|
[[Εικόνα:Cumulonimbus mit Riesenamboss.JPG|thumb|250px|Ο ουρανός, συνήθης συμβολισμός ή καταφύγιο του ''deus otiosus'']]
Η αντίληψη του θεού – ''deus otiosus'' είναι κοινή σε πολλές θρησκείες, διαφορετικές μεταξύ τους και σε όλα τα μέρη του κόσμου. Ο όρος πιθανόν προέρχεται από τον Αρχιεπίσκοπο της [[ΟύπσαλαΟυψάλα]] ''Nathan Söderblom''<ref>''Fikentscher'', Deus otiosus-Deus activus, 73, με παραπομπή στο έργο του ''Söderblom'', Das Werden des Gottesglaubens, Leipzig 1916</ref>. Στη σημερινή εποχή επιβιώνει κυρίως σε θρησκείες [[Ιθαγενείς πληθυσμοί της Αμερικής|ιθαγενών πληθυσμών της Αμερικής]], της [[Αφρική|Αφρικής]], της [[Αυστραλία|Αυστραλίας]] και των νησιών του [[Ειρηνικός Ωκεανός|Ειρηνικού]]. Ο ''deus otiosus'' είναι μέρος του [[κοσμολογία|κοσμολογικού μύθου]] των θρησκειών αυτών. Έχει δημιουργήσει τον κόσμο και πολλές φορές έχει διδάξει στους ανθρώπους τη φωτιά ή την καλλιέργεια της γης<ref>''Fikentscher'', Deus otiosus-Deus activus, 70</ref>. Κατόπιν όμως για κάποιο λόγο αποσύρεται, αφήνοντας τον κόσμο στην τύχη του και στις αντικρουόμενες δυνάμεις που υπάρχουν σ’αυτόν<ref>''Fikentscher'', Deus otiosus-Deus activus, 78</ref>. Συνήθως, αλλά όχι πάντα, συνδέεται με τον ουρανό: είτε ο ίδιος ο ουρανός είναι ''deus otiosus'' είτε ο θεός έχει αποσυρθεί στον ουρανό<ref>''Eliade'', The Sacred and the Profane, 121 κ.εξ.</ref>. Πολλοί κοσμολογικοί μύθοι της Αφρικής αφηγούνται ότι ο ουρανός ήταν στην αρχή ξαπλωμένος πάνω στη γη, αλλά τον ενόχλησαν οι ανθρώπινες δραστηριότητες και αποτραβήχτηκε. Κατά άλλες εκδοχές λαών της Αφρικής ο θεός ζούσε μαζί με τους ανθρώπους στη γη ή οι άνθρωποι μαζί με τον θεό στον ουρανό αλλά για διάφορους λόγους η συμβίωση διαταράχτηκε και ο θεός αποσύρθηκε (στον ουρανό, στη γη ή σε μια βουνοκορφή)<ref>''Eliade/Sullivan''</ref>. Για τους ''Selk’nam'', φυλή στη [[Γη του Πυρός]], ο δημιουργός θεός ''Temáukel'' δημιούργησε μυθικούς προγόνους, οι οποίοι ανέλαβαν να ολοκληρώσουν τη δημιουργία του κόσμου. Όταν ο κόσμος ολοκληρώθηκε, ο ''Temáukel'' αποτραβήχτηκε πέρα από τα αστέρια. Δεν ενδιαφέρεται για τα ανθρώπινα δρώμενα και αντίστοιχα οι άνθρωποι δεν τον λατρεύουν και δεν του απευθύνουν προσευχές, παρά μόνο σε περιπτώσεις μεγάλων ασθενειών ή κακοκαιρίας<ref>''Eliade/Sullivan''</ref>.
Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που o ''deus otiosus'' δε συνδέεται με τον ουρανό. Κατά τους Ινδιάνους ''Tohono O’odham'' ο κόσμος, οι άνθρωποι και τα ζώα δημιουργήθηκαν από τον ''Elder Brother''. Στη συνέχεια όμως ο ''Elder Brother'' δεν μπορούσε ή δεν ήθελε να αμυνθεί ενάντια στους πιο δυνατούς από τον ίδιο εχθρούς του και έσκαψε έναν λαβύρινθο κάτω από τη γη, όπου και κρύφτηκε<ref>''Fikentscher'', Deus otiosus-Deus activus, 75</ref>. Για τους ''Mbuti'' στο [[Κονγκό]], ''deus otiosus'' είναι το δάσος, το οποίο είναι πηγή ζωής. Είναι ανενεργό, αλλά αποτελεί σημείο αναφοράς και κριτικής στην καθημερινή ζωή<ref>''Fikentscher'', Modes of Thought, 221</ref>.
|
