Γιαν Χους: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
μ επιμέλεια
Γραμμή 14:
αξιοσημείωτες_ιδέες = |
}}
Ο '''Γιαν Χους''' ([[τσέχικα|τσεχ.]] ''Jan Hus,'') γεννήθηκε στο χωριό Χούσινετς ( ''Husinec'') της [[Βασίλειο της Βοημίας| Βοημίας]] το 1372 μ.Χ και πέθανε στην [[Κωνσταντία|Κωνσταντία]] της Γερμανίας το 1415 μ.Χ. Ήταν ο σπουδαιότερος [[Τσεχία|Τσέχος]] θεολόγος και μεταρρυθμιστής που με το έργο του προετοίμασε τον δρόμο για τη μεγάλη [[Μεταρρύθμιση|θρησκευτική μεταρρύθμιση]] του 16ου αιώνα<ref>{{cite book |author = Υδρία Cambridge Ήλιος |title = Χους Ιωάννης |chapter = σελίδα 4094, τόμος 12 |publisher = |editor = Τέσσερα Έψιλον |year = 1992 |place = Αθήνα |pages = 260 |isbn = 960-7190-12-2
 
Ο '''Γιαν Χους''' [[τσέχικα|τσεχ.]] Jan Hus, γεννήθηκε στο χωριό Χούσινετς ( Husinec) της [[Βασίλειο της Βοημίας| Βοημίας]] το 1372 μ.Χ και πέθανε στην [[Κωνσταντία|Κωνσταντία]] της Γερμανίας το 1415 μ.Χ. Ήταν ο σπουδαιότερος [[Τσεχία|Τσέχος]] θεολόγος και μεταρρυθμιστής που με το έργο του προετοίμασε τον δρόμο για τη μεγάλη [[Μεταρρύθμιση|θρησκευτική μεταρρύθμιση]] του 16ου αιώνα<ref>
{{cite book
|author = Υδρία Cambridge Ήλιος
|title = Χους Ιωάννης
|chapter = σελίδα 4094, τόμος 12
|publisher =
|editor = Τέσσερα Έψιλον
|url =
|year = 1992
|place = Αθήνα
|pages = 260
|isbn = 960-7190-12-2
}}</ref>.
 
==''Πρώτα χρόνια''==
Ο Γιαν Χους γεννήθηκε σε δύσκολους καιρούς σε φτωχική οικογένεια στο χωριό Χούσινετς, από το οποίο πιθανολογείται να πήρε και το όνομά του. Σε ηλικία περίπου 10 ετών, ο Χους στάλθηκε εσώκλειστος σε εκκλησιαστικό σχολείο στο μοναστήρι της περιοχής όπου με τη φιλομάθειά του εντυπωσίασε τους καθηγητές του. Με προτροπή τους μετά από πέντε χρόνια εγγράφηκε στο [[Πανεπιστήμιο του Καρόλου]] στην [[Πράγα]], όπου βγάζει τα προς το ζην εργαζόμενος ως χορωδός σε εκκλησιαστικές χορωδίες.
 
==''Σταδιοδρομία''==
Ο Γιαν Χους γεννήθηκε σε δύσκολους καιρούς σε φτωχική οικογένεια στο χωριό Χούσινετς, από το οποίο πιθανολογείται να πήρε και το όνομά του. Σε ηλικία περίπου 10 ετών, ο Χους στάλθηκε εσώκλειστος σε εκκλησιαστικό σχολείο στο μοναστήρι της περιοχής όπου με τη φιλομάθειά του εντυπωσίασε τους καθηγητές του. Με προτροπή τους μετά από πέντε χρόνια εγγράφηκε στο [[Πανεπιστήμιο του Καρόλου]] στην [[Πράγα]], όπου βγάζει τα προς το ζην εργαζόμενος ως χορωδός σε εκκλησιαστικές χορωδίες.
Ο Χους στα χρόνια της φοιτητικής του ζωής βρίσκεται στο μέσον μιας αντιπαράθεσης ιδεών των καθηγητών των πανεπιστημίων της εποχής εκείνης. Γερμανοί καθηγητές πρόμαχοι του κινήματος του [[Νομιναλισμός|Νομιναλισμού]] έρχονται σε αντιπαράθεση με τους εθνικιστές Τσέχους διδασκάλους οπαδών των θεωριών του Άγγλου θεολόγου [[Τζον Γουίκλιφ]] (John Wycliffe). Αφοσιώνεται στις σπουδές του, μελετά τον [[Αριστοτέλης|Αριστοτέλη]] και τα φιλοσοφικά κείμενα του Γουίκλιφ, αποφοιτά το 1394 μ.Χ. και μετά από λίγα χρόνια αποκτά τίτλο μεταπτυχιακών σπουδών, αρχίζοντας έτσι την πανεπιστημιακή του καριέρα<ref>{{cite book |author = Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα |title = Χους Γιαν |chapter = σελίδα 243, τόμος 61 |publisher = |editor = Εκδοτικός οργανισμός Πάπυρος |url = |year = 1993 |place = Αθήνα |pages = 621 |isbn = }}</ref>.
 
Ταυτόχρονα με την αμισθί διδασκαλία του στο πανεπιστήμιο της Πράγας χειροτονείται ιερέας το 1400 μ.Χ. και διορίζεται ιεροκήρυκας στο Μεγάλο Παρεκκλήσιο της Βηθλεέμ (''Betlémská kaple'') , το οποίο σήμερα βρίσκεται στην παλιά πόλη της Πράγας. Το παρεκκλήσι το είχαν ιδρύσει μαθητές του Jan Milíč (οπαδού της [[Τσέχικης Μεταρρύθμισης]]), εθνικιστή Τσέχου ιεροκήρυκα ο οποίος κήρυττε στην Τσέχικητσέχικη γλώσσα παραβλέποντας τις εντολές της [[Καθολική Εκκλησία|Καθολικής Εκκλησίας]] να γίνονται τα κηρύγματα στηστην [[Λατινική γλώσσα|λατινική]]. Μελετά τα βιβλία του Γουίκλιφ, τον οποίο ανοιχτά πλέον υποστηρίζει από τον άμβωνα, ενώ χαρακτηρίζει τον [[Πάπας|Πάπα]] ως [[Αντίχριστος|Αντίχριστο]] επικρίνοντας επικρίνοντάς τον ταυτόχρονα για την πολιτική των συγχωροχαρτιών. Πράξεις που μετά από μερικά χρόνια τον φέρνουν επικεφαλής του Τσέχικου μεταρρυθμιστικού κινήματος.
==''Σταδιοδρομία''==
 
==''Σχίσμα, πολιτικές αντιπαραθέσεις''==
Ο Χους στα χρόνια της φοιτητικής του ζωής βρίσκεται στο μέσον μιας αντιπαράθεσης ιδεών των καθηγητών των πανεπιστημίων της εποχής εκείνης. Γερμανοί καθηγητές πρόμαχοι του κινήματος του [[Νομιναλισμός|Νομιναλισμού]] έρχονται σε αντιπαράθεση με τους εθνικιστές Τσέχους διδασκάλους οπαδών των θεωριών του Άγγλου θεολόγου [[Τζον Γουίκλιφ]] (John Wycliffe). Αφοσιώνεται στις σπουδές του, μελετά τον [[Αριστοτέλης|Αριστοτέλη]] και τα φιλοσοφικά κείμενα του Γουίκλιφ, αποφοιτά το 1394 μ.Χ. και μετά από λίγα χρόνια αποκτά τίτλο μεταπτυχιακών σπουδών, αρχίζοντας έτσι την πανεπιστημιακή του καριέρα<ref>
Είναι η εποχή κατά την οποία η Καθολική Εκκλησία σπαράσσεται από το μεγάλο [[Αντίπαπας|Δυτικό Σχίσμα]] που είχε ξεκινήσει το 1378 μ.Χ. Συνεχώς γίνονται Σύνοδοι, πολιτικές συμφωνίες Βασιλείων, αλλαγές στάσης διαφόρων πολιτικών και θρησκευτικών ομάδων και στο μέσον όλων αυτών ο ΧούςΧους παραμένει σταθερός στις απόψεις του. Με την αδιάλλακτη στάση του χάνει την υποστήριξη του βασιλιά [[Βεντσεσλάβος Δ΄ της Βοημίας|Βεντσεσλάβου Δ΄]] της Βοημίας με αποτέλεσμα να αρχίσει να τον βαρύνει η υποψία της [[Αίρεση|αίρεσης]]<ref>{{cite web |author = Καθολική Εγκυκλοπαίδεια |title = Jan Hus |url = http://www.newadvent.org/cathen/07584b.htm |publisher = Catholic Encyclopedia |date = |accessdate = }}</ref>. Για να αποφύγει τη φυλάκισή του από τον Πάπα καταφεύγει στα κάστρα των φίλων του στη νότια Βοημία. Εκεί αφιερώνεται αποκλειστικά στο μεγάλο συγγραφικό του έργο.
{{cite book
|author = Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα
|title = Χους Γιαν
|chapter = σελίδα 243, τόμος 61
|publisher =
|editor = Εκδοτικός οργανισμός Πάπυρος
|url =
|year = 1993
|place = Αθήνα
|pages = 621
|isbn =
}}</ref>.
 
Ταυτόχρονα με την αμισθί διδασκαλία του στο πανεπιστήμιο της Πράγας χειροτονείται ιερέας το 1400 μ.Χ. και διορίζεται ιεροκήρυκας στο Μεγάλο Παρεκκλήσιο της Βηθλεέμ (Betlémská kaple) το οποίο σήμερα βρίσκεται στην παλιά πόλη της Πράγας. Το παρεκκλήσι το είχαν ιδρύσει μαθητές του Jan Milíč (οπαδού της [[Τσέχικης Μεταρρύθμισης]]), εθνικιστή Τσέχου ιεροκήρυκα ο οποίος κήρυττε στην Τσέχικη γλώσσα παραβλέποντας τις εντολές της [[Καθολική Εκκλησία|Καθολικής Εκκλησίας]] να γίνονται τα κηρύγματα στη [[Λατινική γλώσσα]]. Μελετά τα βιβλία του Γουίκλιφ τον οποίο ανοιχτά πλέον υποστηρίζει από τον άμβωνα, ενώ χαρακτηρίζει τον [[Πάπας|Πάπα]] ως [[Αντίχριστος|Αντίχριστο]] επικρίνοντας τον ταυτόχρονα για την πολιτική των συγχωροχαρτιών. Πράξεις που μετά από μερικά χρόνια τον φέρνουν επικεφαλής του Τσέχικου μεταρρυθμιστικού κινήματος.
 
==''Σχίσμα, πολιτικές αντιπαραθέσεις''==
 
Είναι η εποχή κατά την οποία η Καθολική Εκκλησία σπαράσσεται από το μεγάλο [[Αντίπαπας|Δυτικό Σχίσμα]] που είχε ξεκινήσει το 1378 μ.Χ. Συνεχώς γίνονται Σύνοδοι, πολιτικές συμφωνίες Βασιλείων, αλλαγές στάσης διαφόρων πολιτικών και θρησκευτικών ομάδων και στο μέσον όλων αυτών ο Χούς παραμένει σταθερός στις απόψεις του. Με την αδιάλλακτη στάση του χάνει την υποστήριξη του βασιλιά [[Βεντσεσλάβος Δ΄ της Βοημίας|Βεντσεσλάβου Δ΄]] της Βοημίας με αποτέλεσμα να αρχίσει να τον βαρύνει η υποψία της [[Αίρεση|αίρεσης]]<ref>
{{cite web
|author = Καθολική Εγκυκλοπαίδεια
|title = Jan Hus
|url = http://www.newadvent.org/cathen/07584b.htm
|publisher = Catholic Encyclopedia
|date =
|accessdate =
}}</ref>. Για να αποφύγει τη φυλάκισή του από τον Πάπα καταφεύγει στα κάστρα των φίλων του στη νότια Βοημία. Εκεί αφιερώνεται αποκλειστικά στο μεγάλο συγγραφικό του έργο.
 
==''Το συγγραφικό του έργο''==
 
==''Το συγγραφικό του έργο''==
Το εκτενές συγγραφικό έργο του Χους απέκτησε προεξέχουσα θέση στην ιστορία της τσεχικής λογοτεχνίας. Είναι επίσης, υπεύθυνος για την εισαγωγή της χρήσης των διακριτικών (ειδικά το χάτσεκ) στην τσεχική ορθογραφία, προκειμένου να αντιπροσωπευθεί κάθε ήχος από ένα ενιαίο σύμβολο. Του αποδίδονται 6 θρησκευτικοί ύμνοι και εκτός των μεταφράσεων συγγραμμάτων στην Τσεχική γλώσσα άφησε πίσω του πλήθος θεολογικών πραγματειών και ένθερμων κηρυγμάτων. Ενδεικτικά:
*De ecclesia (το σημαντικότερο έργο του)
Γραμμή 70 ⟶ 34 :
*Εξήγηση της Πίστεως
*Εξήγηση του Δεκαλόγου
*De Orthographia Bohemica (με το έργο του απλοποίησε την τσέχικη γραμματική.<ref>{{cite book |author = Αντώνης Πρωτοπαπάς |title = Το κίνημα των Χουσιτών και η Κωνσταντινούπολη |chapter = σελίδα 34, Η φιλοσοφική και ιεραποστολική δράση του Χους πριν την Σύνοδο της Κωνσταντίας |editor = Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου |year = 1999 |place = Λευκωσία |pages = 249 |isbn = 9963-8405-0-7 }}</ref>)
{{cite book
|author = Αντώνης Πρωτοπαπάς
|title = Το κίνημα των Χουσιτών και η Κωνσταντινούπολη
|chapter = σελίδα 34, Η φιλοσοφική και η ιεραποστολική δράση του Χους πρίν την Σύνοδο της Κωνστάντιας
|publisher =
|editor = Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου
|url =
|year = 1999
|place = Λευκωσία
|pages = 249
|isbn = 9963-8405-0-7
}}</ref>)
 
==''Το τέλος''==
Ο βασιλιάς [[Σιγισμόνδος της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας|Σίγκμουντ]] της Γερμανίας αδελφός του Βεντσεσλάβου προκειμένου να τερματίσει το σχίσμα που ταλάνιζε την Καθολική Εκκλησία συγκαλεί το 1414 μ.Χ. τη [[Σύνοδος της Κωνσταντίας|Σύνοδο της Κωνσταντίας]]. Εκτός των άλλων καλεί τον Χους να παραστεί και να εκθέσει τις απόψεις του. Αν και ο ίδιος αντιλαμβάνεται την παγίδα παρουσιάζεται και τελικά συλλαμβάνεται και φυλακίζεται σε [[Τάγμα των Δομινικανών|Δομινικανό]] μοναστήρι<ref group="Σημ"> Πληροφορίες για την σύνοδο της Κωνστάντιας Κωνσταντίας, την φυλάκιση και τον θάνατο του Χους και άλλων μαθητών του δίνει το χρονικό του Ulrich of Richenthal. </ref>. Δικάζεται ως αιρετικός διότι αρνήθηκε να αποκηρύξει τον κατάλογο με τα 45 άρθρα του Γουίκλιφ. Η τελική συνεδρίαση τον καθαιρεί και τον καταδικάζει σε δια πυράς θάνατον, απόφαση που εκτελείται δημόσια στις 6 Ιουλίου του 1415<ref>{{cite web |author = Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα |title = Jan Hus-The final trial |url = https://www.britannica.com/biography/Jan-Hus |publisher = Encyclopædia Britannica |date = |accessdate = }}</ref>.
 
Το έργο του το συνέχισαν οι οπαδοί του. Όσοι ασπάζονταν τις θέσεις του Χους αποκλήθηκαν «''"Ουτρακβίτες"''<ref>Προέρχεται από τη λέξη Utraque</ref> ή «[[Χουσίτες|Χουσίτες ή Ουσσίτες]]»<ref>»
Ο βασιλιάς [[Σιγισμόνδος της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας|Σίγκμουντ]] της Γερμανίας αδελφός του Βεντσεσλάβου προκειμένου να τερματίσει το σχίσμα που ταλάνιζε την Καθολική Εκκλησία συγκαλεί το 1414 μ.Χ. τη [[Σύνοδος της Κωνσταντίας|Σύνοδο της Κωνσταντίας]]. Εκτός των άλλων καλεί τον Χους να παραστεί και να εκθέσει τις απόψεις του. Αν και ο ίδιος αντιλαμβάνεται την παγίδα παρουσιάζεται και τελικά συλλαμβάνεται και φυλακίζεται σε [[Τάγμα των Δομινικανών|Δομινικανό]] μοναστήρι<ref group="Σημ"> Πληροφορίες για την σύνοδο της Κωνστάντιας , την φυλάκιση και τον θάνατο του Χους και άλλων μαθητών του δίνει το χρονικό του Ulrich of Richenthal. </ref>. Δικάζεται ως αιρετικός διότι αρνήθηκε να αποκηρύξει τον κατάλογο με τα 45 άρθρα του Γουίκλιφ. Η τελική συνεδρίαση τον καθαιρεί και τον καταδικάζει σε δια πυράς θάνατον, απόφαση που εκτελείται δημόσια στις 6 Ιουλίου του 1415<ref>
{{cite book |author = Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα |title = Χουσίτες |chapter = σελίδα 248,τόμος 61 |publisher = |editor = Εκδοτικός οργανισμός Πάπυρος |year = 1991 |place = Αθήνα |pages = 621}}</ref>. Οι [[πόλεμοι των Χουσιτών|Χουσιτικοί ή Ουσσιτικοί Πόλεμοι]] (1419-1436) οδήγησαν στις συμφωνίες της [[Βασιλεία (Ελβετία)|Βασιλείας]] οι οποίες έδωσαν τη δυνατότητα να υπάρξει μια μεταρρυθμισμένη εκκλησία στο Βασίλειο της [[Βοημία]]ς, σχεδόν έναν αιώνα προτού να εκδηλωθεί το κίνημα του [[Λουθηρανισμός|Λουθηρανισμού]].
{{cite web
|author = Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα
|title = Jan Hus-The final trial
|url = https://www.britannica.com/biography/Jan-Hus
|publisher = Encyclopædia Britannica
|date =
|accessdate =
}}</ref>.
 
==''Σήμερα''==
Το έργο του το συνέχισαν οι οπαδοί του. Όσοι ασπάζονταν τις θέσεις του Χους αποκλήθηκαν ''"Ουτρακβίτες"''<ref>Προέρχεται από τη λέξη Utraque</ref> ή «[[Χουσίτες|Χουσίτες ή Ουσσίτες]]»<ref>
Σήμερα, ένα [[Μνημείο Γιαν Χους|μνημείο του Γιαν Χους]] στέκεται στην [[Στάρε Μιέστο|παλαιά πόλη της Πράγας]]. Η μνήμη του τιμάται στις [[6 Ιουλίου]], επέτειο της εκτέλεσής του και αποτελεί επίσημη αργία στην [[Τσεχία]].
{{cite book
|author = Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα
|title = Χουσίτες
|chapter = σελίδα 248,τόμος 61
|publisher =
|editor = Εκδοτικός οργανισμός Πάπυρος
|url =
|year = 1991
|place = Αθήνα
|pages = 621
|isbn =
}}</ref>. Οι [[πόλεμοι των Χουσιτών|Χουσιτικοί ή Ουσσιτικοί Πόλεμοι]] (1419-1436) οδήγησαν στις συμφωνίες της [[Βασιλεία (Ελβετία)|Βασιλείας]] οι οποίες έδωσαν τη δυνατότητα να υπάρξει μια μεταρρυθμισμένη εκκλησία στο Βασίλειο της [[Βοημία]]ς, σχεδόν έναν αιώνα προτού να εκδηλωθεί το κίνημα του [[Λουθηρανισμός|Λουθηρανισμού]].
 
==''Σήμερα''==
 
Σήμερα, ένα [[Μνημείο Γιαν Χους|μνημείο του Γιαν Χους]] στέκεται στην [[Στάρε Μιέστο|παλαιά πόλη της Πράγας]]. Η μνήμη του τιμάται στις [[6 Ιουλίου]], επέτειο της εκτέλεσής του και αποτελεί επίσημη αργία στην [[Τσεχία]].
 
== Παραπομπές ==
Γραμμή 119 ⟶ 50 :
== Σημειώσεις ==
<references group="Σημ" />
 
 
==Δείτε επίσης==