Ως εκτελέσεις στη Μήλο είναι γνωστή η μαζική εκτέλεση 14 αρρένων πολιτών από τη Μήλο από εκτελεστικό απόσπασμα των γερμανικών δυνάμεων στις 23 Φεβρουαρίου 1943 (κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου). Οι κατοχικές δυνάμεις κατηγόρησαν τα θύματα ότι λεηλάτησαν υλικό του γερμανικού στρατού που ξεβράστηκε στις ακτές από το βυθισμένο γερμανικό εμπορικό πλοίο SS Artemis Pitta, το οποίο βύθισαν Συμμαχικά αεροσκάφη.[1]

Παρασκήνιο

Επεξεργασία

Γεωγραφικά χαρακτηριστικά

Επεξεργασία

Η Μήλος είναι το πέμπτο μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδων. Βρίσκεται στη μέση της απόστασης μεταξύ του Πειραιά και της Κρήτης. Λόγω του μεγάλου φυσικού λιμανιού της, η Μήλος έχει ιστορική σημασία για την θαλάσσια ναυσιπλοΐα. Κατά τη διάρκεια της τριπλής κατοχής της Ελλάδας, η Μήλος ανήκε στην γερμανική ζώνη κατοχής. Οι Γερμανοί εγκατέστησαν ένα μόνιμο φυλάκιο και έχτισαν αρκετά αντιαεροπορικά καταφύγια.

 
Βρετανικά αεροσκάφη πάνω από τη Μάλτα

Βασικά στοιχεία για το βυθισμένο σκάφος

Επεξεργασία

Το SS Artemis Pitta (Άρτεμις Πίττα) ήταν ένα εμπορικό ατμόπλοιο βάρους 1.433 τόνων ολικής χωρητικότητας, το οποίο ναυπηγήθηκε το 1906 στα ναυπηγία του Στετίνου στη γερμανική Πομερανία. Όταν ξέσπασε ο πόλεμος το πλοίο ανήκε στην επιχείρηση Γ. Ν. Αφοί Πίττα. Κατά την διάρκεια της Μάχης της Ελλάδας, στις 6 Απριλίου 1941 η γερμανική Λουφτβάφε (= πολεμική αεροπορία της Γερμανίας) βύθισε το πλοίο. Αφού έγιναν επιδιόρθωση των ζημιών και βελτιώσεις, το πλοίο παραδόθηκε στο Γερμανικό ναυτικό, το οποίο το επανδρώθηκε από Έλληνες.[2][3]

Η αεροπορική επιδρομή και η βύθιση του πλοίου

Επεξεργασία

Στις 21 Φεβρουαρίου του 1943, το SS Artemis Pitta βρισκόταν στο λιμάνι του Αδάμαντα. Ο προορισμός του πλοίου ήταν η Κρήτη, όπου θα μετέφερε καύσιμα, πυρομαχικά και άλλες στρατιωτικές προμήθειες. Το σκάφος εντοπίστηκε από τρία αεροσκάφη της Βρετανικής Πολεμικής Αεροπορίας, τα οποία το βομβάρδισαν. 15 μέλη του πληρώματος σκοτώθηκαν. Λόγω του βοριά που έπνεε, συντρίμμια και εμπορεύματα του πλοίου παρασύρθηκαν και ξεβράστηκαν στην παραλία Αχιβαδολίμνη, κοντά στον Αδάμαντα.

Οι εκτελέσεις

Επεξεργασία

Καθώς παρατηρήθηκε ότι ξεβράζονταν αρκετά αντικείμενα από το ναυάγιο (με σημαντικότερο από αυτά να είναι τα βαρέλια), πολλοί ντόπιοι πήγαν στην παραλία προσπαθώντας να βρουν κάτι που θα τους χρησίμευε. Ήταν σύνηθες φαινόμενο να ξεβράζονται αντικείμενα από πλοία που βυθίζονταν στο Αιγαίο, με τους ντόπιους να τα συλλέγουν χωρίς κάποια αντίδραση από τους Γερμανούς. Ωστόσο, τα βαρέλια περιείχαν πετρέλαιο που ήταν πολύ σημαντικά για τους Γερμανούς. Έτσι δεν ανέχτηκαν την συλλογή τους από τους ντόπιους. Μια γερμανική περίπολος συνέλαβε όλους τους ντόπιους που βρίσκονταν στο σημείο, ενώ οι ανακρίσεις που έγιναν ταυτοποίησαν αρκετούς εμπλεκόμενους ντόπιους. Συνελήφθησαν 25 άτομα, εκ των οποίων 14 επελέγησαν και κατηγορήθηκαν ότι λεηλατούσαν ιδιοκτησίες του γερμανικού στρατού. Στις 23 Φεβρουαρίου, αυτοί οι 14 μεταφέρθηκαν στην παραλία της Αλυκής και εκτελέστηκαν από εκτελεστικό απόσπασμα. Την διαταγή για την εκτέλεση των κρατουμένων υπέγραψε ο Χανς Καβελμάχερ (ο ναυτικός διοικητής της Μήλου), ο οποίος το 1941 διέταξε μαζική εκτέλεση Εβραίων, Τσιγγάνων και άλλων κρατουμένων στην λετονική πόλη Λιέπαγια.[1]

Επακόλουθα

Επεξεργασία

Κάθε χρόνο πραγματοποιείται επιμνημόσυνη δέηση για τα θύματα των εκτελέσεων. Το 1992 τοποθετήθηκε μια αναμνηστική πλάκα με τα ονόματα των εκτελεσθέντων.[1]

Δείτε επίσης

Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία