Τζον Κητς: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ σήμανση για έλλειψη πηγών
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 4:
 
== Γνωστότερα ποιήματα ==
Τα γνωστότερα ποιήματα του είναι ο ''Ενδυμίων'' (''Endymion''), ''Η ωραία χωρίς οίκτο'' (''La Belle Dame sans Merci''), ''Ωδή στην μελαγχολία'' (''Ode on melancholy''), ''Ωδή σ´ ένα αηδόνι'' (''Ode to a Nightingale''), ''Ωδή σε μια ελληνική Υδρία'' (''Ode to a Grecian Urn''), ΩδήΩ''δή στην ψυχή'' (''Ode to Psyche''), ''Η παραμονή της Αγίας Αγνής'' (''The eve of St. Agnes'') και ο ''Υπερίων'' (''Hyperion'').
 
== Νεανικά χρόνια ==
Ο ΤζωνΤζον Κητς πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια δεδομένου ότι έχασε νωρίς τον πατέρα του (''Τόμας Κητς''), ενώ η μητέρα του παντρεύτηκε σχεδόν αμέσως για δεύτερη φορά και ξαναχώρισε. Με τον θάνατο του εύπορου παππού του ''ΤζωνΤζον Τζένιγκς''Τζέννιγκς από την πλευρά της μητέρας του, και τους δικαστικούς αγώνες που επακολούθησαν για την κληρονομιά, αποξενώθηκε από την μητέρα του και κατ' ουσίαν μεγάλωσε με την χήρα γιαγιά του και τα δύο του αδέλφια ''Τομ'' και ''Τζωρτζ''Τζορτζ. Τον Μάρτιο του [[1810]] πέθανε και η μητέρα του από [[φυματίωση]]. Στο σχολείο που φοιτούσε στο [[Ένφηλντ]]Ένφιλντ υπήρχε φιλελεύθερο πνεύμα και εκεί αναπτύχθηκε μια ισχυρή φιλία με τον [[Τσαρλς Κάουντεν Κλαρκ]] (''Charles Cowden Clarke''), τον γιο του διευθυντή του, η οποία κράτησε για όλη του τη ζωή. Αργότερα πήγε μαθητευόμενος στον οικογενειακό του γιατρό και έκανε σπουδές στο νοσοκομείοΝοσοκομείο ''Γκάυ'' όπου εντέλει απέκτησε την ειδικότητα του βοηθού Χειρουργού καθώς και γνώσεις Φαρμακευτικής. Η ποίηση όμως ήταν το κυρίαρχο ενδιαφέρον του και το πρωτόλειο δείγμα δουλειάς του ήταν το ποίημα ''Μίμηση του Σπένσερ'' αποτέλεσμα εν μέρει και της γνωριμίας του με τον Τσαρλς. Δεν άργησε να ανακαλύψει τους σύγχρονους της εποχής του όπως τον [[Λη Χαντ]] (''James Henry Leigh Hunt'') και τον [[ΓουίλλιαμΓουίλιαμ Γουόρντσγουορθ|Ουίλλιαμ Ουόρντσγουορθ]] (''William Wordsworth'') ενώ την ίδια εποχή έγινε μέλος της Εταιρείας των Φαρμακοποιών. Το πρώτο του σονέτο ήταν ''Διαβάζοντας για πρώτη φορά τον Όμηρο του Τσάπμαν''. Εγινε φίλος με τον Λη Χαντ, γνώρισε τον ζωγράφο ιστορικών θεμάτων [[ΜπένζαμινΜπέντζαμιν Ρόμπερτ Χέυντον]] (''Benjamin Robert Haydon''), τον ποιητή [[ΤζωνΤζον Χάμιλτον Ρέϋνολτς]] (''John Hamilton Reynolds'')Ρέυνολντς και αργότερα τον [[Πέρσι Σέλλεϋ|Πέρσυ Σέλλεϋ]] (''Shelley''). Στα 21 του αποφάσισε να εγκαταλείψει τη χειρουργική και φαρμακευτική για να ασχοληθεί ολοκληρωτικά με την ποίηση. Ο ΤζωνΤζον ήταν εκπληκτικά όμορφος, με κοκκινόχρυσα μαλλιά, κλασικά χαρακτηριστικά, ζωηρή έκφραση, στητή κορμοστασιά αλλά μικρόσωμος.
 
== Πρώτα μεγάλα έργα ==
Ο Κητς άφησε το Λονδίνο τον Απρίλιο του [[1817]] για να αρχίσει την επεξεργασία του ποιήματος στη μοναξιά της εξοχής. Το πρώτο από τα τέσσερα βιβλία των 1000 στίχων που αποτελούν το ποίημα γράφτηκε στο [[Κάριζμπρουκ]]Κάρισμπρουκ ([[Νήσος ΓουάιτΟυάιτ]]), το [[Μάργκεϊτ]], το [[ΚαντέρμπουρυΚάντερμπερι|Καντέρμπερυ]] και το [[Χάστινγκτ]]. Γύρισε στο [[Χάμστεντ]]Χάμπστεντ, για να γράψει το Δεύτερο βιβλίο, και εκεί συνδέθηκε με στενή φιλία με δύο γείτονες, τον συλλέκτη αρχαιοτήτων και κριτικό [[Τσαρλς ΓουέντγουερθΟυέντγουορθ Ντιλκ]] (''Charles Wentworth Dilke'') και τον ερασιτέχνη λογοτέχνη [[Τσαρλς Άρμιτατζ Μπράουν]] (''Charles Armitage Brown''). Το τρίτο βιβλίο γράφτηκε τον Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου στην [[Οξφόρδη]], όπου έμεινε μαζί με έναν άλλο καινούργιο του φίλο, τον [[ΜπένζαμινΜπέντζαμιν Μπέιλυ]] (''Benjamin Bailey''), φοιτητή της [[Θεολογία|Θεολογίαςθεολογίας]], με τον οποίο συζητούσε θρησκευτικά και φιλοσοφικά θέματα. Μέρος του τέταρτου βιβλίου γράφτηκε στο Λονδίνο και μέρος στο ''Μποξ Χιλ'', κοντά στο ''Ντόρκινγκ'', και ολοκληρώθηκε τις τελευταίες ημέρες του Νοεμβρίου. Κατά τη διάρκεια της συγγραφής του ο Κητς μορφοποίησε πολλές ιδέες του σχετικά με τη [[Φιλοσοφίαφιλοσοφία]] και την [[τέχνη]], τις οποίες εκθέτει στα γράμματά του προς τον Μπέιλυ. Τον χειμώνα του 1817-1818 ενώ ο Κητς ζούσε έντονη κοινωνική ζωή γνωρίστηκε με τον [[ΓουίλλιαμΓουίλιαμ Γουόρντσγουορθ|Ουίλλιαμ Ουόρντσγουορθ]] (''William Wordsworth''), ο οποίος βρισκόταν τότε στο Λονδίνο. Αν και θαύμαζε σχεδόν ανεπιφύλακτα την ποίηση του ΓουόρντσγουορθΟυόρντσγουορθ, απογοητεύτηκε από από τον εγωκεντρισμό του. Επίσης έχασε την εμπιστοσύνη του στον Χαντ και φοβήθηκε την επιθετικότητα ορισμένων κριτικών τους οποίους είχε προσβάλλει ο Χαντ. Τους πρώτους μήνες του [[1818]] ο Κητς ετοίμασε για έκδοση τον [[Ενδυμίωνας|''Ενδυμίωνα'']] και άρχισε να γράφει με θέμα τον αρχαίο ελληνικό μύθο του υποσκελισμού του [[Υπερίων (μυθολογία)|Τιτάνα Υπερίωνα]] από τον [[Απόλλων|Απόλλωνα]], τον Θεό του [[Ήλιος (μυθολογία)|Ήλιου]].
 
== Αντιξοότητες ==
Όταν ο αδελφός του ''Τομ'' προσεβλήθη από φυματίωση, μεγάλο βάρος της φροντίδας και περίθαλψης του το ανέλαβε ο ''Τζων''Τζον. Ο άλλος αδελφός του, ''Τζωρτζ''Τζορτζ, του έδωσε ένα δάνειο 500 [[Λίρα Αγγλίας|λιρών]] πριν μεταναστεύσει στην [[Αμερική]], το οποίο διεκδίκησε με την επιστροφή του στο [[Λονδίνο]], λόγω οικονομικών δυσχερειών που αντιμετώπισε στη [[Νέα Γη]], παίρνοντας μέρος από την κληρονομιά του Τομ. Τα οικονομικά του δεν ήταν ποτέ ιδιαίτερα ανθηρά επιβαρύνονταν δε τόσο από την ασθένεια του αδελφού του, όσο και από την μετέπειτα δική του φυματίωση. Πολλές φορές οι κριτικοί ήταν ιδιαίτερα αυστηροί μαζί του, με αποκορύφωμα την άδικη κριτική που γράφτηκε από την εφημερίδα ''Blackwood's'', για το ποίημα του ''Ενδυμίων'', στην οποία αναφέρεται : "''Καλύτερα και σοφότερα πειναλέος φαρμακοποιός, παρά πειναλέος ποιητής, γύρνα λοιπόν στο σπίτι σου κύριε.''"
 
== Τα ώριμα έργα του ==
Τα δύο πρώτα βιβλία τού ''Υπερίωνα'' καθώς και η εκπεφρασμένη πεποίθηση του οτι θα μείνει στην ιστορία ως σημαντικός Άγγλος ποιητής και μετά θάνατον ήταν η απάντησή του στις άδικες κριτικές. Η ΙσαβέλλαΙζαμπέλλα Τζόουνς (''Isabella Jones'') του έδωσε την ιδέα για την συγγραφή του ποιήματος ''Η Παραμονή της Αγίας Αγνής'' ενώ ταυτόχρονα ήταν ερωτευμένος με την ΤζέινΤζέην Κοξ (''Jane Cox''), εξαδέλφη τού [[Τζ.Χ.Ρέινολτς]]Ρέυνολντς, και την μεγάλη του αγάπη ΦράνσιςΦράνσες (ΦάνυΦάννυ) Μπράουν (''Frances (Fanny) Browne''). Με τη ΦάνυΦάννυ έζησε και τις καλύτερες στιγμές της ζωής του, ιδιαίτερα μετά τον θάνατο του αδελφού του Τομ, οπότε ήλθαν πολύ κοντά και σχεδόν συμφώνησαν να αρραβωνιαστούν. Αργότερα έγραψε το το ημιτελές ''Η παραμονή του Αγίου Μάρκου'' ενώ εγκατέλειψε την συγγραφή του ''Υπερίωνα'' στο τρίτο βιβλίο από έντονη ανησυχία και απογοήτευση λόγω του θανάτου του αδελφού του Τομ. Με τη γειτνίαση του με την ΦάνυΦάννυ και τη μητέρα της που εντωμεταξύ μετακόμισαν δίπλα στο σπίτι του, άρχισε μια περίοδος μεγάλης έμπνευσης με έργα όπως ''Πάνω σε ένα όνειρο'' (''On a dream''), το λυρικό ποίημα "''Η ωραία χωρίς οίκτο''" (''La Belle Dame sans Merci'') και τα σημαντικότερα έργα του όπως Οιοι μεγάλες ωδές "''Στην ψυχή''" (''To Psyche''), "''Για τη μελαγχολία''" (''On Melancholy''), "''Σ' ένα αηδόνι''" (''To a Nightingale'') και "''Για Μία αρχαία ελληνική Υδρία''" (''On a Grecian Urn''). Τα έργα του όπως το αφηγηματικό ποίημα ''Λάμια'' και το ''Όθων ο Μέγας'' γράφτηκαν ενόψει οικονομικού αδιεξόδου, λόγω της δυστοκίας του αδελφού του ΤζωρτζΤζορτζ στην Αμερική. Έτσι έφυγε από το Λονδίνο και πήγε στο Σάνκλιν (Νήσος του ΓουάιτΟυάιτ) και στο [[ΓουίντσεστερΟυίντσεστερ]] (''Winchester'') όπου μακριά από την ΦάνυΦάννυ και εν μέσω προβλημάτων στην σχέση τους, μετεσκεύασε τον ημιτελή ''Υπερίωνα'' στο ''Η πτώση του Υπερίωνα: Ένα όνειρο'' (''The fall of Hyperion: A Dream'') και έγραψε το γαλήνιο ''Στο φθινόπωρο'' (''To Autumn''). Τον Οκτώβριο του [[1819]] μετακόμισε και πάλι στο Λονδίνο με προοπτική να γίνει δημοσιογράφος, τελικά ανακάλεσε, και αρραβωνιάστηκε επίσημα τη ΦάνυΦάννυ. Η σκιά της φυματίωσης που πλέον ήταν γεγονός και οι οικονομικές δυσκολίες του ''Τζωρτζ''Τζορτζ τον κατέβαλαν κι έτσι εργάστηκε χωρίς μεγάλη πεποίθηση σε ένα σατυρικό ποίημα : ''Το σκουφί του Τζουτζέ'' (''The Cap and Bells'') κλείνοντας έτσι έναν κύκλο υψηλής έμπνευσης
 
== Τελευταία χρόνια ==
Στις 3 Φεβρουαρίου του [[1820]] ο Κητς παρουσίασε πνευμονικές αιμορραγίες και όπως κατάλαβε και ο ίδιος αυτό ήταν ο αγγελιαφόρος του θανάτου του. Οι γιατροί του συνέστησαν αμέσως ως τελευταία ελπίδα για την ζωή του ένα ταξίδι στην [[Ιταλία]] όπου πήγε τελικά με την οικονομική βοήθεια των εκδοτών του μαζί με έναν νέο καλλιτέχνη τον ΤζόζεφΤζόσεφ Σέβερν (''Joseph Severn''). Μετά από συνεχείς αιμορραγίες πέθανε τελικά τον Φεβρουάριο του [[1821]] στα χέρια του ΤζόζεφΤζόσεφ. Όπως είχε ζητήσει στον τάφο του χαράχτηκε η φράση: {{απόσπασμα|Εδώ κείται κάποιος που τ' όνομα του ήταν γραμμένο στο νερό.}}
 
== Αξιολόγηση ==
Γραμμή 26:
== Βιβλιογραφία στα Ελληνικά ==
* ''Επτά Ωδές'', Μετάφραση: Κώστας Μπουρναζάκης - Εκδόσεις: Ίκαρος, Αθήνα 1997- ISBN 960-7556-36-4
* ''Όθων ο Μέγας'' - Εκδόσεις: Έλλην- ISBN 960-286-466-4
* ''Το εντευκτήριον'', Μετάφραση: [[Στυλιανός Αλεξίου]] (Περιλαμβάνει και άλλους ποιητές)- Εκδόσεις: Στιγμή, Αθήνα 2004
* ''Την παραμονή της αγίας Αγνής'' - Εκδόσεις: ΟΜΒΡΟΣ- ISBN 960-7281-72-1