Λίθοι του Γιέλινγκ
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Οι Λίθοι του Γιέλινγκ είναι σκαλιστοί Ρουνικοί λίθοι του 10ου αιώνα, που βρέθηκαν στην πόλη της Γιέλινγκ της Δανίας.
Το έτος 965 ο βασιλιάς των Βίκινγκ Δανός Χάραλντ ο Κυανόδους (=γαλαζοδόντης) αποχαιρετά το Βορειοευρωπαϊκό πάνθεο και ασπάζεται τον Χριστιανισμό. Χαράζει το μήνυμα αυτό πάνω σε μια τεράστια ρουνική πέτρα, στην πόλη Γιέλινγκ (Jelling), δίπλα στη ρουνική πέτρα που έστησε λίγα χρόνια νωρίτερα ο πατέρας του, βασιλιάς Γκορμ ο Πρεσβύτερος. Πάνω στη ρουνική πέτρα ο Χάραλντ καταγράφει σε ρουνική γραφή πως κατέκτησε τη Δανία και τη Νορβηγία και έφερε τον Χριστιανισμό στους Δανούς. Η επιγραφή λέει: «Ο Βασιλιάς Χάραλντ διέταξε να γίνει αυτό το μνημείο, σε ανάμνηση του Γκορμ, του πατέρα του, και σε ανάμνηση της Θύρα, της μητέρας του. Αυτός ο Χάραλντ που κατέκτησε όλη τη Δανία και Νορβηγία και έκανε τους Δανούς Χριστιανούς». Αυτή η ρουνική πέτρα θεωρείται ως το «πιστοποιητικό βαπτίσεως» της Δανίας και η μορφή του Χριστού που είναι χαραγμένη στην πέτρα φιγουράρει σε όλα τα Δανικά διαβατήρια.
Η λίγο μικρότερη πέτρα του Γκορμ του Πρεσβύτερου, σε ανάμνηση της βασίλισσάς του, Θύρα, φέρει την επιγραφή: «Ο βασιλιάς Γκορμ έκανε το μνημείο αυτό σε ανάμνηση της Θύρα, της συζύγου του, κόσμημα της Δανίας». Αυτή είναι η παλαιότερη σωζόμενη αναφορά στο όνομα «Δανία», και επομένως αυτή η ρουνική πέτρα χαρακτηρίζεται σαν το «πιστοποιητικό ονόματος» της Δανίας.
Στη διάρκεια της βασιλείας του, ο βασιλιάς Χάραλντ ο Κυανόδους δημιούργησε στο μέρος αυτό δύο λόφους ταφής (τύμβους) και έκτισε και μια εκκλησία.
Σήμερα, τα μεγαλειώδη μνημεία των Βίκινγκ που έστησε ο Χάραλντ βρίσκονται στην πόλη Γιέλινγκ. Ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει τη θέα της περιοχής από την κορφή των κυκλικών λόφων ταφής, που έχουν ύψος 10 μέτρα και διάμετρο 70. Ο βόρειος περιέχει ένα ξύλινο τάφο, που πιθανό να έκτισε ο Χάραλντ για τον πατέρα του, που όμως αργότερα μεταφέρθηκε και ετάφη μέσα στην εκκλησία. Η σημερινή εκκλησία του Γιέλινγκ είναι Ρωμανικού ρυθμού, που χτίστηκε γύρω στο 1100 μ.Χ. στην ίδια θέση της αρχικής εκκλησίας του Χάραλντ του 10ου αιώνα.
Από την κορυφή των λόφων βλέπει κανείς εκατοντάδες σύγχρονους τσιμεντένιους στύλους, που τριγυρίζουν την περιοχή, σημειώνοντας προσεγγιστικά τη θέση του αρχαίου ξύλινου τείχους της πόλης. Περπατώντας κατά μήκος του μονοπατιού βλέπει κανείς και τις θέσεις των λεγόμενων «σπιτιών Τρέλεμποργκ». Σήμερα οι δύο μνημειακές ρουνικές πέτρες βρίσκονται μέσα σε προστατευτικές καλλιτεχνικές κατασκευές από ορείχαλκο και γυαλί.
Τα μνημεία του Γιέλινγκ θεωρούνται ως τα καλύτερα Ευρωπαϊκά μνημεία της εποχής των Βίκινγκ και προστατεύονται ως μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Κάθε χρόνο, τον Ιούλιο, δημιουργείται ένα «παζάρι Βίκινγκ» δίπλα στα μνημεία, για να γνωρίσουν οι επισκέπτες και να ανακαλύψουν μέσα τους τους Βίκινγκ. Το καλοκαίρι του 2015 είναι προγραμματισμένο να ανοίξει στο Γιέλινγκ ένα νέο μουσείο και πολιτισμικό κέντρο με διαδραστικά εκθέματα για να ερευνά ο επισκέπτης την εκπληκτική ιστορία των μνημείων.