Ο Ζαν-Πιέρ Βερνάν (Jean-Pierre Vernant, 4 Ιανουαρίου 1914 - 9 Ιανουαρίου 2007) ήταν Γάλλος φιλόσοφος, ιστορικός και ανθρωπολόγος, ελληνιστής, ειδικευμένος στους μύθους της αρχαίας Ελλάδας.

Ζαν-Πιέρ Βερνάν
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Jean-Pierre Vernant (Γαλλικά)[1][2]
Γέννηση4  Ιανουαρίου 1914[3][4][5]
Προβέν[2]
Θάνατος9  Ιανουαρίου 2007[3][4][5]
Σέβρες[2]
ΥπηκοότηταΓαλλία
ΣπουδέςΛύκειο Λουί-λε-Γκραν, agrégation de philosophie και Λύκειο Καρνώ
ΒραβεύσειςΠολεμικός Σταυρός 1939-1945, Εταίρος της Ελευθερίας, Ταξιάρχης της Λεγεώνας της Τιμής, Μεγάλος Ταξιάρχης του Εθνικού Τάγματος της Τιμής, Αξιωματικός του Τάγματος των Τεχνών και των Γραμμάτων, Τάγμα της σερβικής σημαίας, μέλος στην Αμερικανική Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών, αργυρό μετάλλιο του CNRS (1977), Amic Prize (1980), Χρυσό μετάλιο Γαλλικού Εθνικού Κέντρου για την Επιστημονική Έρευνα (1984), Prix de l'Union rationaliste (1986), επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Μάζαρυκ (1998) και Prix Essai France Télévisions (2005)
Επιστημονική σταδιοδρομία
Ερευνητικός τομέαςανθρωπολογία και ιστορία
Ιδιότηταανθρωπολόγος, ιστορικός, καθηγητής πανεπιστημίου, αγωνιστής της Γαλλικής αντίστασης, φιλόσοφος, καθηγητής, ελληνιστής και ερευνητής

Γεννήθηκε στην Προβέν. Σπούδασε στη Σορβόνη και υπήρξε μαθητής του ανθρωπολόγου Λουΐ Ζερνέ (Louis Gernet). Κατά τη διάρκεια του Β΄ Π.Π. έλαβε μέρος στη Γαλλική Αντίσταση με το ψευδώνυμο «συνταγματάρχης Μπερτιέ». Στις 19 Αυγούστου 1944 μπαίνει επικεφαλής των ανδρών του στην Τουλούζη και την απελευθερώνει. Από το 1932 υπήρξε μέλος του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος,μέχρι την αποχώρησή του το 1970.[6][7]

Δίδαξε φιλοσοφία σε διάφορα λύκεια και το 1948 εργάστηκε στο CNRS (Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας). Υπό την επιρροή του Λουΐ Ζερνέ στράφηκε στη μελέτη της αρχαίας Ελλάδας υπό την οπτική γωνία της ανθρωπολογίας. Από το 1957 έως το 1975 διετέλεσε διευθυντής σπουδών στην EPHE (Πρακτική Σχολή Ανωτάτων Σπουδών). Το 1975 έλαβε το αξίωμα του πανεπιστημιακού καθηγητή στο Γαλλικό Κολλέγιο (Collège de France), στην έδρα της Συγκριτικής Μελέτης των Αρχαίων Θρησκειών, μέχρι τη συνταξιοδότησή του το 1984. Το 1964 ίδρυσε και διηύθυνε το Κέντρο Συγκριτικών Ερευνών για τις Αρχαίες Κοινωνίες (Centre de Recherches Comparées sur les Sociétés Anciennes - «Centre Louis Gernet») στο Παρίσι. Αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ σε επτά πανεπιστήμια, ανάμεσα στα οποία συγκαταλέγεται το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Πέθανε στο Σεβρ.

Η προσέγγιση του Βερνάν συνάντησε την αρνητική κριτική των Ιταλών φιλολόγων, ακόμα και εκείνων που διακρίνονταν για τη μαρξιστική τους προσέγγιση. Κατηγορήθηκε για ανιστορική προσέγγιση, και χειρισμό των πηγών του σε κατηγορίες που δεν σχετίζονταν άμεσα με το έργο του (πολυσημία και ασάφεια).[8]

Βραβεύσεις

Επεξεργασία
  • Χρυσό μετάλλιο του CNRS, 1984
  • Premio di Storia, San Marino, 1991
  • Βραβείο της Αμερικανικής Ακαδημίας για Ανθρωπιστικές Σπουδές 1992
  • Ιππότης της Λεγεώνας της Τιμής
  • Compagnon de la Libération
  • Croix de Guerre
  • Μέγας Αξιωματούχος της Ordre national du Mérite
  • Ιππότης της Λεγεώνας της Τιμής της Ελληνικής Δημοκρατίας
  • Αξιωματούχος του Τεχνών και των Γραμμάτων

Επίτιμος Διδάκτωρ

Επεξεργασία

Του απονεμήθηκε ο τίτλος του επίτιμου διδάκτορα από τα εξής Πανεπιστήμια:

  • Πανεπιστήμιο του Σικάγο (ΗΠΑ)
  • Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ (Μ.Βρετανία)
  • Πανεπιστήμιο του Μασαρύκ, Μπρνο (Τσεχία)
  • Πανεπιστήμιο της Νάπολης (Ιταλία)
  • Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης (Μ.Βρετανία)
  • Πανεπιστήμιο της Κρήτης (Ελλάδα, 2002)
  • Νέο Βουλγαρικό Πανεπιστήμιο (Βουλγαρία, 2004)

Εργογραφία

Επεξεργασία

Ελληνικές μεταφράσεις

Επεξεργασία
  • Μύθος και σκέψη στην αρχαία Ελλάδα Ι, Ζαχαρόπουλος-Δαίδαλος, 1989
  • Μύθος και σκέψη στην αρχαία Ελλάδα ΙΙ, Ζαχαρόπουλος-Δαίδαλος, 1989
  • Μύθος και θρησκεία στην αρχαία Ελλάδα, Σμίλη, 2000
  • Μύθος και τραγωδία στην αρχαία Ελλάδα Ι, Ζαχαρόπουλος-Δαίδαλος, 1988
  • Μύθος και τραγωδία στην αρχαία Ελλάδα ΙΙ, Ζαχαρόπουλος-Δαίδαλος, 1988
  • Μύθος και κοινωνία στην αρχαία Ελλάδα, Μεταίχμιο, 2005
  • Μήτις - Η πολύτροπη νόηση στην αρχαία Ελλάδα, Ζαχαρόπουλος-Δαίδαλος, 1993
  • Οι απαρχές της ελληνικής σκέψης, Καρδαμίτσας, 1994
  • Ο Έλληνας άνθρωπος, Ελληνικά Γράμματα, 1996
  • Το βλέμμα του θανάτου, Στο μάτι του καθρέφτη, Αλεξάνδρεια, 1992
  • Αγαπάμε τα αρχαία ελληνικά, Ποταμός, 2002
  • Ανάμεσα στο μύθο και την πολιτική, Σμίλη, 2003
  • Η ελληνική σκέψη - Γνώση και μνήμη, Ελληνικά Γράμματα, 1993

