Η Ειρήνη Κομνηνή Δούκαινα Αγγελίνα (άκμασε 1238-1256) από τον Οίκο των Αγγέλων της Ηπείρου, ήταν αυτοκράτειρα (τσαρίτσα) της Βουλγαρίας ως η τρίτη σύζυγος του Ιβάν Ασέν Β΄.

Ειρήνη Κομνηνή Δούκαινα
Η Ειρήνη Αγγελίνα, μετέπειτα μοναχή Ξένη.
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1220 (περίπου)
Θάνατος13ος αιώνας[1]
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
Πληροφορίες ασχολίας
Οικογένεια
ΣύζυγοςΙβάν Ασέν Β΄[2]
ΤέκναΜαρία Ασένινα
Μιχαήλ Ασέν Α΄
Άννα-Θεοδώρα Ασένινα της Βουλγαρίας
ΓονείςΘεόδωρος Κομνηνός Δούκας[3] και Μαρία Πετραλίφαινα[3]
ΑδέλφιαΔημήτριος Αγγελοδούκας
Ιωάννης Κομνηνός Δούκας
Άννα Δούκαινα Αγγελίνα
ΟικογένειαΚομνηνοδούκες
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία

Επεξεργασία

Ήταν κόρη του Θεοδώρου δεσπότη της Ηπείρου και της Μαρίας Πετραλίφαινας, αδελφής του σεβαστοκράτορα Ιωάννη κυβερνήτη της Θεσσαλίας. Η κόρη τού Ιωάννη Αγία Θεοδώρα της Άρτας είχε παντρευτεί τον Μιχαήλ Β΄ δεσπότη της Ηπείρου, ανιψιό του Θεοδώρου.

Το 1230 μετά τη μάχη της Κλοκοτνίτσας, η Ειρήνη και η οικογένειά της αιχμαλωτίστηκαν από τον στρατό του Ιβάν Ασέν Β΄ της Βουλγαρίας και μεταφέρθηκαν στην πρωτεύουσά του Τάρνοβο. Εκεί η Ειρήνη μεγάλωσε στο παλάτι· έγινε γνωστή για την ομορφιά της και ο χήρος τσάρος την ερωτεύτηκε. Το 1237 ο Ιβάν Ασέν Β΄ έκανε τον τρίτο γάμο του μαζί της. Σύμφωνα με έναν Βυζαντινό συγγραφέα, ο τσάρος την αγαπούσε "όχι λιγότερο από ότι ο Αντώνιος την Κλεοπάτρα" και ήταν η ερωμένη του για μερικά έτη, πριν παντρευτούν το 1237. Όμως η κόρη του Ιβάν Ασέν Β΄ από τον πρώτο του γάμο με την Άννα (Ανίσια), η Μαρία, είχε παντρευτεί τον θείο της Ειρήνης, τον Μανουήλ Άγγελο κυβερνήτη της Θεσσαλονίκης, έτσι ο γάμος έγινε κατά παράβαση του κανονικού δικαίου της Εκκλησίας. Υπάρχει ένδειξη, ότι η Εκκλησία της Βουλγαρίας αντιτέθηκε στον γάμο και πως ο πατριάρχης Σπυρίδων (ή Βησσαρίων) εκτοπίστηκε ή εκτελέστηκε από τον εξοργισμένο τσάρο.[4][5]

Το 1241 ο Ιβάν Ασέν Β΄ απεβίωσε και τον διαδέχθηκε ο γιος από την δεύτερη σύζυγό του Άννα (Μαρία) των Άρπαντ, ο Καλιμάν Α΄ Ασέν, ο οποίος δηλητηριάστηκε το 1246 και ο θρόνος περιήλθε στον γιο του τσάρου από την Ειρήνη, τον Μιχαήλ Ασέν. Σύμφωνα με μία άποψη, η Ειρήνη ήταν αυτή, που δηλητηρίασε τον προγονό της Καλιμάν Α΄ με σκοπό να τον διαδεχθεί ο δικός της γιος. Υποθέτουμε πως η Ειρήνη θα έγινε αντιβασίλισσα, καθώς ο Μιχαήλ Ασέν ήταν 16 ετών· ωστόσο υπάρχουν ενδείξεις μόνο γι' αυτή την υπόθεση.

Αποσύρθηκε σε μονή με το όνομα Ξένη. Όταν το 1256 απεβίωσε ο γιος της, εκδιώχθηκε από τη Βουλγαρία και πέρασε την υπόλοιπη ζωή της στις γαίες της οικογένειάς της κοντά στη Θεσσαλονίκη.[6]

Οικογένεια

Επεξεργασία

Νυμφεύτηκε το 1237 τον Ιβάν Ασέν Β΄ τσάρο της Βουλγαρίας και είχε τέκνα:

Αναφορές

Επεξεργασία
  1. Ανακτήθηκε στις 27  Νοεμβρίου 2018.
  2. p22004.htm#i220036. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  4. Andreev & Lalkov 1996, pp. 193–194
  5. Andreev, Lazarov & Pavlov 2012, p. 114
  6. Plamen Pavlov, "Първите дами" на Средновековна България" Archived 2011-07-15 at the Wayback Machine
  • Андреев (Andreev), Йордан (Jordan); Лалков (Lalkov), Милчо (Milcho) (1996). Българските ханове и царе (The Bulgarian Khans and Tsars) (in Bulgarian). Велико Търново (Veliko Tarnovo): Абагар (Abagar). ISBN 954-427-216-X.
  • Андреев (Andreev), Йордан (Jordan); Лазаров (Lazarov), Иван (Ivan); Павлов (Pavlov), Пламен (Plamen) (2012). Кой кой е в средновековна България [Who is Who in Medieval Bulgaria] (in Bulgarian). Изток Запад (Iztok Zapad). ISBN 978-619-152-012-1.