Πρωθυπουργός της Ελλάδας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο/Η '''Πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας''', είναι το δεύτερο υψηλότερο αξίωμα στην [[Ελλάδα]], μετά τον/την [[Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας|Πρόεδρο της Δημοκρατίας]]. Το αξίωμα, ως θεσμός, δημιουργήθηκε τον Ιανουάριο του 1833, με πρώτο Πρόεδρο του Υπουργικού Συμβουλίου τον Σπυρίδωνα Τρικούπη και πήρε την τελική του μορφή, το 1975, με την καθιέρωση του [[Σύνταγμα της Ελλάδας|Συντάγματος της Ελλάδας]]. Ως το 2020, 99 πρόσωπα έχουν αναλάβει το αξίωμα, με 99ο τον σημερινό Πρωθυπουργό [[Κυριάκος Μητσοτάκης|Κυριάκο Μητσοτάκη]].

Ο/Η Πρωθυπουργός είναι ο/η πρόεδρος της [[Κυβέρνηση της Ελλάδας|Κυβέρνησης]] της Ελληνικής Δημοκρατίας και προΐσταται του [[Υπουργικό Συμβούλιο (Ελλάδα)|Υπουργικού Συμβουλίου]]. Ο/Η Πρωθυπουργός ασκεί τις ουσιαστικές εξουσίες, όπως την διαχείριση της εξωτερικής, της αμυντικής, της οικονομικής και της εσωτερικής πολιτικής της χώρας, ενώ o/η Πρόεδρος της Δημοκρατίας ασκεί τις συμβολικές εξουσίες, όπως η απονομή διακρίσεων, οι [[Εντολή σχηματισμού κυβέρνησης|εντολές σχηματισμού κυβέρνησης]] και η προκήρυξη [[εκλογές|εκλογών]] ή [[δημοψήφισμα|δημοψηφίσματος]].

Ο/Η Πρωθυπουργός είναι ο/η Πρόεδρος της Κυβέρνησης, ο οποίος/η οποία διασφαλίζει την ενότητα της Κυβέρνησης και κατευθύνει τις ενέργειές της, καθώς και των δημόσιων υπηρεσιών, για την εφαρμογή της κυβερνητικής πολιτικής μέσα στο πλαίσιο του Συντάγματος και των [[νόμος|νόμων]]. Ως επικεφαλής της Κυβέρνησης, ασκεί την [[εκτελεστική εξουσία]], προσδιορίζοντας επακριβώς την κυβερνητική πολιτική στο πλαίσιο των αποφάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου και συντονίζει την εφαρμογή της.

Στο αξίωμα του/της Πρωθυπουργού διορίζεται από τον/την Πρόεδρο της Δημοκρατίας ο/η αρχηγός του κόμματος που συγκεντρώνει την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών ή αυτός/αυτή που ορίζεται από συμμαχία κοινοβουλευτικών κομμάτων με διαμορφωμένη πλειοψηφία στη [[Βουλή των Ελλήνων]].

Αν κανένα κόμμα δεν συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία, τότε ο/η Πρόεδρος της Δημοκρατίας δίνει διερευνητική εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον/στην αρχηγό του κόμματος που κατέχει τη σχετική πλειοψηφία. Αν αυτός/-ή δεν κατορθώσει να συγκεντρώσει την απαιτούμενη απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, ο/η Πρόεδρος της Δημοκρατίας δίνει διερευνητική εντολή στον/στην αρχηγό του δεύτερου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος, και -εφόσον και αυτή δεν τελεσφορήσει-, στη συνέχεια, στον/στην αρχηγό του τρίτου κόμματος. Κάθε εντολή έχει ισχύ για τρεις ημέρες.

Αν οι διερευνητικές εντολές δεν τελεσφορήσουν, τότε όλοι οι αρχηγοί των κοινοβουλευτικών κομμάτων καλούνται από τον/την Πρόεδρο της Δημοκρατίας προκειμένου να εξαντληθεί κάθε δυνατότητα σχηματισμού οικουμενικής κυβέρνησης.

Αν και αυτή η διαδικασία δεν εξασφαλίσει τον σχηματισμό κυβέρνησης, ο/η Πρόεδρος της Δημοκρατίας επιδιώκει τον σχηματισμό εκλογικής κυβέρνησης από όλα τα κόμματα της Βουλής και σε περίπτωση αποτυχίας αναθέτει τον σχηματισμό εκλογικής κυβέρνησης, όσο το δυνατόν ευρύτερης αποδοχής, σε έναν/μία από τους Προέδρους των Ανωτάτων Δικαστηρίων, με αποστολή να οδηγήσει τη χώρα στη διεξαγωγή νέων βουλευτικών εκλογών.

[[Αρχείο:Naval rank flag of the Prime Minister of Greece.svg|120x120px|μικρογραφία|αριστερά|Διακριτικό Σήμα του/της Πρωθυπουργού ''(Σημαία του ναυτικού)''.]]

Ο/Η Πρωθυπουργός ηγείται της Κυβέρνησης και προεδρεύει του Υπουργικού Συμβουλίου, καθώς και ειδικευμένων συλλογικών κυβερνητικών οργάνων, όπως μεταξύ άλλων του [[Κυβερνητικό Συμβούλιο Εξωτερικών και Άμυνας|Κυβερνητικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής και Άμυνας]].

Ο/Η Πρωθυπουργός προτείνει τον διορισμό και την παύση των μελών της Κυβέρνησης και των Υφυπουργών, από κοινού με τους οποίους ασκεί την εξωτερική, την αμυντική, την οικονομική, την κοινωνική και την εσωτερική πολιτική της χώρας. Με απόφασή του/της αναθέτει την άσκηση αρμοδιοτήτων στους/στις Υπουργούς Επικρατείας και στους/στις αναπληρωτές Υπουργούς. Με κοινή απόφαση με τον/την οικείο/α Υπουργό αναθέτει την άσκηση αρμοδιοτήτων στους/στις Υφυπουργούς. Επιπλέον, επιβλέπει και αξιολογεί το έργο των μελών της Κυβέρνησης και εποπτεύει την εφαρμογή των νόμων από τις υπηρεσίες του δημόσιου τομέα και τη λειτουργία τους προς το συμφέρον του κράτους και των πολιτών.

Ο/Η Πρωθυπουργός δύναται να εισηγείται την ψήφιση σχεδίων νόμου στη Βουλή των Ελλήνων και να ζητάει την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης.

Ο/Η Πρωθυπουργός εκπροσωπεί την Κυβέρνηση στο εξωτερικό, σε επαφές με ηγέτες και διπλωμάτες άλλων κρατών, σε διεθνείς οργανισμούς, καθώς και στο [[Ευρωπαϊκό Συμβούλιο]], τη σύνοδο των ηγετών των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η Προεδρία της Κυβέρνησης είναι επιτελική και αυτοτελής δημόσια υπηρεσία. Συστάθηκε με το Ν. 4622/2019 (ΦΕΚ Α’ 133/7.8.2019) και υπάγεται στον/στην Πρωθυπουργό, τον οποίο υποστηρίζει στην άσκηση των καθηκόντων του.

* Τη Γενική Γραμματεία του/της Πρωθυπουργού

Για τα  ζητήματα διοικητικής φύσης και την οικονομική υποστήριξη των υπηρεσιών που συναπαρτίζουν την Προεδρία της Κυβέρνησης μεριμνά η Γενική Γραμματεία του/της Πρωθυπουργού.