Κριβί Ριχ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η πόλη ιδρύθηκε το [[1775]] από τους Ζαποροζιανούς [[Κοζάκοι|Κοζάκους]] ως ταχυδρομικός σταθμός-οικισμός. Η ονομασία της στην ουκρανική γλώσσα σημαίνει στην κυριολεξία «Στραβό Κέρατο». Σύμφωνα με τον τοπικό θρύλο, αυτή η ονομασία προήλθε απλώς από το ότι η πόλη ιδρύθηκε από έναν «στραβό» (όπως και στην ελληνική, η λέξη στη λαϊκή ουκρανική υποδηλώνει και τον μονόφθαλμο - στην ελληνική συνεκδοχικά και τον τυφλό) Κοζάκο ονόματι «Ριχ».<ref>{{cite web |url=http://kryvyirih.dp.ua/ru/st/pg/241109205040551_s/ |title=Комаров В.О. Iсторiя Криворiжжя Днепропетровск: Сiч, 1992 |publisher=kryvyirih.dp.ua |accessdate= |archive-url=https://web.archive.org/web/20141129034519/http://kryvyirih.dp.ua/ru/st/pg/241109205040551_s/ |archive-date=2014-11-29 |dead-url=yes |df= }}</ref> Ωστόσο, αναφορές παλαιότερες της ιδρύσεως της πόλεως τη μνημονεύουν με το ίδιο όνομα. Φαίνεται ότι αυτό βασίζεται στο σχήμα της γλώσσας ξηράς που σχηματιζόταν στη συμβολή των ποταμών Σακσαγκάν και [[Ινγκουλέτς]].

 

Η ''παλάνκα'' (διοικητική υποδιαίρεση της [[Ζαπορόζκα Σιτς]]) του Ινγκουλέτς υπήρχε από το 1734. Κατάλογος χωριών και «χειμαδιών» από εκείνη την εποχή αναφέρει το Κριβί Ριχ (Κριβόι Ροκ). Το 1770 ιδρύθηκε το στρατόπεδο της Ζαπορόζκα Σιτς.<ref>В. Ізмайлов. Подорож у полуденну Росію в 1799 р. у листах, виданих Володимиром Ізмайловим</ref> Το 1774 ο [[Γιόχαν Άντον Γκύλντενστοντ]] επισκέφθηκε την περιοχή και έδωσε την πρώτη επιστημονική περιγραφή της. Στις 8 Μαΐου 1775, μετά το πέρας του [[Ρωσοτουρκικός πόλεμος (1768-1774)|ρωσοτουρκικού πολέμου]], οι αρχές της [[Ρωσική Αυτοκρατορία|Ρωσικής Αυτοκρατορίας]] ίδρυσαν έναν ταχυδρομικό σταθμό και οικισμό, συνδέοντάς τον με το [[Κρεμεντσούγκ]] στα βόρεια και το [[Οτσάκοφ]] στα νοτιοδυτικά, επίσης στρατιωτικά φυλάκια. Ο σταθμός του Κριβόι Ροκ φυλασσόταν από πέντε Κοζάκους.

 

Το ψηλότερο κτίσμα του οικισμού στον ύστερο 19ο αιώνα ήταν η κεντρική [[συναγωγή]], που κατεδαφίστηκε το 1947.

 

Ο [[Ολεκσάντρ Πολ]] (Олександр М. Поль, 1832-1890) ανεκάλυψε, διερεύνησε και άρχισε την εξόρυξη του [[Σιδηρομετάλλευμα|σιδηρομεταλλεύματος]].<ref>Sudrussland Mageteisen und Sisenglantztatten</ref><ref>Рубін П.Криворожский бассейн и его железные руды. Горный журнал, 1888 г., т. 1</ref> Αυτό οδήγησε στη διαμόρφωση μιας συνοικίας ορυχείων.<ref>Конткевич С. Геологічний опис околиць Кривого Рогу, Херсонської губернії</ref> Το [[1874]] άρχισε η κατασκευή σιδηροδρομικής γραμμής<ref>Записки капитан-лейтенанта Семечкина», Вид. Об-ва горных инженеров, 1900 р</ref> 505 χιλιομέτρων, που ολοκληρώθηκε το 1884 ως Γραμμή Γιεκατερίνινσκα και συνέδεσε τη πόλη με τα πλησιέστερα εργοστάσια, επιταχύνοντας πολύ την ανάπτυξη της περιοχής.

 

Ο [[Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος]] διέκοψε την πρόσβαση στις ξένες αγορές, αλλά οι άνεργοι μειώθηκαν, καθώς πολλοί εργάτες πήγαν στρατιώτες.

