Εκτελέσεις στον Αλικιανό
Οι Εκτελέσεις στον Αλικιανό είναι οι μαζικές εκτελέσεις κατοίκων από τον Αλικιανό και κοντινά χωριά στην Κρήτη από γερμανούς αλεξιπτωτιστές. Οι εκτελέσεις διενεργήθηκαν στις 24 Μαΐου, στις 2 Ιουνίου και την 1η Αυγούστου 1941 κατά τη διάρκεια του β ' Παγκοσμίου Πολέμου. Τα περισσότερα θύματα ήταν άνδρες και οι εκτελέσεις έγιναν από εκτελεστικό απόσπασμα.[1] Τις εκτελέσεις διέταξε ο πτέραρχος Κουρτ Στουντέντ, διοικητής της 11ης Στρατιάς Αεροπορίας, ως αντίποινα για την ενεργή συμμετοχή Κρητών στην Μάχη της Κρήτης.
Παρασκήνιο Επεξεργασία
Το χωριό του Αλικιανού βρίσκεται σε μια εύφορη πεδιάδα κοντά στην βόρεια ακτή της Κρήτης, περίπου 12 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά των Χανίων. Κατά τη διάρκεια της Μάχης της Κρήτης, το 3ο Σύνταγμα Αλεξιπτωτιστών (FJR 3) του Ρίχαρντ Χάιντριχ διατάχθηκε να προσγειωθεί στην πεδιάδα και να κινηθεί βορειοδυτικά προς το αεροδρόμιο του Μάλεμε, το οποίο ήταν ένας από τους πιο στρατηγικούς στόχους στο νησί. Κάλυπτε το πίσω μέρος του 3ου Τάγματος και της 7ης Ταξιαρχίας Μηχανικών. Το Σύνταγμα αποβιβάστηκε στα περίχωρα του Αλικιανού ανάμεσα στο δρόμο προς τα Χανιά και την κοίτη του ποταμού Κερίτη. Του ανατέθηκε η αποστολή της αναγνώρισης του στόχου. Η Ταξιαρχία Μηχανικών πολέμησε με το καλοεξοπλισμένο και ελλιπώς εκπαιδευμένο 8ο Ελληνικό Σύνταγμα, το οποίο βοηθούταν από ντόπιους άτακτους. Αν και ήταν εφοδιασμένοι με πρωτόγονα όπλα, οι ντόπιοι επιτέθηκαν στη Ταξιαρχία Αλεξιπτωτιστών Μηχανικών προκαλώντας τους σημαντικές απώλειες.[2]
Η περιοχή πάνω και γύρω από τον Αλικιανό ήταν το θέατρο μιας σκληρής μάχης που ξεκίνησε στις 21 Μαΐου και διήρκεσε επτά ημέρες. Η ζώνη της μάχης έγινε γνωστή ως Κοιλάδα των Φυλακών λόγω της παρουσίας μιας φάρμας φυλακής που ήταν το κύριο κτίριο της περιοχής. Η σθεναρή άμυνα του 8ου Ελληνικού Συντάγματος και των ντόπιων θεωρείται σήμερα ότι προστάτευσε τη συμμαχική γραμμή υποχώρησης, κάνοντας ασφαλή την υποχώρηση τους και επιτρέποντας την ασφαλή διαφυγή τους από τα Σφακιά.[3][4]
Οι εκτελέσεις Επεξεργασία
Καθώς ήταν εξοργισμένος με την ανάμειξη των ντόπιων ως προς την αντίσταση κατά της επίθεσης από τους γερμανούς αλεξιπτωτιστές και τις βαριές απώλειες που τους προκάλεσαν, ο Γκέρινγκ διέταξε[4] τον στρατηγό Στουντέντ να ξεκινήσει επιχειρήσεις συλλογικής τιμωρίας κατά των ντόπιων αμέσως μετά τη μάχη. Μεταξύ άλλων των τιμωρητικών μέτρων, αυτές οι επιχειρήσεις περιείχαν συνοπτικές εκτελέσεις.[5]
24 Μαΐου 1941 Επεξεργασία
Στις 24 Μαΐου 1941, ενώ η Μάχη της Κρήτης ήταν ακόμη σε εξέλιξη, μια γερμανική περίπολος συνέλαβε έξι 6 άνδρες στον Αλικιανό. Αφού ανακάλυψαν το νεκρό σώμα ενός αλεξιπτωτιστή, οι Γερμανοί εκτέλεσαν τους όμηρους με εκτελεστικό απόσπασμα. Ένας από τους ομήρους, ο Βασίλης Δρακακάκης, επιβίωσε της εκτέλεσης και της χαριστικής βολής. Αργότερα συνελήφθη και εκτελέστηκε στην τρίτη εκτέλεση την 1η Αυγούστου 1941.[1]
2 Ιουνίου 1941 Επεξεργασία
Στις 2 Ιουνίου 1941, ο Αλικιανός περικυκλώθηκε από γερμανικές δυνάμεις. 42 άνδρες περπάτησαν μέχρι την αυλή της εκκλησίας και εκτελέστηκαν σε ομάδες των δέκα μπροστά από τους συγγενείς τους.[6] Την ίδια ημέρα και κατά την διάρκεια παρόμοιων επιχειρήσεων, 12 και 25 πολίτες αντίστοιχα εκτελέστηκαν στην Αγυιά και την Κυρτομάδω, δύο γειτονικά χωριά.
1 Αυγούστου 1941 Επεξεργασία
Ο στρατηγός Αλεξάντερ Αντρέ, ο οποίος διαδέχθηκε τον Στουντέντ στην θέση του διοικητή του Φρουρίου Κρήτης, συνέχισε την εκστρατεία αντιποίνων που ξεκίνησε ο Στουντέντ. Δύο μήνες μετά την πρώτη εκτέλεση, οι Γερμανοί συγκέντρωσαν 118 πολίτες σε μια γέφυρα πάνω από τον ποταμό Κερίτη κοντά στον Αλικιανό και τους πυροβόλησαν αφού τους ανάγκασαν να σκάψουν τους τάφους τους. Είκοσι από τους εκτελεσθέντες ήταν από τον Αλικιανό ενώ οι υπόλοιποι προέρχονται από τα εξής γειτονικά χωριά: Φουρνές, Σκηνές, Βατόλακκος, Κουφό, Πρασές, Καράνου, Λάκκοι, Ορθούνι, Νέα Ρούματα και Χωστή.[7]
Επακόλουθα Επεξεργασία
Μετά την παράδοση της Γερμανίας, οι Βρετανοί συνέλαβαν τον Στουντέντ. Τον Μάιο του 1947, παραπέμφθηκε σε στρατιωτικό δικαστήριο οκτώ κατηγορίες σχετικά με παραβιάσεις της Σύμβασης της Χάγης για το δίκαιο του κατά ξηράν πολέμου και της Σύμβασης της Γενεύης κατά τη διάρκεια της μάχης της Κρήτης. Το αίτημα της Ελλάδας για την έκδοση του στη χώρα απορρίφθηκε. Ο Στουντέντ βρέθηκε ένοχος σε τρεις κατηγορίες και καταδικάστηκε σε πενταετή φυλάκιση, ωστόσο το επόμενο έτος αποφυλακίστηκε για ιατρικούς λόγους. Ο Στουντέντ δεν ξαναδικάστηκε για κάποιο έγκλημα στο υπόλοιπο της ζωής του.
Ο Αντρέ συνελήφθη από τους Βρετανούς και εκδόθηκε στην Ελλάδα όπου δικάστηκε για εγκλήματα πολέμου τα οποία διέπραξε κατά την παραμονή του στην Κρήτη. Το 1947 καταδικάστηκε σε τετράκις ισόβια κάθειρξη, αλλά τον Ιανουάριο του 1952, αφού εξέτισε τέσσερα χρόνια φυλάκισης, αποφυλακίστηκε. Αργότερα συνίδρυσε το Γερμανικό Κόμμα του Ράιχ. Πέθανε στις 3 Απριλίου 1979, λίγες εβδομάδες πριν κλείσει τα 91 έτη ζωής.
Μνημεία Επεξεργασία
Η εκκλησία του Αλικιανού έχει τοποθετήσει ένα μνημείο για τα θύματα της πρώτης εκτέλεσης. Ένα δεύτερο μνημείο βρίσκεται κοντά στη γέφυρα Κερίτη.
Δείτε επίσης Επεξεργασία
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- The invasion of Crete: The Reputation of the Wehrmacht is at Stake, Ρίτσαρντ Χάργκριβς, 2011
- German occupation of Crete: Alikianos (στα γερμανικά)
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 Γέφυρα Κερίτη: Δύο φορές στο εκτελεστικό απόσπασμα), Πατρίς onLine, 12 Μαρτίου 2019; archived here
- ↑ Antill, P. Crete 1941: Germany's lightning airborne assault. Campaign series. Oxford; New York: Osprey Publishing. 2005, (ISBN 1-84176-844-8).
- ↑ Stewart, I. McD. G. The Struggle for Crete, 20 May - 1 June 1941: A Story of Lost Opportunity, Oxford University Press, 1991. (ISBN 0-19-285230-2).
- ↑ 4,0 4,1 Beevor, Antony. Crete: The Battle and the Resistance, John Murray Ltd, 1991. Penguin Books, 1992.
- ↑ Stroud, R. Kidnap in Crete: The True Story of the Abduction of a Nazi General, Bloomsbury USA, 2015, p.48, (ISBN 978-1408851791)
- ↑ Κανελλοπούλου, Ευγενία. Ελληνικά ολοκαυτώματα 1940–1945, εκδ. Λιβάνη, 2010, (ISBN 978-960-14-2305-0).
- ↑ Kiriakopoulos, G.C. The Nazi Occupation of Crete: 1941–1945, Praeger Publishers, 1995, (ISBN 0-275-95277-0).