Ερρίκος του Σέντερμανλαντ

Ο Ερρίκος Μάγκνουσον (Erik Magnusson, 1282 - 1318) ήταν Σουηδός πρίγκιπας, δούκας του Σβεαλάντ, Σέντερμανλαντ, Ντάλσλαντ, Βέστεργετλαντ, Βέρμλαντ και βόρειου Χάλλαντ και κληρονόμος του θρόνου της Σουηδίας. Ήταν δεύτερος γιος του Μάγκνους Γ΄ της Σουηδίας και της συζύγου του Χέλβιγκ του Χόλσταϊν, έλαβε το δουκάτο του Σέντερμαλαντ και τμήμα του δουκάτου του Ούπλαντ (1302) και ήταν πατέρας του Μάγκνους Δ΄ της Σουηδίας.

Ερρίκος
Δούκας του Σέντερμανλαντ
Περίοδος	1302 - 1304 1305 - 1317
Γέννηση	1282
Θάνατος	1318 (36 ετών) Νισέπινγκ, Σουηδία
Τόπος ταφής	Καθεδρικός της Ουψάλα, Σουηδία
Σύζυγος	Ίνγκεμποργκ της Νορβηγίας
Επίγονοι	Μάγκνους Δ΄ της Σουηδίας Ευφημία της Σουηδίας
Οίκος	Οίκος του Μπγιέλμπο
Πατέρας	Μάγκνους Γ΄ της Σουηδίας
Μητέρα	Χέλβιγκ του Χόλσταϊν
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα ()

Μεγάλες ικανότητες και φιλοδοξίες

Ο Ερρίκος αναφέρεται ότι είχε περισσότερες ικανότητες και εξυπνάδα για να γίνει βασιλιάς από τον μεγαλύτερο αδελφό του Μπίργιερ της Σουηδίας. Ήταν επίσης ισχυρός και φιλόδοξος, κάτι που τον έκανε να κερδίσει πολλούς συμμάχους, μεταξύ αυτών τον μικρότερο αδελφό τους Βάλντεμαρ Μάγκνουσον, δούκα της Φινλανδίας. Ο βασιλιάς Μπίργιερ επειδή φοβόταν τις φιλοδοξίες των μικρότερων αδελφών του, τους κάλεσε το 1304 να υπογράψουν καταστατικό, όμως αυτοί διέφυγαν στη Νορβηγία, από όπου επέστρεψαν αφού συμφιλιώθηκαν με τον αδελφό τους και κέρδισαν τα δουκάτα τους (1305). Ο Ερρίκος κατείχε επίσης την Κούνγκαχελα, η οποία του είχε δοθεί από τον Νορβηγό βασιλιά καθώς και το βόρειο Χάλλαντ, το οποίο του είχε δοθεί από τον Ερρίκο ΣΤ΄ της Δανίας. Βασικό σχέδιο του Ερρίκου ήταν να εκτοπίσει τον πανίσχυρο στρατηγό Τόργκιλς Κνούτσσον, ο οποίος ήταν εμπόδιο στα σχέδια του, ενώ ο κλήρος ο οποίος αντιπαθούσε τον στρατηγό έδωσε την υποστήριξη του στον Ερρίκο. Ο Ερρίκος κατάφερε τελικά να πείσει τον αδύναμο αδελφό του Μπίργιερ να εκτελέσει τον στρατηγό Κνούτσσον παρά τις υπηρεσίες που του είχε προσφέρει (1306), αλλά τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς ο άβουλος Μπίργιερ ανατράπηκε και φυλακίστηκε από τα αδέλφια του, τα οποία πήραν τον έλεγχο της Σουηδίας.

Εμφύλιος πόλεμος με τον μεγαλύτερο αδελφό του

Ο πεθερός του Μπίργιερ Ερρίκος ΣΤ΄ της Δανίας έφτασε με στρατό στη Σουηδία προκειμένου να υποστηρίξει τον γαμπρό του, ενώ από την άλλη τα μικρότερα αδέλφια είχαν την υποστήριξη του Χάακον Ε΄ της Νορβηγίας. Με την πίεση του Ερρίκου ΣΤ΄ της Δανίας τα μικρότερα αδέλφια απελευθέρωσαν τον Μπίργιερ, ο οποίος όχι μόνο ξανάρχισε τις εχθροπραξίες, αλλά κατάφερε να μεταστρέψει με συνθήκη ειρήνης τον Χάακον Ε΄ με το μέρος του και να γίνει πανίσχυρος απέναντι στα αδέλφια του. Ο Χάακον Ε΄ ζήτησε πίσω από τον Ερρίκο την Κούνγκαχελα, που του την είχε παραχωρήσει, αλλά εκείνος αρνήθηκε.

Οι Δανοί συμμάχησαν με τους Νορβηγούς σε πόλεμο εναντίον του Ερρίκου, αλλά ο πανέξυπνος πρίγκηπας παρά το γεγονός ότι οι πάντες ήταν εναντίον του, κατάφερε να νικήσει πρώτα τους Νορβηγούς και στη συνέχεια τους Δανούς που δραπέτευσαν στο Νισέπινγκ (1309) κι έπειτα επιτέθηκε στη Νορβηγία και ανακατέκτησε την Κούνγκαχελα που είχε καταλάβει ο Χάακον το 1310. Με τη συνθήκη του Χέλσινγκμποργκ τελικά η Σουηδία μοιράστηκε ανάμεσα στα τρία αδέλφια και ο Ερρίκος πήρε το Βέστεργετλαντ, το Ντάλσλαντ, το Βέρμλαντ και το Κάλμαρ, αλλά υποσχέθηκε να δώσει πίσω την Κούγκαχελα στον Χάακον. Παρά το γεγονός ότι ο Ερρίκος δεν επέστρεψε ποτέ την Κούνγκαχελα, προσπάθησε με κάθε τρόπο να κερδίσει την υποστήριξη του Χάακον με τον γάμο του με την 11χρονη κόρη του Χάκκον, Ίνγκεμποργκ Χάακονσντοττερ (1312) σε μια διπλή τελετή στο Όσλο, ενώ ταυτόχρονα ο μικρότερος αδελφός του Χριστόφορος παντρεύτηκε την Ίνγκεμποργκ Έρικσντοττερ, κόρη του Ερρίκου Β΄ της Νορβηγίας. Ο Ερρίκος πλέον είχε επιτύχει τους στόχους του: έλεγχε μια μεγάλη περιοχή που περιλάμβανε τμήματα και από τα τρία σκανδιναβικά βασίλεια, είχε αποκτήσει έναν γιο, τον Μάγκνους, ο οποίος θα ήταν ο διάδοχος του σε περίπτωση θανάτου του, ενώ ήταν ο κατ' ουσίαν κυβερνήτης της Σουηδίας.

Αιχμαλωσία από τον αδελφό του

Η άνοδος του Ερρίκου σταμάτησε απότομα από τον μεγαλύτερο αδελφό τους βασιλιά Μπίργιερ, ο οποίος τους παγίδευσε σε ένα εορταστικό γεύμα στο Νισέπινγκ τη νύχτα της 10ης Δεκεμβρίου 1317, τους συνέλαβε και τους φυλάκισε στο κάστρο του Νισέπινγκ. Στις 16 Απριλίου του 1318 οι σύζυγοι του Ερρίκου και του Βάλντεμαρ συναντήθηκαν στο Κάλμαρ επιδιώκοντας συμφωνία με τον Έσγκερ Γιουλ, αρχιεπίσκοπο του Λουντ και τον πρίγκιπα Χριστόφορο, αδελφό του Ερρίκου ΣΤ΄ της Δανίας, ώστε να ελευθερωθούν οι σύζυγοι τους. Η συμφωνία δεν επικυρώθηκε και αργότερα την ίδια χρονιά πέθαναν στη φυλακή και οι δύο άνδρες.

Οι υποστηρικτές του Ερρίκου εξοργισμένοι από τη συμπεριφορά του Μπίργιερ απέναντι στα αδέλφια του, εξεγέρθηκαν και τον ανέτρεψαν τοποθετώντας στις 8 Ιουλίου 1319 νέο βασιλιά της Σουηδίας τον Μάγκνους Δ΄, γιο του Ερρίκου, ο οποίος ήταν μόλις τριών ετών και γι' αυτό κυβέρνησε υπό την κηδεμονία της μητέρας του Ίνγκεμποργκ και της γιαγιάς του Χέλβιγκ του Χόλσταϊν.

Ο εμφύλιος πόλεμος ανάμεσα στα αδέλφια αποτελεί μια από τις πιο μαύρες σελίδες στην ιστορία του βασιλείου της Σουηδίας. Οι υποστηρικτές του Ερρίκου δημιούργησαν τα Χρονικά του Ερρίκου (Erikskrönikan), τα οποία γράφτηκαν μεταξύ 1320 και 1335 και αποτελούν μια από τις πιο αξιόπιστες μαρτυρίες για τα γεγονότα εκείνης της εποχής με πρωταγωνιστή τον ίδιο τον Ερρίκο.

Οικογένεια

Με τη σύζυγό του Ίνγκεμποργκ του Σβέρρε, κόρη του Χάακον Ε΄ της Νορβηγίας απέκτησαν δύο τέκνα:

• Μάγκνους Δ΄ 1316-1374, βασιλιάς της Σουηδίας & Νορβηγίας
• Ευφημία 1317-1370, παντρεύτηκε τον Αλβέρτο Β΄, δούκα του Μεκλεμβούργου. Γιος της ήταν ο:
  • Αλβέρτος, βασιλιάς της Σουηδίας

Πηγές

• Lindqvist, Herman Historien om Sverige. Från islossning till kungarike (Norstedts: 1997)
• Harrison, Dick Jarlens sekel: en berättelse om 1200-talets Sverige (Ordfront. 2002)
• Bergman, Mats Nyköpingshus. En rundvandring i historia och nutid (Almqvist & Wiksell. 1992)
• Mannervik, Cyrus Sagor och sägner - Från Nordens forntid och medeltid (AV Carlsons. 1958)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ερρίκος Μάγκνουσον
• Βασιλείς της Νορβηγίας
• Τα Χρονικά του Ερρίκου