Κατά την ''[[Ιλιάδα]]'' του Ομήρου ο Πάτροκλος συμμετείχε στον [[Τρωικός Πόλεμος|Τρωικό Πόλεμο]] είτε ως φίλοςσύντροφος του Αχιλλέα, είτε και ως πρώην μνηστήρας της [[Ελένη (μυθολογία)|Ωραίας Ελένης]] (κατ΄ άλλο μύθο) στον οποίο μάχονταν με ιδιαίτερο θάρρος και τόλμη μέχρι που ο Αχιλλέας, λόγω της γνωστής προστριβής του με τον [[Αγαμέμνονας|Αγαμέμνονα]] αποσύρθηκε στο στρατόπεδό του. Όταν όμως οι Αχαιοί πιέζονταν δεινά από τους Τρώες, ο Πάτροκλος ζήτησε από τον Αχιλλέα να περιβληθεί αυτός την πανοπλία εκείνου προσδοκώντας ότι θα εκφόβιζε τους Τρώες. Φορώντας λοιπόν την πανοπλία του αδελφικούέρωτά του φίλου Αχιλλέα και θέλοντας να δώσει μια καλύτερη τύχη στη μάχη εναντίον των Τρώων, επιτίθεται επικεφαλής των Μυρμιδόνων. Στη δραματική εκείνη φάση του αγώνα όπου οι Τρώες είχαν φθάσει στα πλοία των Αχαιών και ήταν έτοιμοι να τα πυρπολήσουν, η θυελλώδης ορμή του Πατρόκλου τους ανάγκασε να επιστρέψουν σχεδόν άτακτα στα τείχη τους. Κατά τη διάρκεια όμως της τρίτης εφόδου που επιχείρησε ο Πάτροκλος για την άλωση της Τροίας ξαφνικά χτυπήθηκε από τον [[Απόλλων]]α και καταλήφθηκε από σκοτοδίνη με συνέπεια να περιέλθει σε κατάσταση αναισθησίας. Στην κατάσταση αυτή πρώτος τον έπληξε ο [[Εύφορβος ο Τρώος|Εύφορβος]] εκ των όπισθεν και δεύτερος που επεχείρησε και το θανατηφόρο κτύπημα ήταν ο [[Έκτορας]] ο οποίος και στη συνέχεια έγινε κύριος της πανοπλίας του Αχιλλέα. Ακολούθησε σκληρή πάλη Αχαιών και Τρώων πάνω από τη σορό του Πατρόκλου, η οποία και τελικά περιήλθε στα χέρια των πρώτων που τη μετέφεραν στη σκηνή του Αχιλλέα.
Η θλίψη του Αχιλλέα για το χαμό του επιστήθιουμοναδικού φίλουέρωτά του ήταν μεγάλη, θρηνώντας δε και ολοφυρόμενος ορκίσθηκε στον εαυτό του εκδίκηση. Η μητέρα του Αχιλλέα, η [[Θέτις]], προφύλαξε το πτώμα του νεκρού Πατρόκλου από την αποσύνθεση ρίχνοντας σ' αυτό αμβροσία, μέχρι που ο Αχιλλέας εκδικούμενος φόνευσε τον Έκτορα και έσυρε το σώμα του με το άρμα του. Στη συνέχεια ο Αχιλλέας έκαψε το νεκρό Πάτροκλο με όλες τις ελληνικές επιτάφιες τιμές. Η δε σποδός του νεκρού συλλέχθηκε σε χρυσή υδρία, δώρο του θεού [[Διόνυσος|Διονύσου]] στη Θέτιδα, το οποίο και απέθεσε στη βάση τύμβου που ανήγειρε, στον οποίο και αργότερα τοποθετήθηκαν και τα λείψανα του Αχιλλέα.
Τέλος οργανώθηκαν λαμπροί επιτάφιοι αγώνες προς τιμήν του Πατρόκλου τα λεγόμενα ''ἆθλα ἐπὶ Πατρόκλῳ'' τα οποία και περιγράφονται στη ραψωδία Ψ της Ιλιάδας.
Ο Όμηρος στην [[Οδύσσεια]] περιγράφει επίσης τη συνάντηση του Αχιλλέα και του Πατρόκλου στον [[Άδης|Άδη]]. Κατά δε μια άλλη άποψη του [[Παυσανίας|Παυσανία]] οι δύο ήρωες της [[Ελληνική Μυθολογία|Ελληνικής Μυθολογίας]] συνέχισαν και μετά το θάνατο να ζουν μαζί στη νήσο εκπληρώνοντας τον χαμένο χρόνο που έχασαν από τον έρωτά τους λόγω του πολέμου [[Φιδονήσι Εύξεινου πόντου|Λευκή]] (Παυσ. ΙΙΙ, 19-2).
