Καρστική πηγή: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Διορθώσεις
Γραμμή 1:
[[Αρχείο:Karst-Quelltopf_Peloponnes.jpg|thumb|[[Πελοπόννησος]], τεράστια καρστική πηγή στην Αχαΐα]]
 
[[Αρχείο:Karst-spring_Achaea_Greece.jpg|thumb|[[Πελοπόννησος]], Αχαΐα, τεράστια ποσότητα νερού από ητην καρστική πηγή στην παραπάνω φωτογραφία]]
 
[[Αρχείο:Submarine_Karst-spring-Kiveri_Peloponnese_Greece.jpg|thumb|Πηγή Αναβάλου, [[Πελοπόννησος]], [[Αργολικός κόλπος]], πολύ μεγάλομεγάλη καρστική πηγή κοντά σε [[Κιβέρι Αργολίδας]]. Προέλευση του νερού: βουνά της Αρκαδίας]]
 
[[Αρχείο:Karst-spring-Kefalari_Argolis_Greece.jpg|thumb|Πηγή Κεφαλαρίου, [[Πελοπόννησος]], Αργολίδα, κοντά σε [[Αργολικός κόλπος]]. Νερό από τα βουνά της Αρκαδίας: Θεωρείται πηγή θεών για περισσότερα από 2000 χρόνια]]
 
Στη [[γεωλογία]] ο όρος '''καρστική πηγή''' αναφέρεται στην [[υδάτινη πηγή]] (εκροή υπογείων υδάτων) που αποτελεί τμήμα καρστικού υδρολογικού συστήματος <ref>Whittow, John (1984). ''Dictionary of Physical Geography''. London: Penguin, 1984, p. 291. {{ISBN|0-14-051094-X}}.</ref>, του γεωλογικού συστήματος εκείνου δηλαδή που διαμορφώθηκε από τη διάλυση πετρωμάτων, όπως [[ασβεστόλιθος]], [[δολομίτης]] και [[γύψος]] και χαρακτηρίζεται από [[Καταβόθρα|καταβόθρες]], σπήλαια και υπόγεια αποστραγγιστικά συστήματα <ref>Δείτε εξωτερικοί σύνδεσμοι: What is Karst, University of Texas at Austin]</ref>.
 
==Ιδιότητες καρστικών πηγών==
Το [[διοξείδιο του άνθρακα]] (CO<sub>2</sub>), όταν είναι διαλυμένο στo νερό (π.χ. στο βρόχινο νερό) διαλύει χημικά το ανθρακικό πέτρωμα. Εκεί που δεν υφίσταται επιφανειακή αποστράγγιση, το νερό διαπερνά το έδαφος σχηματίζοντας έτσι τιςτην χαρακτηριστική γεωλογική καρστικη μορφολογία του.
 
Σε ορεινές περιοχές, π.χ. στην Πελοπόννησο, αναπτύχθηκαν [[Οροπέδιο|Οροπέδια]]: επιφάνεια χωρίς αποστράγγιση (κλειστές γεωλογικές Λεκάνες). Η έλλειψη νερού για άρδευση καλύφθηκε με πηγάδια και καρστικές πηγές.
Σε χρόνια με έντονη βροχόπτωση και σήμερα ακόμα πλημμυρίζουν τα εδάφη ή και καλύπτονται τελείως από τις πρόσκαιρες λίμνες που σχηματίζονται. Παλαιές καταβόθρες και οι υπόγειοι σωλήνες τους αποστραγγίζουν το νερό, εκτός και αν η διαδικασία επιβραδύνεται από συντρίμμια.
 
Σε ορισμένα σημεία σε μεγάλη απόσταση αναδύεται το νερό ξανά ως καρστικηκαρστική πηγή. Σε μορφολογίες διαφορετικές από τα οροπέδια η ελλιπής διαθεσιμότητα επιφανειακών υδάτων αποτελεί παρόμοιο πρόβλημα.
 
Τα ανοίγματα στα πετρώματα διευρύνονται και συνδέονται με δίκτυο υδατίνων αγωγών που φτάνουν μέχρι και σε μέγεθος σπηλιάς.
Μεγαλύτερες ποσότητες νερού διεισδύουν ταχύτερα σε καρστικο υδροφόρο ορίζοντα. Έτσι o φυσικός καθαρισμός μέσω φιλτραρίσματος μειώνεται δραστικά.
Μια πολύ αρνητική ιδιότητα των καρστικών πηγών είναι η δυνητικά προβληματική [[ποιότητα του νερού]] τους. Όταν το νερό της βροχής διέρχεται μέσα από τον ασβεστόλιθο, μολύνει πιθανώς το πόσιμο νερό. Το νερό άρδευσης επιβαρύνεται με συστατικά που προκαλούν [[Ευτροφισμός|ευτροφισμό]] (νιτρικά και φωσφορικά, κυρίως από λιπάσματα και απορρυπαντικά).
Η απόδοση νερού σε καρστικές πηγές έχει μεγάλες διακυμάνσεις ανάλογα με την βροχόπτωση.
 
