ερευνητές σημαίνει ότι υπήρχαν αυτόπτες μάρτυρες ή δεύτερης γενεάς μαρτύρων μετά τους διωγμούς. Η προέλευση των πηγών από διάφορα μέρη της αυτοκρατορίας (Ιταλία, Αίγυπτο, Μ. Ασία κτλ) δείχνει ότι ήδη είχε εξαπλωθεί η γνώση περί διωγμών. Οι ενδείξεις αυτές δεν στηρίζουν την άποψη της κατασκευασμένης παράδοσης.<ref>[https://www.academia.edu/35878331/Tacitus_and_the_Persecution_of_the_Christians_An_Invention_of_Tradition_Eirene_53_2017_299-331 Lans, σ. 311-315]</ref>
 
== Από το 2ο αιώνα μέχρι τον Διοκλητιανό ==
Γραμμή 58:
Υποστηρίζεται ότι κάποιοι Χριστιανοί αναζήτησαν και καλοδέχτηκαν το μαρτύριο.  Οι ρωμαϊκές αρχές προσπάθησαν πολύ για να αποφύγουν τους Χριστιανούς, επειδή φέρονται ότι προκαλούσαν τα πλήθη και ζητούσαν το θάνατό τους."<ref>{{cite book|title=Martyrdom of Women: A Study of Death Psychology in the Early Christian Church to 301 CE|url=https://archive.org/details/martyrdomofwomen0000idea|first1=Arthur Frederick|last1=Ide|authorlink1=Arthur F. Ide|first2=John Paul|last2=Smith|authorlink2=John Paul Smith|publisher=Tangelwuld|isbn=978-0-930383-49-7|year=1985|location=Garland|page=[https://archive.org/details/martyrdomofwomen0000idea/page/21 21]}} apud {{cite book|title=The Emotional Life of Nations|first1=Lloyd|last1=deMause|authorlink1=Lloyd deMause|publisher=Karnac|isbn=1-892746-98-0|year=2002|chapter=Ch. 9. The Evolution of Psyche and Society. Part III.|location=New York|chapterurl=http://primal-page.com/ps3.htm|quote=Both Christians and Jews "engaged in a contest and reflection about the new-fangled practice of martyrdom,"<sup>191</sup> even unto suicide. Jesus, too, says John, really committed suicide, and Augustine spoke of "the mania for self-destruction" of early Christians.<sup>192</sup> Roman authorities tried hard to avoid Christians because they "goaded, chided, belittled and insulted the crowds until they demanded their death."<sup>193</sup> One man shouted to the Roman officials: "I want to die! I am a Christian," leading the officials to respond: "If they wanted to kill themselves, there was plenty of cliffs they could jump off."<sup>194</sup> But the Christians, following Tertullian's dicta that "martyrdom is required by God," forced their own martyrdom so they could die in an ecstatic trance: "Although their tortures were gruesome, the martyrs did not suffer, enjoying their analgesic state."<sup>195</sup><br>191. Daniel Boyarin, Dying for God: Martyrdom and the Making of Christianity and Judaism. Stanford: Stanford University Press, 1999, p. 40.<br>192. Arthur J. Droge and James D. Tabor, A Noble Death: Suicide and Martyrdom Among Christians and Jews in Antiquity. San Francisco: HarperSanFrancisco, 1992, p. 5.<br>193. Arthur F. Ide, Martyrdom of Women: A Study of Death Psychology in the Early Christian Church to 301 CE. Garland: Tangelwuld, 1985, p. 21.<br>194. Ibid., p. 136.<br>195. Ibid., pp. 146, 138.}}</ref> Σύμφωνα με τους Droge και Tabor, "''το 185 ο ανθύπατος της Ασίας, Άρριος Αντωνίνος, προσεγγίστηκε από μια ομάδα Χριστιανών που απαιτούσε να εκτελεστεί. Ο ανθύπατος έκανε τη χάρη σε μερικούς από αυτούς και στη συνέχεια έδιωξε τους υπόλοιπους, λέγοντας ότι αν ήθελαν να σκοτωθούν υπήρχε αρκετό σχοινί  ή βράχια απ' όπου θα μπορούσαν να πηδήσουν.''"<ref>{{cite book|title=A Noble Death: Suicide and Martyrdom Among Christians and Jews in Antiquity|first1=Arthur J.|last1=Droge|authorlink1=Arthur J. Droge|first2=James D.|last2=Tabor|authorlink2=James D. Tabor|publisher=HarperSanFrancisco|isbn=978-0-06-062095-0|date=November 1992|location=San Francisco|page=[https://archive.org/details/nobledeathsuicid00drog/page/136 136]|url=https://archive.org/details/nobledeathsuicid00drog/page/136}} Misquoted as Groge and Tabor (1992:136) by C. Douzinas in {{cite book|title=Terrorism and the Politics of Response|first1=Angharad|last1=Closs Stephens|authorlink1=Angharad Closs Stephens|first2=Nick|last2=Vaughan-Williams|authorlink2=Nick Vaughan-Williams|publisher=Routledge|isbn=978-0-415-45506-0|year=2009|location=Oxon and New York|page=198|url=https://books.google.com/books?id=C2cAF2OQ7RkC&pg=PA198&dq=groge+and+tabor+1992+cliffs+jump+off&cd=1#v=onepage&q=groge%20and%20tabor%201992%20cliffs%20jump%20off&f=false|author3=C. Douzinas}}</ref> Τέτοια αναζήτηση του θανάτου βρίσκεται στο Scorpiace του   [[Τερτυλλιανός|Τερτυλλιανού]] και στις επιστολές του [[Ιγνάτιος Αντιοχείας|Αγίου Ιγνατίου Αντιοχείας]], αλλά δεν ήταν η μόνη περίπτωση μαρτυρίου στην πρώιμη Χριστιανική εκκλησίας. Το κείμενο  ''Μαρτύριο του Πολύκαρπου'' του 2ου αιώνα  αναφέρει την ιστορία του Πολύκαρπου, επισκόπου Σμύρνης, ο οποίος δεν επιθυμούσε το θάνατο, αλλά πέθανε σαν μάρτυρας στην πυρά, και στη συνέχεια μαχαιρώθηκε αφού η φωτιά ως εκ θαύματος δεν τον άγγιξε. 
 