 

Η [[Σοβιετική Δημοκρατία Ντονιέτσκ - Κριβόι Ροκ]]<ref>Материалы о Донецко-Криворожской Республике. Сост. и предисл. Х. Мышкис // «Літопис Революції»: Журнал Істпарту ЦК КП(б)У — 1928. — № 3(30).</ref>, που ιδρύθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 1918, αναζήτησε ανεξαρτησία από την Ουκρανία. Στις 29 Μαρτίου 1918 έγινε αυτόνομη περιοχή της Ουκρανίας, αλλά κατεχόταν από γερμανικές δυνάμεις που υποστήριζαν το [[Κεντρικό Συμβούλιο της Ουκρανίας]]. Διαλύθηκε με την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Σοβιετικής Ουκρανίας εντός της ΕΣΣΔ την ίδια άνοιξη.<ref>Лихолат А. В. Здійснення ленінської національної політики на Україні — Київ, 1967. — С.156−161.</ref>

 

Στα τέλη το 1919 η πόλη διοικήθηκε για λίγο από τον [[Εθελοντικός στρατός|Εθελοντικό Στρατό]] κατά των Μπολσεβίκων. Στις [[17 Ιανουαρίου]] [[1920]] ο Ερυθρός Στρατός κατέλαβε τελικώς το Κριβί Ριχ. Τότε η πόλη είχε 22.571 κατοίκους. Δεν είχε τρεχούμενο πόσιμο νερό μέχρι το 1924, οπότε κατασκευάστηκε σύστημα υπόγειων αγωγών μήκους 55,3 χιλιομέτρων. Η εξόρυξη μεταλλεύματος συνεχίστηκε χωρίς πλέον ξένες επενδύσεις. Το πρώτο «Ινστιτούτο Εξορυκτικής» άνοιξε το [[1929]] και αποτελεί τον πρόδρομο του σημερινού Εθνικού Πανεπιστημίου του Κριβί Ριχ. Ιδρύθηκαν επίσης Παιδαγωγικό και Ιατρικό Ινστιτούτο.<ref>{{cite web |url=http://knu.edu.ua/zagalna-informatsiia/istoriia-knu#.VG4Mf4usV8E |title=Історія КНУ |publisher=knu.edu.ua |accessdate= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150322110014/http://knu.edu.ua/zagalna-informatsiia/istoriia-knu#.VG4Mf4usV8E |archivedate=2015-03-22 |url-status=dead }}</ref> Το 1931 θεμελιώθηκε το πρώτο μεταλλουργικό εργοστάσιο, το «Κρυβόριζσταλ» (σήμερα ανήκει σε πολυεθνική εταιρεία).<ref>{{cite web|url=https://www.arcelormittal.com.ua/|title=Our History. ArcelorMittal. |publisher=arcelormittal.com.ua|accessdate=}}</ref> Η πρώτη παραγωγή χάλυβα από την υψικάμινό του ήρθε τρία χρόνια αργότερα. Από εκεί και ύστερα η πόλη αναπτύχθηκε γρήγορα. Το 2002 είχε 160 βιομηχανικές επιχειρήσεις και 947 καταστήματα.<ref name="ReferenceA">{{cite web|url=http://kryvyirih.dp.ua/pro_misto_kriviy_rig/istorichniy_rozvitok/istorichna_khronika_podiy_1917_2002|title=Історична хроніка подій 1917 - 2002|publisher=kryvyirih.dp.ua|accessdate=|archive-url=https://web.archive.org/web/20141129034525/http://kryvyirih.dp.ua/pro_misto_kriviy_rig/istorichniy_rozvitok/istorichna_khronika_podiy_1917_2002|archive-date=2014-11-29|dead-url=yes|df=}}</ref>

 

Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το Κριβί Ριχ βρισκόταν υπό γερμανική κατοχή από τις [[15 Αυγούστου]] [[1941]] μέχρι τις [[22 Φεβρουαρίου]] [[1944]]. Οι τοπικές αρχές έφυγαν στις 20 Σεπτεμβρίου 1941 και λειτουργούσαν σε εσωτερική εξορία στο [[Νίζνι Ταγκίλ]] μέχρι τον Αύγουστο του 1944. Οι Γερμανοί διόρισαν διοικητικά στελέχη, χωροφυλακή και αστυνομία. Η αντίσταση στη πόλη οργανώθηκε από ομάδες της [[Οργάνωση Ουκρανών Εθνικιστών|OUN]]. Οι Γερμανοί διεξήγαν εθνοκάθαρση των Εβραίων κατοίκων, ενώ σκότωσαν και αρκετούς Ουκρανούς. Στο πρώτο μεγάλο ξεκαθάρισμα, στις 13 Οκτωβρίου 1941, εκτελέστηκαν 700 άνθρωποι.<ref>{{cite web|url=http://jewish-museum-marmer.dp.ua/index.php?option=com_content&view=article&id=2&Itemid=1|title=Marmer Jewish Museum |publisher=jewish-museum-marmer.dp.ua |accessdate=}}</ref> Απο τότε μέχρι τον Απρίλιο του 1942 οι κατοχικές δυνάμεις σκότωσαν 6.293 ανθρώπους, από τους οποίους οι 5.000 ήταν Εβραίοι. Χιλιάδες άλλοι Εβραίοι είχαν φύγει από την πόλη προς τα ανατολικά προτού οι Γερμανοί φθάσουν στην πόλη.

