|
==Σκοπός==
[[Αρχείο:CretanCrucifixion.jpg|thumb|250px|left|«Η Σταύρωση» (του Εμμανουήλ Λαμπάρδου από την [[Κρητική Σχολή]]) [[Ερμιτάζ]], [[Αγία Πετρούπολη]].]]
Ο σκοπός της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, είναι να προετοιμάσει τους πιστούς, όχι μόνο για να τιμήσουν, αλλά και να εισέλθουν στα [[Άγια Πάθη]] και την [[Ανάσταση του Ιησού]]. Το σύνολο του Ορθοδόξου βίου επικεντρώνεται γύρω από την Ανάσταση.<ref name="LT_Meaning">
{{Citation | last =Kallistos (Ware) | first =Bishop | author-link =Timothy Ware | last2=Mary | first2=Mother | author2-link= | contribution =The Meaning of the Great Fast | year =1977 | publication-date=2002 | title =The Lenten Triodion | pages =13 ff | place =South Canaan, PA | publisher =St. Tikhon's Seminary Press | isbn =1-878997-51-3 | url = | accessdate = }}</ref> Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή προτίθεται να είναι το «εργαστήρι», όπου ο χαρακτήρας του πιστού ανυψώνεται και εδραιώνεται πνευματικά· όπου η ζωή του επιστρέφει και αφιερώνεται ξανά στη διδασκαλία και τα ιδεώδη του Ευαγγελίου· όπου η νηστεία και η προσευχή κορυφώνονται με τη βαθιά πεποίθηση της ζωής· όπου η απάθεια και η αδιαφορία μετατρέπονται σε έντονες δραστηριότητες πίστης και καλών έργων.
Η ίδια η Σαρακοστή δεν υφίσταται προς χάριν της Σαρακοστής, όπως και η νηστεία δεν γίνεται προς χάριν της νηστείας. Μάλλον, αυτά είναι τα μέσα με τα οποία, και για τα οποία, ο πιστός προετοιμάζει τον εαυτό του για να φτάσει, να αποδεχθεί και να επιτύχει το κάλεσμα από τον Σωτήρα του. Ως εκ τούτου, η σημασία της Μεγάλης Σαρακοστής εκτιμάται ιδιαιτέρως, όχι μόνο από τους [[Μοναχός|μοναχούς]] οι οποίοι αυξάνουν σταδιακά το χρονικό διάστημα της Σαρακοστής, αλλά και από τους ίδιους τους [[λαϊκοί|λαϊκούς]].
==Τήρηση==
===Αυτοπειθαρχία===
[[Αρχείο:Annunciation (Gelati fresco, 17th century).jpg|thumb|250px|left|Ο [[Ευαγγελισμός της Θεοτόκου]]. Τοιχογραφία από τη Μονή ''Gelati'', πλησίον του [[Κουτάισι]], [[Γεωργία]]ς (φωτοαντίγραφο από βιβλίο του 1971.<!-- Αυτό γράφει το πρωτότυπο στα Γεωργιανά (ίσως γι' αυτό είναι και ασπρόμαυρη η φωτογραφία) -->).]]
Η τήρηση της Μεγάλης Τεσσαρακοστής χαρακτηρίζεται από τη [[νηστεία]] και την αποχή από ορισμένες τροφές, την εντατικοποίηση της ιδιωτικής και δημόσιας προσευχής, την αυτοεξέταση, εξομολόγηση, προσωπική βελτίωση, μετάνοια, ελεημοσύνη και αποκατάσταση για τις αμαρτίες που διαπράχθηκαν.
Τα τρόφιμα που παραδοσιακά απέχουμε είναι το [[κρέας]], τα [[ψάρι]]α, τα αυγά, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, το [[κρασί]] και το [[λάδι]]. Σύμφωνα με κάποιες παραδόσεις, απέχουν μόνο από το [[ελαιόλαδο]]· ενώ σε άλλες, από όλα τα φυτικά έλαια. Αφότου η αυστηρή νηστεία, σύμφωνα με τους κανόνες, απαγορεύεται το [[Σάββατο]] (με εξαίρεση το Μεγάλο Σάββατο) και την [[Κυριακή]], το κρασί και το λάδι επιτρέπονται τα Σάββατα και τις Κυριακές. Εάν η Μεγάλη Εορτή του [[Ευαγγελισμός της Θεοτόκου|Ευαγγελισμού της Θεοτόκου]] πέφτει κατά τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή, τότε το ψάρι, το κρασί και το λάδι, επιτρέπονται εκείνη την ημέρα. Ωστόσο, το κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα αποφεύγονται εντελώς, έως ότου σπάσει η νηστεία, την Κυριακή του Πάσχα (Πάσχα).<ref name="The Fasting Rule of the Church">{{cite web | url=http://www.abbamoses.com/fasting.html | title=The Fasting Rule of the Church | publisher=abbamoses.com | accessdate=19 February 2015}}</ref>
Εκτός από τις πρόσθετες ιερές ακολουθίες που περιγράφονται παρακάτω, οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί αναμένονται να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή και να αυξήσουν την ιδιωτική τους προσευχή. Σύμφωνα με τη [[θεολογία]] των Ορθοδόξων Πατέρων, όταν αυξάνει ο ασκητισμός, θα πρέπει επίσης να αυξάνεται και η προσευχή. Οι [[Εκκλησιαστικοί Πατέρες]] έχουν αναφερθεί στη νηστεία χωρίς προσευχή ως «τη νηστεία των δαιμόνων» δεδομένου ότι οι δαίμονες δεν τρώνε σύμφωνα με την άυλη φύση τους, αλλά ούτε και κάνουν προσευχή.
===Ιερατικές εορτές===
{{cite web |author = Ενορίτης |title = ΚΥΡΙΕ ΕΚΕΚΡΑΞΑ ΠΡΟΣ ΣΕ – Lord I have cried to You |url = http://omothimadon.gr/?p=29118 |publisher = Ομοθυμαδόν / Σύλλογος Ενοριτών Αγίου Αθανασίου Μπάρας Τρικάλων |date = 24 Ιανουαρίου 2015 |accessdate = 4 Μαΐου 2016 |archive-date = 2020-12-03 |archive-url = https://web.archive.org/web/20201203201140/http://omothimadon.gr/?p=29118 |url-status = dead }}}}}} στους [[Εσπερινός|Εσπερινούς]]) ψάλλεται στο [[Μέγα Απόδειπνον]].
===Αναγνώσεις===
Εκτός από τις προστιθέμενες αναγνώσεις από τις Γραφές, συνιστώνται κατά τη διάρκεια της Νηστείας, Βιβλία Πνευματικής Αναζήτησης από τους [[Εκκλησιαστικοί Πατέρες|Εκκλησιαστικούς Πατέρες]].
Ένα βιβλίο που συνήθως διαβάζεται κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, ιδίως από τους μοναχούς, είναι η [[Κλίμαξ Θείας ανόδου|Κλίμαξ της Θείας ανόδου]], το οποίο γράφτηκε περίπου τον 7ο αιώνα από τον Άγιο [[Ιωάννης της Κλίμακος|Ιωάννη της Κλίμακος]] όταν ήταν Ηγούμενος στην [[Ιερά Μονή Όρους Σινά|Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης]] στο [[Όρος Σινάι|Όρος Σινά]]. ''«Η Κλίμαξ»'', συνήθως διαβάζεται στην τράπεζα (τραπεζαρία) κατά τη διάρκεια των γευμάτων, αλλά μπορεί εναλλακτικά να αναγνωσθεί κατά τη διάρκεια των Μικρών Ωρών{{refn|group="Σημ."| Αυτές οι ώρες ονομάζονται «μικρές» λόγω της βραχύτερης και απλούστερης δομής τους συγκριτικά με τις Νυχτερινές Ώρες. Παραδοσιακά αυτές οι στιγμές της προσευχής περιλαμβάνουν την Πρώτη Ώρα ''(Prime)'' στις 6 π.μ., την Τρίτη Ώρα ''(Terce)'' στις 9 π.μ., και την Έκτη Ώρα ''(Sext)'' το μεσημέρι και την Ένατη Ώρα ''(None)'' στις 3 μ.μ.{{refn|group="Παρ. Σημ."| ''The Hours derive their names from the hours of daylight: First Hour being read at the rising of the sun, etc.''}}}} τις καθημερινές, ώστε να δύναται να τις ακούσει ο καθένας. Κατά τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή επίσης, πολλοί από τους [[Λαϊκοί|λαϊκούς]], διαβάζουν κατ' ιδίαν την ''«Κλίμακα»''.
Το θέμα της ''«Κλίμακας»'' δεν είναι η ίδια η Μεγάλη Τεσσαρακοστή, αλλά μάλλον πραγματεύεται την άνοδο της ψυχής από τη γη στον ουρανό. Δηλαδή, από την υποδούλωση στα πάθη προς την οικοδόμηση των [[Αρετή|αρετών]] και την τελική θέωσή του (ένωση με το Θεό), που είναι ο στόχος της Μεγάλης Σαρακοστής.
Πέραν της ''«Κλίμακας»'', σε ορισμένα μοναστήρια διαβάζονται κατά τη διάρκεια των Όρθρων, ο ''«Παράδεισος των Αγίων Πατέρων»'' του Παλλάδιου και τα κηρύγματα περί μετανοίας του Αγίου Εφραίμ του Σύρου.
==Περίγραμμα==
Λειτουργικά, η περίοδος του Τριωδίου μπορεί να διαιρεθεί σε τρία τμήματα: (1) την Προ-Σαρακοστιανή περίοδο (τις Απόκριες), (2) τις Μεγάλες Τεσσαράκοντα Ημέρες και (3) την Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα.
|
