Εκλογές στη Γουατεμάλα
Η Γουατεμάλα είναι κοινοβουλευτική δημοκρατία, με Αρχηγό Κράτους και αρχηγό Κυβέρνησης τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο οποίος εκλέγεται από το λαό με καθολική ψηφοφορία, κάθε 4 χρόνια, όπως και ο Αντιπρόεδρος. Η νομοθετική εξουσία ασκείται από την κυβέρνηση και το Κογκρέσο, τα μέλη του οποίου εκλέγονται επίσης από το λαό για τετραετή θητεία. Η δικαστική εξουσία είναι ανεξάρτητη από τη νομοθετική και την εκτελεστική εξουσία. Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω. Τα ενεργά μέλη των Ενόπλων Δυνάμεων δεν ψηφίζουν και παραμένουν στους στρατώνες τους όταν γίνεται η ψηφοφορία.[1]
Γενικές εκλογές Επεξεργασία
2023 Επεξεργασία
Προηγούμενες γενικές εκλογές Επεξεργασία
1898 Επεξεργασία
Οι πρώτες προεδρικές εκλογές με τη συμμετοχή πολιτικού κόμματος έγιναν τον Σεπτέμβριο του 1898. Πριν τη διεξαγωγή τους ο Μανουέλ Εστράδα Καμπρέρα είχε ιδρύσει το πρώτο πραγματικό πολιτικό κόμμα στην ιστορία της χώρας.[2] Ο Εστράδα συγκέντρωσε ποσοστό 99,8% των ψήφων και ανέλαβε πρόεδρος στις 2 Οκτωβρίου.[3]
| Υποψήφιος | Κόμμα | Ψήφοι | % |
|---|---|---|---|
| Μανουέλ Εστράδα Καμπρέρα | Φιλελεύθερο Κόμμα (PL) | 312.797 | 99,79 |
| Χοσέ Λέον Καστίγιο | Φιλελεύθερο Κόμμα (PL) | 672 | 0,21 |
| Άκυρα/λευκά | - | ||
| Σύνολο | 313.469 | 100 | |
1904 Επεξεργασία
Στις εκλογές του 1904 που έγιναν τον Ιούλιο, πρόεδρος επανεξελέγη ο Μανουέλ Καμπρέρα, κερδίζοντας όλες τις ψήφους (99,99%) εκτός από 3.[4] Ο Καμπρέρα ορκίστηκε ξανά πρόεδρος στις 15 Μαρτίου 1905.
1910 και 1916 Επεξεργασία
Ο Καμπρέρα επανεξελέγη χωρίς αντίπαλο, κερδίζοντας με 100% τις προεδρικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 11 Απριλίου 1910 και σε εκείνες που έγιναν στις 17 Ιανουαρίου 1916.[5] Η νέα ορκωμοσία του έγινε στις 15 Μαρτίου 1911.
Οι διπλές εκλογικές αναμετρήσεις του 1920 Επεξεργασία
Τον Απρίλιο του 1920, ο πρόεδρος Καμπρέρα κηρύχθηκε από τη Νομοθετική Συνέλευση ως ανίκανος να κυβερνήσει, έπειτα από κινήσεις των Ενωτιστών και απογοητευμένων Φιλελεύθερων.[6] Η προεδρική εκλογή έγινε έμμεσα και όχι άμεσα στις 8 Απριλίου 1920. Νέος πρόεδρος αναδείχθηκε ο Κάρλος Ερέρα ι Λούνα στις 9 Απριλίου, λαμβάνοντας 36 ψήφους επί συνόλου 42. Η παραίτησή του έγινε δεκτή από το Κογκρέσο στις 15 Απριλίου. Ο Ερέρα κέρδισε και τις επίσημες προεδρικές εκλογές (άμεσες, από το λαό) με ποσοστό 94,5% στις 27 Αυγούστου 1920.[7] Ο Ερέρα ανατράπηκε από τον στρατιωτικό και μετέπειτα πρόεδρο Χοσέ Μ. Ορελάνα, το 1921.
1922 , 1923 και 1925 Επεξεργασία
Στις προεδρικές εκλογές που έγιναν υπό το καθεστώς ελέγχου από το στρατό, στις 22 Φεβρουαρίου 1922, νικητής αναδείχθηκε ο Χοσέ Μαρία Ορελάνα, με ποσοστό 95% έναντι 5% για τον Χόρχε Ούμπικο.[8] Ο Ορελάνα ορκίστηκε στις 4 Μαρτίου και απεβίωσε υπό μυστηριώδεις συνθήκες το 1926. Τον Δεκέμβριο του 1923 και τον Δεκέμβριο του 1925 έγιναν βουλευτικές εκλογές στις οποίες νίκησε το Φιλελεύθερο Κόμμα, καταλαμβάνοντας και τις 69 έδρες στο Κογκρέσο.
1926 Επεξεργασία
Ο Λάζαρο Τσακόν Γκονζάλες εξελέγη πρόεδρος με ποσοστό 88,6% έναντι 11,3% για τον Χόρχε Ούμπικο στις 5 Δεκεμβρίου 1926. Παρότι στις εκλογές σημειώθηκαν παρατυπίες, το Προοδευτικό Φιλελεύθερο Κόμμα κατάφερε να κερδίσει μερικές έδρες στο Κογκρέσο.[9]
1927 και 1929 Επεξεργασία
Τον Ιούνιο του 1927 διεξήχθησαν εκλογές για Συντακτική Συνέλευση και τον Δεκέμβριο του 1929 ανανεώθηκε στο μισό (εξελέγησαν 39 βουλευτές) η Βουλή. Όλοι οι εκλεγέντες ήταν προσκείμενοι στον πρόεδρο Τσακόν Γκονζάλες. Ο Τσακόν Γκονζάλες υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο στα τέλη του 1930 και εξαναγκάστηκε σε παραίτηση (πέθανε το 1931).
1931 και 1935 Επεξεργασία
Στις 6 και στις 8 Φεβρουαρίου 1931 έγιναν γενικές εκλογές. Ο πρόεδρος Χόρχε Ούμπικο εξελέγη χωρίς αντίπαλο και το Προοδευτικό Φιλελεύθερο Κόμμα κέρδισε και τις 69 έδρες στο Κογκρέσο.[10] Τον Ιούνιο του 1935 έγιναν εκλογές για Συντακτική Συνέλευση. Η προεδρική θητεία του Ούμπικο παρατάθηκε στις 10 Ιουλίου 1935 με απόφαση της Συνέλευσης ως τις 15 Μαρτίου 1943.[11] Ο Ούμπικο απομακρύνθηκε έπειτα από εξέγερση υπέρ της δημοκρατίας, την 1η Ιουλίου 1944.
Διπλές εκλογές του 1944 Επεξεργασία
Το 1944 ο νέος πρόεδρος Χουάν Φεντερίκο Πονσέ Βάιντες ακολούθησε το παράδειγμα του Ούμπικο και έτσι οι εκλογές που έγιναν εκείνη τη χρονιά χαρακτηρίστηκαν από παρατυπίες. Στις 13 Οκτωβρίου έγιναν βουλευτικές εκλογές για τα μέλη του Κογκρέσου.[12] Επτά ημέρες μετά τις εκλογές ο Πονσέ ανατράπηκε από νεαρούς στρατιωτικούς και η χούντα διεξήγαγε εκλογές στις εξής ημερομηνίες: 3-5 Νοεμβρίου (Κογκρέσο), 17-19 Δεκεμβρίου (προεδρικές) και 28-30 Δεκεμβρίου (Συντακτική Συνέλευση).[13] Οι βουλευτικές εκλογές του Νοεμβρίου κερδήθηκαν από το Ενωμένο Μέτωπο Πολιτικών Κομμάτων και Πολιτικών Ενώσεων (FUPP). Τον Δεκέμβριο εξελέγη για πρώτη φορά δημοκρατικά πρόεδρος ο Χουάν Χοσέ Αρέβαλο, που ανέλαβε καθήκοντα στις 15 Μαρτίου 1945 και κυβέρνησε ως το 1951.
1947 και 1948 Επεξεργασία
Εκλογές για τα μισά μέλη του Κογκρέσου έγιναν στις 24-26 Ιανουαρίου 1947, με νικητή το Κόμμα Επαναστατικής Δράσης. Στις εκλογές του επόμενου έτους (26-28 Νοεμβρίου 1948), το Μέτωπο Λαϊκής Απελευθέρωσης παρέμεινε το μεγαλύτερο κόμμα.[14]
1950 και 1953 Επεξεργασία
Στις 10 και στις 12 Νοεμβρίου 1950 διεξήχθησαν προεδρικές εκλογές στις οποίες νικητής με 65,44% των ψήφων και με συμμετοχή 71,6% αναδείχθηκε ο Γιάκομπο Αρμπένς Γκουσμάν.[15] Ο Γκουσμάν ορκίστηκε στις 15 Μαρτίου 1951. Στις βουλευτικές εκλογές που έγιναν στις 16 Δεκεμβρίου 1950 το Κόμμα Επαναστατικής Δράσης αναδείχθηκε νικητής, με 15 έδρες επί συνόλου 58 (το ήμισυ του Κογκρέσου). Στις εκλογές που έγιναν στις 16-18 Ιανουαρίου 1953 (για το ήμισυ των εδρών του Κογκρέσου) το Κόμμα Επαναστατικής Δράσης κέρδισε ξανά. To 1954 η διακυβέρνηση του Αρμπένς διακόπηκε από την ανατροπή του από το στρατό. Νέος ηγέτης έγινε ο Κάρλος Καστίλο Άρμας.
1954 και 1955 Επεξεργασία
Στις εκλογές για Συντακτική Συνέλευση στις 10 Οκτωβρίου 1954, που διεξήχθησαν ταυτόχρονα με ένα δημοψήφισμα, με το οποίο παρατάθηκε η θητεία του προέδρου Καστίλο Άρμας, το Εθνικό Αντικομουνιστικό Μέτωπο κέρδισε 57 έδρες. Στις 18 Δεκεμβρίου 1955 το Εθνικό Δημοκρατικό Κίνημα κέρδισε τις βουλευτικές εκλογές με 58 έδρες από τις 66 συνολικά του Κογκρέσου.[16] Ο πρόεδρος Καστίλο Άρμας δολοφονήθηκε τον Ιούλιο του 1957.
1957 , 1958, 1959, 1961 Επεξεργασία
Μετά τη δολοφονία του Καστίλο Άρμας, έγιναν προεδρικές εκλογές στις 20 Οκτωβρίου, στις οποίες επικράτησε με ποσοστό 51,64% των ψήφων ο Μιγκέλ Ορτίς Πασαρέλι. Ωστόσο, έπειτα από διαμαρτυρίες για νοθεία, οι εκλογές ακυρώθηκαν έπειτα από 3 ημέρες. Στις 19 Ιανουαρίου 1958 έγιναν νέες εκλογές (προεδρικές και βουλευτικές), με τον πρόεδρο να αναδεικνύεται τελικά από το Κογκρέσο στις 12 Φεβρουαρίου. Ο στρατιωτικός Μιγκέλ Ιντίγορας Φουέντες ορκίστηκε στις 2 Μαρτίου 1958. Το Εθνικό Δημοκρατικό Κόμμα Συμφιλίωσης ήταν ο νικητής των βουλευτικών εκλογών του 1958, του 1959 (16 Δεκεμβρίου) και του 1961 (3 Δεκεμβρίου). Ο Ιντίγορας ανατράπηκε από τον υπουργό του επί της Αμύνης, Ενρίκε Περάλτα.
1964 Επεξεργασία
Στις 24 Μαΐου 1964 έγιναν εκλογές για Συντακτική Συνέλευση. Στις εκλογές εκείνες από 10 έδρες κατέλαβαν το Κίνημα Εθνικής Απελευθέρωσης και το Επαναστατικό Κόμμα, παρότι 60 βουλευτές διορίστηκαν από τη στρατιωτική κυβέρνηση.
