Ζιλμπέρ Αμύ

Ο Ζιλμπέρ Αμύ, (Gilbert Amy, Παρίσι 29 Αυγούστου 1936) είναι σύγχρονος Γάλλος συνθέτης και αρχιμουσικός.

Ζιλμπέρ Αμύ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Gilbert Amy (Γαλλικά)
Γέννηση	29  Αυγούστου 1936 Παρίσι
Χώρα πολιτογράφησης	Γαλλία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσα	Γαλλικά
Ομιλούμενες γλώσσες	Γαλλικά
Σπουδές	Κονσερβατόριο του Παρισιού
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	συνθέτης διευθυντής ορχήστρας παιδαγωγός
Επηρεάστηκε από	Μπέλα Μπάρτοκ Ίγκορ Στραβίνσκι Πιερ Μπουλέζ
Περίοδος ακμής	1955
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	διευθυντής (1984–2000, Εθνικό Ωδείο Μουσικής και Χορού της Λυών)
Βραβεύσεις	Διοικητής του Τάγματος των Τεχνών και των Γραμμάτων (9  Ιουλίου 2013)
Ιστότοπος
www.gilbertamy.com

Βιογραφικά στοιχεία

Το 1954, ο Αμύ γράφηκε στο Ωδείο του Παρισιού, όπου είχε δασκάλους -και επηρεάστηκε από- τους Ολιβιέ Μεσιάν (μουσική ανάλυση) και Νταριούς Μιγιό (σύνθεση). Ακόμη, σπούδασε πιάνο και αρμονία με την Υβόν Λοριό (Yvonne Loriod) και φούγκα με την Σιμόν Πλε-Κωσάντ (Simone Ple-Caussade). Οι πρώτες συνθέσεις του (λ.χ. Οeil de Fumée) είναι από εκείνη την εποχή. Το 1956, χρονιά καθοριστική γι’ αυτόν, γνώρισε τον Πιερ Μπουλέζ, υπό την κατεύθυνση του οποίου συνέθεσε το έργο Σονάτα για πιάνο. Ένα έτος αργότερα, ο Μπουλέζ τού παρήγγειλε το έργο Μouvements, το οποίο παρουσιάστηκε στο Ντάρμστατ, από την Ορχήστρα Μουσικού Χώρου (Orchestre du Domaine Musical), ένα σύνολο με στόχο την προώθηση της νέας μουσικής.

Από το 1958 έως το 1961 παρακολούθησε τα περίφημα «θερινά μαθήματα» του Ντάρμστατ, από τον διάσημο Κ. Στοκχάουζεν (Karlheinz Stockhausen). Το Ντάρμστατ θεωρείτο, ως εκ τούτου, πραγματική «μέκκα» για την μεταπολεμική μουσική πρωτοπορία. Το 1962, ο Ζαν Λουί Μπαρό τον τοποθέτησε αναπληρωματικό μουσικό διευθυντή του Θεάτρου Οντεόν (Odéon) στο Παρίσι. Παράλληλα ανέλαβε καριέρα ως διευθυντής ορχήστρας (αρχιμουσικός) σε Ευρώπη και Αργεντινή. Το 1964 έμεινε έναν χρόνο στο Βερολίνο, ως υπότροφος του Ιδρύματος Φορντ και, μεταξύ 1967 και 1973 διετέλεσε διευθυντής της Ορχήστρας du Domaine Musical, διαδεχόμενος τον Μπουλέζ. Από το 1973 έως το 1975 ήταν μουσικός σύμβουλος στην Γαλλική ραδιοφωνία και Τηλεόραση (ORTF), επωμιζόμενος την «μεταρρύθμιση» στην μουσική που ακουγόταν στο ραδιόφωνο. Από το 1976 έως το 1981, διετέλεσε μουσικός διευθυντής τής Νέας Φιλαρμονικής Ορχήστρας τής Γαλλικής Ραδιοφωνίας. Το 1984, ο Αμύ διαδέχθηκε τον Π. Κοσερώ (Pierre Cochereau) ως Διευθυντής του Ανώτατου Εθνικού Ωδείου Μουσικής στη Λυών, ενώ συνεχίζει να συνθέτει μουσική.

Διακρίσεις

Ο Αμύ έχει κερδίσει μια σειρά από βραβεία, συμπεριλαμβανομένων των Grand Prix National de la Musique στο 1979, το Grand Prix της SACEM το 1983, το Grand Prix Μουσικής της Πόλης του Παρισιού το 1986, και το Βραβείο του Προέδρου της Δημοκρατίας, από την Ακαδημία Σαρλ Κρος (Charles Cros), το 1987.

Μουσικολογικά στοιχεία

Η συνθέτρια Μπετσί Ζολάς (Betsy Jolas), από τους εγκυρότερους σχολιαστές τού έργου του, αναφέρει για τον Aμύ, μεταξύ άλλων ότι, διατήρησε σε όλα του τα έργα το πνεύμα της μαθητείας του στον ματαπολεμικό σειραϊσμό, έναν σαφή αισθητικό προσανατολισμό, καθαρότητα στην πολυφωνική γραφή και ευαισθησία στην ενορχήστρωση.

Κυριότερα έργα

• Μάτι του Καπνού (Oeil de fumée, 1955), για φωνή και πιάνο
• Παραλλαγές (Variations, 1956), για φλάουτο, κλαρινέτο, βιολοντσέλο και πιάνο
• Σύντομη καντάτα (Cantate brève, 1957), για υψίφωνο, φλάουτο, μαρίμπα και βιμπράφωνο
• Μouvements (1958), για 17 όργανα
• Επιγράμματα (Èpigrammes, 1961), για σόλο πιάνο
• Διαφωνίες (Diaphonies, 1962), για 2 ομάδες 12 οργάνων
• Alpha-Beth (1964), για σεξτέτο πνευστών
• Κύκλος (Cycle, 1964-6), για 6 κρουστά
• Στροφή (Strophe, 1964-6), για υψίφωνο και ορχήστρα
• Τροχιές (Trajectoires, 1966), για βιολί και ορχήστρα
• Τραγούδι (Chant, 1967-9), για ορχήστρα
• Παιχνίδι (Jeux, 1970), για 1 ή 4 όμποε
• Ρεφραίν (Refrains, 1972), 5 ορχηστρικές σπουδές
• Από έναν Χώρο Ανοικτό (D’ un espace d’ éployé, 1972-3), για υψίφωνο και 2 ορχήστρες
• Τρεις Σπουδές (1977), για σόλο φλάουτο
• Μια Σεζόν στην Κόλαση (Une Saison en enfer, 1980), για γοπράνο, πιάνο, κρουστά και μαγνητοταινία
• Σαν μια Τοκάτα (Quasi una toccata, 1981), για εκκλησιαστικό όργανο
• Λειτουργία με Χαρμοσύνη (Missa cum jubilo, 1981-3), για φωνητικό κουαρτέτο, παιδική χορωδία, χορωδία και ορχήστρα
• 5/16 (1986), για φλάουτο και ένα ξύλινο πνευστό
• Τσόρος (Choros, 1989), για κόντρα τενόρο, τενόρο, μπάσο, μεγάλη μικτή χορωδία και ορχήστρα
• Κουαρτέτο εγχόρδων αρ. 1 (1990-2)
• Κουαρτέτο εγχόρδων αρ. 2 (Breves, 1995)
• Ο Πρώτος Κύκλος (La Premier Cercle, 1996-9), όπερα σε 4 πράξεις
• Τέσσερις Μελωδίες (2003-5), για σοπράνο και ορχήστρα
• Το Διάλειμμα της Ανάσας (L'espace du souffle, 2007), για ορχήστρα
• Κουαρτέτο εγχόρδων αρ. 3 (2009)
• Cors et Cris (2011), για σύνολο και ηλεκτρονικά μέσα

Πηγές

• «Λεξικό Μουσικής και Μουσικών» (Dictionary of Music and Musicians) του George Grove, D.C.L (Oxford, 1880)
• Kennedy, Michael Λεξικό Μουσικής της Οξφόρδης (Oxford University Press Αθήνα: Γιαλλέλης, 1989) ISBN 960-85226-1-7
• Γιώργος Λεωτσάκος, επιμέλεια λήμματος στην εγκυκλοπαίδεια «Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα», έκδοση 1981, τόμος 8, σ. 78
• Enciclopedia Bompiani-Musica, Milano (εκδ. ΑΛΚΥΩΝ, 1985)
• Eric Blom The New Everyman Dictionary of Music (Grove Weidenfeld, N. York, 1988)
• Kennedy, Michael (2006), The Oxford Dictionary of Music, ISBN 0-19-861459-4