Κατακόμβες του Αγίου Σεβαστιανού: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Στην αρχαιότητα οι κατακόμβες ήταν απλά γνωστές με το ''όνομα ''catacumbas,'' ένας [[Αρχαία ελληνική γλώσσα|ελληνικός]] όρος που αποτελείται από δύοτις λέξεις, ''κατά'' και ''καμπή,'' που στην κυριολεξία σημαίνει «προς την κοιλότητα». Στην πραγματικότητα, κατά μήκος της Αππίας Οδού, κοντά στο κοιμητήριο, ένα εμφανές βαθούλωμα στο έδαφος είναι ορατό ακόμη και τώρα. Επιπλέον, πριν χρησιμοποιηθεί ως ταφικός χώρος, η περιοχή καταλαμβάνονταν από [[Ποζολάνη|ορυχεία ποζολάνης]], τώρα τοποθετημένα περίπου 10 μέτρα επάνω από το επίπεδο της [[Σαν Σεμπαστιάνο εκτός των Τειχών|Βασιλικής του Σαν Σεμπαστιάνο εκτός των τοιχών]]: αυτά τα ορυχεία δημιούργησαν ένα παγανιστικό νεκροταφείο, το οποίο μετά χρησιμοποίησαν οι Χριστιανοί. Η λέξη ''κατακόμβη'', μέσω μίας διαδικασίας γενίκευσης και αφομοίωσης του όρου, χρησιμοποιήθηκε σταδιακά για να προσδιορίσει όλους τους χώρους υπόγειας ταφής, που έπειτα ονομάστηκαν απλά ''κατακόμβες''.

Το υπόγειο νεκροταφείο, που ονομάζεται ''ντι Σαν Σεμπαστιάνο'' από τον [[Πρώιμος Μεσαίωνας|Πρώιμο Μεσαίωνα]], ήταν γνωστό από τον 3ο αι. ως ''μνημείο των Αποστόλων'' (''memoria Αpostolorum)'', τοπωνύμιο που αναφέρεται στην παρουσία στην κατακόμβη, για κάποιο χρονικό διάστημα, των λειψάνων των Αποστόλων [[Απόστολος Πέτρος|Πέτρου]] και [[Απόστολος Παύλος|Παύλου]]. Ουσιαστικά,Πράγματι το έργο ''Χρονογραφία'' (''[[Χρονογραφία του 354|Depositio Martyrum]])'' (μέσα 4ου αι.), στις 29 Ιουνίου, μιλά για την ανακομιδή του Πέτρου ''στις κατακόμβες'' και του Παύλου στην Οδό προς την Όστια (''Via Ostiensis)''. Το ''Μαρτυρολόγιο του Ιερωνύμου'' (''Martyrologium Hieronymianum,'' 5ος αι.), την ίδια ημερομηνία, αναφέρει την ανακομιδή του Πέτρου στο Βατικανό, του Παύλου στη ''Via Ostiensis'' και "των δύο στις κατακόμβες, επί υπατείας Τούσκου και Βάσου" (''utrumque in catacumbas, Tusco et Basso consulibus'', δηλαδή το 258).

== Οι μάρτυρες του νεκροταφείουκοιμητηρίου ==

Οι αρχαίες πηγές αναφέρούν την παρουσία τριών μαρτύρων στο κοιμητήριο στην Αππία Οδό: των [[Άγιος Σεβαστιανός|Σεβαστιανού]], Κουϊρίνου και Ευτυχίου. Τα ονόματα των μαρτύρων αναφέρονται σε έναν κατάλογο του 7ου αι., που ονομάζεται ''Notula oleorum'', ενώ τα ''δρομολόγια'' (κατάλογος αποστάσεων) του Πρώιμου Μεσαίωνα για τους προσκυνητές δεν αναφέρουν τον Ευτύχιο, επειδή ο τάφος του ήταν δύσκολα προσβάσιμος.

Όσον αφορά τον Σεβαστιανό, το ''Depositio Martyrum'' θυμάται τον θάνατό του και τον ενταφιασμό του ''στις κατακόμβες'' στις 20 Ιανουαρίου. Λίγα είναι γνωστά για αυτόν: ο [[Αμβρόσιος Μεδιολάνων|Άγιος Αμβρόσιος]] (τέλος του 5ου αι.) λέει ότι γεννήθηκε στο [[Μιλάνο]] και υπέστη μαρτύριο στη Ρώμη κατά τη διάρκεια του διωγμού του Διοκλητιανού. Το ''ο Passio'' του 5ου αιώνααι. αναφέρει ότι ήταν στρατιώτης από τη [[Ναρμπόν|Ναρβόννα]] της [[Γαλατία|Γαλατίας]], γεννημένος από οικογένεια από το Μιλάνο και ότι πέθανε στη Ρώμη επί ΔιοκλητιανόΔιοκλητιανού. Το λείψανό του βρισκόταν στην κατακόμβη μέχρι τον 9ο αι., στη συνέχεια μεταφέρθηκε εντός των τειχών της πόλης και τώρα φυλάσσεται ξανά στην Αππία Οδό, στο Παρεκκλήσιο του Αγίου Σεβαστιανού στη βασιλική επάνω από το κοιμητήριο.

Τίποτε δεν είναι γνωστό για τον Ευτύχιο εκτός από τον τάφο του, που ανακαλύφθηκε κατά τις ανασκαφές που έγιναν τον 20ο αι. σε μία εύθρυπτη περιοχή των κατακομβών. Ένα ποίημα αφιερωμένο σε αυτόν, του [[Πάπας Δάμασος Α΄|πάπα Δαμάσου Α'Α΄]], εκτίθεται τώρα στην είσοδο της βασιλικής.

Η περιοχή ήταν κάποτε ορυχείο [[Ποζολάνη|ποζολάνης.]]. Εγκαταλείφθηκε στα τέλη του 2ου αι. και στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε από τους Ρωμαίους ως τόπος ειδωλολατρικής ταφής: έχουν ανακαλυφθεί απλοί τάφοι για σκλάβους και ελεύθερους, καθώς και μνημειώδεις τάφοι, ιδιαίτερα στη λεγόμενη ''μικρή'' πλατεία''πλατεία (piazola)'', ένα κυκλικόκυκλικός διαμέρισμαχώρος που ήταν ανοιχτό ορυχείο, στου οποίου τους τείχους άνοιξαν τρία μαυσωλεία. Η παρουσία σε αυτά τα μαυσωλεία -και ιδιαίτερα στο λεγόμενο ''Μαυσωλείο των Αθώων'' (Mausoleum Innocentiores)-'' τυπικά χριστιανικών εικονογραφιών, όπως η ''άγκυρα'' και οι ''[[Ιχθύς|ιχθύες]]'', υποδηλώνει ότι τα μαυσωλεία χρησιμοποιήθηκαν, σε μεταγενέστερο στάδιο, επίσης για την ταφή των Χριστιανών. Δίπλα στη ''μικρή'' ''πλατεία'', ξεκίνησε αυτή την περίοδο η ανασκαφή των στοών του νεκροταφείου.

Γύρω στα μισά του 3ου αι. ''γέμισε'' ολόκληρη η μικρή πλατεία, έτσι ώστε να δημιουργηθεί ανάχωμα σε ανώτερο επίπεδο. Τρία μνημεία έχουν αποκαλυφθεί σε αυτό το επίπεδο: η λεγόμενη ''triclia'', μία σκεπαστή στοά που χρησιμοποιείτο για δεξιώσεις, στους τοίχους τωντης οποίωνοποίας εμφανίζονται περισσότερα από 600 γκράφιτι με επικλήσεις στους Αποστόλους Πέτρο και Παύλο.· Έναένα μαρμάρινο επικαλυμμένο ''μικρό ιερό'' (aedicule) που, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, ήταν το μέρος όπου φυλάσσοντο τα λείψανα των δύο Αποστόλων κατά την περίοδο που μεταφέρθηκαν ''σε κατακόμβες''.· Καικαι ένα σκεπαστό δωμάτιο με ένα πηγάδι για να αντλείται νερό. Η μεταφορά των λειψάνων των Αποστόλων στο Σαν Σεμπαστιάνο στα μέσα του 3ου αι. και η μετεγκατάστασή τους στις πρώτες θέσεις στις αρχές του 4ου αι. εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο συζητήσεων μεταξύ ερευνητών και αρχαιολόγων.

Τέλος, στο πρώτο μισό του 4ου αι. και αυτοί οι χώροι καταχώθηκαν, προκειμένου να κτιστεί το ανάχωμα επάνω στο οποίο ανεγέρθηκε η [[Μέγας Κωνσταντίνoς|ανεγέρθηκε η Κωνσταντίνεια]] βασιλική.

Μέσα στο δεξιό κλίτος της πρώην βασιλικής -ανοικοδομήθηκε το 1933 επάνω σε αρχαία θεμέλια- είναι δυνατόν να δείτε στα αριστερά τις καμάρες, που συνδέονται με το μεσαίο κλίτος (nave) του σημερινού ναού, που κτίστηκαν τον 13ο αι. και το εξωτερικό της αψίδας του ''παρεκκλησίου των Λειψάνων''. Εδώ συγκεντρώθηκαν μερικές [[Σαρκοφάγος|σαρκοφάγοι]], ολόκληρες και τμήματάτμήματα τουςαυτών (κυρίως χρονολογούνται από τον 4ο αι.), που ανακαλύφθηκαν κατά τις ανασκαφές.

Μία σκάλα οδηγεί στις σήραγγες, με αρκετά δωμάτια. εδώΕδώ, οι ζωγραφιές του [[Ιωνάς|θαλάμου του Ιωνά]], που χρονολογούνται στα τέλη του 4ου αι. και που απεικονίζουν τέσσερις σκηνές της ζωής του προφήτη, είναι αρκετά εξαιρετικές. Η αναπαλαιωμένη ''Κρύπτη του [[Άγιος Σεβαστιανός|Αγίου Σεβαστιανού]]'' στεγάζει έναν βωμό, που αντικαθιστά έναν προηγούμενο (από τον οποίο υπάρχουν ακόμη ίχνη της βάσης του) και την προτομή του Αγίου Σεβαστιανού που αποδίδεται στον [[Τζαν Λορέντσο Μπερνίνι|Τζ. Λ. Μπερνίνι]]. Αμέσως μετά υπάρχει ένα άπλωμα, κάτω από το οποίο βρίσκεται μία κοιλότητα ψαμμίτη, που ίσως προκάλεσε το όνομα " ''ad catacumbas'' ", που δόθηκε σε αυτό το νεκροταφείοκοιμητήριο και στη συνέχεια επεκτάθηκε στα άλλα.

Κατά την άνοδο τρειατρία [[Μαυσωλείο|μαυσωλεία]], που]] χρονολογούνται από το δεύτερο μισό του 2ου αι., επαναχρησιμοποιήθηκαν αργότερα.

* Το δεύτερο, που ονομάζεται ''Μαυσωλείο των Αθώων και'' και αναφέρεται στον Σύλλογο κηδειών στον οποίο ανήκε, έχει θόλο διακοσμημένο με εκλεπτυσμένα γύψινα. Μερικές εσοχές δείχνουν επιγραφές με [[Ελληνική γλώσσα|ελληνικούς]] χαρακτήρες, αλλά γραμμένες στα [[Λατινική γλώσσα|λατινικά]], καθώς και ένα [[Graffito (αρχαιολογία)|γκράφιτο]] με τα αρχικά [[Ιχθύς|ΙΧΘΥΣ]] που σημαίνει "''[[Ιησούς Χριστός|Ιησούς]] Χριστός Θεού Υιός Σωτήρ''".

* Αριστερά υπάρχει το ''Μαυσωλείο της Τσάπας'' (Adze)'', από το εργαλείο που απεικονίζεται στο εξωτερικό. H διακόσμησή του αποτελείται από βλαστούς αμπέλου, που φυτρώνουν από ''[[Κάνθαρος|κανθάρους]]'' τοποθετημένους σε ψεύτικους κίονες.