1966 Επεξεργασία
Γενικές εκλογές έγιναν στις 6 Μαρτίου 1966. Πρόεδρος εξελέγη από το Κογκρέσο στις 10 Μαΐου ο μη στρατιωτικός Χούλιο Σέζαρ Μοντενέγρο από το Επαναστατικό Κόμμα, το οποίο κατέλαβε 29 έδρες στο Κογκρέσο στις βουλευτικές εκλογές.[17]
1970-1986 Επεξεργασία
Την περίοδο 1970-1986 κυβέρνησαν στρατιωτικοί, που διεξήγαγαν εκλογές. Την 1η Μαρτίου 1970 έγιναν γενικές εκλογές και πρόεδρος αναδείχθηκε ξανά από το Κογκρέσο (21 Μαρτίου) ο προηγηθείς στον πρώτο γύρο, Κάρλος Μανουέλ Αράνα Οσόριο. Ο συνασπισμός Εθνικού Απελευθερωτικού Κινήματος-Θεσμικού Δημοκρατικού Κόμματος αναδείχθηκε νικητής των βουλευτικών εκλογών του 1970 με 31 έδρες επί συνόλου 55 όπως και των επόμενων γενικών εκλογών (3 Μαρτίου 1974). Πρόεδρος εξελέγη από το Κογκρέσο στις 12 Μαρτίου ο νορβηγικής καταγωγής Κιελ Εουχένιο Λαουγκερούντ Γκαρσία. Στις 5 Μαρτίου 1978 έγιναν ξανά γενικές εκλογές με νικητή το Εθνικό Απελευθερωτικό Κίνημα και πρόεδρος εν τέλει εξελέγη από το Κογκρέσο ο Φερνάντο Ρομέο Λουκάς Γκαρσία. Ο διάδοχος του τελευταίου Άνχελ Ανίμπαλ Γκεβάρα, ανακηρύχθηκε νικητής των προεδρικών εκλογών που έγιναν στις 7 Μαρτίου 1982. Λίγο πριν την ανάληψη των καθηκόντων του (1η Ιουλίου), στρατιωτικό πραξικόπημα εκδηλώθηκε στις 23 Μαρτίου 1982 και την εξουσία κατέλαβε τριμελής χούντα, υπό τον στρατηγό Εφρέν Ρίος Μοντ. Ο Ρίος Μοντ ανατράπηκε με τη σειρά από τον αξιωματικό του, Όσκαρ Ουμπέρτο Μεχία Βίκτορες. Ο Μεχία επέτρεψε την αποκατάσταση στη δημοκρατία, διοργανώνοντας εκλογές για Συντακτική Συνέλευση (1η Ιουλίου 1984) με νικήτρια την Εθνική Ένωση Κέντρου. Οι επόμενες γενικές εκλογές έγιναν στις 3 Νοεμβρίου 1985 με τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στις 8 Δεκεμβρίου. Η μετάβαση στη σύγχρονη δημοκρατία έγινε με την εκλογή του Βινίσιο Σερέσο στον δεύτερο γύρο των εκλογών του 1985 με ποσοστό 68,37%.[18] Το κόμμα του, η Γουατεμαλανή Χριστιανοδημοκρατία, κέρδισε 51 από τις συνολικά 100 έδρες του Κογκρέσου. Η ορκωμοσία του Σερέσο έγινε στις 14 Ιανουαρίου 1986.
1990 , 1993, 1994 Επεξεργασία
Στις 11 Νοεμβρίου 1990 έγιναν γενικές εκλογές, με νικητή στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών (6 Ιανουαρίου 1991) με ποσοστό 68,1% τον Χόρχε Σεράνο (Κίνημα της Δράσης για Αλληλεγγύη). Στις βουλευτικές εκλογές, πρώτευσε η Εθνική Ένωση Κέντρου. Στις 25 Μαΐου 1993 ο Σεράνο προκάλεσε πολιτική κρίση, επιχειρώντας αυτοπραξικόπημα, αναστέλλοντας παράνομα το σύνταγμα και διαλύοντας το κογκρέσο.[19] Έπειτα από αντιδράσεις από το λαό, τον Τύπο, το Συνταγματικό Δικαστήριο και διεθνείς πιέσεις, ο Σεράνο εξαναγκάστηκε σε παραίτηση την 1η Ιουνίου 1993 και εγκατέλειψε τη χώρα.Το Κογκρέσο εξέλεξε τελικά πρόεδρο το Ραμίρο ντε Λεόν Καρπίο στον δεύτερο γύρο, στις 5 Ιουνίου 1993.[20] Βουλευτικές εκλογές έγιναν στις 14 Αυγούστου 1994, με το Γουατεμαλανό Ρεπουμπλικανικό Μέτωπο να αναδεικνύεται νικητής.
1995-96 Επεξεργασία
Οι επόμενες γενικές εκλογές έγιναν στις 12 Νοεμβρίου 1995 και πρόεδρος εξελέγη στον δεύτερο γύρο στις 7 Ιανουαρίου 1996 ο Άλβαρο Αρσού με ποσοστό 51,2% από το Κόμμα Εθνικής Προόδου, το οποίο κέρδισε 43 επί συνόλου 80 εδρών στις ταυτόχρονες βουλευτικές εκλογές.
1999 Επεξεργασία
Στις 7 Νοεμβρίου 1999 έγιναν γενικές εκλογές, με τον Αλφόνσο Πορτίλο να εκλέγεται πρόεδρος στον δεύτερο γύρο στις 26 Δεκεμβρίου με ποσοστό 68,3% και το κόμμα του (Γουατεμαλανό Ρεπουμπλικανικό Μέτωπο) να κερδίζει τις βουλευτικές εκλογές, καταλαμβάνοντας 63 έδρες από τις 113 συνολικά στο Κογκρέσο.