==Καρστικές πηγές στην Ελλάδα ==
Στην Ελλάδα ο καρστικές πηγές καλύπτεικαλύπτουν περίπου το 30 %.<ref>General characteristics and classification of karst aquifers in Greece. K. Voudouris, N. Kazakis. Review of the Bulgarian Geological Society, Vol. 79,3, 2018,p. 159</ref> Τα ανθρακικά πετρώματα κυριαρχούν προπαντός τη στην [[Πελοπόννησος|Πελοπόννησο]], τη [[Μακεδονία (ελληνικό διαμέρισμα)|Μακεδονία]], τη [[Στερεά Ελλάδα]] και τη [[Κρήτη]]. Η κατανομή των καρστικών πηγών στην Ελλάδα έχει ως εξής : 125 στην Πελοπόννησο, 98 στην ΣτερεάςΣτερεά ΕλλάδαςΕλλάδα, 95 στην Μακεδονία, 44 στην Κρήτη.<ref>Καρστικές Πηγές Στην ΕλλάδαςΕλλάδα. ΑποτήπωσηΑποτύπωση και αξιολόγηση με τιτη χρήση γεωγραφικού συστήματος πληροφοριών. Ι. Ομππετσανοφ, Ι. Κοημαντακις, Σ. Σταματακη. NTUA, Athens, School of Mining and Metallurgy, paper 2004, p. 7</ref>
 
Στην Ελλάδα το καρστικό νερό είναι σκληρό ή και πολύ σκληρό (βαρύ φορτίο συστατικών και [[Ανθρακικό ασβέστιο|ανθρακικιού ασβεστίου]] ή [[Ανθρακικό μαγνήσιο|ανθρακικού μαγνησίου]]). Παρά τοτα φορτία ρύπανσης (δείτε επίσης παρακάτω), η Ελλάδα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό για το πόσιμο νερό από τις καρστικές πηγές. Το 24% ή σε αριθμό 129 πηγές, ήταν ανεκμετάλλευτες την περίοδο 1978 – 1986, εκ των οποίων 62 ανήκουν στο παράκτιο καρστικό σύστημα και αυτές εξακολουθούν να μένουν ανεκμετάλλευτες.“<ref>Μελέτη ΕΜΠ, σελ. 18</ref> Το 34% χρησιμοποιείται για άρδευση. Το 41% χρησιμοποιείται για πόσιμο νερό και αρδευση, 10% αποκλειστικά για πόσιμο νερό.<ref>Μελέτη ΕΜΠ, σελ. 19</ref> Υπάρχουν καρστικές πηγές στην επιφάνεια και ακόμη και σε ποτάμια, σε λίμνες, στην [[ακτή]] και στην [[υφαλοκρηπίδα]].
 
==Φωτοθήκη==
<gallery>
Αρχείο:Carbonate-outcrops_world.jpg|Το 10-15% της χερσαίας επιφάνειας όλων των ηπείρων είναι σημαντικά υπολείμματα [[Ασβεστόλιθος|ανθρακικών]].
Αρχείο:Polje Argon Field.jpg|"Αργόν Πεδίον", [[Οροπέδιο]] που αναφέρεται από τον [[Παυσανίας|Παυσανία]] το βιβλίο του „Ἑλλάδος Περιήγησις“, περ. 175. Τμήμα του οροπεδίου στην πόλγη στη ([[Νεστάνη Αρκαδίας]])
Αρχείο:Planitero_Aroanios-Springs_Achaea_Peloponnese.jpg|[[Πελοπόννησος]], Αχαΐα. Καρστικές πηγες. Επιφάνεια σπαρμένη με χάλικες μόλις 30x800 μέτρων: πολλά μικρά ρυάκια σχηματίζουν μεγάλο ρεύμα
Αρχείο:Orohydrography_NE-Peloponnese_detail.jpg|Το νέρονερό από δύο [[Οροπέδιο|οροπέδια]]: [[Στυμφαλία]] και οροπέδιο της σκοτεινήςΣκοτεινής-[[Αλέα Αργολίδας]]. Επιβεβαιώθηκε χρωματίζοντας και παρακολουθώντας τα νερά
Αρχείο:Landsat-2000 Submarine-springs Argolis-Gulf Greece.jpg|…“Οι περισσότερες καρστικές πηγές στο παράκτιο σύστημα εξακολουθούν να μένουν ανεκμετάλλευτες“…
Αρχείο:Karst-spring_Alonistaina_Arcadia_Greece.jpg|Καρστική πηγή σε χωριόστην [[Αλωνίσταινα Αρκαδίας]] σε 1150 μέτρα στην δασώδη υψηλή οροσειρά [[Μαίναλο]] (άφθονες πηγές και βρύσες)
Αρχείο:Sintzi-Spring_Upper-Arcadia_Karst-basin_Peloponnese_Greece.jpg|[[καρστική πηγή]] „Σίντζι“, στην άκρη μιας κλειστής γεωλογικής λεκάνης „[[Βλαχέρνα Αρκαδίας]]/Χωτούσσα/[[Κανδήλα Αρκαδίας]]“ ([[Πελοπόννησος]])
Αρχείο:Karst-Springs_Aroanios_Achaea_Peloponnese_Greece.jpg|Δάσος από πλατάνια σε άμμο και χαλικια: [[Αροάνιος ποταμός]], Αχαΐα. Τα δέντρα μεγαλώνουν καλά με αφθονία του νερού.