Ζέβρα (σκάκι)

Η ζέβρα (διεθνώς: zebra) είναι ανορθόδοξος πεσσός στο σκάκι που κινείται ιππογωνίως έχοντας, όπως άλλωστε και ο ίππος, την δυνατότητα να υπερπηδά πεσσούς.

	α	β	γ	δ	ε	ζ	η	θ
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	α	β	γ	δ	ε	ζ	η	θ

Η ζέβρα υπερπηδά πεσσούς και κινείται ιππογωνίως.

Στο λήμμα αυτό, η ζέβρα εμφανίζεται με τον πεσσό της, συχνά όμως εμφανίζεται και ως ανεστραμμένος ίππος.

Κίνηση

	α	β	γ	δ	ε	ζ	η	θ
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	α	β	γ	δ	ε	ζ	η	θ

Υπολογισμός των κινήσεων της ζέβρας για την κάλυψη της απόστασης από το τετράγωνο ζ5.

Όταν κινείται, μπορεί να πηδήξει σε κάποιο τετράγωνο που είναι σε απόσταση τρία τετράγωνα οριζόντια και δύο τετράγωνα κάθετα, ή τρία τετράγωνα κάθετα και δύο τετράγωνα οριζόντια, ανεξάρτητα από το αν υπάρχουν πεσσοί ενδιάμεσα. Η κίνηση αυτή είναι ιππογώνια και συμβολίζεται ως (2,3). Το κομμάτι μερικές φορές συμβολίζεται με Ζ, από το αρχικό του, ενώ στη σημειογραφία του Ραλφ Μπέτζα (Ralph Betza) δίδεται το σύμβολο J.

Αξία

Η ζέβρα από μόνη της αξίζει λίγο λιγότερο από δύο πιόνια (δηλαδή, αισθητά λιγότερο από έναν ίππο), λόγω της περιορισμένης ελευθερίας κυκλοφορίας της σε μια σκακιέρα 8×8. Η μεγαλύτερη κίνησή της είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο είναι ασθενέστερη και από μια καμήλα, πάντα σε σκακιέρα 8×8, παρόλο που η καμήλα είναι δεσμευμένη στο χρώμα του τετραγώνου της ενώ η ζέβρα δεν είναι. Όταν η ζέβρα ενισχύει άλλα κομμάτια, έχει περίπου την ίδια αξία με τον ίππο, καθώς και τα δύο κομμάτια έχουν εμβέλεια κινησης οκτώ τετραγώνων. Κατά το άνοιγα η κάθε μεγάλη κίνηση της ζέβρας φέρει κίνδυνο πρόκλησης ασταμάτητων επιθέσεων και συχνά κερδίζοντας μεγάλες ποσότητες υλικού. Ο Ραλφ Μπέτζα αποφάνθηκε ότι η κίνηση της ζέβρας ήταν πολύ μεγάλη για να είναι λειτουργική σε μια σκακιέρα 8×8, και ότι μόνο σε σκακιέρα 10×10 ή μεγαλύτερη θα πρέπει να αξίζει την ιδανική της αξία, η οποία είναι περίπου ίση με αυτή του ίππου.

Φινάλε με ζέβρα

Το φινάλε του πύργου εναντίον ζέβρας είναι νικηφόρο για τον πύργο. Μια ζέβρα και ένας αξιωματικός, με τη βοήθεια του βασιλιά τους, μπορούν να επιτύχουν ματ σε έναν μοναχικό βασιλιά, ενώ αν στη θέση του αξιωματικού ήταν ένας ίππος, ή μια καμήλα, το ματ δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί (όλες οι στατιστικές φινάλε που αναφέρονται είναι για τη σκακιέρα 8×8).