Γελεκτσήδες: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

'''Γελεκτσήδες''' ονομάστηκαν οι Μεσολογγίτες [[Έφηβος|έφηβοι,]] 90 περίπου στον αριθμό,που οι περισσότεροι δεν ήταν παραπάνω από 15-16 χρονών και πρόσφεραν πολλά στις πολιορκίες και την Έξοδο του [[Μεσολόγγι|Μεσολογγίου]]. Πήραν το όνομά τους από το [[γιλέκο]] που φορούσαν για να μην τους βαραίνει η κάπα.<ref name=":0">{{Cite book|title = Σκηνές Εθνικού Μεγαλείου από τις πολιορκίες και την Έξοδο του Μεσολογγίου|last = Πετρόπουλος|first = Κωνσταντίνος|publisher = Προμηθεύς|year = 1971|isbn = |location = Αθήναι|pages = 94}}</ref><ref name=":3">{{Cite journal|url = http://www.livepedia.gr/content-providers/periskopio/stratiwtiki-istoria/206KLEISOVA.pdf|title = Η Μάχη της Κλείσοβας 25 Μαρτίου 1826 Η ΛΗΣΜΟΝΗΜΕΝΗ ΕΠΟΠΟΙΙΑ|last = Γιαννόπουλος|first = Νίκος|date = Ιούνιος 2005|journal = Στρατιωτική Ιστορία, τεύχος 106|accessdate = |doi = |archiveurl = https://web.archive.org/web/20150421113059/http://www.livepedia.gr/content-providers/periskopio/stratiwtiki-istoria/206KLEISOVA.pdf|archivedate = 2015-04-21|url-status = dead}}</ref><ref>{{Cite web|url = http://www.army.gr/files/File/STRATIOTIKH%20EPITHEORHSH/MAR_APR_2010/2010-2-2%205702.pdf|title = H Επική Μάχη της Κλείσοβας - 25 Μαρτίου 1826 {{!}} ΚΕΙΜΕΝΟ: AντιστράτηγοςΑντιστράτηγος ε.α. Νικόλαος Αθ. Κολόμβας, Επίτιμος Διοικητής Γ΄ Σώματος Στρατού}}</ref>

Οργανωτικός νους του πετροπόλεμου ήταν ο Γιώργος ο Μπούλαλας. Σιωπηλά παρακολουθούσε τον αγώνα του Μεσολογγίου και δεν ανεχόταν τις προσβολές. Ανήσυχος και σκεφτικός τριγύριζε πότε μέσα στην πόλη, πότε γύρω από το Φράχτη. Ζούσε τις αγωνίες των πολεμιστών. Ήθελε και αυτός να κάνει κάτι. Κάλεσε τα παιδόπουλα στην αγορά και τα παρότρυνε να πολεμήσουν τον εχθρό έχοντας ως όπλα τα χέρια τους και [[πολεμοφόδι|πολεμοφόδια]]α τις πέτρες.<ref name=":7" />

Το βράδυ της πρώτης μέρας της πολιορκίας οι Τούρκοι έκοψαν το νερό στους Μεσολογγίτες, χαλώντας τον αγωγό του υδραγωγείου , που βρισκόταν έξω από το Φρούριο. Στην πόλη χρειάζονταν νερό καθαρό για τους λαβωμένους, γιατί αυτό που έβγαζαν από τα πρόχειρα πηγάδια, που άνοιξαν, ήταν [[αρμυρόγλυφο]] και δεν πινόταν. Έπρεπε, λοιπόν, να πάνε κάποιοι με προφύλαξη, γλιστρώντας σαν ίσκιοι ανάμεσα από τις εχθρικές σκηνές, σε μια γνωστή τους απόμερη πηγή.Αυτό το εγχείρημα, που ήταν πολύ επικίνδυνο, ανέλαβαν να φέρουν σε πέρας μια μικρή ομάδα παιδιών, ηλικίας από 12 μέχρι 15 χρονών το καθένα. Φτάνουν έρποντας πάνω από την πηγή και σχηματίζοντας αλυσίδα με τα κορμάκια τους, κατεβάζουν το πιο μικρό και ανάλαφρο της παρέας στο βάθος. Προμηθεύονται έτσι το νερό και γυρίζουν συρτά - συρτά πάλι στο [[Φρούριο]], χαρούμενα κάτω από τις επευφημίες μικρών και μεγάλων<ref name=":0" /><ref>{{Cite book|title = Ημερολόγιον της Πολιορκίας του Μεσολογγίου 1825-1826|last = Μάγερ|first = Ιωάννου - Ιακώβου|publisher = ΙΦΙΤΟΣ|year = 2002|isbn = 960-86575-3-9|location = Καρδίτσα|pages = 83}}</ref><ref name=":0" />

Στο πολιορκημένο Μεσολόγγι τα παιδιά μάζευαν τα βόλια του εχθρού και τα έδιναν στη Διοίκηση. Τα έχυναν σε ειδικά [[τήγανα]] και σχημάτιζαν [[πυρομαχικά]] για τη Φρουρά.<ref>{{Cite book|title = Ημερολόγιον της Πολιορκίας του Μεσολογγίου 1825-1826, επιμέλεια Γεωργίου Δροσίνη|last = Μάγερ|first = Ιωάννου-Ιακώβου|publisher = Σύλλογος Αιτωλοακαρνάνων Νομού Καρδίτσας σε συνεργασία με τις εκδόσεις ΙΦΙΤΟΣ|year = 2002|isbn = 960-86575-3-9|location = Καρδίτσα|pages = 70}}</ref><ref>{{Cite book|title = Το Μεσολόγγι|last = Φωτιάδη|first = Δημήτρη|publisher = Δωρικός, 8η έκδοση|year = 1977|isbn = |location = Αθήνα|pages = 85-86}}</ref> Να σημειωθεί ότι σε αυτές τις εργασίες τα παιδιά έτρεχαν έχοντας ως παράδειγμα τον Επίσκοπο [[Ρωγών Ιωσήφ|Ιωσήφ Ρωγών]]. <ref>{{Cite book|title = Απομνημονεύματα|last = Μίχου|first = Αρτέμιου|publisher =Τσουκαλά |year =1956 |isbn = |location =Αθήνα |pages = 121}}</ref><ref>{{Cite book|title = Χρονικόν του Μεσολογγίου|last = Μήλιου|first = Σπύρου|publisher = Γαλαξία|year = |isbn = |location = |pages = 159}}</ref><ref>{{Cite book|title = Εφημερίδα "Ελληνικά Χρονικά 1825-1826", τόμος Β΄ |date=1825-05-27|last = Μάγερ|first = Ι.|publisher = Χ.Σπανός και Ν.Νίκας|year = |isbn = |location = |pages = }}</ref> Ως κληρικός, παρηγορούσε τους διωκόμενους από τον εχθρό. Περιέθαλπε τους φτωχούς. Με τις διδαχές και τα κηρύγματά του διατηρούσε άγρυπνη την εθνική συνείδηση των Μεσολογγιτών. Ο Ι.Ρωγών δίδασκε, καθοδηγούσε, νουθετούσε τα μικρά παιδιά. Τα φλόγιζε με το λόγο του και το παράδειγμά του.<ref>{{Cite book|title = Ημερολόγιον της Πολιορκίας του Μεσολογγίου 1825-1826|last = Μάγερ|first = Ιωάννου-Ιακώβου|publisher = Σύλλογος Αιτωλοακαρνάνων νομού Καρδίτσας σε συνεργασία με τις εκδόσεις ΙΦΙΤΟΣ, επιμέλεια Γιώργου Δροσίνη|year = 2002|isbn = 960-89575-3-9 |location = Καρδίτσα|pages = 84}}</ref><ref>{{Cite book|title = Η Ιστορία της Πολιορκίας του Μεσολογγίου|last = Φαμπρ|first = Αύγουστου|publisher = Πολύπλευρο|year = 1999|isbn = |location = Μεσολόγγι|pages = 87}}</ref>

Τα πιο μεγάλα παιδιά πολεμούσαν με τ' άρματα δίπλα στους Μεσολογγίτες. Πολλά παιδιά οπλισμένα καλά,γλιστρούσαν τις σκοτεινές νύχτες με μονόξυλα πάνω στη [[Λιμνοθάλασσα]] και ρίχνονταν στα μικρά εχθρικά πλεούμενα, τα [[λαντσόνια]]. Άλλα απ' αυτά τα βούλιαζαν και άλλα τα κυρίευαν. Άλλες φορές έβγαιναν τις σκοτεινές νύχτες από το κάστρο και έκαναν "[[γιουρούσι|γιουρούσια]]α", μικρές, επιθετικές δηλαδή εφόδους. Τα γιουρούσια αυτά, που ήταν εξαιρετικά επικίνδυνα, γοήτευαν τότε τους εφήβους και τα επιζητούσαν. Και τα πραγματοποιούσανε συνήθως με την άδεια του Φρούραρχου, όχι λίγες φορές όμως και χωρίς αυτήν. Η ομάδα διάλεγε νύχτα βροχερή ή με αέρα. Ήξερε καλά τα κατατόπια. Περνούσε το χάντακα και χωνότανε στο εχθρικό [[στρατόπεδο]]. Εκεί έπεφτε ξαφνικά πάνω στους εχθρούς και γινότανε μεγάλο κακό. Ανάστατο το στρατόπεδο. Σύγχυση και πανικός. Επιστρέφοντας η ομάδα στο κάστρο έφερνε όπλα, [[λάφυρο|λάφυρα]], ρούχα και τρόφιμα. Πολλές φορές όμως δεν γύριζαν όλα τα παιδιά της ομάδας.<ref>{{Cite book|title = Ηρωικά Ελληνόπουλα|last = Μακρόπουλου|first = Θ.|publisher = Γ.Σ. ΒΛΕΣΣΑ|year = 1948|isbn = |location = Αθήνα|pages = 78-79}}</ref><ref>{{Cite book|title = Περιοδικό "Προς την Νίκην", τόμος τέταρτος, Η δράση των παιδιών στο πολιορκημένο Μεσολόγγι|last = Μακρόπουλου|first = Θ.|publisher = Αδελφότης Θεολόγων "Ο Σωτήρ"|year = 1964|isbn = |location = Αθήνα|pages = 192}}</ref>

Ο [[ Νικόλαος Κασομούλης|Κασομούλης]] αναφέρει μια αποτυχημένη απόπειρα ανεφοδιασμού της Κλείσοβας. Ο Γιωργάκης Κ. Βαλτινός ,με μια ομάδα αποφασισμένων ορμούν για ανεφοδιασμό του νησιού. Χρειάζονταν μόνο τρεις οργυιές για να φτάσουν στο νησί. Εκεί σκοτώθηκε το παιδί. Ο Κασομούλης το χαρακτηρίζει "αθάνατο παιδί"<ref>{{Cite book|title = Απομνημονεύματα της Επαναστάσεως των Ελλήνων 1821 -1 833, τόμος Β΄,|last = Κασομούλης|first = Ν. Κ.|publisher = Χ. Κοσμαδάκη και ΣΙΑ|year = |isbn = |location = |pages = 233}}</ref><ref name=":5">{{Cite book|title = Ιστορία του Μεσολογγίου|last = Ευαγγελάτου|first = Χρήστου Γ.|publisher = Ρουμελιώτικες εκδόσεις|year = 1959|isbn = |location = Αθήνα|pages = 313}}</ref><ref name=":6">{{Cite book|title = Η Ελληνική Επανάστασις|last = Κόκκινου|first = Διονυσίου Α.|publisher = Μέλισσα, 6η έκδοση|year = 1974c|isbn = |location = Αθήνα|pages = 267}}</ref>

Το Μάρτιο του 1826 οι πολιορκητές του Μεσολογγίου Τουρκοαιγύπτιοι, [[Κιουταχής]] και [[Ιμπραήμ]], με γραπτό μήνυμα ζητούν την παράδοση των πολιορκημένων.Οι Τούρκοι αρχίζουν έναν άγριο κανονιοβολισμό εναντίον της [[Κλείσοβα|Κλείσοβας]]ς, προτού επιχειρήσουν την απόβαση απ΄όλες τις μεριές. Οι Έλληνες στρατιωτικοί του Μεσολογγίου συγκεντρώνονται στον [[Ανεμόμυλος|Ανεμόμυλο]] και από τα Καραγγελέικα σπίτια παρατηρούν την Κλείσοβα.

Εκεί, λόγω απουσίας αρχηγού, ετοιμάζεται να μεταβεί ο οπλαρχηγός [[Κίτσος Τζαβέλας]] για να διευθύνει τον αγώνα. Όταν όμως ζητάει από τους βαρκάρηδες να τον μεταφέρουν με τους στρατιώτες του εκεί , κανένας δεν φαίνεται πρόθυμος. Όλοι κοιτάνε με φόβο προς τα εκεί, αφού το νησί χτυπιέται τόσο άγρια και αδιάκοπα.Την αποστολή αυτή αναλαμβάνει να φέρει σε πέρας ο μικρός Νταής ή Αναστάσης Βορίλας, ένα δεκαεξάχρονο Μεσολογγιτάκι, που θυσιάζει τη ζωή του για την πατρίδα. Ο Νταής Βορίλας πήρε τους επτά στρατιώτες και τον στρατηγό Κίτσο Τζαβέλα και τους οδήγησε στη βάρκα του. Περιφρόνησε τους εχθρούς και τα όπλα τους. Οι σφαίρες σφυρίζουν πάνω από το κεφάλι του αλλά ο μικρός προχωρεί ατάραχος χωρίς να κοιτάξει τον εχθρό. Μετράει μόνο με τα μάτια του την απόσταση που τον χωρίζει από την Κλείσοβα και εντείνει τις προσπάθειές του να προσεγγίσει το νησί πριν τον φτάσουνε οι Τούρκοι.Οι εχθρικές βάρκες σιμώνουν. Οι [[Έλληνες]] αντιπυροβολούν κατά των εχθρών. Ο [[Σπύρος Παπανδρέου]], ο γραμματέας του Τζαβέλα, σκοτώνεται δίπλα και ένας ακόμη τραυματίζεται.Ο Νταής όμως δεν χάνει την ψυχραιμία του.Καταφέρνει να φτάσει σώος στην Κλείσοβα μεταφέροντας το πολυτιμότατο φορτίο του.

Ο μικρός Νταής Βορίλας είχε σώσει την Κλείσοβα.<ref name="Φιλιππόπουλος 2002 62">{{Cite book|title = Το Μεσολόγγι στο διάβα του χρόνου|last = Φιλιππόπουλος|first = Νικήτας Χρ.|publisher = Ντάπια|year = 2002|isbn = |location = Αγρίνιο|pages = 62}}</ref> Το μικρό Μεσολογγιτάκι που έδωσε θάρρος στους μεγάλους, πολέμησε σαν πραγματικός άντρας όλες εκείνες τις ώρες των σκληρών εφόδων.<ref name=":9" /><ref name=":2" /><ref name=":5" /><ref>{{Cite book|title = Άπαντα|last = Κώνστα|first = Κ.Σ|publisher = Διογένης|year = 1990–1994|isbn = |location = Αθήνα|pages = }}</ref><ref name=":2" /><ref>{{Cite book|title = Γελεκτσήδες, Οι σκύμνοι της Φρουράς|last = Καπώνη|first = Τάκη|publisher = Στ.Βεντούρα - Χρ.Σπύρου|year = 1985|isbn = |location = Αθήνα|pages = 87-100}}</ref><ref>{{Cite book|title = Σκηνές Εθνικού Μεγαλείου από τις Πολιορκίες και τηνΈξοδο του Μεσολογγίου, Γ΄ έκδοσις συμπληρωμένη|last = Πετρόπουλου|first = Κωνστ.Π.|publisher = Προμηθεύς|year = 1971|isbn = |location = Αθήνα|pages = 98}}</ref><ref name=":4">{{Cite web|url = https://www.mail-archive.com/orasi@hostvis.net/msg08250.html|title = " Η ζωή στο πολιορκημένο Μεσολόγγι" της ΑΚΑΚΙΑΣ ΚΟΡΔΟΣΗ συγγραφέα (Μέγα Βραβείο της Γαλλικής Ακαδημίας)}}</ref><ref>{{Cite web|url = http://palio.antibaro.gr/national/xolebas_poliorkhmenoi.htm|title = Αντίβαρο,ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΙ, Κωνσταντίνος Χολέβας,Πολιτικός Επιστήμων}}</ref><ref name=":5" /><ref>{{Cite book|title = Παιδιά του Εικοσιένα, Νταής Βορίλας, ο Σωτήρας της Κλείσοβας|last = Επιμέλεια για την αντιγραφή Παπαδόπουλος|first = Κωνσταντίνος Γ.|publisher = Μεσολογγίτικα Χρονικά, Εβδομαδιαία Εφημερίδα Ι.Π. Μεσολογγίου, αριθμός φύλλου 1507|year = 2007|isbn = |location = Μεσολόγγι|pages = 1-2}}</ref><ref name=":9" />

Ο Πέτρος Γαλιώτος μαζί με τον Ζαφείρη Ράπεση αποφασίζουν να εφοδιάσουν την Κλείσοβα με τροφές και πολεμοφόδια.Δυστυχώς ο Γαλιώτος σκοτώθηκε.<ref name=":2" /><ref name=":6" /><ref>{{Cite book|title = Ιστορία του Μεσολογγίου|last = Μακρή|first = Νικολάου Δ.|publisher = Επιμέλεια Εμμανουήλ Δ. Πρωτοψάλτη|year = |isbn = |location = |pages = 61}}</ref><ref>{{Cite book|title = Γελεκτσήδες Οι Σκύμνοι της Φρουράς|last = Καπώνη|first = Τάκη|publisher = Στ. Βεντούρα-Χρ.Σπύρου|year = 1985|isbn = |location = Αθήνα|pages = 103-104}}</ref><ref>{{Cite book|title = Σκηνές Εθνικού Μεγαλείου από τις Πολιορκίες και την Έξοδο του Μεσολογγίου, Γ΄ έκδοσις συμπληρωμένη|last = Πετρόπουλου|first = Κωνστ. Π.|publisher = Προμηθεύς|year = 1971|isbn = |location = Αθήνα|pages = 98}}</ref><ref name=":6" />

Στη μάχη της Κλείσοβας διακρίθηκαν και γυναίκες για τον ηρωισμό τους.Ιδιαίτερα αξίζει να αναφερθεί το όνομα της Μεσολογγίτισσας Τασούλας Γυφτογιάννη<ref name=":9" /><ref>{{Cite book|title = Ιστορία του Μεσολογγίου|last = Ευαγγελάτου|first = Χρήστου Γ.|publisher = Ρουμελιώτικες εκδόσεις|year = 1959|isbn = |location = Αθήνα|pages = 308}}</ref><ref>{{Cite book|title = Σκηνές εθνικού Μεγαλείου από τις πολιορκίες και την Έξοδο του Μεσολογγίου, Γ΄ Έκδοσις συμπληρωμένη|last = Πετρόπουλου|first = Κωνστ. Π.|publisher = Προμηθεύς|year = 1971|isbn = |location = Αθήνα|pages = 100}}</ref><ref name=":9" />, που πολεμούσε ντυμένη αντρικά ρούχα.<ref name=":8" /> Η Γυφταγιάνναινα από τη διαλεχτή οικογένεια του τόπου μας Κουβαρά, τα αντρίκεια ρούχα μαζί με το [[σελάχι]] και τα [[τσαρούχια]] που φόρεσε κατά την [[Έξοδος του Μεσολολογγίου|Έξοδο]], τα φύλαξε σαν πολύτιμα κειμήλια στην κασέλα της και όταν γέρασε ζήτησε να τη θάψουν μ' αυτά. Κηδεύτηκε με πρωτοφανή συρροή λαού μέσα σε πραγματική θρηνωδία.<ref>{{Cite book|title = Σκηνές Εθνικού Μεγαλείου από τις Πολιορκίες και την Έξοδο του Μεσολογγίου, Γ΄ έκδοσις συμπληρωμένη|last = Πετρόπουλου|first = Κωνστ.Π.|publisher = Προμηθεύς|year = 1971|isbn = |location = Αθήνα|pages = 86}}</ref><ref>{{Cite web|url = http://palio.antibaro.gr/national/xolebas_mesologgi.php|title = Αντίβαρο.Κων/νος Χολέβας, πολιτικός επιστήμων}}</ref>

[[Αρχείο:Gelektsides.jpg|thumb|132x132px|"Γελεκτσής", δημιουργία των μαθητριών Άρτεμης και Μυρτώς Μπέτσιου / Δήμος Μεσολογγίου]]Ηρωίδα της Κλείσοβας. Κάτω από το τρομερό σφυροκόπημα των τούρκικων κανονιών βοήθησε στο φόρτωμα των πρυαρίων με πολεμοφόδια και νεροβάρελα , για να σταλούν στη μικρή φρουρά της Κλείσοβας.<ref>{{Cite book|title = Σκηνές Εθνικού Μεγαλείου από τις Πολιορκίες και την έξοδο του Μεσολογγίου,Γ΄ έκδοσις συμπληρωμένη|last = Πετρόπουλου|first = Κωνστ.Π|publisher = Προμηθεύς|year = 1971|isbn = |location = Αθήνα|pages = 100}}</ref> Αναφέρεται και με το όνομα Χρυσηίς Καραγγελέ-Κοντζακάρη ή Μπαγιώργα.<ref>{{Cite book|title name= Το Μεσολόγγι στο διάβα του χρόνου|last = "Φιλιππόπουλος|first = Νικήτας Χρ.|publisher = Ντάπια|year = 2002|isbn = |location = Αγρίνιο|pages = 62}}<"/ref>

Ορφανός, έφηβος Μεσολογγίτης, που δεν έπαιζε όπως όλα τα άλλα παιδιά της ηλικίας του. Προτιμούσε να φοράει τη στολή του πατέρα του, να ζώνεται την [[πάλα]] και το γιαταγάνι και να πολεμάει εικονικά τον εχθρό ευελπιστώντας πως γρήγορα θα κλιθεί να τον αντιμετωπίσει στην πραγματικότητα.

Ο Αντώνης Μπάκας γίνεται ένα με τους άνδρες της Φρουράς, αναγνωρίζεται με το μικρό του όνομα από τους [[λαγουμιτζήδες]]. Στις 19 Ιουλίου , στην έφοδο της ηρωικής Φρουράς, αρίστευσε. Άρπαξε δυο τουφέκια από τα χέρια των εχθρών. Στη δεύτερη εξόρμησή του πληγώθηκε και, λίγες μέρες μετά, πέθανε<ref name=":4" />.

Πιο συγκεκριμένα στην κορύφωση της μάχης ένα [[βόλι]] τον χτυπά στο στήθος. Τον μεταφέρουν τραυματία στο σπίτι του όπου και ξεψυχάει. Η μεσολογγίτικη γη αγκαλιάζει το σώμα του. Ο Αντώνης Μπάκας μετοικεί στη "γειτονιά των αγγέλων". Όσοι αναγνωρίζουν την αξία της προσφοράς του και το μέγεθος των πράξεών του, τον μνημονεύουν.<ref name=":9" /><ref>{{Cite book|title = Γελεκτσήδες, οι Σκύμνοι της Φρουράς|last = Καπώνης|first = Τάκης|publisher =Στ. Βεντούρα - Χρ.Σπύρου |year =1985 |isbn = |location = Αθήνα|pages = 67-82}}</ref><ref>{{Cite book|title = Σκηνές Εθνικού Μεγαλείου Από τις Πολιορκίες και την Έξοδο του Μεσολογγίου, Γ' έκδοσις συμπληρωμένη|last = Πετρόπουλος|first = Κωνσταντίνος|publisher = Προμηθεύς|year = 1971|isbn = |location = Αθήνα|pages = 96}}</ref><ref>{{Cite book|title = Ιστορία της Πολιορκίας του Μεσολογγίου|last = Φαμπρ|first = Αύγουστου|publisher = Πολύπλευρο, 2η έκδοση|year = 1999|isbn = |location = Μεσολόγγι|pages = 131}}</ref><ref>{{Cite book|title = Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως,τεύχος 5|last = Κόκκινου|first = Διονυσίου Α.|publisher = Μέλισσα, 6η έκδοση|year = 1974c|isbn = |location = Αθήνα|pages = 220}}</ref><ref>{{Cite book|title = Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως, έκδοση Δ, τόμος Γ΄, κεφ. ΝΖ|last = Τρικούπη|first = Σπυρίδωνα|publisher = ΧΡ.ΓΙΟΒΑΝΗ|year = 1978|isbn = |location = Αθήνα|pages = 302}}</ref><ref>{{Cite book|title = Συμβολή εις την ιστορίαν των πολιορκιών και της Εξόδου του Μεσολογγίου|last = Ραζή - Κότσικα, Αντιναυάρχου Ε.Α|first = Ι.|publisher = Ναυτικής Επιθεωρήσεως|year = 1932|isbn = |location = Αθήνα|pages = 43}}</ref><ref>{{Cite web|url = http://www.agiasofia.com/epanastasis/epanastasis29.html|title = Ελληνική Επανάστασις 1821, Μέρος ΚΘ'}}</ref><ref name=":9" />[[File:Platikas.JPG|thumb|350x350px|Τάφος του Παντολέοντος Πλατύκα,γελεκτσή,στον Κήπο των Ηρώων του Μεσολογγίου]]

Στο [[Βασιλάδι]], νησάκι της λιμνοθάλασσας, ο Σπύρος Παπαλουκάς, γιος του αρχηγού των υπερασπιστών του νησιού, αντιστράτηγου [[Αναστάσιος Παπαλουκάς,|Αναστάσιου Παπαλουκά,]] πολεμούσε μαζί με τους μεγάλους.

Το δεκάχρονο αυτό παιδί έριξε κατά λάθος ένα κομμάτι αναμμένο [[δαδί]] στα βαρέλια με το [[μπαρούτι]] και ανατινάχτηκε όλο το οχυρό μαζί με τις τελευταίες ελπίδες της πόλης .<ref name=":9" /> Αποτέλεσμα της ανάφλεξης ήταν να σκοτωθούν εννιά από του υπερασπιστές του Βασιλαδίου, να αιχμαλωτιστούν τέσσερις και να πληγωθούν αρκετοί. Μεταξύ των νεκρών ήταν και ο [[Σπύρος Πεταλούδης]].<ref>{{Cite book|title = Ο Κήπος των Ηρώων Ιστορικό οδοιπορικό στον Κήπο των Ελεύθερων Πολιορκημένων στο Μεσολόγγι|last = Κουφός|first = Γιάννης Ν.|publisher = Νικήτας Κ. Καράλης|year = 2007|isbn = 978-960-88390-1-4|location = Αθήνα|pages = 30}}</ref> Έτσι στις 26 Φλεβάρη κυριεύεται το Βασιλάδι.<ref>{{Cite book|title = Το Μεσολόγγι στο διάβα του χρόνου|last = Φιλιππόπουλος|first = Νικήτας Χρ.|publisher = Ντάπια|year = 2002|isbn = |location = Αγρίνιο|pages = 61}}</ref> Η θέση δεν μπορούσε να κρατηθεί χωρίς πυρομαχικά. Οι υπερασπιστές ρίχνοντας την τελική τουφεκιά ήρθαν κολυμπώντας στον Ανεμόμυλο. Χάθηκε έτσι το πέρασμα για την [[Ζάκυνθος|Ζάκυνθο]] και την [[Κεφαλλονιά]]. Ο Σπύρος Παπαλουκάς έζησε ως το 1900 με έντονα τα σημάδια από τη μοιραία έκρηξη.<ref name=":2" /><ref name=":4" /><ref>{{Cite book|title = Ιστορία του Μεσολογγίου|last = Μακρή|first = Νικολάου Δ.|publisher = Επιμέλεια Εμμανουήλ Δ. Πρωτοψάλτη|year = |isbn = |location = |pages = 50 - 55}}</ref><ref>{{Cite book|title = Σκηνές Εθνικού Μεγαλείου από τις Πολιορκίες και την Έξοδο του Μεσολογγίου, Γ΄ έκδοσις Συμπληρωμένη|last = Πετρόπουλου|first = Κωνστ.Π.|publisher = Προμηθεύς|year = 1971|isbn = |location = 1971|pages = 95}}</ref><ref>{{Cite web|url = http://www.agiasofia.com/epanastasis/epanastasis29.html|title = Ελληνική Επανάστασις 1821, Μέρος ΚΘ'}}</ref><ref name=":4" /><ref>{{Cite book|title = Η Ελληνική Επανάστασις|last = Κόκκινου|first = Διονυσίου Α.|publisher = Μέλισσα, 6η έκδοση|year = 1974c|isbn = |location = Αθήνα|pages = 253}}</ref>

