Το Ζέζεμπελ (αγγλικά: Jezebel) είναι αμερικανική δραματική ταινία του 1938, σε σκηνοθεσία Γουίλιαμ Γουάιλερ και βραβευμένη με δύο Όσκαρ ερμηνείας για τις πρωταγωνίστριές του Μπέτι Ντέιβις και Φέι Μπέιντερ. Πρωταγωνιστούν επίσης ο Χένρι Φόντα, ο Τζορτζ Μπρεντ, ο Ντόναλντ Κρισπ και η Μάγκαρετ Λίντσεϊ. Η ταινία αυτή αποτελεί ύμνο του Γουάιλερ στη βιβλική βασίλισσα Ιεζάβελ, που όπως η ηρωίδα του φιλμ έπραξε το κακό ενώπιον του θεού. Το 2009 η ταινία επελέγη από τη Βιβλιοθήκη του Αμερικάνικου Κογκρέσου ως τμήμα του Εθνικού Μητρώου Κινηματογράφου.[1]

Ζέζεμπελ
Jezebel
ΣκηνοθεσίαΓουίλιαμ Γουάιλερ
ΠαραγωγήΧαλ Ουόλις
ΣενάριοΚλέμεντς Ρίπλεϊ
Έιμπεμ Φίνκελ
Τζον Χιούστον
Βασισμένο σεJezebel (1932) θεατρικό έργο, του Όουεν Ντέιβις
ΠρωταγωνιστέςΜπέτι Ντέιβις
Χένρι Φόντα
Τζορτζ Μπρεντ
Φέι Μπέιντερ
Ντόναλντ Κρισπ
ΜουσικήΜαξ Στάινερ
ΦωτογραφίαΈρνεστ Χάλερ
ΜοντάζΟυόρεν Λο
ΕνδυματολόγοςOrry-Kelly
Εταιρεία παραγωγήςWarner Bros. και Warner Bros. Pictures
ΔιανομήWarner Bros. Pictures
Πρώτη προβολή10 Μαρτίου 1938 (ΗΠΑ)
Διάρκεια103 λεπτά
ΠροέλευσηΗνωμένες Πολιτείες
ΓλώσσαΑγγλικά
Προϋπολογισμός$1.25 εκατομμύρια
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Φέι Μπέιντερ (αριστερά) και Μπέτι Ντέιβις σε σκηνή της ταινίας

Λίγο πριν το ξέσπασμα του αμερικανικού εμφυλίου, η Τζούλι Μάρσντεν (Μπέτι Ντέιβις) μια πλούσια, πεισματάρα και όμορφη νέα που ζει στη Νέα Ορλεάνη, ταλαιπωρεί με το επαναστατικό της πνεύμα τον αρραβωνιαστικό της Πρέστον Ντίλαρντ (Χένρι Φόντα). Το ζευγάρι ετοιμάζεται να παντρευτεί κι η Τζούλι θέλει να´χει πάντα τον πρώτο λόγο κάτι που εξοργίζει τον Πρες. Όταν ο Πρες της αρνείται κάποιο χατίρι η Τζούλι αποφασίζει να τον εκδικηθεί, διαλέγοντας να εμφανιστεί φορώντας ένα κόκκινο φόρεμα στο μεγαλύτερο κοσμικό γεγονός της πόλης, στο οποίο προς τιμήν της αγνότητας επιβάλλεται σε όλες οι ανύπαντρες γυναίκες να φοράνε άσπρα. Η Τζούλι προκαλεί σκάνδαλο στην υψηλή κοινωνία της Νέας Ορλεάνης του 1800, το ζευγάρι γίνεται θέαμα κι ο Πρες αφήνει τη Τζούλι. Η κοπέλα αρχικά, λόγω του εγωκεντρικού της χαρακτήρα, νομίζει ότι ο Πρες θα γυρίσει όπως έκανε και στο παρελθόν, όταν όμως ο Πρες αναχωρεί για το Βορρά, η Τζούλι διαπιστώνει ότι τον έχασε και κλείνεται στο σπίτι της, ο μόνος της σύνδεσμος με τον έξω κόσμο είναι η θεία Μπελ (Φέι Μπέιντερ).

Έναν χρόνο μετά ο Πρες επιστρέφει απ´ τον Βορρά παντρεμένος κι η Τζούλι σκαρώνει ένα σχέδιο για να τον χωρίσει απ´ τη γυναίκα του Έιμι (Μάργαρετ Λίντσεϊ). Το σχέδιό της όμως προκαλεί εμμέσως το θάνατο ενός θαυμαστή της σε μονομαχία και γίνεται μπούμερανγκ για την κακομαθημένη κοπέλα, παράλληλα ξεσπά ο Αμερικάνικος Εμφύλιος κι η Νέα Ορλεάνη μαστίζεται απ´ τον κίτρινο πυρετό.

Ηθοποιός Ρόλος
Μπέτι Ντέιβις Τζούλι Μάρσντεν
Χένρι Φόντα Πρέστον Ντίλαρντ
Τζορτζ Μπρεντ Μπακ Καντρέλ
Φέι Μπέιντερ Θεία Μπελ
Ντόναλντ Κρισπ Γιατρός Λίβινγκστον
Μάργκαρετ Λίντσεϊ Έιμι
Σπρινγκ Μπάινγκτον Κυρία Κέντρικ
Ρίτσαρντ Κρόμγουελ Τεντ Ντιλάρντ
Χένρι Ο'Νιλ Στρατηγός Θεόφιλους Μπογκάρντους
Μάργκαρετ Έρλι Στέφανι Κέντρικ
Τερίσα Χάρις Ζέτι

Παραγωγή

Επεξεργασία

Ταινία σταθμός στην ιστορία του κινηματογράφου, αποτελεί προπομπό του Όσα παίρνει ο άνεμος, που προβλήθηκε έναν χρόνο αργότερα. Ο Τζακ Γουόρνερ το 1934 αγόρασε τα δικαιώματα της θεατρικού Jezebel, το οποίο προόριζε για τη Ρούθ Τσάτερτον. Το 1937 μετά τον ντόρο που είχε γίνει στο Χόλυγουντ με τις ετοιμασίες του Όσα παίρνει ο άνεμος (ταινία που ασχολείται επίσης με τον αμερικάνικο νότο κατά τη διάρκεια του εμφυλίου) και μετά τη δικαστική διαμάχη της Warner με την Μπέτι Ντέιβις, ο Γουόρνερ θεώρησε ότι ο πρωταγωνιστικός ρόλος σ´ αυτήν την ταινία θα ικανοποιούσε την ηθοποιό που απειλούσε να σπάσει το συμβόλαιο σε περίπτωση που δεν της δίνονταν καλύτεροι ρόλοι να ερμηνεύσει. Η Ντέιβις ήθελε τον Χένρι Φόντα για συμπρωταγωνιστή και τον Γουίλιαμ Γουάιλερ για σκηνοθέτη. Ο ρόλος της, ως κακομαθημένη καλλονή του αμερικάνικου νότου, παρουσιάζει ομοιότητες με εκείνον της Σκάρλετ Ο'Χάρα. Η Ντέιβις ήταν η πιο δημοφιλής από τις υποψήφιες ηθοποιούς για το Όσα παίρνει ο άνεμος, αλλά ο Ντέιβιντ Ο. Σέλζνικ δεν ήταν σίγουρος.[2] Όταν ο Σέλζνικ, μετά από ψάξιμο, δεν κατάφερε να βρει την κατάλληλη ηθοποιό για το ρόλο της Σκάρλετ, ζήτησε απ' τον Γουόρνερ τη Ντέιβις. Ο Γουόρνερ θα δάνειζε τη Ντέιβις στο Σέλζνικ με την προϋπόθεση ότι το ρόλο του Ρετ θα τον έπαιζε ο Έρολ Φλιν. Τόσο ο Σέλζνικ όσο κι η Ντέιβις δεν το θεώρησαν καλή ιδέα και το σχέδιο ναυάγησε. Ο Γουόρνερ τότε αποφάσισε να γυρίσει τη Ζέζεμπελ και να την κυκλοφορήσει πριν το Όσα παίρνει ο άνεμος. Η ταινία προβλήθηκε το 1938 (έναν χρόνο πριν από το Όσα παίρνει ο άνεμος), είχε επιτυχία κι η Ντέιβις ήταν φαβορί για το όσκαρ. Στο μεταξύ ο Σέλζνικ είχε βρει τη Σκάρλετ Ο'Χάρα στο πρόσωπο της Βίβιαν Λι.

Παρασκήνιο

Επεξεργασία

Η Ντέιβις στη διάρκεια των γυρισμάτων της Ζέζεμπελ ερωτεύτηκε και σύναψε σχέση με τον Γουάιλερ, ο οποίος (όπως κι εκείνη) ήταν παντρεμένος και δεν ήταν διατεθειμένος να χωρίσει τη γυναίκα του. Η σχέση διακόπηκε μετά τα γυρίσματα της ταινίας. Η Ντέιβις τον αποκάλεσε αργότερα στη βιογραφία της σαν τον έρωτα της ζωής της. Ο Γουάιλερ ήταν πολύ ευγενικός με τη Ντέιβις, ενώ αντιθέτως ήταν πολύ σκληρός με τον Χένρι Φόντα, που υπήρξε παντρεμένος με την πρώην του σύζυγο Μάργκαρετ Σάλιβαν.

Κριτικές και βραβεία

Επεξεργασία

Η ταινία του Γουάιλερ κέρδισε τους κριτικούς και προτάθηκε για 5 όσκαρ, συμπεριλαμβανόμενου κι εκείνου για την καλύτερη ταινία και κέρδισε δύο. Στην τελετή των Όσκαρ στις 23 Φεβρουαρίου του 1939 η Μπέτι Ντέιβις κατέφθασε συνοδευόμενη από οκτώ άνδρες, εκ των οποίων και ο Γουάιλερ, για να πάρει το όσκαρ Α' γυναικείου ρόλου, το δεύτερό της, ενώ η Φέι Μπέιντερ βραβεύτηκε με όσκαρ Β' γυναικείου ρόλου.

Βράβευση:

  • Α’ Γυναικείου Ρόλου – Μπέτι Ντέιβις
  • Β’ Γυναικείου Ρόλου – Φέι Μπέιντερ

Υποψηφιότητα:

  • Καλύτερης Ταινίας – Χαλ Ουόλις
  • Φωτογραφίας, Ασπρόμαυρη ταινία – Έρνεστ Χάλερ
  • Μουσικής Επιμέλειας - Μαξ Στάινερ

Η ταινία κέρδισε στο φεστιβάλ Βενετίας ειδικό βραβείο για τη σκηνοθεσία του Γουίλιαμ Γουάιλερ.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. «25 new titles added to National Film Registry». Yahoo News (Yahoo). 2009-12-30. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2010-01-06. https://web.archive.org/web/20100106004526/http://news.yahoo.com/s/ap/20091230/ap_en_mo/us_classic_films_glance. Ανακτήθηκε στις 2009-12-30. 
  2. «Trivial for Jezebel». Turner Classic Movies. 

Περαιτέρω ανάγνωση

Επεξεργασία
  • Dunning, John (1998). On the Air: The Encyclopedia of Old-Time Radio. New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-507678-8..

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία