Η Εξαδέλφη Μπέτη
Η Εξαδέλφη Μπέτη (Γαλλικά: La Cousine Bette) είναι μυθιστόρημα του Γάλλου μυθιστοριογράφου και θεατρικού συγγραφέα Ονορέ ντε Μπαλζάκ (1799-1850) που δημοσιεύθηκε το 1846. Περιλαμβάνεται στην ενότητα Σκηνές της Παρισινής ζωής της μυθιστορηματικής συλλογής του Ανθρώπινη κωμωδία.
 | |
| Συγγραφέας | Ονορέ ντε Μπαλζάκ |
|---|---|
| Εικονογράφος | Charles Huard |
| Τίτλος | La Cousine Bette |
| Γλώσσα | γαλλικά |
| Ημερομηνία δημοσίευσης | 1846 |
| Μορφή | μυθιστόρημα |
| Σειρά | Η Ανθρώπινη κωμωδία |
| Χαρακτήρες | Βωτρέν |
| Τόπος | Παρίσι |
| Προηγούμενο | Ο εξάδελφος Πονς |
| δεδομένα () | |
Η Εξαδέλφη Μπέτη είναι ένα έργο ωριμότητας του Μπαλζάκ, γράφτηκε το 1846, τέσσερα χρόνια πριν τον θάνατο του συγγραφέα, και θεωρείται ένα από τα τελευταία του αριστουργήματα. Η ρεαλιστική του αφήγηση συνδυάζεται με ένα πανόραμα μυθιστορηματικών χαρακτήρων, που ήταν ήδη γνωστοί στο αναγνωστικό κοινό από προηγούμενα μυθιστορήματα. Αρκετοί κριτικοί το χαιρέτισαν ως σημείο καμπής στην καριέρα του συγγραφέα, και άλλοι το χαρακτήρισαν ως προάγγελο της νατουραλιστικής γραφής.
Το μυθιστόρημα διερευνά τη σύγκρουση μεταξύ των δύο δυνάμεων της κοινωνικής ζωής: την Κακία και την Αρετή, καθώς και την επίδραση του χρήματος στη γαλλική κοινωνία.[1]
Συγγραφή Επεξεργασία
Στη δεκαετία του 1840, τα μυθιστορήματα που δημοσιεύονταν σε συνέχειες σε εφημερίδες ήταν ιδιαίτερα δημοφιλή στη Γαλλία με πιο γνωστά τα έργα των Εζέν Συ και Βικτώρ Ουγκώ. Ο Μπαλζάκ θέλοντας να αμφισβητήσει την υπεροχή τους, δημιούργησε την Εξαδέλφη Μπέτη, ένα από τα μεγαλύτερα μυθιστορήματά του, σε διάστημα δύο μηνών. Το έργο δημοσιεύθηκε σε συνέχειες στην εφημερίδα Le Constitutionnel στα τέλη του 1846, στη συνέχεια μαζί με τον Εξάδελφο Πονς, που έγραψε τον επόμενο χρόνο, αποτέλεσαν το δίπτυχο «Οι φτωχοί συγγενείς».[2]
Περίληψη υπόθεσης Επεξεργασία
Η υπόθεση διαδραματίζεται στα μέσα του 19ου αιώνα στο Παρίσι και αφηγείται την ιστορία μιας άγαμης μεσήλικης γυναίκας που σχεδιάζει την καταστροφή συγγενικής της οικογένειας.
Η Αδελίνα Φισέρ, κόρη αγροτών από τη Λωρραίνη, κατέκτησε τον βαρόνο Υλό ντ'Εβρύ, που την παντρεύτηκε και σύντομα έγινε ανώτερος αξιωματούχος της στρατιωτικής διοίκησης. Η Αδελίνα είναι μια ενάρετη γυναίκα που ενσαρκώνει τη συζυγική πίστη και παραβλέπει τις απιστίες του ηλικιωμένου συζύγου της, του βαρόνου Υλό, που είναι αισθησιακός, φιλήδονος και κυριαρχείται από τα πάθη του. Η Αδελίνα προσκαλεί στο Παρίσι την εξαδέλφη της Λιζμπέτ Φισέρ, την εξαδέλφη Μπέτη. Η Μπέτη, πικρή, άσχημη, στεγνή, εξουσιάζεται από μίσος για την όμορφη και καλότυχη Αδελίνα και θα προσπαθήσει να την καταστρέψει την ίδια και την κόρη της Ορτανσία, η οποία παντρεύτηκε τον κόμη Βενσεσλάς Στάινμποκ, Πολωνό πρόσφυγα, καλλιτέχνη στο επάγγελμα, για τον οποίο η εξαδέλφη Μπέτη έτρεφε ένα αίσθημα ανάμικτο από μητρική στοργή και έρωτα και ισχυρίζονταν ότι ήταν «εραστής» της, επειδή τον είχε βοηθήσει όταν, απελπισμένος, είχε προσπαθήσει να αυτοκτονήσει.[3]
Για την επίτευξη των στόχων της, η Μπέτη ρίχνει μία γειτόνισσά της, τη Βαλερί Μαρνέφ, μια μικροαστή κοκότα που χρησιμοποιεί τα θέλγητρά της για να πλουτίσει, στην αγκαλιά του βαρόνου Υλό και στη συνέχεια του κόμη Βενσεσλάς. Η οικογένεια Υλό έχει σχεδόν καταστραφεί, αλλά, ενώ οι μηχανορραφίες της Μπέτης φαίνεται να έχουν επιτυχία και αυτή πρόκειται να παντρευτεί τον ηλικιωμένο στρατάρχη Υλό, αδελφό του βαρόνου Υλό, ξεσπά το σκάνδαλο παράνομων οικονομικών συναλλαγών που πραγματοποίησε ο βαρώνος για να καλύψει τις τεράστιες δαπάνες του. Ο στρατάρχης Υλό, θεωρώντας τον εαυτό του ατιμασμένο, πεθαίνει. Όσο για τον βαρόνο Υλό, αυτός εξαφανίζεται.
Μετά την εξαφάνιση του βαρόνου, τα πυρά της Μπέτης με όργανο τη Βαλερί στρέφονται προς έναν εύπορο έμπορο, τον κύριο Κρεβέλ, τύπο έκφυλο και ερωτομανή, πατέρα της Σελεστίν και πεθερό του Βικτορέν Υλό, αδελφού της Ορτανσίας. Ενώ η Βαλερί σχεδιάζει το γάμο της με τον Κρεβέλ, για να διαρπάξει από την Σελεστίν και τον Βικτορέν την τεράστια πατρική περιουσία, μια παρέμβαση της κυρίας ντε Σαιντ-Εστέβ (πρόσωπο που συναντήθηκε ήδη στις Χαμένες ψευδαισθήσεις και στα Μεγαλεία και δυστυχίες των κουρτιζάνων) προκαλεί τον μυστηριώδη θάνατο της αδίστακτης Βαλερί Μαρνέφ. Η Αδελίνα ανακτά επιτέλους τον σύζυγό της και, μπροστά στη νέα ευτυχισμένη οικογένεια, η εξαδέλφη Μπέτη πεθαίνει από οργή. Ωστόσο, ο βαρόνος Υλό δεν αλλάζει με κανέναν τρόπο και οι νέες του απιστίες έχουν ως αποτέλεσμα το θάνατο της Αδελίνας.[4]
Χαρακτήρες Επεξεργασία
Οι χαρακτήρες του μυθιστορήματος αντιπροσωπεύουν συγκρούσεις αντίθετης ηθικής. Η εκδικητική Μπέτη και η αδίστακτη και πονηρή Βαλερί από τη μία πλευρά, απέναντι στη στοργική μητέρα Αδελίνα και την υπομονετική κόρη της Ορτανσία. Ο πατριάρχης της οικογένειας Υλό καταναλώνεται από τα ασίγαστα πάθη του. Ο σύζυγος της Ορτανσίας, ο Πολωνός εξόριστος Βενσεσλάς Στάινμποκ, εκπροσωπεί την παραγνωρισμένη καλλιτεχνική ιδιοφυΐα. Ο κύριος Κρεβέλ είναι ο τύπος του φιλόδοξου νεόπλουτου αστού. Όλοι, μαζί με τα δευτερεύοντα πρόσωπα, συνθέτουν ένα τεράστιο κοινωνικό πίνακα της εποχής.[5]
Κινηματογραφικές μεταφορές Επεξεργασία
Η ιστορία έχει μεταφερθεί στη μικρή και τη μεγάλη οθόνη με ταινίες μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν: η μίνι σειρά του 1971 με πρωταγωνίστριες τη Μάργκαρετ Τάιζακ και την Έλεν Μίρεν και μια ταινία μεγάλου μήκους του 1998 με την Τζέσικα Λανγκ στον πρωταγωνιστικό ρόλο.
Ελληνικές μεταφράσεις Επεξεργασία
- Η εξαδέλφη Μπέτη, μεταφραστής Κ.Θ. Παπαλεξάνδρου, (Γ. Παπαδημητρίου, 1952)
- Η Ξαδέλφη Μπέτη, μεταφραστής: Παναγιωτόπουλος Μ. (ΚΥΨΕΛΗ, 1960)
- Η εξαδέλφη Μπέττη, μεταφραστής Κώστας Θεοφάνους (Ζαχαρόπουλος, 1979).
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ . «v1.paris.fr/commun/v2asp/musees/balzac/furne/notices/cousine_bette». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουνίου 2016.
- ↑ . «interlettre.com/prepas/le-monde-des-passions/310-la-cousine-bette-resume-et-analyse».
- ↑ . «alalettre.com/balzac-oeuvres-la-cousine-bette.php».
- ↑ . «bacfrancais.com/bac_francais/resume-balzac-la-cousine-de-bette».
- ↑ . «academia.edu/16516698/Fiche_de_lecture_de_la_cousine_bette».