Επιλεγμένα έργα

Επεξεργασία
  • Les origines de la pensée grecque (Paris), 1962 (Απαρχές της ελληνικής σκέψης)
  • Mythe et pensée chez les Grecs: Etudes de psychologie historique (Paris), 1965 (Μύθος και σκέψη ανάμεσα στους Έλληνες:Μελέτες ιστορικής ψυχολογίας)
  • With Pierre Vidal-Naquet: Mythe et tragédie en Grèce ancienne, 2 vols. (Paris), 1972, 1986 (Τραγωδία και μύθος στην αρχαία Ελλάδα)
  • Mythe et société en Grèce ancienne (Paris), 1974 (Μύθος και κοινωνία στην αρχαία Ελλάδα)
  • Divination et rationalité, 1974. (Μαντεία και ορθολογισμός)
  • With Marcel Détienne: Les ruses de l'intelligence: La mètis des Grecs (Paris), 1974 (Πολύτροπη νόηση στον ελληνικό πολιτισμό και κοινωνία: Η Μήτις των Ελλήνων)
  • Religion grecque, religions antiques (Paris), 1976 (Ελληνική θρησκεία, αρχαίες θρησκείες)
  • Religion, histoires, raisons (Paris), 1979
  • With Marcel Détienne: La cuisine de sacrifice en pays grec (Paris), 1979 (Η κουζίνα της θυσίας στην χώρα των Ελλήνων)
  • With Pierre Vidal-Naquet: Travail et esclavage en Grèce ancienne (Brussels), 1988 (Εργασία και δουλεία στην αρχαία Ελλάδα)
  • L'individu, la mort, l'amour: soi-même et l'autre en Grèce ancienne (Paris), 1989 (Το άστομο, ο θάνατος, ο έρωτας.Εμείς και οι άλλοι στην αρχαία Ελλάδα)
  • Mythe et religion en Grèce ancienne (Paris), 1990
  • Figures, idoles, masques (Paris), 1990 (Μορφές, είδωλα, προσωπεία)
  • With Pierre Vidal-Naquet: La Grèce ancienne, 3 vols. (Paris), 1990-92 (Η αρχαία Ελλάδα)
  • Mortals and Immortals: Collected Essays (Princeton), 1991 (Θνητοί και αθάνατοι)
  • With Pierre Vidal-Naquet: Œdipe et ses mythes (Brussels), 1994 (Ο Οιδίπους και οι μύθοι του)
  • Entre mythe et politique (Paris), 1996 (Ανάμεσα στον μύθο και την πολιτική)
  • With Jean Bottéro et Clarisse Herrenschmidt: L'orient ancien et nous (Paris), 1996 (Η αρχαία ανατολή κι εμείς)
  • With Françoise Frontisi-Ducroux: Dans l'œil du miroir (Paris), 1997 (Μέσα στο μάτι του καθρέφτη)
  • L'univers, les dieux, les hommes: récits grecs des origines, Paris, Le Seuil, 1999 (Το σύμπαν,οι θεοί,οι άνθρωποι
  • La traversée des frontières (Paris), 2004. (Η διάσχιση των συνόρων)

Αναφορές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 119280099. Ανακτήθηκε στις 28  Ιανουαρίου 2023.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Fichier des personnes décédées mirror. txNZsTsTyP4n. Ανακτήθηκε στις 28  Ιανουαρίου 2023.
  3. 3,0 3,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 119280099. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  4. 4,0 4,1 (Αγγλικά) SNAC. w6j1477p. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  5. 5,0 5,1 (Αγγλικά) ISFDB. 7728. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  6. «Archive.gr - Δημοσιεύσεις: Jean-Pierre Vernant: ο διαπρεπής Γάλλος ελληνιστής». www.archive.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2016. 
  7. «Ζαν-Πιερ Βερνάν». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Δεκεμβρίου 2015. 
  8. Vincenzo Di Benedetto, La tragedia greca di Jean-Pierre Vernant, in: Belfagor 32 (1977), p. 461-468; see also Vincenzo Di Benedetto, L'ambiguo nella tragedia greca: una categoria fuorviante, in: Euripide "Medea", introd. di V. Di Benedetto, trad. di E. Cerbo, p. 62-75, Milan 1997.

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  • Εφημερίδα Le Monde, 11 Ιανουαρίου 2007, σελίδες 1, 26

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία