Βικιπαίδεια

Επαναπροώθηση προσφύγων

Η επαναπροώθηση[1], (αγγλικά: pushback) στην μελέτη της μετανάστευσης είναι ο όρος ο οποίος αναφέρεται «σε ένα σύνολο κρατικών μέτρων κατά τα οποία οι πρόσφυγες και οι μετανάστες απωθούνται προς τα σύνορα της χώρας από την οποία προήλθαν – γενικά αμέσως μετά τη διέλευσή τους– χωρίς να ληφθούν υπόψη οι ατομικές τους συνθήκες, δηλαδή οι λόγοι που τους ανάγκασαν να φύγουν και χωρίς καμία δυνατότητα να υποβάλουν αίτηση για άσυλο».[2] Προφανώς, οι επαναπροωθήσεις παραβιάζουν την απαγόρευση της συλλογικής απέλασης αλλοδαπών, όπως κωδικοποιείται στο Πρωτόκολλο 4 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Οι επαναπροωθήσεις παραβιάζουν την απαγόρευση των μαζικών απελάσεων, η οποία είναι απαγορευμένη πρακτική σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.[2] [1] Η επαναπροώθηση έρχεται σε αντίθεση με την λεγόμενη "απόσυρση" των μεταναστών (pullback), μια μορφή εξωεδαφικού ελέγχου της μετανάστευσης. Στη λεγόμενη "απόσυρση", μια χώρα, η οποία θέλει να αποτρέψει τους αιτούντες άσυλο να έρθουν στο έδαφός της, συνεργάζεται με μια τρίτη χώρα ώστε η τρίτη χώρα να τους αποτρέψει από το να φύγουν.[3] [4]

Ορισμός Επεξεργασία

Η Νέζα Κογκόβσεκ Σαλαμόν θεωρεί ότι δεν υπάρχει ενιαίος, αναγνωρισμένος ορισμός για τις επαναπροωθήσεις μεταναστών. Γενικά όμως, οι επαναπροωθήσεις μπορούν να χαρακτηριστούν σαν «άτυπες συλλογικές αναγκαστικές επιστροφές ατόμων τα οποία εισέρχονται παράνομα στην χώρα από την οποία έφυγαν, μέσω διαδικασιών που πραγματοποιούνται έξω από το πλαίσιο συμφωνιών ή πρωτοκόλλων που έχουν υπογραφεί από τα γειτονικά κράτη». [5] Οι απωθήσεις στοχεύουν τους μετανάστες αδιακρίτως, ανεξάρτητα από το αν έχουν λόγους για να διεκδικήσουν καθεστώς διεθνής προστασίας και χωρίς τη δυνατότητα να υποβάλουν αίτηση για άσυλο. [5] [2] Σε πολλές περιπτώσεις, η αναγκαστική επιστροφή γίνεται υποχρεωτική με τη χρήση αστυνομικής βίας και συχνά συνοδεύεται από απειλές, ταπείνωση και κλοπή των αντικειμένων και των κινητών τηλεφώνων των μεταναστών. Οι απωθήσεις γίνονται συνήθως με μυστικό τρόπο, συχνά χωρίς την ενημέρωση της χώρας που υποδέχεται τους επαναπροωθημένους μετανάστες. Επομένως, συνήθως είναι δύσκολο να τεκμηριωθεί ότι έγινε επαναπροώθηση και είναι δύσκολο για τα θύματα να αναζητήσουν αποζημίωση.[5] [1] [6]

Σύμφωνα με τη Νιβ Κίντι-Τάμπαλ και τον Ιταμάρ Μαν, οι οποίοι γράφουν στην Ευρωπαϊκή Επιθεώρηση του Διεθνούς Δικαίου (European Journal of International Law), η λέξη "επαναπροώθηση" σχετίζεται με «μια διάβρωση του νόμου για τους πρόσφυγες και μια παράλληλη άδεια για την άσκηση ολοένα και πιο ακραίας βίας σε άτομα τα οποία μετακινούνται, άτομα τα οποία δεν είναι καλή τη πίστει πρόσφυγες». Στην περίπτωση των επαναπροωθήσεων από τις ελληνικές αρχές στο Αιγαίο πέλαγος, αμφιβάλλουν ότι η επαναπροώθηση είναι η κατάλληλη λέξη για «μια παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων η οποία περικλείει την θέληση [ενός φορέα] να εξαφανιστεί η παρουσία ενός ανθρώπου από τον πλανήτη». [1]

Νομιμότητα Επεξεργασία

Οι επαναπροωθήσεις συχνά παραβιάζουν την απαγόρευση της συλλογικής απέλασης αλλοδαπών, όπως κωδικοποιείται από το Πρωτόκολλο 4 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.[6] [2] Εάν οι πρόσφυγες κινδυνεύουν με δίωξη σε περίπτωση απέλασης στη χώρα από την οποία έφυγαν, τότε οι επαναπροωθήσεις παραβιάζουν την αρχή της μη απέλασης όπως περιγράφεται στο διεθνές δίκαιο, μεταξύ άλλων στη σύμβαση της Γενεύης.[1] Η επαναπροώθηση μεταναστών, καθώς και οι συνοπτικές απελάσεις, απαγορεύονται επίσης από τα άρθρα 18 και 19 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ.[7] Ανάλογα με τις περιστάσεις, οι απωθήσεις μπορεί να συνιστούν μορφή βασανιστηρίων, κακομεταχείριση ή παραβίαση του δικαιώματος στη ζωή. Όλες οι παραπάνω μορφές κακομεταχείρισης απαγορεύονται από το διεθνές δίκαιο, την ΕΣΔΑ και του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ. [1] [7] Οι Μάρκο Στέφαν και Ρομπέρτο Κορτινόβι, καθηγητές στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο, περιγράφουν τις επαναπροωθήσεις ως «μείζονα απειλή για τα θεμελιώδη δικαιώματα [των ανθρώπων] και τα πρότυπα κράτους δικαίου τα οποία θεσπίζονται βάσει της πρωτογενούς και της παράγωγης νομοθεσίας της ΕΕ».[7] Υπήρξαν επίσης προσπάθειες να αμφισβητηθεί η χρήση της λέξης "επαναπροώθηση", με τη βάση ότι μπορεί να ισοδυναμεί με εξαναγκαστικές εξαφανίσεις[8] ή ακόμη και με εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας σε ιδιαίτερα σοβαρές περιπτώσεις. [1] [9] [10]

Η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες προέτρεψε τις ευρωπαϊκές χώρες να σταματήσουν τις επαναπροωθήσεις στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα της Ευρώπης, θεωρώντας τες απλά ως παράνομες.[11] Τόσο το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αποφάνθηκαν ότι η πολιτική της Ουγγαρίας για τη συστηματική επαναπροώθηση μεταναστών στα σύνορα με τη Σερβία ήταν παράνομη. Όμως 72.000 άνθρωποι έχουν επηρεαστεί από αυτή την πολιτική από το 2016 και έπειτα, καθώς η Ουγγαρία συνεχίζει να εφαρμόζει αυτές τις παράνομες πρακτικές.[12] [13] Ωστόσο, η Φρόντεξ ανέστειλε τις δραστηριότητές της στην Ουγγαρία.

Υποθέσεις Επεξεργασία

 
Άνθρωποι στη Βαρσοβία συμμετέχουν σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας ως ένδειξη αλληλεγγύης προς τους μετανάστες που η κυβέρνηση της Πολωνίας απώθησε στα σύνορα με τη Λευκορωσία τον Οκτώβριο του 2021.

Στις 5 Μαΐου 2021, ανάλυση που δημοσίευσε το The Guardian υπολόγισε ότι οι χώρες της ΕΕ είχαν προχωρήσει σε σχεδόν 40.000 επαναπροωθήσεις από την αρχή της πανδημίας του κορονοϊού, επαναπροωθήσεις οι οποίες συνδέονται με 2.000 θανάτους.[14] Το Δίκτυο Παρακολούθησης της Συνοριακής Βίας, ένας συνασπισμός οργανώσεων που ασχολούνται με την παρακολούθηση και την τεκμηρίωση των επαναπροωθήσεων και άλλων παραβιάσεων των ανθρωπίνων των δικαιωμάτων, έχει τεκμηριώσει 1.281 μαρτυρίες οι οποίες επηρεάζουν πάνω από 22.646 άτομα.

Βαλκάνια Επεξεργασία

Η Διεθνής Αμνηστία έχει τεκμηριωμένες αποδείξεις ότι η Ελλάδα έχει επαναπροωθήσει μετανάστες από το 2013 και έπειτα.[15]

Το 2021, η Επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης Ντούνια Μιγιάτοβιτς προέτρεψε την Ελλάδα να σταματήσει τις επαναπροωθήσεις μεταναστών.[16]

Πολλές από τις επαναπροωθήσεις στην Ελλάδα και την Κροατία πραγματοποιούνται από μασκοφόρους άνδρες, οι οποίοι έχει καταγγελθεί ότι χειρίζονται σκάφη της Ελληνικής Ακτοφυλακής, ή στην περίπτωση της Κροατίας, οι μασκοφόροι άνδρες έχουν τεκμηριωμένη παρουσία σε περιοχές των συνόρων Κροατίας-Βοσνίας οι οποίες βρίσκονται σε καθεστώς έντονης επιτήρησης.[17] Σύμφωνα με το Δίκτυο Παρακολούθησης Συνοριακής Βίας, σχεδόν το 90% των μεταναστών οι οποίοι μετανάστευαν στην Ευρώπη μέσω Βαλκανίων ανέφεραν επαναπροωθήσεις και δήλωσαν ότι αυτές περιείχαν «άσκηση βασανιστηρίων, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση». Το Δίκτυο ανέφερε «επιθέσεις εναντίον προσφύγων οι οποίες διήρκεσαν έως και έξι ώρες, επιθέσεις από αστυνομικούς σκύλους χωρίς φίμωτρο και τρίψιμο φαγητού πάνω σε ανοικτές πληγές θυμάτων επαναπροώθησης». [18] Έως τις 30 Ιουνίου 2021 ο συνασπισμός για την Προστασία των Δικαιωμάτων στα Σύνορα κατέγραψε 5.565 άτομα που ανέφεραν επαναπροωθήσεις μεταναστών.[19]

Με την άνοδο της κυβέρνησης Μητσοτάκη στην εξουσία τον Ιούλιο του 2019, οι επαναπροωθήσεις μεταναστών έγιναν πιο συχνές. Ενδεικτικά, τον Απρίλιο του 2022 έγινε επαναπροώθηση προσφύγων από τον Έβρο στη Τουρκία. Σύμφωνα με τους πρόσφυγες, η αστυνομία συνεργάστηκε με κομάντο για την απώθησή τους. Παράλληλα υπέστησαν βίαια χτυπήματα και μεταφέρθηκαν στο τμήμα Συνοριακής Φύλαξης του Νέου Χειμωνίου, και έπειτα επαναπροωθήθηκαν βίαια στη Τουρκία. Ακόμη, έχουν υπάρξει περιπτώσεις κατά στις οποίες οι πρόσφυγες έχουν μεταφερθεί στα κρατητήρια χωρίς να καταγράφεται η μεταφορά τους, ώστε να μην μπορεί να τεκμηριωθεί η επαναπροώθησή τους στην Τουρκία.[20]

Σύνορα Πολωνίας – Λευκορωσίας Επεξεργασία

Τον Οκτώβριο του 2021, η Πολωνία νομιμοποίησε την επαναπροώθηση των μεταναστών και των αιτούντων άσυλο με βίαια μέσα[21], η οποία είναι παράνομη βάσει του ευρωπαϊκού και διεθνούς δικαίου. Η οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων Διεθνής Αμνηστία και άλλες οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων απάντησαν δηλώνοντας ότι η Πολωνία και η Λιθουανία παραβίασαν τα δικαιώματα των μεταναστών, καθώς περιορίζουν τη πρόσβαση των αιτούντων άσυλο στα σύνορά τους.[22]

Άλλα κράτη Επεξεργασία

Έχουν αναφερθεί επαναπροωθήσεις μεταναστών στα σύνορα της Ευρώπης στη Δυτική, Κεντρική και Ανατολική Μεσόγειο.[7]

Υπάρχουν αναφορές ότι η Τουρκία έχει επίσης εμπλακεί σε επαναπροωθήσεις μεταναστών[23] στα σύνορά της με τη Συρία[24] και το Ιράν.[25] Η Τυνησία επίσης εμπλέκεται σε επαναπροωθήσεις μεταναστών στα σύνορά της (κυρίως Λίβυων).[23]

