Γεωργιανά Χρονικά
Τα Γεωργιανά Χρονικά (γεωργιανά: ქართლის ცხოვრება, αγγλικά: Georgian Chronicles), είναι συμβατική ονομασία, με την οποία οι σύγχρονοι ιστορικοί αναφέρονται συνολικά στην επιτομή των μεσαιωνικών γεωργιανών ιστορικών κειμένων, γνωστά εγγενώς ως Καρτλίς Τσκχόβρεβα (αγγλικά: Kartlis Tskhovreba) και κυριολεκτικά «Η ζωή του Καρτλί», το οποίο Καρτλί (αγγλικά: Kartli, γεωργιανά: ქართლი), εθεωρείτο ότι ήταν η βασική περιοχή της αρχαίας και μεσαιωνικής Γεωργίας, γνωστότερη από τους κλασικούς και Βυζαντινούς συγγραφείς, ως Ιβηρία του Καυκάσου.
Τα χρονικά είναι επίσης γνωστά και ως Γεωργιανά Βασιλικά Χρονικά (αγγλικα: The Georgian Royal Annals), γιατί ήταν ουσιαστικά το επίσημο ιστορικό σώμα (λατινικά: Corpus) του Βασιλείου της Γεωργίας.[1][2]
Ιστορία Επεξεργασία
Τα Χρονικά αποτελούνται από μια σειρά διακριτών κειμένων, τα οποία χρονολογούνται από τον 9ο έως τον 14ο αιώνα. Η χρονολόγηση των έργων αυτών, καθώς και η αναγνώριση των δημιουργών τους, όπως παραδείγματος ο Λεοντί Μροβελί (γεωργιανά: ლეონტი მროველი, αγγλικά: Leonti Mroveli) και ο Γιουάνσχερ Τζουανσχεριάνι (γεωργιανά: ჯუანშერ ჯუანშერიანი, αγγλικά: Juansher Juansheriani), υπήρξαν αντικείμενα ακαδημαϊκών συζητήσεων. Παρά το γεγονός ότι πολλοί μελετητές στη Γεωργία εξακολουθούν να προτείνουν ένα σώμα (corpus) πρώτης σύνταξης, το οποίο χρονολογείται περί τον 11ο αιώνα, ο αυξανόμενος αριθμός των σύγχρονων ειδικών δέχθηκε την υπόθεση του καθηγητή Cyril Toumanoff, ότι τα πρώτα κείμενα των Καρτλίς Τσκχόβρεμπα συντάχθηκαν περί το 800, ενώ τα τελευταία κείμενα προστέθηκαν κατά τον 14ο αιώνα. Μια «κανονιστική» έκδοση επιμελήθηκε επίσης ειδική επιτροπή, η οποία διορίσθηκε και προήδρευε σε αυτήν ο βασιλιάς Βαχτάνγκ ΣΤ', στις αρχές του 18ου αιώνα.[1]
Κατά τη διάρκεια του 11ου αιώνα, τα πρώτα τρία έργα - η «Ιστορία των Βασιλέων και Πατριαρχών των Γεωργιανών», η «Ιστορία και ζωή του βασιλιά Βαχτάνγκ Γκοργκασάλι» και το «Μαρτύριο του Αγίου Αρχίλ» είχαν ήδη αποτελέσει ένα πρώτο σώμα (corpus), το οποίο κάλυπτε τη γεωργιανή ιστορία από την αρχαιότητα και την εποχή του Βαχτάνγκ Γκοργκασάλι (βασίλεψε 452–502 / 22) μέχρι το θάνατο του απόγονου του, του Αρχίλ του Καχέτι (βασίλεψε 736–786786). Στα μέσα του 12ου αιώνα, προστέθηκαν δύο κείμενα: Το «Χρονικό του Κάρτλι», το οποίο καταγράφει την γεωργιανή ιστορία από τα τέλη του 8ου αιώνα, την εποχή του πρώτου παν-γεωργιανού βασιλιά Βαγκράτ Γ' (βασίλεψε 1008–1014) και τα πρώτα χρόνια της βασιλείας του Γεωργίου Β' (βασίλεψε 1072–1089) και η «Ιστορία του Βασιλιά των Βασιλέων Δαυίδ», το οποίο συνεχίζει την ιστορία και επικεντρώνεται στην βασιλεία του Δαβίδ Δ' (βασίλεψε 1089–1125).[1]
Χειρόγραφα Επεξεργασία
Τα σωζόμενα γεωργιανά χειρόγραφα των Καρτλίς Τσχόβρεμπα είναι σχετικά μεταγενέστερα, με πρώτο, τον λεγόμενο κώδικα Ανασεουλί (αγγλικά: Anaseuli) ή Κώδικας της βασίλισσας Άννας, ο οποίος χρονολογείται στην περίοδο 1479–1495. Μια άλλη σημαντική παραλλαγή, ο κώδικας Μαριαμισεουλί (αγγλικά: Mariamiseuli ή Κώδικας της βασίλισσας Μαριάμ, αντιγράφηκε κατά τα έτη 1633–1645/1646. Ωστόσο, των σωζόμενων γεωργιανών χειρογράφων προηγήθηκε μια σύντομη προσαρμογή των «Χρονικών» στα αρμενικά, γνωστή ως Η Ιστορία των Γεωργιανών (αγγλικά: "The History of Georgians" ή Patmut'iwn Vrats), η οποία πιθανότατα έγινε τον 12ο αιώνα, με πρώτα σωζόμενα χειρόγραφο της να έχουν αντιγραφεί κατά την περίοδο μεταξύ 1279–1311.[1] Σήμερα υπάρχουν διαθέσιμες μεταφράσεις των Γεωργιανών Χρονικών, στα γαλλικά, ρωσικά, αγγλικά και γερμανικά, αλλά κάθε μια από αυτές τις μεταφράσεις καλύπτει μόνο ένα επιλεγμένο τμήμα από αυτά τα κείμενα.
Γνησιότητα Επεξεργασία
Μερικοί σύγχρονοι ερευνητές, όπως ο Ιβάν Τζαβαχισβίλι (αγγλικά: Ivane Javakhishvili), έχουν αμφισβητήσει την αυθεντικότητα περιεχομένων σε πρώιμα κείμενα των Γεωργιανών Χρονικών και έκαναν έκκληση για ιδιαίτερη προσοχή κατά την εργασία–μελέτη με αυτά. Πράγματι, τα αληθινά ιστορικά γεγονότα συχνά συγχέονται με μυθικά κατασκευάσματα, καθιστώντας μερικές φορές δύσκολο το έργο του μελετητή στο να διακρίνει την αληθινή ιστοριογραφία από την μυθολογία. Ωστόσο, η κριτική ανάλυση με άλλες πηγές, συμπεριλαμβανομένων των κλασικών συγγραφέων, καθώς και σειρά από πρόσφατες αρχαιολογικές έρευνες έχουν αποδείξει την αξιοπιστία πολλών κειμένων των «Χρονικών». Τα κείμενα αυτά αφορούν αποδεικτικά στοιχεία, όχι μόνο για την ιστορία της Γεωργίας, αλλά και για την Αρμενία και τον Καύκασο γενικά, το Ιράν, τη Συρία, την Ανατολία, την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, τους Χαζάρους και τους Τούρκους.[1]
Περιεχόμενα Επεξεργασία
| Ονομασία (στα αγγλικά) | Ονομασία (στα γεωργιανά) | Ονομασία (στα ελληνικά) | Ημερομηνία συγγραφής | Συγγραφέας | Περίοδος που καλύπτεται |
|---|---|---|---|---|---|
| History of the Kings and Patriarchs of the Georgians | ცხოვრება ქართუელთა მეფეთა და პირველთაგანთა მამათა და ნათესავთა | Ιστορία των Βασιλέων και Πατριαρχών των Γεωργιανών | 9ος ή 11ος αιώνας [εκκρεμεί παραπομπή] | Λεοντί Μροβελί (;) | 4ος αιώνας π.Χ.–5ος αιώνας |
| History and life of King Vakhtang Gorgasali | ცხოვრება და მოქალაქეობა ვახტანგ გორგასლისა | Ιστορία και ζωή του Βασιλέα Βαχτάνγκ Γκοργκασάλι | περίπου 800 ή 11ος αιώνας [εκκρεμεί παραπομπή] | Γιουάνσχερ Γιουανσχεριάνι | 5ος–8ος αιώνας |
| Martyrdom of Holy and Magnificent Archil | წამება წმიდისა და დიდებულისა არჩილისი | Μαρτύριον του Ιερού και Μεγαλοπρεπούς Αρχίλ | 9ος ή 11ος αιώνας [εκκρεμεί παραπομπή] | Γιουάνσχερ Γιουανσχεριάνι ή Λεοντί Μροβελί | 736–786 |
| Chronicle of Kartli | მატიანე ქართლისა | Χρονικόν του Καρτλί | 11ος αιώνας | Ανώνυμος | 786–1072 |
| History of the King of Kings David | ცხოვრება მეფეთ მეფისა დავითისი | Ιστορία του Βασιλιά των Βασιλέων Δαβίδ | 12ος αιώνας | Ανώνυμος | 1072–1125 |
| History of the Bagratids | ცხოვრება და უწყება ბაგრატონიანთა | Ιστορία των Βαγκρατιδών | 11ος αιώνας | Σουμπάτ Νταβίτις-Ντζε (Sumbat Davitis-Dze) | 6ος αιώνας–1031 |
| Histories and Eulogies of the Sovereigns | ისტორიანი და აზმანი შარავანდედთანი | Ιστορίες και Ευλογίες των Αρχόντων | 13ος αιώνας | Ανώνυμος | 1156–1212 |
| History of the Five Reigns | ლაშა-გიორგის დროინდელი მატიანე | Ιστορία των Πέντε Βασιλευόντων | 1223 | Ιστορικός του Γεωργίου Δ' | 1125–1223 |
| History of the King of Kings Tamar | ცხოვრება მეფეთ მეფისა თამარისი | Ιστορία του Βασιλιά των Βασιλέων Ταμάρ | 13ος αιώνας | Ανώνυμος | 1184–1210/1213 |
| Chronicle of a Hundred Years | ასწლოვანი მატიანე | Χρονικόν της Εκατονταετηρίδος | 14ος αιώνας | Ανώνυμος | 1212–1318 |
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Rapp, Stephen H. (2003), Studies in Medieval Georgian Historiography: Early Texts And Eurasian Contexts, passim. Peeters Publishers, ISBN 90-429-1318-5. Retrieved on 26 April 2009.
- ↑ Toumanoff, Cyril (1963). Studies in Christian Caucasian History. Washington, D.C.: Georgetown University Press, passim.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- The Georgian Chronicle, (στα γεωργιανά).
- The Georgian Chronicle, (στα αγγλικά).
- The Georgian Chronicle, (στα αγγλικά).
- Kartlis Cxovreba / Historia Iberorum / The Georgian Chronicle, (στα γεωργιανά).
- The Georgian Chronicle Αρχειοθετήθηκε 2018-08-16 στο Wayback Machine., (στα γεωργιανά).
 
|
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα The Georgian Chronicles της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες). |