Σύμφωνα με δύο διαφορετικές Χριστιανικές παραδόσεις, ο Σίμων Μπαρ Κοκμπά, ο ηγέτης της [[Τρίτος Ιουδαϊκός Πόλεμος|δεύτερης Εβραϊκής εξέγερσης κατά της Ρώμης]] (132 έως 136 μΧμ.Χ.), ο οποίος ανακηρύχθηκε Μεσσίας, εδίωξε τους Χριστιανούς: Ο Μάρτυρας Ιουστίνος  ισχυρίζεται ότι οι Χριστιανοί τιμωρούνταν αν δεν αρνούνταν και βλασφημούσαν τον Χριστό, ενώ ο Ευσέβιος βεβαιώνει ότι ο Μπαρ Κοκμπά τους παρενοχλούσε  επειδή αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στην  εξέγερση εναντίον των Ρωμαίων.<ref>Justin, I ''Apology'' 31, 6; Eusebius, ''Chronicle'', seventeenth year of the Emperor Hadrian. See: Bourgel, Jonathan, ″The Jewish-Christians in the storm of the Bar Kokhba Revolt″, in: ''From One Identity to Another: The Mother Church of Jerusalem Between the Two Jewish Revolts Against Rome (66-135/6 EC)''. Paris: Éditions du Cerf, collection Judaïsme ancien et Christianisme primitif, (French), pp. 127-175.</ref>  Το τελευταίος είναι πιθανό, και η άρνηση των Χριστιανών να λάβουν μέρος στην εξέγερση κατά της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ήταν ένα κομβικό γεγονός στο σχίσμα μεταξύ του πρώιμου Χριστιανισμού και του Ιουδαϊσμού.
 
==O Μεγάλος Διωγμός επι Διοκλητιανού==