Άλλη μια χώρα η οποία έχει εμπλακεί σε επαναπροωθήσεις μεταναστών είναι η Αυστραλία. Στις 15 Ιανουαρίου 2014, μια πορτοκαλί "κάψουλα επιβίωσης" από υαλοβάμβακα, η οποία περιείχε περίπου 60 αιτούντες άσυλο, διέσχισε τη θάλασσα φτάνοντας στο Τσικεπούχ στη δυτική Ιάβα. Στις 5 Φεβρουαρίου του ίδιου έτους έφτασε μια δεύτερη με 34 άτομα, στο Πανγκανταράν.[26] Η εφημερίδα The Daily Telegraph με έδρα το Σίδνεϊ ανέφερε ότι θεωρήθηκε πως η αυστραλιανή κυβέρνηση αγόρασε έντεκα κάψουλες από τη Σιγκαπούρη για περίπου 500.000 δολάρια. Τον Μάιο του 2014, η Αυστραλία φέρεται να τοποθέτησε δύο άτομα που είχαν φτάσει νωρίτερα μέσα στο έτος σε μια βάρκα με άλλους αιτούντες άσυλο, η οποία επέστρεψε στην Ινδονησία.[27] Τον Ιανουάριο του 2015, ο υπουργός Ντάτον ανακοίνωσε ότι 15 πλοία με 429 αιτούντες άσυλο εστάλησαν πίσω στην Ινδονησία ή τη Σρι Λάνκα, κατά τη διάρκεια μιας επιχείρισης επαναπροωθήσεων.[28]

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Keady-Tabbal, Niamh (14 April 2021). «"Pushbacks" as Euphemism» (στα English). EJIL: Talk!. https://www.ejiltalk.org/pushbacks-as-euphemism/. Ανακτήθηκε στις 30 September 2021. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 «Push-back». www.ecchr.eu. Ανακτήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2021. 
  3. ↑ McDonnell, Emilie (27 September 2021). «Realising the Right to Leave during Externalised Migration Control» (στα English). EJIL: Talk!. https://www.ejiltalk.org/realising-the-right-to-leave-during-externalised-migration-control/. Ανακτήθηκε στις 30 September 2021. 
  4. ↑ Markard, Nora (2016). «The Right to Leave by Sea: Legal Limits on EU Migration Control by Third Countries». European Journal of International Law 27 (3): 591–616. doi:10.1093/ejil/chw034. 
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Kogovšek Šalamon, Neža (2020). «EU Conditionality in the Western Balkans: Does It Lead to Criminalisation of Migration?». Causes and Consequences of Migrant Criminalization (στα Αγγλικά). Springer International Publishing. σελίδες 131–155. ISBN 978-3-030-43732-9. 
  6. ↑ 6,0 6,1 Bužinkić, Emina· Avon, Maddalena (2020). «Pushback as a Technology of Crimmigration». Causes and Consequences of Migrant Criminalization (στα Αγγλικά). Springer International Publishing. σελίδες 157–170. ISBN 978-3-030-43732-9. 
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Marco Stefan and Roberto Cortinovis (2021). «Setting The Right Priorities: Is the New Pact on Migration and Asylum Addressing The Issue of Pushbacks at EU External Borders?». The EU pact on migration and asylum in light of the United Nations global compact on refugees. European University Institute. 
  8. ↑ Washington, John (28 February 2021). «"I Didn't Exist": A Syrian Asylum-Seeker's Case Reframes Migrant Abuses as Enforced Disappearances». The Intercept. https://theintercept.com/2021/02/28/enforced-disappearances-asylum-migrant-abuse/. Ανακτήθηκε στις 2 October 2021. 
  9. ↑ «Crimes against humanity in the Aegean - Greece». ReliefWeb (στα Αγγλικά). Legal Centre Lesvos. 1 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2021. 
  10. ↑ Kalpouzos, Ioannis (2020). «International Criminal Law and the Violence against Migrants». German Law Journal (Cambridge University Press) 21 (3): 571–597. doi:10.1017/glj.2020.24. ISSN 2071-8322. 
  11. ↑ Rooney, Rosie· Welander, Marta (22 Ιουλίου 2021). «On its 70th Anniversary, the Refugee Convention Faces Unprecedented Threats Across Europe». Oxford Law Faculty. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2021. 
  12. ↑ Verseck, Keno (8 February 2021). «How Hungary is violating EU law on refugees». Deutsche Welle. https://www.dw.com/en/how-hungary-is-violating-eu-law-on-refugees/a-56503564. Ανακτήθηκε στις 30 September 2021. 
  13. ↑ «European Court of Human Rights: Hungarian Push-backs in breach of prohibition of collective expulsions». Hungarian Helsinki Committee. 8 Ιουλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2021. —case Shahzad v. Hungary - 12625/17, Judgment 8.7.2021 [Section I]
  14. ↑ Tondo, Lorenzo (5 May 2021). «Revealed: 2,000 refugee deaths linked to illegal EU pushbacks» (στα αγγλικά). The Guardian. https://www.theguardian.com/global-development/2021/may/05/revealed-2000-refugee-deaths-linked-to-eu-pushbacks. Ανακτήθηκε στις 3 October 2021. 
  15. ↑ «Greece: Violence, lies, and pushbacks - Refugees and migrants still denied safety and asylum at Europe's borders». Amnesty International. 10 Αυγούστου 2021. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2021. 
  16. ↑ «Greek authorities should investigate allegations of pushbacks and ill-treatment of migrants, ensure an enabling environment for NGOs and improve reception conditions». Commissioner for Human Rights. 12 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2021. 
  17. ↑ Bashar Deeb, Klaas van Dijken, Steffen Lüdke, Jack Sapoch, Nicole Vögele, Leone Hadavi (June 2020). «Masked men» (στα αγγλικά). Lighthouse Reports. https://www.lighthousereports.nl/investigation/masked-men/. Ανακτήθηκε στις 4 October 2021. 
  18. ↑ Bathke, Benjamin (5 Μαΐου 2021). «Vast majority of pushbacks in southeast Europe involve torture, rights watchdogs say». InfoMigrants. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2021. 
  19. ↑ «Protecting Rights at Borders (PRAB-) Report April-to-June 2021» (PDF). Hungarian Helsinki Committee. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 25 Ιουλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2022. 
  20. ↑ «Ανυπακοή και επαναπροώθηση». Η Εφημερίδα των Συντακτών. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2022. 
  21. ↑ «Migrants face expulsion at Polish border under new law». BBC News. 15 October 2021. https://www.bbc.com/news/world-europe-58921310. 
  22. ↑ Σφάλμα αναφοράς: Σφάλμα παραπομπής: Λανθασμένο <ref>. Δεν υπάρχει κείμενο για τις παραπομπές με όνομα EUobserver.
  23. ↑ 23,0 23,1 Kogovšek Šalamon, Neža (2020). «Global Crimmigration Trends». Causes and Consequences of Migrant Criminalization. Ius Gentium: Comparative Perspectives on Law and Justice. 81. Cham: Springer International Publishing. σελίδες 3–25. ISBN 978-3-030-43731-2. 
  24. ↑ «Turkey: Mass Deportations of Syrians». Human Rights Watch. 22 Μαρτίου 2018. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2021. 
  25. ↑ MacGregor, Marion (11 Φεβρουαρίου 2020). «Turkey accused of torture, pushbacks of migrants on Iran border». InfoMigrants. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2021. 
  26. ↑ Toohey, Paul (7 February 2014). «Inside the Sovereign Borders Turn-back Lifeboat». news.com.au. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-05-01. https://web.archive.org/web/20150501225200/http://www.news.com.au/national/the-tide-of-asylum-seeker-misery-is-finally-turning-around-mass-exodus-to-malaysia-shows-the-federal-governments-policy-is-working/story-fncynjr2-1226820087354. Ανακτήθηκε στις 12 February 2014. 
  27. ↑ Farrell, Paul (6 May 2014). «Report of extra asylum seekers put on turn-back boat a 'serious development'». The Guardian. https://www.theguardian.com/world/2014/may/06/asylum-boat-turnback-three-extra-passengers-put-on-board. Ανακτήθηκε στις 6 May 2014. 
  28. ↑ Medhora, Shalailah; Doherty, Ben (28 January 2015). «Australia confirms 15 boats carrying 429 asylum seekers have been turned back». The Guardian. https://www.theguardian.com/australia-news/2015/jan/28/australia-confirms-15-boats-carrying-429-asylum-seekers-have-been-turned-back. Ανακτήθηκε στις 28 January 2015. 

Περαιτέρω ανάγνωση Επεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Επαναπροώθηση_προσφύγων&oldid=10116009"