2003 Επεξεργασία
Οι γενικές εκλογές του 2003 έγιναν στις 9 Νοεμβρίου 2003 με τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών να διεξάγεται στις 28 Δεκεμβρίου.[21][22] Πρόεδρος εξελέγη ο Όσκαρ Μπέρχερ από το Μεγάλο Εθνικό Συνασπισμό λαμβάνοντας 54% των ψήφων και επικρατώντας του πρώην προέδρου Άλβαρο Κολόμ. Ο Μπέρχερ ορκίστηκε στις 14 Ιανουαρίου 2004.
2007 Επεξεργασία
Στις προεδρικές εκλογές στις 4 Νοεμβρίου 2007 (2ος γύρος), Πρόεδρος εξελέγη με 52,8% ο Άλβαρο Κολόμ, μέλος του κεντροαριστερού κόμματος Εθνική Ένωση για την Ελπίδα, έναντι 47,2% για τον Ότο Πέρες Μολίνα.[23]
2011 Επεξεργασία
Οι γενικές εκλογές του 2011 διεξήχθησαν στις 11 Σεπτεμβρίου (ο πρώτος γύρος των προεδρικών εκλογών και οι βουλευτικές) και στις 6 Νοεμβρίου 2011 (ο δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών).[24] Νικητής και πρόεδρος στον δεύτερο γύρο με ποσοστό 54% αναδείχθηκε ο πρώην στρατηγός Ότο Πέρες Μολίνα, από το Πατριωτικό Κόμμα. Δεύτερος ήταν ο Μανουέλ Μπαλντισόν από την Ανανεωτική Δημοκρατική Ελευθερία με 46,2%. Στις βουλευτικές εκλογές, το Πατριωτικό Κόμμα κέρδισε 56 έδρες, ενώ ο Συνασπισμός Εθνική Ενότητα-Ελπίδα και Μέγας Εθνικός Συνασπισμός κατέλαβαν 48 έδρες.
2015 Επεξεργασία
Στις εκλογές που διεξήχθησαν στις 6 Σεπτεμβρίου και στις 25 Οκτωβρίου 2015 πρόεδρος στον δεύτερο γύρο εξελέγη ο πρώην ηθοποιός Τζίμι Μοράλες.
2019 Επεξεργασία
Δημοψηφίσματα Επεξεργασία
1935 Επεξεργασία
Με δημοψήφισμα που έγινε στις 25 Μαΐου 1935 υπερψηφίστηκε η παράταση της θητείας του προέδρου Ούμπικο ως και το 1943. Το 99,8% των πολιτών ενέκριναν την πρόταση.[25]
1954 Επεξεργασία
Το δημοψήφισμα του 1954 έγινε ταυτόχρονα με τις βουλευτικές εκλογές στις 10 Οκτωβρίου 1954. Το 99,92% των πολιτών υπερψήφισαν τον Κάρλος Καστίλο Άρμας για πρόεδρο.
1994 Επεξεργασία
Έπειτα από την πολιτική κρίση του 1993, έγινε δημοψήφισμα για νέο σύνταγμα στις 30 Ιανουαρίου 1994, που υπερψηφίστηκε από το 83,9% των ψηφοφόρων. Αποφασίστηκε έτσι η μείωση της θητείας της τότε κυβέρνησης και η διεξαγωγή εκλογών εντός του έτους.
1999 Επεξεργασία
Στις 16 Μαΐου 1999 διεξήχθη δημοψήφισμα για σύνταγμα, με ελάχιστη συμμετοχή (18,6%). Οι συμμετέχοντες καταψήφισαν και τις 4 προτάσεις, που αφορούσαν τον προσδιορισμό των δικαιωμάτων των πολιτών, τον επαναπροσδιορισμό του στρατού και τις μεταρρυθμίσεις στην εκτελεστική εξουσία και στη δικαιοσύνη.
2018 Επεξεργασία
Σε δημοψήφισμα που διεξήχθη στη χώρα στις 15 Απριλίου 2018, οι πολίτες υπερψήφισαν σε ποσοστό 95,8% την πρόταση να τεθεί στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης η συνοριακή διαμάχη της Γουατεμάλας με το Μπελίσε.[26][27]
| Επιλογή | Ψήφοι | % | |
|---|---|---|---|
| Ναι | 1.780.530 | 95,88 | |
| Όχι | 76.602 | 4,12 | |
| Άκυρα/λευκά | 147.597 | – | |
| Σύνολο | 2.004.729 | 100 | |
| Εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι/προσέλευση | 7.522.920 | 26,65 | |
| Πηγή: TSE | |||
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «CIA World Fact Book». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Οκτωβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 2 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ Holden, Robert Η (2004) Armies without nations: public violence and state formation in Central America, 1821-1960 New York: Oxford University Press, p54
- ↑ Luján Muñoz, Jorge (2003) Las revoluciones de 1897, la muerte de J.M. Reina Barrios y la elección de M. Estrada Cabrera Guatemala: Artemis Edinter, p64
- ↑ Villagrán Kramer, Francisco. Biografía política de Guatemala: años de guerra y años de paz. FLACSO-Guatemala, 2004.
- ↑ Calvert, Peter (1985) Guatemala : a nation in turmoil Boulder: Westview Press, p69
- ↑ Pitti, Joseph A (1975) Jorge Ubico and Guatemalan politics in the 1920s Albuquerque: University of New Mexico. Unpublished dissertation, p26
- ↑ Jones, Chester Lloyd. Guatemala, past and present. New York: Russell and Russell. (Reprint of 1940 edition). 1966.
- ↑ Dosal, Paul J (1993) Doing business with the dictators: a political history of United Fruit in Guatemala, 1899-1944 Wilmington: Scholarly Resources, p103
- ↑ Schlewitz, Andrew James (1999) The rise of a military state in Guatemala, 1931-1966 New York: New School University. Unpublished dissertation, p66
- ↑ Berger, Susan Ann (1986) State and agrarian development: Guatemala (1931-1978) New York: Columbia University. Unpublished dissertation, pp50-51
- ↑ Taplin, Glen W (1972) Middle American governors Metuchen: Scarecrow Press
- ↑ Yashar, Deborah J. Demanding democracy: reform and reaction in Costa Rica and Guatemala, 1870s-1950s. Stanford: Stanford University Press. 1997. Pp. 96.
- ↑ Leonard, Thomas M. The United States and Central America, 1944-1949: perceptions of political dynamics. Tuscaloosa: The University of Alabama Press. 1984. Pp. 84.
- ↑ Gleijeses, Piero. 1991. Shattered hope. The Guatemalan Revolution and the United States, 1944-1954. Princeton: Princeton University Press.
- ↑ Nohlen, D (2005) Elections in the Americas: A data handbook, Volume I, p323 ISBN 978-0-19-928357-6
- ↑ Ebel, Roland H. 1998. Misunderstood caudillo: Miguel Ydigoras Fuentes and the failure of democracy in Guatemala. Lanham: University Press of America.
- ↑ Guía del organismo legislativo República de Guatemala. Preparada por el Instituto Nacional de Administración para el Desarrollo, Dobierno de la República. 1968.
- ↑ Rockwell, Rick and Janus, Noreene (2001), "Stifling Dissent: the fallout from a Mexican media invasion of Central America, Journalism Studies, 2: 4, 497 — 512
- ↑ Jorge Serrano Elias Αρχειοθετήθηκε 2014-02-25 στο Wayback Machine. CIDOB.org. (accessed 22-1-2010)
- ↑ Torres Rivas, Edelberto. 1996. “Guatemala: democratic governability.” Constructing democratic governance: Latin America and the Caribbean in the 1990s. 1996. Baltimore: Johns Hopkins University Press. Part IV. Pp. 58.
- ↑ > Guatemala general beaten in poll[νεκρός σύνδεσμος], BBC coverage. (accessed 20-1-2010)
- ↑ Orlandi, Lorraine. Businessman says beats ex-dictator in Guatemala vote, Alertnet.com (accessed 20-1-2010)
- ↑ Guatemala heads for run-off vote BBC News, 10-9-2007
- ↑ Ex-general wins Guatemala presidential vote, aljazeera.net, 7-11-2011.
- ↑ Grieb, Kenneth J (1996) "El gobierno de Jorge Ubico" Historia general de Guatemala 1993-1999. Guatemala: Asociación de Amigos del País, Fundación para la Cultura y el Desarrollo. Volume 5, p54
- ↑ «Guatemala avalará en las urnas el 15 de abril diferendo con Belice». Prensa-latina.cu. Ανακτήθηκε στις 15 Απριλίου 2018.
- ↑ «Guatemaltecos irán a las urnas en 2018 por el referéndum con Belice | Publinews». Publinews.gt. Ανακτήθηκε στις 15 Απριλίου 2018.