 

</gallery>

 

Μετά τον πόλεμο κατασκευάσθηκαν προσωρινά καταλύματα και οικήματα για τους χιλιάδες άστεγους. Στα τέλη της δεκαετίας του 1940 πρωτοβουλίες όπως το [[Σταχανοβισμός|κίνημα του σταχανοβισμού]] απετέλεσαν παράγοντα για την εκ νέου ανάπτυξη της πόλεως<ref>Українська радянська енциклопедія. В 12-ти томах / За ред. М. Бажана. — 2-ге вид. — К.: Гол. редакція УРЕ, 1974-1985.</ref>, με πολυκατοικίες μικρού κόστους, νέα ορυχεία, υποδηματοποιεία και εργοστάσια μαλλιού, εγκαταστάσεις εμπλουτισμού σιδηρομεταλλεύματος και άλλα. Τα πρώτα τρόλεϊ<ref name="ReferenceB">Електротранспорт України: Енциклопедичний путівник / Сергій Тархов, Кость Козлов, Ааре Оландер. — Київ: Сидоренко В. Б., 2010. — 912 с.: іл., схеми. — ISBN 978-966-2321-11-1.</ref> έκαναν την εμφάνισή τους το 1957.

 

 

[[Αρχείο:Радуга после дождя.jpg|thumb|Σημερινή άποψη της πόλεως]]

Το 1960 υψώθηκε και η κεραία-αναμεταδότης της τηλεοράσεως, που έχει ύψος 185 μέτρα.<ref>{{cite web|url=http://1kr.ua/news-3248.html|title=Криворожская телевышка. |publisher=1kr ua |accessdate=}}</ref>

 

 

Το κέντρο του Κριβί Ριχ γνώρισε επίσης εκτεταμένη ανάπτυξη μετασοβιετικά.<ref>{{cite web|url=http://krlife.com.ua/tags/tegi/prospekt-karla-marksa|title=Проспект Маркса. |publisher=KRLife|accessdate=}}</ref> Νέα εμπορικά συγκροτήματα άνοιξαν και η πόλη συγκαταλέχθηκε μεταξύ των 30 πόλεων<ref>{{cite web |url=http://focus.ua/ratings/276793 |title=Фокус определил 50 лучших городов для жизни в Украине |publisher=focus.ua |accessdate= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190513113949/https://focus.ua/ratings/276793/ |archivedate=2019-05-13 |url-status=dead }}</ref> της Ουκρανίας με την πλέον άνετη διαβίωση.

| date = 2016}}

 

{| class="wikitable" style="float:right; font-size:88%; margin-left:1em;"

|+ Τα επτά διαμερίσματα του Δήμου του Κριβί Ριχ

Το Κριβί Ριχ έχει τρεις μονοεδρικές εκλογικές περιφέρειες μέσα στα όριά του, από τις οποίες εκλέγονται ισάριθμοι βουλευτές στο [[Βερχόβνα Ράντα|κοινοβούλιο της Ουκρανίας]].<ref>{{cite web |url=http://www.golos.com.ua/Article.aspx?id=362038 |title=СПИСОК народних депутатів України, обраних на позачергових виборах народних депутатів України 26 жовтня 2014 року |publisher=«Голос України». — № 218 (5968). — 2014. — 12 листопада. — С. 4–9 |accessdate= |deadurl=yes |archiveurl=https://archive.is/20141127122028/http://www.golos.com.ua/Article.aspx?id=362038 |archivedate=2014-11-27 |df= }}</ref>

 

 

==Πολιτισμός==

 

==Εκπαίδευση==

Το Εθνικό Πανεπιστήμιο του Κριβί Ριχ ιδρύθηκε αρχικώς ως εσπερινό κολέγιο και «Ινστιτούτο Εξορυκτικής» (1929). Κέρδισε τον επίσημο τίτλο του πανεπιστημίου μόλις το 1982. Η Παιδαγωγική Ακαδημία/Πανεπιστήμιο του Κριβί Ριχ ιδρύθηκε το 1930 ως Επαγγελματική Σχολή και ενσωματώθηκε με κυβερνητική απόφαση στο Εθνικό Πανεπιστήμιο του Κριβί Ριχ το 2011, όπως και το Οικονομικό Ινστιτούτο του Εθνικού Οικονομικού Πανεπιστημίου του Κιέβου και ένα Τμήμα της Εθνικής Μεταλλουργικής Ακαδημίας της Ουκρανίας.

 

Οι συγκοινωνίες του Κριβί Ριχ περιλαμβάνουν το [[Μετροτράμ του Κριβί Ριχ|«Μετροτράμ»]] (ο υπόγειος σιδηρόδρομος), λεωφορεία<ref name="Kryvyi Rih City Council"/>, [[μαρσρούτκα]], [[τρόλεϊ]] (23 γραμμές) και ένα από τα μεγαλύτερα δίκτυα [[τραμ]] στον κόσμο, με δίκτυο συνολικού μήκους 105,8 χιλιομέτρων και 13 γραμμές (το 2014). Υπάρχουν επίσης ταξί.

 

 

Το πρώτο μισό του 2014 τα ΜΜΜ στην πόλη έκοψαν 66 εκατομμύρια εισιτήρια.<ref name="Kryvyi Rih City Council"/> Είναι όλα «φλατ ρέιτ» (ίδια τιμή εισιτηρίου ανά διαδρομή, ανεξαρτήτως της αποστάσεως).

<gallery class="center">

Αρχείο:KRMetrotram.jpg|Το «Μετροτράμ» στον βόρειο ακραίο σταθμό Ζαρίτσνα

</gallery>

 

Τελευταία η χρήση του τραμ μειώνεται προς όφελος των λεωφορείων και των τρόλεϊ.

 

 

Η πόλη εξυπηρετειται από το [[Διεθνές Αεροδρόμιο του Κριβί Ριχ]], που βρίσκεται 17,5 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της πόλεως, κοντά στην κωμόπολη Λοζουβάτκα.

 

Το Κριβί Ριχ είναι «αδελφοποιημένο» με τις εξής πόλεις<ref>{{cite web|url=http://www.ntagil.org/gorod/vsvyaz/pobratim.php?SECTION_ID=345 |title =Города-побратимы. Нижний Тагил|publisher=Администрация Нижнего Тагила |accessdate=}}</ref><ref>{{cite web |url=http://kryvyirih.dp.ua/ua/st/pg/301109668293779_s/ |title=Перелік державних та муніципальних сайтів |publisher=Kryvyi Rih City |accessdate= |archive-url=https://web.archive.org/web/20141129034918/http://kryvyirih.dp.ua/ua/st/pg/301109668293779_s/ |archive-date=2014-11-29 |dead-url=yes |df= }}</ref>

*{{flagicon|China}} [[Χαντάν]] της Κίνας

* Рукавицын И.А. ''Привет из Кривого Рога'' / И.А. Рукавицын. — К.: Арт-Технология, 2014. — 104 с.

* ''Визначні місця України'' / Київ: Держполітвидав УРСР, 1961. — 787 с.

* Грушевой К.С. ''Тогда, в сорок первом…'' / К.С. Грушевой. — Москва, 1972. — 78 с.

* Мельник О.О., ''Криворіжжя: від визволення до перемоги. Хроніка подій з 22 лютого 1944 до 9 травня 1945 р'' / О.О. Мельник. — Кривий Ріг: Видавничий дім, 2004. — 56 с.

* ''Советская историческая энциклопедия'' / Москва: «Советская энциклопедия», 1965. — Том 8, С. 150—151.

* ''История Городов и Сёл Украинской ССР (в 26 томах). Том Днепропетровская область'', — С. 285—323.

* Фокин Е.И. Х''роника рядового разведчика. Фронтовая разведка в годы Великой Отечественной войны. 1943—1945 гг.'' / Е.И. Фокин. — М.: ЗАО «Центрполиграф», 2006. — 285 с. — (На линии фронта. Правда о войне). Тираж 6 000 экз. ISBN 5-9524-2338-8.

{{refend}}

 

* [https://web.archive.org/web/20060411184243/http://www.kryvyirih.dp.ua/ Επίσημος ιστότοπος του δήμου] (στην ουκρανική, τη ρωσική και την αγγλική γλώσσα)

* [http://1kr.ua 1kr Νέα από το Κριβόι Ροκ] (στη ρωσική)