Η Μαυρομαντηλού
Η Μαυρομαντηλού είναι διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Εστία το 1891.[1] Η πρώτη έκδοση σε βιβλίο (συλλογή διηγημάτων του «Η μάγισσες») έγινε το 1912 από τις εκδόσεις Φέξη, ενώ η δεύτερη (συλλογή διηγημάτων του, «Τα παιδικά») έγινε το 1932 από τις εκδόσεις Ελευθερουδάκη.[2]
 Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης φωτογραφημένος στη Δεξαμενή (Κολωνάκι), Αθήνα, το 1906 | |
| Συγγραφέας | Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης |
|---|---|
| Τίτλος | Ἡ Μαυρομαντηλού |
| Γλώσσα | Ελληνική |
| Ημερομηνία δημοσίευσης | 1891 |
| Μορφή | Διήγημα |
| Θέμα | Σκιάθος διάσωση |
| Πρώτη έκδοση | Εκδοτικός οίκος Γ. Φέξη |
| Προηγούμενο | Θέρος - Έρως |
| Επόμενο | Φτωχός άγιος |
| Δημοσιεύθηκε στο | Εστία (περιοδικό) |
| Αριθμός Σελίδων | 15 |
| δεδομένα () | |
Το διήγημα αναφέρεται στη βασανισμένη ζωή ενός απλού νησιώτη και στην προσπάθειά του να διασώσει ένα παιδί που κινδύνευε να πνιγεί κοντά στη Μαυρομαντηλού, έναν βράχο στη θάλασσα που σύμφωνα με τον θρύλο ήταν γυναίκα που τα επτά παιδιά της πνίγηκαν στη θάλασσα.[3]
Είναι ένα από τα πρώτα διηγήματα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και συγκαταλέγεται στα Σκιαθίτικα διηγήματα, τα γεγονότα διαδραματίζονται σε ένα χωριό της Σκιάθου.
Υπόθεση Επεξεργασία
Ο πρωταγωνιστής της ιστορίας είναι ο 60χρονος Γιαννιός, ξάδελφος του αφηγητή, που σε υποσημείωση αναφέρει ότι τα γεγονότα είναι αληθινά: «Μὴ νομίσῃ τις ὅτι πλάττω ἢ ἐπινοῶ τι ἐκ τῶν ἐν τῷ κειμένῳ». [4]Το διήγημα αρχίζει με την περιγραφή του περιβολιού του Γιαννιού, το οποίο καλλιεργούσε με μεγάλη φροντίδα από παιδί, και συνεχίζει παραθέτοντας τα βάσανα της ζωής του.
Ορφανός από 12 χρονών, ο Γιαννιός ανέλαβε την προστασία της μητέρας και των δύο αδελφών του, στις οποίες προστέθηκαν και οι ανεψιές του, καθώς η μεγάλη αδελφή του χήρεψε νωρίς και η άλλη κακοπαντρεύτηκε, ο άνδρας της την εγκατέλειψε αφήνοντάς της το μικρό κοριτσάκι του από προηγούμενο γάμο. Έτσι, αφοσιωμένος στις φροντίδες για την οικογένεια δεν μπόρεσε να παντρευτεί και να δημιουργήσει δική του οικογένεια. Βοήθεια από τον μοναδικό του αδελφό δεν είδε ποτέ, γιατί αυτός μετανάστευσε στην Αμερική, από όπου δεν έστειλε ούτε γράμμα.[5]
Στη συνέχεια, ο αφηγητής περιγράφει τη Μαυρομαντηλού, έναν βράχο μέσα στη θάλασσα που σύμφωνα με την παράδοση ήταν κάποτε μητέρα επτά παιδιών που πνίγηκαν στη θάλασσα και η μοίρα τη μεταμόρφωσε σε σκόπελο να αγναντεύει από μακριά χαιρέκακα τα πλοία που θαλασσοδέρνονται και τα ναυάγια.
Η σχέση του Γιαννιού με τη Μαυρομαντηλού δηλώνεται σαφώς, «Φαίνεται ὅτι ὑπῆρχε μυστηριώδης τις σύνδεσμος», η δύστυχη ζωή του άνδρα συγκρίνεται με τον βράχο που, άγνωστο γιατί, ασκούσε μυστηριώδη έλξη στον άνδρα, τον καλούσε και αυτός ανταποκρίνονταν: σχεδόν καθημερινά αυτός πήγαινε στην περιοχή με τη βάρκα του και ψάρευε.[6]
Ο κόλπος της Μαυρομαντηλούς αποτελεί το σκηνικό όπου διαδραματίζεται το βασικό επεισόδιο του διηγήματος: Μια μέρα στα μέσα του Μάρτη, ο Γιαννιός ψάρευε με τη βάρκα του στην περιοχή της Μαυρομαντηλούς. Στην αμμουδιά εμφανίστηκε μια γυναίκα που έπλενε έχοντας μαζί το μικρό παιδί της. Αυτό σύντομα ξέφυγε από την προσοχή της και αγνοώντας τις φωνές της έκανε βουτιά στα βαθιά νερά από έναν βράχο. Ο Γιαννιός έσπευσε να το σώσει και με τον γάντζο του κατάφερε να ανασύρει το μικρό παιδί. Όμως, την ώρα που το έβαζε στη βάρκα, ο γάντζος του - σημαντικό εργαλείο για το ψάρεμά του - γλίστρησε στη θάλασσα και ο Γιαννιός βούτηξε για να τον βρει, αφήνοντας τη βάρκα του με το αναίσθητο, μισοπνιγμένο παιδί ακυβέρνητη. Μέχρι να βγει στην επιφάνεια της θάλασσας η βάρκα απομακρύνθηκε προς το πέλαγος. Ο Γιαννιός, κρατώντας τον γάντζο του, προσπάθησε κολυμπώντας να τη φτάσει αλλά η βάρκα συνεχώς απομακρύνονταν. Κουρασμένος και υποφέροντας από πόνους στο γόνατό του, κατάφερε να φθάσει μέχρι τη Μαυρομαντηλού που αγκάλιασε σαν σανίδα σωτηρίας. Τις σπαρακτικές φωνές της μητέρας άκουσε ένας βοσκός, που έπεσε στη θάλασσα, κολύμπησε μέχρι τη βάρκα και έσωσε το παιδί και έπειτα τον Γιαννιό, μη παραλείποντας τελικά να ειρωνευθεί τον φτωχό Γιαννιό λέγοντάς του: «...καὶ σὺ θὰ κάμῃς καλά, ἀφοῦ σοῦ πονοῦν τὰ πόδια νὰ μὴν κάνῃς μαρτιάτικα μπάνια». Μόνον, ὡς ἐν ἐπιλόγῳ, προσέθηκε:― Κρῖμα, μοναχά, ποὺ δὲν ἔβγαλες χταπόδια.» [1]
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Η Μαυρομαντηλού, πλήρες κείμενο στο papadiamantis.net
- Η Μαυρομαντηλού - Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ηχητικό βιβλίο
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 . «archeia.moec.gov.cy/sm/279/diigimata_papadiamanti.pdf» (PDF).
- ↑ https://anemi.lib.uoc.gr/metadata/7/a/7/metadata-200-0000006.tkl
- ↑ . «blogs.sch.gr/mastamel/Η Μαυρομαντηλού».
- ↑ . «thepressroom.gr/arthrografia/Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης: Ο «ιδανικός» αναχωρητής των Γραμμάτων μας».
- ↑ . «academia.edu/,το διήγημα Η Μαυρομαντηλού».
- ↑ . «el.wikisource.org/wiki/Η Μαυρομαντηλού».