Στις 16 Αυγούστου 1825 ένα μάχιμο παιδί, νεαρός πυροβολητής στη [[ντάπια]] "Κοτσιούκος", πέφτει πολεμώντας για την πατρίδα του<ref>{{Cite book|title = Ο Κήπος των Ηρώων Ιστορικό Οδοιπορικό στον Κήπο των Ελεύθερων Πολιορκημένων|last = Κουφός|first = Γιάννης Ν.|publisher = Νικήτας Κ.Καράλης|year = 2007|isbn = 978-960-88390-1-4|location = Αθήνα|pages = 159}}</ref>. Είναι ο Παντολέων Πλατύκας<ref>{{Cite book|title = Ο Κήπος των Ηρώων Ιστορικό οδοιπορικό στον Κήπο των Ελεύθερων Πολιορκημένων στο Μεσολόγγι|last = Κουφός|first = Γιάννης Ν.|publisher = Νικήτας Κ.Καράλης|year = 2007|isbn = 978-960-88390-1-4|location = Αθήνα|pages = 58}}</ref>. Στην κηδεία του χοροστάτησε ο Επίσκοπος [[Ρωγών Ιωσήφ|Ιωσήφ Ρωγών]], ο οποίος στον επικήδειο λόγο του μίλησε για τις αρετές του νεαρού και παρακίνησε τους συνομιλήκους του Πλατύκα να μιμηθούν τον ηρωισμό του.Τον νεκρό θρήνησε όλη η πόλη και η Φρουρά.<ref>{{Cite book|title = Ιστορία του Μεσολογγίου|last = Μακρή|first = Νικολάου Δ.|publisher = Επιμέλεια Εμμανουήλ Δ. Πρωτοψάλτη|year = |isbn = |location = |pages = 41}}</ref><ref>{{Cite book|title = Ιστορία της Πολιορκίας του Μεσολογγίου|last = Φαμπρ|first = Αυγούστου|publisher = |year = |isbn = |location = |pages = 117}}</ref><ref>{{Cite book|title = Σκηνές Εθνικού Μεγαλείου από τις Πολιορκίες και την Έξοδο του Μεσολογγίου, Γ΄ έκδοσις συμπληρωμένη|last = Πετρόπουλου|first = Κωνστ.Π.|publisher = Προμηθεύς|year = 1971|isbn = |location = Αθήνα|pages = 97-98}}</ref><ref>{{Cite book|title = Ιστορικά Μελετήματα|last = Παπαδόπουλος|first = Κωνσταντίνος Γ.|publisher = Έκδοση Λαογραφικού - Πολιτιστικού Συλλόγου Ι.Π.Μεσολογγίου|year = 2007|isbn = 978-960-89270-1-8|location = Μεσολόγγι|pages = 27}}</ref><ref name="Ευαγγελάτου 1959 237">{{Cite book|title = Ιστορία του Μεσολογγίου|last = Ευαγγελάτου|first = Χρήστου Γ.|publisher = Ρουμελιώτικες εκδόσεις|year = 1959|isbn = |location = Αθήνα|pages = 237}}</ref><ref>{{Cite book|title = Εφημεριδα "Ελληνικά Χρονικά 1825 - 1826" [21 Αυγούστου 1825]|last = Μάγερ|first = Ι.|publisher = Χ.Σπανός και Ν.Νίκας|year = |isbn = |location = Αθήνα|pages = }}</ref><ref>{{Cite book|title = Ημερολόγιον της Πολιορκίας του Μεσολογγίου 1825-1826|last = Μάγερ|first = Ιωάννου-Ιακώβου|publisher = Σύλλογος Αιτωλοακαρνάνων Νομού Καρδίτσας σε συνεργασία με τις εκδόσεις ΙΦΙΤΟΣ, επιμέλεια Γιώργου Δροσίνη|year = 2002|isbn = 960-86575-3-9|location = Καρδίτσα|pages = 166}}</ref><ref>{{Cite web|url = http://www.agiasofia.com/epanastasis/epanastasis29.html|title = Ελληνική Επανάστασις 1821, Μέρος ΚΘ'}}</ref><ref>{{Cite book|title = Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως, έκδοση Δ, τόμος Γ΄, κεφ.ΝΖ΄|last = Τρικούπη|first = Σπυρίδωνα|publisher = ΧΡ.ΓΙΟΒΑΝΗ|year = 1978|isbn = |location = Αθήνα|pages = 296}}</ref> <nowiki/>

Οι Μεσολογγίτες τον υποδέχτηκαν με ευγνωμοσύνη.Ο [[Κίτσος Τζαβέλας]] τον φίλησε ύστερα από την επίτευξη της πολύ κρίσιμης αυτής αποστολής.<ref name=":3" /><ref name=":6" /><ref>{{Cite book|title = Ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης, κεφ.ΝΗ|last = Τρικούπης|first = Σπρίδων|publisher = |year = |isbn = |location = |pages = 330-332}}</ref><ref>{{Cite book|title = Το Μεσολόγγι|last = Στασινόπουλου|first = Κ.Α|publisher = |year = |isbn = |location = |pages = 200-204}}</ref><ref>{{Cite book|title = Σκηνές Εθνικού Μεγαλείου, από τις Πολιορκίες και την Έξοδο του Μεσολογγίου|last = Πετρόπουλου|first = Κωνσ.Π.|publisher = Προμηθεύς|year = 1971|isbn = |location = Αθήνα|pages = 98-99}}</ref><ref>{{Cite book|title = Γελεκτσήδες "Οι Σκύμνοι της Φρουράς"|last = Καπώνη|first = Τάκη|publisher = Στ.Βεντούρα - Χρ.Σπύρου|year = 1985|isbn = |location = Αθήνα|pages = 83-85}}</ref><ref>{{Cite book|title = Ιστορία του Μεσολογγίου|last = Μακρή|first = Νικολάου|publisher = |year = |isbn = |location = |pages = 61}}</ref><ref name=":3" /><ref name=":6" />

Οι υπερασπιστές της Κλείσοβας ήταν από τα ορεινά της [[Ναυπακτία (Κανονιοφόρος)|Ναυπακτίας,]] η ομάδα του Κίτσου Τζαβέλα. Ανάμεσά τους ήταν και ένα παιδί δεκαπέντε χρονών που ονομαζόταν "Σφήκας " εξαιτίας της εξυπνάδας του.Ανέβηκε στο πατάρι της εκκλησίας, άνοιξε [[πολεμίστρα]] στη στέγη και από 'κει σκορπούσε το θάνατο στους εχθρούς που προσπαθούσαν να καταλάβουν το νησί.Ήταν ψυχογιός του αξιωματικού Αποστόλη Νιχωρίτη Καρατζογιάννη κι ανήκε στο σώμα του Χριστόδουλου Χατζηπέτρου. Αναφέρεται ότι ο μικρός Σφήκας ήταν εκείνος που σκότωσε τον [[Χουσεϊν Πασάς|Χουσεϊν Πασά]].Οι άνθρωποι του [[Παναγιώτης Κραβαρίτης|Παναγιώτη Κραβαρίτη]] υποστήριζαν ότι τον σκότωσαν αυτοί. Πιθανότερη είναι η εκδοχή ότι ο Χουσεϊν έπεσε από συνδυασμένα πυρά των γενναίων υπερασπιστών της Κλείσοβας.<ref name=":1" /><ref>{{Cite book|title = Μεσολόγγι|last = Φωτιάδη|first = Δ.|publisher = Κυψέλη|year = |isbn = |location = |pages = 275-278}}</ref><ref>{{Cite book|title = Απομνημονεύματα της Επαναστάσεως των Ελλήνων, 1821-1833, τόμος Β΄|last = Κασομούλης|first = Ν.|publisher = Χ.Κοσμαδάκη και ΣΙΑ|year = |isbn = |location = Αθήνα|pages = 235}}</ref><ref>{{Cite book|title = Γελεκτσήδες, Οι Σκύμνοι της Φρούρας|last = Καπώνη|first = Τάκη|publisher = Στ.Βεντούρα - Χρ.Σπύρου|year = 1985|isbn = |location = Αθήνα|pages = 85-86}}</ref><ref>{{Cite book|title = Σκηνές Εθνικού Μεγαλείου από τις Πολιορκίες και την Έξοδο του Μεσολογγίου|last = Πετρόπουλου|first = Κωνστ.Π|publisher = Προμηθεύς|year = 1971|isbn = |location = Αθήνα|pages = 99-100}}</ref><ref name=":1" /><ref>{{Cite book|title = Το Μεσολόγγι στο διάβα του χρόνου|last = Φιλιππόπουλος|first = Νικήτας Χρ.|publisher = Ντάπια|year = 2002|isbn = |location = Αγρίνιο|pages = 61 - 62}}</ref>

Ο δεκαοχτάχρονος νέος, Μάνθος Τρικούπης, ήταν αδερφός του ιστορικού και πρωθυπουργού [[Σπυρίδωνας Τρικούπης|Σπυρίδωνα Ι.Τρικούπη]].<ref name=":2" /><ref>{{Cite book|title name= Ιστορία του Μεσολογγίου|last = "Ευαγγελάτου|first = Χρήστου Γ.|publisher = Ρουμελιώτικες εκδόσεις|year = 1959|isbn = |location = Αθήνα|pages = 237}}<"/ref>